[:kz]
Обухов тау-кен байыту комбинатында құмарлық қайнап жатыр. «Тиолайн» компаниясы биліктің қысымымен күресуде. Облыс басшылығы ауысқанша күрес жалғаса береді. Бұл тау-кен байыту комбинатының директоры Виктор Долгалевтің пікірі.
Виктор Иванович компанияның 2022 жылдың шілде айындағы жұмысының қорытындысын шығарды. Соңғы бір айда кәсіпорын 2 780 тонна цирконий концентратын өндірді. Сыйақы 164 %-ға дейін өсті. Мемлекеттік органдардағы орташа жалақы 449 мың теңгені құрады. Тұрақсыз доллар бағамы жалақыны 1000 долларға дейін көтеруге кедергі болды.
Виктор Иванович ЖШС қысым көрсетілсе де, өсіп келе жатқанын айтады. ТКБК директоры бағаның көтерілуі мен елдегі дағдарысқа да тоқталды. Долгалев атап өткендей, Қазақстан ресурстарға бай мемлекет. Мұнай, темір, астық бар. Бәрі біздікі. Жақсы өмір мен дамуға ештеңе кедергі болмайды.
«Мен дүкенге кіріп, қантты қымбат бағамен алып жатқан адамдарды көргенде, мен қорқамын. Кейбір заттар 3-4 есе арзан болуы керек. Бұл бағалармен алысқа бармаймыз. «Стагфляция» деген ұғым бар. Осы кезде тоқырау мен инфляция қатар жүреді. Өндіріс өспейді. Инфляция өсуде. Біз осындай кезеңге тап болдық», — дейді Виктор Иванович.
Доглалевтің айтуынша, кейбір Еуропа елдеріндегі жағдай қиын. Дегенмен, мен жақсырақ өмір сүргім келеді. Бұл үшін Қазақстанның әлеуеті зор.
«Не жетіспейді деген сұрақ күлкілі және ақымақ болуы керек. Барлығы барлық жерде. Қант, нан, ет жетіспейтін тағамдар емес. Олар үшін бағаның көтерілуі – абсурд. Қаласаңыз, бұл кемшіліктерді жоюға болады», — деп атап өтті Виктор Иванович.
Бірақ ТКБК директоры биліктің жұмысына күмәнмен қарайды.
«Жақында мен Құмар Ақсақаловтың қызметі туралы жергілікті тұрғындардан сұхбат алдым. Айтыңызшы, ол қашан кетеді, ақыры. Адамдар маған басқа кандидаттардың одан да нашар екенін айтты. Бұл халқымыздың менталитеті. Біздің ауданды басшының ешбір критерийіне сай келмейтін адам басқарады. Дегенмен, адамдар оған соңғы рет жабысады. Ақсакаловқа ұсынысым бар. Сіз облыс әкімі ретінде өз кабинетіңізде отырыңыз. Ешқайда араласпаңыз! Сіз қазір «Тиолайн» компаниясының ісіне араласпадым деп айтасыз, бірақ мен сізге сенбеймін. Сіз араластыңыз. Сіз араласасыз. Бұрын ашық түрде жасадыңыз. Енді сіз қорқы жүрсіз», — айтады Долгалев.
Виктор Иванович Құмар Ақсақалов «Тиолайн» компаниясының мәселелерін жасырын қадағалап отыр деп есептейді. Ол әкімді өз компаниясын ұмытуға шақырды. Ал Башқұрт сода компаниясына көмектеспеңіз. Тек осы жағдайда ғана «Тиолайн» компаниясы дамиды және әлемдегі ең жақсы компаниялардың бірі болады.
Ешқандай ұрыс болмайды. Жанжалдар. Соттар да болмайды. Және басқа да қысым жасау және бизнесті тұншықтыру әдістері жоқ болады.
Долгалевтің айтуынша, Солтүстік Қазақстан облысының жергілікті билігі қылмыскер Саверскийді қолдайды. Бұл адам ТКБК-ті басып алу кезінде егде жастағы әйелді басынан ұрған. Ол БСК қызметкері ретінде тіркелген, Ресейде жалақы алады және сол жерде салық төлейді. Қазақстанда бір тиын салық төлемеген. Ол 5 жыл жалақы алды, оған ешкім тексерумен келген жоқ.
Оның жұбайы Екатерина Плугина «Тиолайн» ЖШС директорының кандидатурасы болып табылады. Бірақ, азаматтың компанияға пайдасы шамалы. Тұрақты арыз процестері, соттар және оның айыптауларынан ештеңе шықпады. Ол Қазақстанда БСK өнімдерін сатады. Ақша алады. Ал бұл ақшамен Қазақстан Республикасының азаматтарына зиянын тигізуде.
Долгалев «Тиолайн» компаниясының қомақты ақшаны қолма-қол ақшаға айналдырған Бисұлтановты айтуды ұмытпады. Ол үшеуін де Құмар Ақсақалов жолдастарының қатарына қосады. «Тиолайн» директоры қазақстандық судьялардың әрекетін сынға алды.
«Өзіңді қалай төмен бағалайсыз? Осы адамдармен ортақ шаруамен айналысу үшін өзіңізге қалай құрметпен қарауға болады?», – деп сұрайды ЖШС директоры.
Долгалевтің айтуынша, жағдай тым абсурдтық шегіне жеткен. Медальдің бір жағында Қазақстан мен тау-кен байыту комбинатының адал еңбек ететін қызметкерлері болды. Салық төлейтін компания. Ол өз қызметкерлерін құрметтейді, оларға лайықты жалақы береді. Екінші жағынан, ешқашан адал жұмыс істеп, өмір сүргісі келмейтін алаяқтар тұр.
Екатерина Плугина — Ресей азаматы. Ол Қазақстан азаматы ретінде балалар жәрдемақысын алды. Нотариус болып жұмыс істеген. Ол Қазақстан атынан сотқа шағым түсірген. Алаяқтық пен алдау бар. Әдеттегідей құжаттарды бұрмалау. Долгалев оның күйеуі Саверскийдің бұл туралы жақсы білетінін айтады. Оларды да алаяқтар қатарына жатқызуға болады.
«Неліктен судьялар оларды жақсы көреді? Оны анықтап көрейік. Бізде судья Төлебаев бар. Ол мені жұмыстан шығаруға болады деп шешті. Ол оларға ТКБК аумағына кіруге тыйым салды. Ол мені жұмыстан босатуды ненің негізінде қабылдады? Алты рет жұмыстан босату туралы бұйрық беруін өтіндім. Ол үндемей қалды. Неліктен олар мені өз кәсіпорнымның аумағына кіргізбеу туралы шешім қабылдады? Бисұлтанов пен Мұртазалиевті ішке кіргізді ме?», — деп сұрайды Виктор Иванович.
Оның айтуынша, ол Төлебаевқа жоғарыда аталған жолдастар сияқты пара бермеген. Долгалев үнемі «сол жақ» шешім қабылдайтын судья Нұрланов туралы да айтты. Соттарда істерді электронды түрде тарату бар. Нұрланов 4 рет БСК пайдасына шешім шығарған екен.
«Білесің бе, Нұрланов. Қызметіңізді аяқтаған кезде мен сізді казиноға жеке апарамын. Ал рулеткада 4 рет ұту керек. Сіз бақытты адамсыз. Сіз 4 рет қатарынан алаяқтардың пайдасына шешім шығарды. Қазақтарда ата-бабалар алаяқтарды аттың құйрығына байлап, далаға жіберген», — деп атап өтті Долгалев.
Долгалев қарағандылық судьяларды де айтуды ұмытпады. Олар Саверскийді ЖШС директоры етіп тағайындай алды. Үш рет сот шешімі қылмыскерлердің пайдасына шығарылған. Виктор Ивановичтің айтуынша, бұл судьялар Саверскийдің нұсқаулығы бойынша жұмыс істеген. Оның нұсқаулары көміртекті көшірменің астында қалай жазылған.
«Мен әрқашан судьялар әрбір шешімнен кейін өтірік детекторына бару керек деп айтып келемін. Дұрыс па? Жарайсың. Жоқ па? Оларды атқа байлаңыз, мінсін», – деп ренжіді серіктестік директоры.
ЖШС басшысының айтуынша, сыбайлас жемқорлық жолындағының бәрін жейді. Әділдікті абсурд театрына айналдырды. Осындай күлкілі шешімдерден кейін билікке сенуді қоясың. Ең сорақысы, судьялар мемлекет атынан сөйлейді. Олар Қазақстанның атын ауыздарына алып шешім қабылдайды.
Айнур Абаева.
[:]
