АЛТЫНОРДА
Новости Казахстана

?аза?станды? ?алым жылды 13 ай?а б?летін к?нтізбе жасап шы?арды

Алматылы? Сайлыбай Бекболатов ?лем ?алымдарыны? ?олынан келмеген к?нтізбе жасап шы?арды. О?ан «?аза?ты? м??гі к?нтізбесі» деген атау ?ой?ан.

Айтуынша, б?л к?нтізбені жыл сайын шы?аруды? ?ажеті жо?. ?зге к?нтізбелерде мерекелер мен т?рлі даталар аптаны? ?рт?рлі к?ндеріне с?йкес келсе, жа?а к?нтізбе бойынша оларды бір к?нде атап ?туге болады.

?азіргі та?да д?ние ж?зінде к?нтізбені? бірнеше т?рі бар. Олар бойынша жыл санауды? басы да ?р?илы. Батыс жылды Иса пай?амбарды? ту?ан к?нінен бастайды. Ал ?ытай мен Жапонияда ж?не Вьетнамда Жа?а жыл 13 ?а?тар мен 24 а?пан аралы?ында, Израильде 6 ?ырк?йек пен 5 ?азан аралы?ында тойланады. Григорианды? к?нтізбе бойынша, бір жылда 365-366 к?н, ал м?сылманды? к?н санау бойынша 354 к?н бар.

Б?гінде ?лем елдеріні? алдында біры??ай к?нтізбе м?селесі т?р. Таби?ат за?дылы?тарына с?йкес, сондай к?нтізбені ?аза? ?алымы жасап шы?арды.

Сайлыбай Бекболатов, Халы?аралы? акмеология ?ылымыны? академигі:

— 21 наурызда — к?н мен т?нні? те?елген кезі. Сол т?н мен к?нні? те?елген кезін д?ние ж?зі календарь есебіні? координатыны? н?ктесі деп д?ниеж?зі ?абылдап ?ой?ан. ?аза? к?нтізбесі к?н мен т?нні? те?елген кезінен басталады. 13 айдан т?рады. Наурыз айында 29 к?н, ?ал?ан 12 айда 28 к?ннен.

Жа?а пайда бол?ан айды? атауы «Жыланды» деп аталады. Ай саныны? 13 болуы барынша ?олайлы. Онда ?р айда?ы к?ндер, аптаны? бірінші к?нінен басталады. Басты жетістігі — оны? ?ылыми негізділігі. Жылды? ?рбір мезгілі, ?рт?рлі даталар, ж?ргізілетін шаралар жыл сайын бір к?нге келіп отырады.

«12 айлы? календарда апта бір айда басталып, келесі айда бітіп ?алады» дейді ?алым.

Сайлыбай Бекболатов, Халы?аралы? акмеология ?ылымыны? академигі:

— К?нні? н?лдік н?ктеден айланып, бір т?улікке бару ?шін бір айланып шы?у керек емес пе бірге жету ?шін. Соны жо?алтып ал?ан. ?айтып жо?алт?ан? Н?лдік координатаны алмай, н?лді? орнына бірді ?ойып ?ой?ан. С?йткенде, бір к?н жо?.

Жа?а к?нтізбені арнайы зерттеген ?арыш саласыны? маманы физика-жаратылыстану ?ылымдарымен с?йкес келетінін айтады.

Рахмет?али Омар, ?арышты? зымыран ж?не жер серіктерін бас?ару ж?йесіні? инженері:

— Мынаны к?ргеннен кейін ?айтадан Ньютонды о?ыдым. Ньютон не жазды уа?ыт туралы, ке?істік туралы, соны? барлы?ын зерттеп шы?ып, Эйнштейн не айтты, бас?а ?лкен-?лкен ?алымдар не айтты. Соны? б?рін зерттеп, кейін жеттім — мына м??гі календарды? шын екеніне.

?азір Сайлабай Бекболатов?а ?ділет министрлігі жа?а к?нтізбе мен жа?а ж?лдызнама?а патент берген. Ынталы топ календарды енгізу ж?нінде Біріккен ?лттар ?йымына хат жолда?ан. Егер ?лемдік ?йымнан ?олдау тапса, ?олданыс?а енуі ?ажап емес.

Источник: 1tv.kz