Біз биіктерді бағындыруға қол соза бастаған ұлтпыз. Әлемдік қауымдастыққа кеуде керіп кіргелі бірқатар ірі шараларды өткіздік. Азиада, ЕҚЫҰ саммиті секілді. Енді ЭКСПО – 2017 көрмесін өткізуге білек сыбанып отырмыз.
Таяуда Қазақстан Республикасының Премьер-министрі Серік Ахметов Францияға ресми сапармен барды. Мақсат – ЭКСПО – 2017 көрмесіне қатысты құжатнамаларды пысықтау, көрмені өткізуге байланысты кешенді іс-шараларды тағы бір тиянақтау, осы бір шаруаның барлық тірлігін реттеу. Үкімет басшысы осы мақсатта бірқатар кездесулер өткізді. Парижде Халықаралық көрме бюросының бас директоры Висенте Лоссерталеспен кездесті.
Осы сапар барысында Қазақстанның ЕХРО – 2017 көрмесін өткізуші ел ретіндегі тіркелу мәселелері талқыланды. Висенте Лоссерталес Қазақстанға, Қазақстан Президентінің атына жылы лебіз білдірді. «ЕХРО – 2017» көрмесін даму жағынан серпінді жолға түскен Қазақстан жоғары деңгейде өткізетініне шүбәм жоқ деді бас директор. – Өйткені халықаралық көрме бюросы мұндай ірі шараларды өткізу ісіне өте жоғары мән береді. 2017 жылғы көрмені өткізу үшін мемлекеттер арасындағы іріктеуде Қазақстанның жолы болды. ЭКСПО – 2017 көрмесін жоғары дәрежеде өткізу Қазақстанның серпінді дамуына жол ашады деген пікірді айтқан Премьер-министр болашақтағы тірліктің бағдарына тоқталған. Ел дамуында «Жасыл көпір» бастамасы ерекше орын алады. Бұл бағдарламаға сәйкес табиғат ресурстарын экологиялық жағынан тиімді пайдалану, экожүйеге инвестиция тарту, қоршаған ортаға көмір қышқыл газын шығаруды мейлінше азайту, табиғат өзгерістеріне бейімделу, «жасыл» бизнес және «жасыл» технологияларды дамыту, «жасыл» құрылыс, ауыл шаруашылығы, электр энергиясы саласындағы жаңа технологиялар, тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу, су ресурстарын басқару тиімділігін арттыру және басқа да көкей-кесті проблемаларға айрықша басымдық беріледі.
Сонымен, біз Париж төрінде болдық. Атақты Эйфель мұнарасы қаланың кез келген бұрышынан «мен мұндалап» көрініп тұрады екен. Бұл ғимарат Парижде өткен көрме жемісі.
Осы тұста халықаралық көрме тарихына аз-кем көз жүгірте кеткен артық болмас. І әлемдік көрме Лондондағы Гайд-паркте өткізілген болатын. Оған ұсыныс жасаған принц Альберт. Ең алғашқы көрме Хрусталь сарайы деген сәулет өнерінің жауһарымен тарихта қалды. Хрусталь сарайын Джозеф Пакстон темір мен шыныдан тұрғызған еді. Кейіннен бұл сарай өртке шалынып, талайды таңдай қақтырған ғимарат күл шоғына көмілді… Хрусталь сарайы 1936 жылы өртеніп кетті.
Сол ең алғаш 1851 жылы Лондонда өткен көрме іле-шала әлемде кең өріс алды. 1889 жылы Парижде жалғасты. 1989 жылы Эйфель мұнарасы өмірге келді. 1855 1867, 1878, 1889, 1900, 1908, 1925, 1931, 1937 жылдары көрме Парижде өтті. Төрткүл дүниеде осы көрмені өткізуге талай ел таласты. Оның тізімін тиісті кестеден көре аласыздар. Қытай ЭКСПО-ны 2010 жылы Шанхайда өткізді.
ЭКСПО – 2017-ні өткізу қарсаңында Канада, Австралия, Испания, Франция, Норвегия, Сербия тендерден қаржылық тәуекелге байланысты бас тартты. Тек Астана мен Льеж қаласы ғана бірден-бір талапкер болды. Льеж бұрын мұндай көрме өткізген-ді.
Біздің өткізгелі жатқан ЭКСПО – 2017 – 10 шілдеден 10 қыркүйекке дейін Халықаралық көрмелер бюросы (ХКБ) шеңберінде ұйымдастырылатын халықаралық көрме. Мұны өткізуге әлемнің әр шалғайынан қаншама мемлекет мүдделі болады. 2012 жылдың 22 қарашасында ХКБ ЭКСПО халықаралық бюросы Бас Ассамблеясының 152-ші сессиясында Астана 103 мүше-мемлекеттің дауысын жеңіп алды. Ал Бельгияның Льеж қаласы 44 дауыс жинады.
Futuze Fnezgu (Болашақ қуаты) – ұйымдастырушылар таңдаған тақырып. 2011 жылдың 10 маусымында ХКБ штаб пәтерінде ЭКСПО – 2017 жобасының ұлттық үйлестірушісі, ҚР Сыртқы іс мемлекетінің жауапты хатшысы Рапиль Жошыбаев ХКБ Бас хатшысы Висенте Гонсалес Лоссерталеспен кездесті. Жошыбаев Қазақстан Республикасының Премьер-министрі қол қойған республиканың ресми өтінішін тапсырды.
Астана ЭКСПО – 2017 көрмесін өткізуге қызу кірісіп жатыр. Қазақстан Республикасының Экономикалық даму және сауда министрлігі (көрмені өткізу концепциясын, техникалық-экспедициялық негіздемесін, көрме өткізу жоспары, қонақтар қауіпсіздігі, оларды қарсы алу туралы инфрақұрылымдық шешімдер) өтініш құжаттамасын дайындап, ХКБ бюросына тапсырды. Астананың ХКБ талаптары бойынша 100 мемлекеттен 3-4 млн адамды қабылдайтын шамасы болуы керек. Ұйымдастырушылар ЭКСПО – 2017-ні 2,3 млрд долларға бағалап отыр.
2013 жылдың 23 қарашасында Парижде Екатеринбург (Россия), Дубай (Біріккен Араб Әмірліктері), Измир (Түркия), Сан-Паулу (Бразилия) ЭКСПО – 2020-ға үміткерлікке таласады, Ұйымдастыру комитеті 2013 жылдың қараша айында тиісті шешім шығарады. Бүкіл әлем болашақ қуатын қолға түсіруге ұмтылып жатыр. Ол мүмкіндік енді Қазақстан қолына тиді. Не істей аламыз?
Үкімет басшысы ЭКСПО – 2017 көрмесіне әлемнің әр елінен 50-ден астам ең үздік сәулетшілер мен дизайншылар өздерінің жобасын ұсынғанын айтқан еді. Көрме ғимараттарын кейінірек Назарбаев университеті қарамағына алып, оқу-лабораториялық мақсатта пайдалану жөнінде де ойлар бар екен. Қай жобаның жұлдызы жанады? Қазақстан әлемді несімен таңғалдыра алады? Эйфель мұнарасына, Эдисонның электр шырағы, Беллдің телефонына теңдесе, таласа аламыз ба?
Көрме Қала
1851 Лондон
1855 Париж
1862 Лондон
1867 Париж
1873 Вена
1876 Филадельфия
1878 Париж
1886 Мельбурн
1888 Барселона
1889 Париж
1893 Чикаго
1894 Сан-Франциско
1895 Атланта
1897 Брюссель
1900 Париж
1901 Буффало
1904 Сент-Луис
1905 Льеж
1906 Милан
1907 Дублин
1907 Хэмптон-Роудс
1908 Париж
1909 Сиэтл
1910 Брюссель
1911 Турин
1913 Гент
1915 Сан-Франциско
1915 Сан-Диего
1922 Рио-де-Жанейро
1924 Лондон
1925 Париж
1926 Филадельфия
1929 Барселона және Севилья
1930 Антверпен
1930 Льеж
1931 Париж
1933 Чикаго
1935 Брюссель
1937 Париж
1939 Нью-Йорк
1939 Сан-Франциско
1958 Брюссель
1962 Сиэтл
1964 Нью-Йорк
1967 Монреаль
1968 Сан-Антонио
1970 Осака
1974 Спокан
1975 Окинава
1982 Ноксвилл
1984 Жаңа Орлеан
1985 Цукуба
1986 Ванкувер
1988 Брисбен
1992 Севилья
1992 Генуя
1993 Тэджон
1998 Лиссабон
2000 Ганновер
2004 Сен-Сен-Дени (болмады)
2005 Нагоя
2008 Сарагоса
2010 Шанхай
2012 Йосу
2015 Милан
2017 Астана
Нұртөре ЖҮСІП
http://www.aikyn.kz/news/view/31730
