[:ru]
Қазақстан Президентінің Финляндия Республикасына ресми сапары 16-17 қазанда өтеді, деп хабарлайды Ақорданың ресми сайты.
Ресейлік «Русская семерка» интернет-сайтында былай жазылған: «Халықаралық еңбек ұйымының статистикасы бойынша Финляндияда орташа жалақы 250 мың рубльге жуық, ал орташа зейнетақы 100 мың рубльден асады. Бұл Ресейде ғана емес, сондай-ақ Батыс Еуропаның көптеген елдерінде ұқсас көрсеткіштерден асып түседі. Ал Финляндия халқының жан басына шаққандағы ЖІӨ Ресейге қарағанда 4 есе көп. Финляндия өмір сапасының ресми рейтингісінде ол 12-ші орында. Ал, Ресей – 72 орында, Индонезия мен Сирия арасында. Неліктен бұл суық және панасыз ел 100 жылдан аз уақытта өз азаматтары үшін жердегі жұмаққа айналды?»
Финляндия бір уақытта Ресей империясының құрамына болды және 1917 жылғы қазан айындағы большевиктер төңкерісінен кейін тәуелсіз мемлекетке айналды, олсол кезде тәуелсіз экономиканы жаңғыртудың өзекті қажеттілігіне тап болды. Финляндия Еуропадағы ең басты ағаш өңдеу өнімдерді шығарумен айналысты. Еркін нарық жұмыс істей бастағанда, Финляндия көп ұзамай еуропалық нарықта қағазы мен целлюлозаны шығаратын елге айналды екен.
«Бастапқыда фин қағазы салыстырмалы түрде төмен сапалы болды, бірақ ол өте көп және өте арзан болды. Финляндия сапасыз қағаз өнеркәсібінде шексіз ормандары мен еуропалық стандарттарға сай емес ағаш кесетін материалдарымен өте бәсекеге қабілетті болды. Табыс инновацияға, өндірістің жақсаруына жұмсалды, ал Финляндия жақсы ақ қағазды шығаруға қабілетті болды. Осы сектордың арқасында ел Екінші дүниежүзілік соғысқа дейін тұрақты түрде дами бастады.
Елдің дамуының тұрақтылығының тағы бір маңызды факторы — демократия мен еркін нарыққа деген ұмтылыс. Финляндиялықтар радикалдардың басшылығымен жүрмеді, бейбіт және тыныш өмірді қолдады, солға және оңға мән бермеді. Финляндиялық тарихшылар — О.Юссила, С. Хентиля және Ю.Невакиви — айтуы бойынша, 1932 жылы елдің одан әрі дамуы үшін өте маңызды үш оқиға болды.
Біріншіден, Финляндия КСРО-мен дипломатиялық қатынастарды қалпына келтірді. Екіншіден, Финляндияда коммунистік партиясына тыйым салынды. Үшіншіден, Лапуа қозғалысының фашистік көтерілісіне жол берілмеді. Демократиялық мемлекет конституциялық тәртіпті қатаң әдістермен қорғады. Сондықтан, Финляндия Испания мен Венгрия сияқты, тоталитарлық тағдырдан аулақ тұрды. Екінші дүниежүзілік соғыста финдер фашистердің тарапынан шайқасуға тура келсе де, өз демократиялық режимді аман қалып отырды.
Тоталитарлық идеологияларды қабылдамау, демократияға және еркін нарыққа деген адалдық Финляндияға соғыстан кейін өз дамуын жалғастыруға көмектесті. Ең дамыған аумақтардың 10% -ын жоғалтқан және КСРО-ға репарацияларды төлеуге мәжбүр болса да, ол тұрақты экономикалық дамуын жалғастырды». (http://russian7.ru/post/pochemu-finlyandiya-takaya-bogataya/?utm_referrer=https%3A%2F%2Fzen.yandex.com)
Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін Финляндия өзінің дана және көреген сыртқы саясатының арқасында Батыс пен оның Шығыс көршісімен, ең алдымен КСРО мен қазіргі Ресей Федерациясымен өзара тиімді қарым-қатынастарды орнатты. Кейбір жағдайларда бұл саясат біздің Президентіміздің саясатына ұқсас, Ресеймен және алыс және жақын шет елдермен Елбасы конструктивті-позитивті қатынастарды орнатты.
Финляндия өз азаматтарының денсаулығы, әл-ауқаты мен біліміне үлкен мән береді. Мемлекет басшысы 2018 жылы қазан айында Қазақстан халқына Жолдауында осы мәселелерді қазақстандық қоғамды одан әрі прогрессивтік дамыуына ерекше назар аударады.
Бүгін Финляндияда ақпараттық экономика дамыған секторы пайда болды. Ең керемет мысал — Nokia корпорациясы. Сонымен қатар, финдер өндірістің дәстүрлі түрлерін жақсартуды жалғастыруда — бұл Valio мен әлемдегі UPM-Kymmene ең ірі қағаз өндіруші компаниясы.
Президентіміздің Финляндияға сапары біздің экономикамызды жаңғыртуға, индустрияландыруға және цифрландыруға одан әрі серпін беріп, барлық қазақстандықтардың әл-ауқатының деңгейін көтеретініне сенім білдіргім келеді.
Керімсал Жұбатқанов, тарих ғылымның кандидаты, Қазақ-Орыс Халықаралық Университетінің доценті.
[:]
