ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҮЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
География факультеті
Құрлық гидрологиясы кафедрасы
БІТІРУ ЖҰМЫСЫ
Кіші алматы өзенінің су ресурстары
Реферат
Бітіру жұмысы 35 беттен, 6 суреттен, 8 кестеден және қосымшалардан тұрады. Пайдаланылған әдебиеттер саны 9.
Өзен, су жинау алабы, ағынды, гидрологиялық бекет, су қалыптасу аймағы, сушаруашылық шаралар, негізгі гидрологиялық сипаттамалар, су режимі, су тасу кезеңі, сабалық кезең, су ресурстары, суды пайдалану, су шаруашылық құрылыс, ағынды қамтамасыздығы, түрлі қамтамасыздықты ағындылары..
Зерттеу нысаны – Іле Алатауы солтұстік беткейіндегі кіші Алматы өзенінің алабы.
Жұмыстың мақсаты — зерттеліп отырған алап өзендерінің негізгі гидрологиялық сипаттамаларын бағалау.
Жұмыстың міндеттері:
- алаптың физикалық-географиялық, гидрологиялық тұрғыдан зерттелу
деңгейін сараптау; - алаптағы өзендердің жылдық агындылары жайлы деректер жинап,
талдау;
— алаптағы өзендер суларының шаруашылықта пайдалануы жайлы
деректер жинау, сараптау;
— алап өзендерінің ағынды қатарларын қалпына келтіру, сулылық
циклдерін талдау;
— негізгі гидрологиялық сипаттамаларды есептеу немесе анықтау
әдістерін қарастыру;
— алап өзендерінің негізгі гидрологиялық сипаттамаларын және түрлі
қамтамасыздықты ағынды шамаларын есептеу, талдау, қорытындылау.
МАЗМҰНЫ
Кіріспе………………………………………………………………………..
1 Кіші Алматы өзені алабының физикалық-географиялық сипаттамасы…..
1.1 Табиғи жағдайы……………………………………………………………
1.2 Гидрографиясы……………………………………………………………
2 Су ресурстары және кіші алматы өзенінтұрмыстық пайдалану…………
2.1 Кіші Алматы өзенінің гидрологиялық зерттеу………………………………. ..
2.2 Су режимінің ерекшелігі…………………………………………………
3 Негізгі тасқын сипаттамаларын есептеу……………………………………….. …
4 Кіші Алматы өзенінің шаруашылықта қолданылуы…………………………….
Қорытынды……………………………………………………………………………….. ….
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі………………………….………………….
Қосымша…………………………………………………………………………………… ….
Кіріспе
Қазіргі уақытта Алматы қаласының агломерациясы Қазақстан республикасының экологиялық жағдайы қиын аудандарының қатарына кіреді, мұндағы барлық табиғи орталар топырақ, су, өсімдік, атмосфера улы химиялық заттармен жоғары дәрежеде ластанған, соңғылардың ішінде қаланың экологиялық жағдайын қалпына келтіруде ағын суы Алматы қаласының кіші өзендері ерекше көңіл бөлінуде, себебі олар шынайы табиғи сүзгі болып табылады, сондай-ақ, сумен қамту, гидроэнергия, рекреация зоналарында негізгі су көзі ретінде қолданылады.
Өндірістің жоғары дәрежеде шоғырлануы, халықтың тығыз орныласусы, және бір жағынан жалпы үлкен өзендердің әлсіздігі, Алматы қаласы өзендерінің деградациясымен ластануына алып келеді.
Берілген жұмыстың мақсаты Кіші Алматы өзендерінің антропогенді түр өзгерісі дәрежесін анықтау, өзендерді қалпына келтіру және сақтау үшін суды сақтау зоналарын басқару және құрастыру бойынша нұсқауларды ойластыру болып табылады .
Зерттеу талаптары:
—кіші өзендердің суын жинау зоналарымен жолақтарының шегараларын нақтылау мақсатында оларды табиғи зерттеу;
—зерттеу обьектілеріне оларды тұрмыстық қолдануы, реттелуі,су сапасы және т,б антропогенді жүктеменің дәрежесін бағалау;
—тұрмыстық субьектілердің суды қорғау жолағымен олардың экологиялық қауыптілігін бағалау, аралығында инвертарзациясының және олардың айқындалуы;
—суды қорғау зоналарын басқару және құрастыру бойынша нұсқаулар жасау.
1 КІШІ АЛМАТЫ ӨЗЕНІ АЛАБЫНЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ-ГЕОГРАФИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ
Кіші Алматы өзені Іле Алатауы жотасының солтүстік жағы арқлын өтіп, Балқаш көлі бассейіне жатады, оның су жинау ауданы 118 km²-ды құрайды, Қаскелең өзеніне құйарда 710 km²-қа жетеді.
1.1 Табиғи жағдайы
Алматы қаласы арқылы өтетін өзендер бассейінінің су жинау алабы, Іле Алатауынің солтүстігінің орталығын алып жатыр, олардың ауданы тігінен дифференциалданады, ең жоғары биктігі 4500 м-ге жетеді. (Орджоникидзе шыңы 4410 м, Легостаева шыңы — 4468 м, және т.б) ал ең төменгісі 500 м-ге жуық, (Қаскелең және Іле өзендеріне жақын) яғни жалпы биіктігінің амплитудасы 4000 м, бүл әр тұрлі биктік зоналарда табиғи жағдайлардың өзгеруіне әкеледі, қаланің өзі салстрмалы жоғары деңгейде 1350 м-ге дейін, сәкесінше 5амплитуда 700 м-ді құрайды. Бірақ мұндай өзгерстері бар қалалар көп кезіге бермеиді, бұған далел алматылықтарға таныс қаланың жоғары және төменгі жағындағы кілиматтық жағдайының әртұрлілігі.
Іле Алатауы жоғары таулы жотасы күрделі, геологиялқ тарихқа йе оның сол орнындағы ең алғашқы көтерілуін камтитын тау түзіліу кезеңі деп аталатн 300-400 млн жыл бұрнғы ерте органикалық әлемде болды. Одан бері ондаған миллион жыл өтті, бұл ескі таулар химиалық және физикалқ жеке тұрлердің әсерінен тұзілып ескі теңіздердің суларымен басылып қалған, бірақ 200-250 млн жыл бұрын, герцсе қыртсыстары дәуірінде олардың пәрменде көтерулері болды, іле Алатауының граниттерінің көп бөлігі осы кезеңде жатады, келесі тұзілісі алъп тау тұзілу процесі кезінде болады, (ондағы миллион жыл бұрін) және жаңа жер бедерінің жалпы пішіні қалыптасты, жоталардың қарқынды көтерілуі соңғы 300-400 мың жыл бұрін болды, біздің заманымздағы жер сілкіністерінің таутұзілу процесінің жалғасуын көрсетеді, соңғы 100 жылда қала екі катастрофалық жер сілкінісінің бастан кешті (1887 және 1911 жылдары) одан басқа оншақты орташа оқиғаларды басып өтті. Қарастырып отырған территория Азия аудандарындағы белсенді сисмалогиалық аудандардың біріне жатады. арнайы зерттеулер Іле Алатауының жылына 3-5 мм орташа есеппен өсетіндігін қөрсетеді, бұл өте айтарлқтай шама, сонымен геологиялық жағынан Іле Алатауы – жас тау.
Өзен бассейндері климаты континенталды мен ерекшелінеді, жыл бойы және тәулігіне температурасына күрт ауысып отрады, сонымен қатар теңізбен бен мұхиттан өте жырақ орналасуына байланысты ылғал жетспейді, тауға жақындаған сайын континеталдық жұмсарады, жердің бассейініне қарай ауа температурасының тербелу амплитудасы мен жауын-шашын мөлшері өседі (1 және 2 кесте).
Қалада және жоғары таулы аймақтарда суық болып қаңтар айларында, аэропорт жақта (минус 11,50с) жоғары, ал таулы мұзды аймақтарда (Мың жылқы минус 12,70C) суық болып келеді, қаңтар айының ең жылы болатын жағы қаланың ең жоғарғы жағы, (тасты жазық, минус 3,80C) мұны температураның қысқы инверсиясымен тұсіндіруге болады, суық ауа массасы ауыр болап, төменге қарай жылжиды, темпратураның абсалютты минимуммы қалада 1951 жылы 26-ақпанда тіркелді, әуежай жақта минус 480C болса, Абай даңғылында минус 380C, ал Каменка жағында минус 200C болады,абсалютты темпратураның максимумы (шілдеде 1944 жыл) Алматыда 420C қа жетті (2-4).
Жылдық орташа ауа температурасы қарастырылып отырған территорияның көп бөлігінде оң таңбалы, тек 2900 метрден бастап және одан жоғары теріс мәнге ие болып, өте жоғары таулы зоналарда мәңгілік қату, мәңгі қар және мұз болу құбылыстары болуы мүмкін.
Қаланың төменгі жағына сәуір айында жауын-шашын көп түседі, оның жылдық орташа мөлшері әуежайдан Каменка жазығына қарай екі есе өседі (420 мм -ден 888 мм -ге дейін).
Нөсер жауындар көктем айларымен жаздың алғашқы жартысында жиі жауады, қалада жылына 30-40 мм болатын жауын-шашынды нөсер тіркеледі, мұндай нөсер жаңбырлар өзендер ағынысын күрт жоғарлататын, лас селді ағындарды туғызуы мүмкін.
Қалада қар жамылғысы орташа қазан айының соңына қарай түседі, ал Медеуге екі-үш апта бұрын түседі, жамылғының тұрақты түсуі, қараша айының аяғында байқалса, Медеуде қарашаның басында көрінеді, Қар қалада наурыз айының соңында, Медеуде сәуір айының соңына қарай ериді.
Қар жамылғысының жазықтықтағы орташа биіктігі 20-25 см ге (ақпан басында), кейде 50-55 см, ал Медеуде сәйкесінше 60-65 cм ден 100 см-ге дейін жетеді, Мыңжылқы метостанциясында 90-140 см, Тұйықсу мұздығында 150-250 см дейін болады.
Егер территорияның солтүстік жағында және құрғақ жазық өлкесінде салыстырмалы құрғау әрі ыстық болады, қалыпты суық қыста күрт континенталды белгілері болса, континенталды белгілердің байқалғаны, орташа таулы полюсте жазі жауын шашынды өте ыстық емес, қыс жылы келеді.
|
Бекет |
Биіктік,м. абс |
Айлар |
Жыл |
|||||||||||
|
|
|
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
XI |
XII |
|
|
Іле |
456 |
11,4 |
-8,1 |
2,4 |
11,9 |
17,9 |
22,7 |
25,4 |
24,1 |
17,7 |
9,4 |
-0,4 |
-7,6 |
8,7 |
|
Әуежай |
674 |
-11,5 |
-8,9 |
0,8 |
10,3 |
16,0 |
20,3 |
22,9 |
21,7 |
15,6 |
8,0 |
-1,2 |
-8,2 |
7,2 |
|
Алматы, обсерватория |
847 |
-7,4 |
-5,6 |
1,8 |
10,5 |
16,2 |
20,6 |
23,3 |
22,3 |
16,9 |
9,5 |
0,8 |
-4,8 |
8,7 |
|
Көктем |
1007 |
-6,5 |
-5,0 |
1,3 |
9,6 |
14,8 |
19,1 |
21,7 |
20,6 |
15,4 |
8,3 |
0,2 |
-4,0 |
8,0 |
|
Каменcкое плато |
1350 |
-3,8 |
-3,4 |
1,2 |
8,1 |
13,4 |
17,9 |
20,7 |
19,7 |
14,9 |
8,1 |
1,7 |
-1,8 |
8,1 |
|
Медеу |
1530 |
-4,9 |
-3,0 |
0,6 |
6,6 |
11,7 |
15,8 |
18,5 |
17,5 |
12,8 |
6,9 |
1,3 |
-2,4 |
6,8 |
|
Усть-Горельник |
1943 |
-7,4 |
-5,9 |
-1,8 |
3,3 |
8,4 |
12,1 |
14,6 |
13,9 |
9,4 |
4,1 |
-1,5 |
-4,9 |
3,7 |
|
Жоғарғы Горельник |
2272 |
-7,8 |
-6,7 |
-2,5 |
2,3 |
7,0 |
10,6 |
13,3 |
12,9 |
8,4 |
3,3 |
-2,0 |
-5,2 |
2,8 |
|
Мыңжылқы |
3017 |
-12,7 |
-11,4 |
-7,3 |
-2,6 |
1,5 |
5,0 |
7,4 |
7,5 |
3,1 |
-1,8 |
-6,9 |
-10,2 |
-2,4 |
Кесте 1 — Орташа айлық және орташа жылдық ауа температурасы, 0С
Кесте 2 — Атмосфералық жауын-шашынның орташа айлық мөлшері, мм
|
Бекет |
Биіктік, м.абс |
Айлар |
Жыл |
|||||||||||
|
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
XI |
II |
|||
|
Іле |
456 |
14 |
13 |
22 |
32 |
39 |
31 |
25 |
14 |
12 |
22 |
20 |
17 |
261 |
|
Әуежай |
674 |
22 |
29 |
48 |
64 |
62 |
35 |
17 |
18 |
18 |
33 |
45 |
29 |
420 |
|
Слматы,обсерватория |
847 |
33 |
34 |
70 |
99 |
98 |
61 |
40 |
26 |
28 |
52 |
52 |
36 |
629 |
|
Весновка |
1007 |
35 |
36 |
79 |
133 |
130 |
81 |
53 |
35 |
37 |
70 |
59 |
39 |
787 |
|
Каменское плато |
1350 |
39 |
51 |
101 |
129 |
150 |
82 |
54 |
40 |
50 |
69 |
73 |
50 |
888 |
|
Медеу |
1530 |
39 |
43 |
99 |
142 |
196 |
128 |
70 |
45 |
2 |
72 |
70 |
45 |
991 |
|
Усть-Горельник |
1943 |
28 |
33 |
75 |
127 |
176 |
141 |
92 |
62 |
42 |
53 |
54 |
33 |
916 |
|
Жоғарғы Горельник |
2272 |
31 |
38 |
84 |
144 |
190 |
149 |
97 |
67 |
46 |
57 |
63 |
39 |
1005 |
|
Мыңжылқы |
3017 |
28 |
33 |
62 |
103 |
162 |
154 |
14 |
95 |
51 |
45 |
50 |
34 |
959 |
Желдің режимі жеркілікті жағдайлармен анықталады, “желді көлеңке” тарабында орналасқан желдің орташа жылдық жылдамдығы аса үлкен емес 1,5-ден 2,5 м/с дейін өзгереді. Желдің жылдық максимумы жаз айларына, минимумы қыс айларына сәйкес келеді. Таулы-аңғарлы жел әсіресе шілде, тамыз айларында байқалады. Оның ерекшелігі – желдің бағыты тәулік кезегінде өзгеріп отырады, күн батқаннан таң атқанға дейін таулы жел соғып, таулы салқындықты әкеледі, ал күндізгі уақытта алқап жел тау бағытына қарай соғады, Желдің таңның атуынан және батуынан бұрын ауысуы аз уақытқа желсіздікті тудырады.
Мәңгілік қар және мұздық Алматының екі өзені – Үлкен Алматы және Кіші Алматы өзендерінің жоғары жағында болады, Соңғы ҚР ҰА-ның Георгафия институтының дәлелдеген нәтижелеріне сәйкес бірінші бассейінде (Үлкен Алматы) жалпы ауданы 39,5 км2 болатын мұздық орналасқан, ол өзеннің таудан шыққан кездегі ауданының 11,5 км2 болатын 12 мұздық бар. (сәйкесінше су жинағының 10 %) Үлкен Алматы өзеніндегі мұздық – орталық Тұйықсу мұздығы, ұзындығы 5,1 км, ауданы 3,8 км2-ді құрайды.
Кіші Алматы өзені бассейніндегі мұздықтардың ұшы Іле Алатауы мұздықтарының төменгі деңгейі – 3500 м, Үлкен Алматы бассейінінде ол 3605 м биікте жатыр.
Топырақ пен өсімдіктің жақсы болуы вертикал белдеуде жақсы көрінеді.
Қаланың солтүстік жағы 600-ден 700 м дейінгі биіктікке қарай шөлді – жазық белдеу орналасқан. Топырақығның түсі ашық қызғылт және сұрлау. Белдеудің табиғи көрнісі адамның тұрмыстын шаруашылығына қарай өзгерген.
Жоғары қарай 1300-ден 1400 м-ге дейін таулы-жазық белдеу басталады. Өсімдіктер ақселеу – улы келеді, мұндай итмұрын, бөріқарақат және т. б. Бұл аудан мәдени жеміс-жидектермен бақша ауданы.
Келесі орманды – шалғынды белдеу 2800-ден 2900 м-ге дейін жатады. Бұл белдеудің төменгі жағында жапырақты орман (осына, қайын, шетен, жабайы алма, өрік, долана) орналасқан, жоғары қарай қылқан жапырақты (шырша) алқабы басталады. Мұның алғашқы белгісі Тян-шанъ шыршасы (Шеренка шыршасы) аталады. Шыршалы орман көбіне бақшалы сипатта болады. Бұл аймақтын топырақы таулы-орманға сәйкес қою түсті, жасыл түсті және таулы-шалғынды қара түсті келеді.
Белдеудің жоғарғы бөлігінде таулы-шалғынды және шалғынды-қырлы топырақты субальплік шалғын және шалғынды және шалғынды қырлы өсімдіктер шоғрланған..
Сонымен қатар, альпілік және гляциалды егінді белдеу бар, Альпілік белдеу де (3800 м дейін) таулы шалғынды топырақтан және езілген өсімдік тәрізділер кездеседі, яғни арасында жастық тәрізді және розеткалы формалы – кобрезия, қияқ, мхи, қына, қарақұмық, қозыкүл, анемондар т. б, кездеседі.
3800 м ден жоғары мәңгі қар мен мұздықтар кездеседі. Бұл бөлімде қарастырлған негізгі физика географиялық факторлар өзеннің су режимінің жалпы сипаттамасын анықтайды. Табиғи жағдайлар өзеннің тамақтану көздеріне, гидрологиялық мезгілдегі күнтізбелі ауысымына ағынды элементтердің мөлшері мен өзгеруіне, олардың өсімдерінің және төмендеуінің қарқындылығына әсер етеді. Су ағысының көп мөлшерінен және көптеген табиғи факторлардан су режимінің бузылуы мүмкін.
1.2 Гидрографиясы
Кіші Алматы – су мөлшері бойынша Алматы қаласындағы екінші өзен. Ал бірақ жалпы ұзындығымен (125 км) Үлкен Алматы (95 км) өзенін басып озады және Шелек (215 км) мен Қаскелең (177 км) өзендерінен кейін Іле Ала-тауы солтүстік беткейіндегі өзендер арасында үшінші орын алады.
Кіші Алматы – Қаскелең өзенінің шығыс саласы, ал бастауын 3200 м биіктіктегі Тұйықсу мұздығынан алады, Таулы бөлікіндегі су жинау ауданы небәрі 118 км2 (өзен таудан шыққанша), ал сағасынан 14 км жоғары Қаскелең өзеніне құйылар шегінде су жиналу ауданы 710 км2 жетеді.
Жалпы өзенге 20 шақты ұсақ өзеншелер құйылады, әсіресе олар тау бөлігінде, Олардың ең ұлкендері: Сарысай (Шымбұлақ), Горельник, Кимасар, Казачка, Батарейка, Бутаковка.
Сарысай өзені – оң жағалық ең жоғарғы саласы, бастауы 2500м биіктікте, ұзындығы 3,5км жуық, су жинау аудны 10,1 км2.
Шымбұлақ өзенінің бастауы Талғар асуына таяу 2300 м биіктікте. Аумағының жартысына жуығын субальпілік және альпілік шағын, төрттен бірін орман алып жатыр, жартастармен үгінділер көп.
Горельник өзені Кіші Алматыға сол жағынан құйылады, ұзындығы 7,1 км, су жинау ауданы 11,9 км2, бастауын 3300 м биіктіктегі Титов, мұздығынан алады, Су жинау ауданының тек 15% ғана орманмен көмкерілген, 30% дейын жартастар мен үгінділер алып жатыр, қалған бөлігі альпілік және субальпілік шалғындары.
Кімасар өзені – оң жағалық сағасы, оның ұзындығы 5,6 км, су жинау ауданы 5,7 км2. Ортасай атты кішгене өзеншесі бар. Бассейінінде буталы шалғындық басым. Төменгі ағысында екі 2,3 м аспайды.
Казачка өзені – сол жағалық саласы, ұзындығы 3,7 км, су жинау ауданы 6,0 км2. Бастауы 2120 м биіктікте. Ормандануы 60% -ға жетеді.
Батарейка өзені – казачка өзеніне оның бастауынан 20м ден қосылады. Бастауы 2350 м биіктікте, ұзындығы 4,3 км, су жинау ауданы 5,6 км2. 50% аумағын орманды дала алып жатыр. Одан қалқаны шалғын алады.
Бутаковка өзені – ең үлкен оң жағалық тармағы, ұзындығы 13,8км, су жинау ауданы 24,8 км2, 40% аумағы орманданған.
Кіші Алматы өзенінің барлық тармақтары типтік тау өзендері, үлкен епістері және көп мөлшері борпылдақ заттары бар арнасымен ерекшеленеді. Үлкен еңістері жоғары жылдамдықдармен байланысты, ол өзен арнасының өзгеруіне әкеледі. Сел тасқын кезінде өзен арнасы үлкен өзгерістерге ұшырайды, жағалары шайылып, ағыс ағыс бағытыда өзгереді.
|
|
Сурет 1- Кіші Алматы өзенінің схемасы.
2 СУ РЕСУРСТАРЫ ЖӘНЕ КІШІ АЛМАТЫ ӨЗЕНІНІҢ
ТҰРМЫСТЫҚ ПАЙДАЛАНУ
2.1 кіші Алматы өзенінің гидрологиялық зерттеу
Өзеннің бассейінінде бірінші гидрометірлік станция 1912 жылы Алматы қаласынан 7 км жоғары- таудан өзеннің шығуы орынында ашылды.
1925 жылы жарманы қайта қалпына келтіру сулыашылуы-байқау жүргізілді. 1934 жылдан бастап өзен бассейнде гидрометірлік тор құрылды.
Бастапқыда гидрометірлік тор жетісу басқаруында болды. Кейін Түркістан өлкесінің гидрометірлік бөлігінде, орта Азия басқаруында және су шаруашылығын қазақстанндық басқаруында болды. 1930 жылдан бастап және қазіргі уақытқа дейін ҚР УГМС құрамында. 1921 жылы болған үлкен су тасқынынан кейін, үлкен қарау болды. Сосын сол жылдан бастап су тасқынын алдын алу қарастырла бастады.
1927-1929 жылдары аралығында академияның экспдициясы және ГГП судың максималды шығынын анықтау үшін шаралар қарастырылды.
1934 жылы кіші Алматы өзені бассейнде орта Азия және Қазақстан таулы суландыру экспедициясы жұмыс істеді.
1935 жылы коммуналды тұрмыстық тау суландыру академиясының экспедиясы кіші Алматы өзенінің ағысында 16 уақытша ведомства құрылды, 1938 жылы Алматы қаласына дейін өзеннің тексеріліуі жүргізілді, ал 1939 жылы 3-ретті ағын зерттелді.
Осы жұмыстар негізінде 1939 жылы Алматы қаласын тасқыннан қорғау үшін техникалық проекте гидрологиялық очерк жазылды.
1951 жылы УГМС ҚазССР кіші Алматы өзеніне гидрографикалық зерттеу жүргізілді. 1952-1953 жылдары қазақ ғылыми – зерттеу гидрометинституомда кинопонкаға түсірілген. Су тасқынынан экспериментік зерттеу жүргізілді.
Режим туралы мәліметтерр кіші Алматы өзенінде 1935 жылға дейін «сулың деңгейі туралы » және «СССР өзенінің режимінің материалдары», 1936 жылдан бастап «гидрологиялық жыл бойында» басылып шықты.
Бұрынғы материалдар арналардың тұрақсыздығы егістік гидрометірлік жұмыстар өндірісінің әдістері, су шығынын аз өлшеуіне жағын ерекше қанағаттандыра алмайтын қатты ағын материалдары болып табылады. Салымдар графиктің тұрақты ағында үлгімен салымдарды өлшеу шек жағдайында жүргізіледі және қатты тасқын ағынын жарықтандырмады. Осыған байланысты жылдық салымдар мәндері өте төмендеді.
Сел тасқындары өлшеумен жарықтандырылмады сондықтан сипаттама олардың тасқын іздері негізінде жасалынды.
1954 ж МСХ СССР ГГИ Гипроводхозбен келісім бойынша кіші Алматы туралы гидрологиялық очерк жазылды.
30-40 жылдан бастап деталды және сапалық бақылау жүргізіле бастады. Қазіргі кезде архивте Казгидромет, су шаруашылық басқаруы Алматы гидрологиялық станциясының қолдауымен 30 сулы орындарды басқару туралы мәліметтер бар.
2.2 Су режимінің ерекшелігі
Сулы режим сипаттамасы бойынша жылдық циклдің басты фазасы тасқын – жазғы уақытта өтеді, және жоғары таулы қарлар мен мұздардың еруімен өтетін Тянь-шань типті өзендерге қатысты.
Тасқынның бастапқы және соңғы орташа мерзімі өзеннің әр түрлі жер бөлігі үшін бірдей болмайды. Және оның салалары өзеннің ұзындығына байланысты заңдылықпен өзгереді.
Бөгеттің жармасында өзеннің тау арасымен шығуы сәуірдің ортасында басталады қыркүйекте аяқталады. Яғни 5 айға созылады. өзеннен жоғары қозғалып тасқынның басталуы келесі мерзімде аяқталады. Мысалы, мыңжылқы жармасында мамырдың соңында келеді, ал соңы
қыркүйектің басында яғни тек үш жарым айға созылады. Су ағысының айлық мөлшері барлық жармалар тамызда келеді. Яғни жоғары таулы қарлар мен мұздардың қарқынды еру айы болып саналады. Кіші алматы мұзды тау тасқынының көп мөлшерде ағу айы мамыр айы болып табылады. Оларға Бутаковка, Казак, Батарейка т.б жатады.
Кіші Алматы өзеніндегі тасқын созылған және салыстырмалы түрде әртүрлі жоғары ендікте еруі жоғары. Қар еру фронтының орташа қозғалу жылдамдығы 30 м тәлікті құрайды. Яғни , бір айда қар еруі жоғарыда 1 км азаюына әкеледі. Тасқынның жалпы көп айылқ тасқынын жеке күрт шыңдар көрсетеді. Ал ауаның тербеліс температурасына және жауынның түсуіне негізделген.
Өзеннің қоректену негізгі көздері болып, Грунт сулар, қары мен мұздардың еріген суы, сонымен қатар жаңбыр қоректенеді, Бөгеттің жармасындағы өзеннің жалпы жылдық ағысы 77 млн м3 тең. Жер асты қоректену салыстрмасы 49% құрайды, ал қармен 35%, мұздықпен 11% және жаңбырмен 5% ды қорайды.
Кіші алматы өзенінде тасқынның периодында мыңжылқы жармасында 100% жылдық ағыс жүреді. Бөгет жармасында 75% , бұл сандар негізгі тасқын көздергеде: Қимансар өзені 50%, Батарейка өзені 48%, Қазақ өзені 47%, Бутаковка өзенінде 50% байқалады.
Тау бөлімінің сипаттамалық ерекшелігі көптеген қойнаулар мен бұлақтарының болуы. Олардың ең маңыздылары бұрынғы министрлер кеңесінің демалыс үйі маңында, Горолник және Сарысай жазықтығында орналасқан. Бұл көздердің режимі ерекше уақыт бойынша тұрақтылық (дебит және температура тұрақтылық олардың жоғары тереңдікте түзіледі).
Су деңгейінің жылдық өзгеруі ауа температурасы мен атмосферанық жауын режимінің тербелуімен анықталады. Жаздық жоғары көтерілу, сондай-ақ қыстық жылжу. Мұз жылжыуы себебіне күрт көтерілулер тән. Бұл көтерілулердің биіктігі 0.3-0.5 м –ге жетеді. Ең төмен деңгейлер қыс айларында (қаңтар, ақпан және жоғары тауларда – науырыз тіпті сәуір) деңгейдің жылдық амплитудасы 1.0-1.5 м–ден аспайды. Ең жоғары деңгейлер сел тасқынды периодында байқалады.
Өзен бөліктерінің термиялық және мұздық режимдері олардың биктігімен көздеріне тәуелді. Бірінші мұзды құбылыстар мыңжылқы да қыркүйек айында байқалады, Ол бөгеттен бір ай кейін.
Күзгі сеңнің тоқтауы көбнесе Алматы қаласы аймағында байқалады- орташа есеппен жылына үш рет. көп жағдайда Алматы қаласы териториасында. өзенде және оның салаларнда тұрып қалған мұздар әдетте кездеспейді. Ол ағынның жоғары жылдамдығымен температурасы 6-80С жылы жер асты сулары қосылады. Орташа есеппен алғанда Алматы қаласында мұз жатуы 10 жылда бір рет байқалады, және оның ең үлкен ұзақтығы 28 күн болады(1956 ж). Таулы бөліктегі айтарлықтай қар жамылғыларының болуы орнауы үлкен мұздар қалыңдығын 50-100 см- ге дейін тура келеді. Олар қатпарланған мұз қабаттары. Мұзды құбылыстар периоды орташа есеппен өзен бойынша су температурасының орташа айлық өзгерісі 3- кестеде көрсетілген.
Кесте 3 — Су температурасының өзгерісі.
|
Өзен |
Бекет |
Айлар |
||||||
|
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
||
|
Кіші Алматы |
Мыңжылқы |
— |
— |
1,4 |
2,2 |
2,0 |
1,3 |
— |
|
Кіші Алматы |
Сарысай өз. сағасы |
2,4 |
3,8 |
4,9 |
5,6 |
5,1 |
4,0 |
2,0 |
|
Кіші Алматы |
Кимасар өз. сағасы |
3,2 |
5,6 |
7,0 |
7,7 |
7,1 |
5,4 |
3,0 |
|
Кіші Алматы |
Алматы қаласы |
5,2 |
8,1 |
9,9 |
10,4 |
9,8 |
7,6 |
4,2 |
|
Бутаковка |
С.Бутаковка |
3,5 |
6,6 |
9,1 |
11,0 |
10,9 |
8,1 |
4,3 |
|
Бутаковка |
саға |
5,9 |
9,0 |
11,4 |
13,0 |
12,5 |
9,5 |
5,1 |
Қаманың төменгі бөліктерінде гидрологиялық режимінің күрт өзгеруі салдарынан бір тұрмыстық қолдану бір жаз айларында су температурасы 20 дан 25 0Ċ-ға одан да жоғары көтеріледі.
Өзеннің ең жоғары су тасымалдануы бөгеттің өзегінде болады. Ол жерде судың орташа шығыны 2,42 м3/с (4-кесте). Бұл шама жылдан- жылға аз өзгеретінін айта кету керек, жаңбырлы жылдары бұл шама 3.5 м3/с-тен аспайды, ал құрғақ жылдары бұл шама 1,5 м3/с –тен кем болған емес.
Кіші Алматы өзенінің максимал шығыны нөсер жауын нәтижесінде қар мен мұздың қарқынды еру периютында түзіледі, Яғни аралас шығу тегі болады.
Кимасар, Казашка, Батарейка, Бутаковка және т.б. салалар бассейінінде мұздықтарының жоқтығынан, ең көп су шығындары қар-жаңбырлы қоректену болып табылады, Сел шығындарымен болған шығындар катографиялық үлкендері болды. Мысалы, Алматы қаласында кіші Алматы өзенінің селді шығыны 1921 жылы 920 м3/с –қа жетеді. Бұл шаманы бақылау үшін қапшағай қоймасында, Іле өзенінің орташа шығыны 470 м3/с екені келтірілген. Салыстырмалы үлкен орташа жылдық селдік шығындар сол 1921 жылы Сарысай сағасында 65,5 м3/с ,Горельник өзені-трубаза 122 м3/с , Кимасар-сағасы- 107 м3/с , Казашка өзені Просвещенец демалыс үйі: 86,0 м3/с, Батарейка өзені Просвещенец демалыс үйі: 97,0 м3/с, Бутаковка өзені-сағасы: 65,0 м3/с.
Ал судың минималды шығынына келер болсақ, әдетте, ол қыстың аяқ кезінде судың көлемді нормалды азайған кезінде байқалады. Кіші Алматы өзенінің өзегінде таудан шыққанда бақылаудың барлық периодында судың минималды шығыны 0,9 м3/с –ге тең болды. Мыңжылқы бағанында қалау әсерінен 4-6 ай аралығында су ағымы байқалмайды. Егер суару үшін су іздеу жүргізілмесе, Алматы қаласы сыртындағы құрғақ арналарды ешкім көрмес еді.
Кіші Алматы өзені жоғары лайланғандығымен ерекшеленеді- орташа жылдық мәні 520 г/м3 –ке тең. Оның үстіне жыл ішінде су лайлылығы тармақтың өзгеруімен сәйкес өзгеріп отырады. Мысалы, бөгеттің өзегінде желтоқсан мен қаңтарда су мөлдір болады. Лайлылығы 24-25 г/м3 . май айында судың лайлылығы он шақты есе артып 1300 г/м3 –ге жетеді. Тамызда 1600 г/м3 болады. Кіші Алматының барлық тармақтарына судың салыстырмалы өз лайлылығы тән, мысалы, Кимасар өзенінің өзінің орташа лайлылығы бар болғаны 80 г/м3 ,қыс айларында 1-ден 12 г/м3 –қа дейін, ал шілдеде максимум әрең 700 г/м3 –ге жетеді. Судың лайлануының негізгі себебі- қардың қарқынды еруі, нөсердің жаууы,арнаның артуы, жылы кездегі судың ең көп шығындалуы.
|
Өзер
|
Бекет
|
Айлар |
Жыл |
|||||||||||
|
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
XI |
XII |
|
||
|
М.Алматинка |
Мынжилки |
0,00 |
0,00 |
0,00 |
0,00 |
0,16 |
0,55 |
1,07 |
1,59 |
0,35 |
0,01 |
0,00 |
0,00 |
0,31 |
|
М.Алматинка |
г.Алматы, дамба |
1,28 |
1,22 |
1,16 |
1,77 |
3,22 |
3,80 |
4,24 |
4,82 |
2,53 |
1,92 |
165 |
1,42 |
2,42 |
|
Горельник |
турбаза |
0,16 |
0,15 |
0,14 |
0,17 |
0,45 |
0,72 |
0,61 |
0,34 |
0,27 |
0,22 |
0,20 |
0,17 |
0,30 |
|
Казачка |
д/о Просвещенец |
0,04 |
0,04 |
0,05 |
0,10 |
0,15 |
0,18 |
0,10 |
0,07 |
0,06 |
0,07 |
0.6 |
0,05 |
0,08 |
|
Батарейка |
д/о Просвещенец |
0,03 |
0,03 |
0,03 |
0,08 |
0,20 |
0,16 |
0,07 |
0,06 |
0,05 |
0,04 |
04 |
0,03 |
0,07 |
|
Бутаковка |
устье |
0,15 |
0,14 |
0,20 |
0,24 |
0,65 |
0,43 |
0,25 |
0,18 |
0,16 |
0,29 |
14 |
0,16 |
0,25 |
|
Прямуха |
г.Алматы |
0,10 |
0,11 |
0,14 |
0,12 |
0,07 |
0,07 |
0,07 |
0,08 |
0,08 |
0,09 |
0,08 |
0,08 |
0,09 |
|
Ремизовка |
с.Ремизовка |
0,02 |
0,02 |
0,04 |
0,05 |
0,04 |
0,03 |
0,03 |
0,03 |
0,03 |
0,02 |
0,02 |
0,02 |
0,03 |
|
Камсенка |
сан.Каменское пато |
002 |
0,02 |
0,03 |
0,05 |
0.05 |
0,03 |
0.03 |
0,03 |
0,03 |
0,03 |
0,02 |
0,02 |
0,03 |
Кесте 4 — Орташа айлық және орташа жылдық ауа температурасы. 0C
Сурет 2 — Кіші Алматы өз – Алматы қал. бек. біріккен гидрографтары
|
||||
|
||||
|
|
|
||||
|
||||
|
|
|
Сурет 4 — Кіші Алматы өз – Алматы қал. бек. 1927-1996 жылдар аралығындағы су өтімі қисығы
Өзеннің орташа тасқын қатысында бөгеттің айналасына бір жылда 50000 тонна шайындыларды әкеледі. Егер осы шайындыларды барлық өзен бассейініне бірдей етіп орналастырса, онда 0,2 мм қабат пайда боады. Таудан шайындылардың шығу жылдамдығы 100 жылда бассейінде 2 см болады. Бұл көріністі сел тасқындары бұзады. 1973 жылы Медеуде болған селден шайындылар 8300000 тонна болған, яғыни орташа жылдық шайындылардың шығуынан 166 есе үлкен.
3 НЕГІЗГІ ТАСҚЫН СИПАТТАМАЛАРЫН ЕСЕПТЕУ
1934-1993 жылдар аралығында (60 жыл) Алматы қаласының жанындағы кіші Алматы өзенінде бақыланып ағындардың орташа жылдық максималды және минималды есептеулер жүргізілді. Ал су өтімі бойынша 1927 жылдан бастап, қалыпты мәндер вариация коэффиценттері және асимметрии коэффиценттері есептелінеді. әртүрлі жоғарлау ықтималдығына байланысты ағынның сипаттамаларын анықтау үшін қамтамасыз ететін қисықтар тұрғызылды.
Алматы қаласындағы кіші Алматы өзенінің жылдық ағысының орташа модульді коэффицентінің ауытқыуының жалпы қисығы келтірілген.
1934 жылдан 1993 жылдар аралығында сулылық екі фазаға бөлінді: көпсулы 1934 жылдан 1967 жылға дейін (34 жыл) және аз сулы 1968 жылдан 1993 жылға дейін, бірақ соңғысы әлі аяқталмады.
Орташа жылдық тасқынның нормасына 60 жылда орташа арифметикалық мәні 2,08 м3/с.
Барлық параметірлер мына формула бойынша есептеледі:
Норма
(1)
вариация коэффициенті:
(2)
Асимметриа коэффициенті:
(3)
мұндағы: Q1 –і-ші жылғы су шығыны;
n – бақылау ретінің жыл саны.
Есептеудің орташа қателіктері белгілі формула бойынша есептеуге болады:
Норма:
(4)
Вариация коэффициентінің диспериясы:
(5)
Ассиметрия коэффициентінің дисперсиясы:
(6)
Алматы қаласы кіші алматы өзенінің тасқынының жылдық қателіктері:
2,7%, 10,0%, 85%.
Есептеулер нәтижелері 5-кестеде көрсетілген.
Кесте 5 — Алматы қаласы кіші алматы өзенінің тасқынының негізгі
сипаттамасы және олардың параметірлері
|
Тасқын сипаттамасы |
Норма м3/с |
СV |
Cs |
|
Орташа жылдық |
2,08 |
0,21 |
0,42 |
|
Максималды |
12,2 |
0,74 |
2,96 |
|
Минималды |
0,76 |
0,30 |
0,0 |
Кіші Алматы өзені жанында мыңжылқы шатқалында мынандай нәтижелер алынды, орташа жылдық шығын 0,27м3/с, нормасы СV =0,59, Cs =0,8, минималды шығындар есептелген яғни өзен суы қысқы кезеңде мұздайды.
Алматы қаласы маңындағы кіші Алматы өзенінің тасқынының минималды максималды және орташа жылдық интегіралды қисықтары келтірілген.
4 КІШІ АЛМАТЫ ӨЗЕНІНІҢ ШАРУАШЫЛЫҚТА ҚОЛДАНЫЛУЫ
Кіші Алматы өзенінің су ресұрыстары электрэнергияларын техникалық мақсаттарда, суландыру және су жабдықтау мақсатында қолданылады. өзеннің жазықтығында көптеген әртүрлі шаруашылық техникалық тұрғын үйлер, санаторяалар, балалар лагері сонымен қатар ірі сырт кешендері сияқты орындар орналасқан. Соңғы орындарға –Медеу мұз айдыны және таулы спорт фазалы Шыңбұлақ.
Өзеннің айналасында жасанды су қоймалары, олардың ірісі Аэропорт көлі және мәдениет және демалыс парксіндегі көлдер бар. өзеннің барлық териториясында қазіргі кезде адамдар көп шоғырланған. Ерекше жоғары деңгейде өзенге адамдардың жаман әсері, кіші Алматы маңындағы суларға тиеді. Оған көктем магсралды каналы және қазақ магстралды каналы жатады.
Қазақ магстралды каналы кіші Алматы өзеніндегі 105 км тиролв бөгетінен бастау алады. Ену қабылеттілігі 1,3 м3/с, бегатационалды кезеңдегі орташа су заборы 0,21 м3/с. Алматы көктем (весеовка) магистралды каналы Тиролв бөгетінен бастау алады. Оның ену қабылеттілігі 2,0 м3/с, бегатация периодындағы орташа су жұмсауы –жылына 0,143 м3/с, алынатын судың жалпы көлемі 2,19 млн.м3.
Кіші Алматының көктемге түсіруі 0,70 м3/с. Қала маңындағы су заборларына келесілер жатады: «сұңқар» (Түркебайев көшесі 92, соңғы жылда 48 мың м3 тасталды); Акклиматзациялық станция (Айтықов көшесі 55 а), ана және бала орталығы (Ленин көшесі 125)-жылына 32 мың м3.
Маяк поселкесі ауданындағы қазақ өзенінің маңында су қоймасы салынған.
Кесте 6 – Эмпирикалық қамтамасыздық қисығының мараметрлерін есептеу
|
№ |
жыл |
Q, m3/с |
жыл |
Q. кему ретімен |
|
|
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|
|
|
1 |
1927 |
2.45 |
1942 |
3.09 |
1.4 |
|
|
|
2 |
1928 |
2.79 |
1958 |
3.06 |
2.8 |
|
|
|
3 |
1929 |
2.27 |
1959 |
2.82 |
4.2 |
|
|
|
4 |
1930 |
2.06 |
1928 |
2.79 |
5.6 |
|
|
|
5 |
1931 |
2.21 |
1966 |
2.77 |
7.0 |
|
|
|
6 |
1932 |
1.83 |
1934 |
2.71 |
8.5 |
|
|
|
7 |
1933 |
1.71 |
1963 |
2.71 |
9.9 |
|
|
|
8 |
1934 |
2.71 |
1947 |
2.69 |
11.3 |
|
|
|
9 |
1935 |
2.52 |
1960 |
2.65 |
12.7 |
|
|
|
10 |
1936 |
2.61 |
1936 |
2.61 |
14.1 |
|
|
|
11 |
1937 |
2.47 |
1952 |
2.58 |
15.5 |
|
|
|
12 |
1938 |
1.97 |
1935 |
2.52 |
16.9 |
|
|
|
13 |
1939 |
1.91 |
1937 |
2.47 |
18.3 |
|
|
|
Кесте 6-жалғасы
|
|
||||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|
|
|
14 |
1940 |
1.72 |
1927 |
2.45 |
19.7 |
|
|
|
15 |
1941 |
2.37 |
1949 |
2.45 |
21.1 |
|
|
|
16 |
1942 |
3.09 |
1964 |
2.4 |
22.5 |
|
|
|
17 |
1943 |
2.01 |
1941 |
2.37 |
23.9 |
|
|
|
18 |
1944 |
1.75 |
1954 |
2.37 |
25.4 |
|
|
|
19 |
1945 |
1.65 |
1948 |
2.36 |
26.8 |
|
|
|
20 |
1946 |
2.28 |
1956 |
2.36 |
28.2 |
|
|
|
21 |
1947 |
2.69 |
1950 |
2.34 |
29.6 |
|
|
|
22 |
1948 |
2.36 |
1973 |
2.29 |
31.0 |
|
|
|
23 |
1949 |
2.45 |
1946 |
2.28 |
32.4 |
|
|
|
24 |
1950 |
2.34 |
1929 |
2.27 |
33.8 |
|
|
|
25 |
1951 |
1.72 |
1969 |
2.24 |
35.2 |
||
|
26 |
1952 |
2.58 |
1967 |
2.22 |
36.6 |
||
|
27 |
1953 |
2.03 |
1931 |
2.21 |
38.0 |
||
|
28 |
1954 |
2.37 |
1961 |
2.18 |
39.4 |
||
|
29 |
1955 |
1.96 |
1981 |
2.16 |
40.8 |
||
|
30 |
1956 |
2.36 |
1980 |
2.11 |
42.3 |
||
|
31 |
1957 |
1.84 |
1972 |
2.08 |
43.7 |
||
|
32 |
1958 |
3.06 |
1930 |
2.06 |
45.1 |
||
|
33 |
1959 |
2.82 |
1962 |
2.06 |
46.5 |
||
|
34 |
1960 |
2.65 |
1988 |
2.06 |
47.9 |
||
|
35 |
1961 |
2.18 |
1953 |
2.03 |
49.3 |
||
|
36 |
1962 |
2.06 |
1943 |
2.01 |
50.7 |
||
|
37 |
1963 |
2.71 |
1938 |
1.97 |
52.1 |
||
|
38 |
1964 |
2.40 |
1955 |
1.96 |
53.5 |
||
|
39 |
1965 |
1.71 |
1979 |
1.96 |
54.9 |
||
|
40 |
1966 |
2.77 |
1990 |
1.96 |
56.3 |
||
|
41 |
1967 |
2.22 |
1987 |
1.92 |
57.7 |
||
|
42 |
1968 |
1.65 |
1939 |
1.91 |
59.2 |
||
|
43 |
1969 |
2.24 |
1976 |
1.86 |
60.6 |
||
|
44 |
1970 |
1.84 |
1957 |
1.84 |
62.0 |
||
|
45 |
1971 |
1.66 |
1970 |
1.84 |
63.4 |
||
|
46 |
1972 |
2.08 |
1932 |
1.825 |
64.8 |
||
|
47 |
1973 |
2.29 |
1989 |
1.81 |
66.2 |
||
|
48 |
1974 |
1.78 |
1974 |
1.78 |
67.6 |
||
|
49 |
1975 |
1.55 |
1978 |
1.78 |
69.0 |
||
|
50 |
1976 |
1.86 |
1983 |
1.78 |
70.4 |
||
|
51 |
1977 |
1.61 |
1993 |
1.77 |
71.8 |
||
|
52 |
1978 |
1.78 |
1944 |
1.75 |
73.2 |
||
|
53 |
1979 |
1.96 |
1940 |
1.72 |
74.6 |
||
|
54 |
1980 |
2.11 |
1951 |
1.72 |
76.1 |
||
|
55 |
1981 |
2.16 |
1965 |
1.71 |
77.5 |
||
|
56 |
1982 |
1.29 |
1933 |
1.7075 |
78.9 |
||
|
Кесте 6-жалғасы
|
|||||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
||
|
57 |
1983 |
1.78 |
1971 |
1.66 |
80.3 |
||
|
58 |
1984 |
1.21 |
1945 |
1.65 |
81.7 |
||
|
59 |
1985 |
1.62 |
1968 |
1.65 |
83.1 |
||
|
60 |
1986 |
1.52 |
1985 |
1.62 |
84.5 |
||
|
61 |
1987 |
1.92 |
1977 |
1.61 |
85.9 |
||
|
62 |
1988 |
2.06 |
1975 |
1.55 |
87.3 |
||
|
63 |
1989 |
1.81 |
1986 |
1.52 |
88.7 |
||
|
64 |
1990 |
1.96 |
1992 |
1.35 |
90.1 |
||
|
65 |
1991 |
1.23 |
1994 |
1.35 |
91.5 |
||
|
66 |
1992 |
1.35 |
1996 |
1.31 |
93.0 |
||
|
67 |
1993 |
1.77 |
1982 |
1.29 |
94.4 |
||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
||
|
68 |
1994 |
1.35 |
1991 |
1.23 |
95.8 |
||
|
69 |
1995 |
0.78 |
1984 |
1.21 |
97.2 |
||
|
70 |
1996 |
1.31 |
1995 |
0.78 |
98.6 |
||
|
|
|
.
Кесте 7- Кіші Алматы өз – Алматы қал. бек. есептелген су өтімі.
|
P% |
1 |
5 |
10 |
25 |
50 |
75 |
95 |
99 |
|
Q м3/c |
31 |
24 |
17 |
13 |
8 |
5 |
2 |
1 |
Кесте 8- Типтік су өтімдері(м³/с) және олардың түсу күндері
|
Жыл |
Графибасысcу өтімі |
Қысқы Сабасы min |
Көктемгі су тасу |
Жазғы сабасы min |
Күзгі су тасқыны |
||||||||||||
|
Басы |
Шыңы |
Соңы |
Басы |
Шыңы |
Соңы |
||||||||||||
|
Q |
Күн |
Q |
Күн |
Q |
Күн |
Q |
Күн |
Q |
Күн |
Q |
Күн |
Q |
Күн |
Q |
Күн |
||
|
1942 |
1.09 |
1.23 |
31/I |
1.21 |
3/III |
7.52 |
8/V |
3.94 |
15/V |
4.23 |
10/VIII |
2.5 |
2/X |
2.83 |
4/X |
2.12 |
30/XI |
|
1967 |
1.55 |
1.25 |
10/II |
1.33 |
2/IV |
3.38 |
3/V |
2.13 |
28/V |
3.63 |
17/VII |
1.94 |
22/IX |
2.17 |
24/IX |
1.19 |
30/XI |
|
1971 |
1.27 |
1.03 |
1/XII |
1.1 |
12/IV |
2.66 |
26/V |
1.76 |
14/V |
1.96 |
21/VII |
1.28 |
26/IX |
1.42 |
29/IX |
1.09 |
30/XI |
|
Орта |
1.3 |
1.17 |
12/I |
1.21 |
26/III |
4.52 |
12/V |
2.71 |
19/V |
3.27 |
26/VII |
1.91 |
27/IX |
2.14 |
29/IX |
1.23 |
30/XI |
|
|
|
|
|
|
|
ҚОРЫТЫНДЫ
Ұсынылып отырған жұмысың мақсаты кіші Алматы өзені алабы ағынсуларының негізгі гидрологиялық сипаттамаларын бағалау. Өзендер ағындыларын шаруашылықта пайдалану үшін жүргізілетін кез-келген сушаруашылық шараларын жобалауда, ең бірінші ағынсу ағындысы жайлы белгілі ақпарат көзі — ағынсудың көпжылдық орташа ағынды шамасы немесе қалыпты ағындысы екені белгілі.
Су тұтынуға деген кез-келген сү-раныстың ең алдымен, көздеп отырған су нысанының қалыпты ағынды шамасына бағыт түзейтіні белгілі. Себебі, қалыпты ағынды ағынсудың потенциал су ресурстарын, яғни су нысанының бар мүмкіншілігін көрсетеді. Сондықтан да сушаруашылық шаралардың басым бөлігі өз қажеттіліктерін су нысанының көпжылдық орташа шамасына — қалыпты ағындысына үйлестіруге тырысады.
Же беті су ресурстары, оның ішінде ағынсулар ресурстары қазіргі заманғы қарқынды экономикалық-шаруашылық даму барысында. Сол дамуды шектеуі мүмкін негізгі фактор. Оны бүгін бүкіл әлем мойындап отыр.
Ал зерттеліп отрған Кіші Алматы өзені Іле Алатауының солтүстік баурайына орналасып, оның Алматы қаласы үшін қандай маңызы барлығын сипаттай білу,
Үсынылып отырған жүллыста, сонымен, көпжылдық репрезентатив кезең ретінде ағынды қатары түгелдей алынды, яғни, 1927-ден 1996-жылға дейінгі аралық.
Қатарларын ұзарту мүмкін болмаған, қысқа қатарлы ағынсулар үшін тек қана қалыпты ағындысы ғана анықталды.
ҚОЛДАНЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
- Ресурсы поверхности вод СССР, — Л.: Гидрометеоиздат, 1970, т.13, вып.2, 645 с.
- Проектное задание «Защита города Алма-Ата от селевых потоков». Гидрологический очерк.- М.: 1955.
- Казахстан.- М.: Наука, 1969, 482 с.
- Климат Алма-Аты.- Л.: Гидрометеоиздат, 1985, 264 с.
- Справочник по климату СССР, вып.18, Казахская ССР, книги 1-3.-Л.: Гидрометеоиздат, 1989-1990.
- Владимиров А.М., Лехин Ю.И. и др. Охрана окружающей среды.- Л.:Гидрометеоиздат, 1991, С.159-265.
- Горошков И.Ф. Гидрологические расчеты. –Л.:Гидрометеоиздат, 1979-664 с.
8.Гальперин Р.И.Материалы по гидрографии Казахстана Алматы.»Қазақ Университеті» 2001,С.145-148.
- Болдырев В.М. Практикум по дициплине»Гидрологические расчеты». Алматы.»Қазақ Университеті» 2000, С.135 с.
ҚОСЫМША А
Кесте А1- СV, Сs коэффициентін табуға арналған кесте
|
№ |
Жыл |
Q.m3/c |
к |
k-1 |
|
(k-1)2 |
(K-1)3 |
|
1 |
1927 |
2,45 |
1,20 |
0,20 |
0,20 |
0,04 |
0,01 |
|
2 |
1928 |
2,79 |
1,36 |
0,36 |
0,56 |
0,32 |
0,18 |
|
3. |
1929 |
2,27 |
1,11 |
0,11 |
0,67 |
0,45 |
0,31 |
|
4. |
1930 |
2,06 |
1,01 |
0,01 |
0,68 |
0,46 |
0,32 |
|
5. |
1931 |
2,21 |
1,08 |
0,08 |
0,76 |
0,58 |
0,44 |
|
6. |
1932 |
1,83 |
0,89 |
0,11 |
0,65 |
0,43 |
0,28 |
|
7 |
1933 |
1,71 |
0,83 |
0,17 |
0,49 |
0,24 |
0,12 |
|
8 |
1934 |
2,71 |
1,32 |
0,32 |
0,81 |
0,66 |
0,54 |
|
9 |
1935 |
2,52 |
1,23 |
0,23 |
1,04 |
1,09 |
1,14 |
|
10 |
1936 |
2,61 |
1,28 |
0,28 |
1,32 |
1,74 |
2,30 |
|
11 |
1937 |
2,47 |
1,21 |
0,21 |
1,53 |
2,33 |
3,57 |
|
12 |
1938 |
1,97 |
0,96 |
0,04 |
1,49 |
2,22 |
3,32 |
|
13 |
1939 |
1,91 |
0,93 |
0,07 |
1,42 |
2,03 |
2,89 |
|
14 |
1940 |
1,72 |
0,84 |
0,16 |
1,27 |
1,60 |
2,03 |
|
15 |
1941 |
2,37 |
1,16 |
0,16 |
1,42 |
2,03 |
2,89 |
|
16 |
1942 |
3,09 |
1,51 |
0,51 |
1,94 |
3,74 |
7,25 |
|
17 |
1943 |
2,01 |
0,98 |
0,02 |
1,92 |
3,68 |
7,05 |
|
18 |
1944 |
1,75 |
0,86 |
0,14 |
1,77 |
3,15 |
5,58 |
|
19 |
1945 |
1,65 |
0,81 |
0,19 |
1,58 |
2,50 |
3,95 |
|
20 |
1946 |
2,28 |
1,11 |
0,11 |
1,69 |
2,87 |
4,87 |
|
21 |
1947 |
2,69 |
1,32 |
0,32 |
2,01 |
4,04 |
8,12 |
|
22 |
1948 |
2,36 |
1,15 |
0,15 |
2,16 |
4,68 |
10,13 |
|
23 |
1949 |
2,45 |
1,20 |
0,20 |
2,36 |
5,58 |
13,17 |
|
24. |
1950 |
2,34 |
1,14 |
0,14 |
2,51 |
6,28 |
15,73 |
|
25 |
1951 |
1,72 |
0,84 |
0,16 |
2,35 |
5,51 |
12,92 |
|
26 |
1952 |
2,58 |
1,26 |
0,26 |
2,61 |
6,80 |
17,73 |
|
27 |
1953 |
2,03 |
0,99 |
0,01 |
2,60 |
6,76 |
17,58 |
|
28 |
1954 |
2,37 |
1,16 |
0,16 |
2,76 |
7,61 |
21,00 |
|
29 |
1955 |
1,96 |
0,96 |
0,04 |
2,72 |
7,38 |
20,06 |
|
30 |
1956 |
2,36 |
1,15 |
0,15 |
2,87 |
8,24 |
23,66 |
|
31 |
1957 |
1,84 |
0,90 |
0,10 |
2,77 |
7,68 |
21,26 |
|
32 |
1958 |
3,06 |
1,50 |
0,50 |
3,27 |
10,6 |
34,85 |
|
33 |
1959 |
2,82 |
1,38 |
0,38 |
3,65 |
13,2 |
48,43 |
|
34 |
1960 |
2,65 |
1,30 |
0,30 |
3,94 |
15,53 |
61,19 |
|
35 |
1961 |
2,18 |
1,07 |
0,07 |
4,01 |
16,05 |
64,31 |
|
36 |
1962 |
2,06 |
1,01 |
0,01 |
4,01 |
16,11 |
64,65 |
|
37 |
1963 |
2,71 |
1,32 |
0,32 |
4,34 |
18,82 |
81,66 |
|
38. |
1964 |
2,40 |
1,17 |
0,17 |
4,51 |
20,36 |
91,84 |
|
39 |
1965 |
1,71 |
0,84 |
0,16 |
4,35 |
18,90 |
82,19 |
|
40 |
1966 |
2,77 |
1,35 |
0,35 |
4,70 |
22,11 |
103,96 |
|
41 |
1967 |
2,22 |
1,09 |
0,09 |
4,79 |
22,92 |
109,72 |
|
42 |
1968 |
1,65 |
0,81 |
0,19 |
4,59 |
21,11 |
96,96 |
|
43 |
1969 |
2,24 |
1,10 |
0,10 |
4,69 |
21,99 |
103,11 |
|
44 |
1970 |
1,84 |
0,90 |
0,10 |
4,59 |
21,06 |
96,62 |
|
45 |
1971 |
1,66 |
0,81 |
0,19 |
4,40 |
19,36 |
85,20 |
|
46 |
1972 |
2,08 |
1,02 |
0,02 |
4,42 |
19,51 |
86,19 |
|
47 |
1973 |
2,29 |
1,12 |
0,12 |
4,54 |
20,58 |
93,38 |
|
48 |
1970 |
1,78 |
0,87 |
0,13 |
4,41 |
19,42 |
85,59 |
|
49 |
1975 |
1,55 |
0,76 |
0,24 |
4,16 |
17,35 |
72,24 |
|
50 |
1976 |
1,86 |
0,91 |
0,09 |
4,07 |
16,60 |
67,62 |
|
51 |
1977 |
1,61 |
0,79 |
0,21 |
3,86 |
14,91 |
57,57 |
|
52 |
1978 |
1,78 |
0,87 |
0,13 |
3,73 |
13,92 |
51,96 |
|
53 |
1979 |
1,96 |
0,96 |
0,04 |
3,69 |
13,61 |
50,23 |
|
54 |
1980 |
2,11 |
1,03 |
0,03 |
3,72 |
13,85 |
51,53 |
|
Кесте А1- жалғасы
|
|||||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
|
55 |
1981 |
2,16 |
1,06 |
0,06 |
3,78 |
14,27 |
53,89 |
|
56. |
1982 |
1,29 |
0,63 |
0,37 |
3,41 |
11,61 |
39,58 |
|
57 |
1983 |
1,78 |
0,87 |
0,13 |
3,28 |
10,75 |
35,23 |
|
58 |
1984 |
1,21 |
0,59 |
0,41 |
2,87 |
8,24 |
23,63 |
|
59 |
1985 |
1,62 |
0,79 |
0,21 |
2,66 |
7,08 |
18,86 |
|
60 |
1986 |
1,52 |
0,74 |
0,26 |
2,40 |
5,78 |
13,91 |
|
61 |
1987 |
1,92 |
0,94 |
0,06 |
2,34 |
5,49 |
12,87 |
|
62 |
1988 |
2,06 |
1,01 |
0,01 |
2,35 |
5,53 |
12,99 |
|
63 |
1989 |
1,81 |
0,88 |
0,12 |
2,24 |
5,00 |
11,17 |
|
64 |
1990 |
1,96 |
0,96 |
0,04 |
2,19 |
4,81 |
10,56 |
|
65 |
1993 |
1,23 |
0,60 |
0,40 |
1,80 |
3,22 |
5,78 |
|
66 |
1992 |
1,35 |
0,66 |
0,34 |
1,46 |
2,12 |
3,08 |
|
67 |
1993. |
1,77 |
0,87 |
0,13 |
1,32 |
1,74 |
2,30 |
|
68 |
1994 |
1,35 |
0,66 |
0,34 |
0,98 |
0,96 |
0,94 |
|
69 |
1995 |
0,78 |
0,38 |
0,62 |
0,36 |
0,13 |
0,05 |
|
70 |
1996 |
1,31 |
0,64 |
0,36 |
0,00 |
0,00 |
0,00 |
|
|
орта |
2,05 |
|
|
|
|
|
Кесте А2-1927-1996 жыл аралығындағы Кіші Алматы өзенінің су өтімдер қосындысының теориялық қамтамасыздық қисығының ординаттарын есептеу
|
р.% |
Фпо т.3 |
Сv |
Qо, м3/с |
S |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
|
|
0.23 |
2.05 |
Cs=2Cv |
|
|
|
Ф*Сv |
к = ФСv+1 |
Q=К*Qо |
|
|
|
по т.3 |
|
по т. 3 |
|
0.1 |
|
0.1 |
1.869 |
3.83 |
|
1 |
|
1 |
1.582 |
3.24 |
|
3 |
|
3 |
1.454 |
2.98 |
|
5 |
|
5 |
1.388 |
2.85 |
|
10 |
|
10 |
1.291 |
2.65 |
|
20 |
|
20 |
1.179 |
2.42 |
|
30 |
|
30 |
1.102 |
2.26 |
|
40 |
|
40 |
1.04 |
2.13 |
|
50 |
|
50 |
0.983 |
2.02 |
|
60 |
|
60 |
0.93 |
1.91 |
|
70 |
|
70 |
0.873 |
1.79 |
|
75 |
|
75 |
0.843 |
1.73 |
|
80 |
|
80 |
0.813 |
1.67 |
|
90 |
|
90 |
0.731 |
1.50 |
|
95 |
|
95 |
0.67 |
1.37 |
|
97 |
|
97 |
0.631 |
1.29 |
|
99 |
|
99 |
0.562 |
1.15 |
|
99.9 |
|
99.9 |
0.57 |
1.17 |
Кесте А3 — су өтімі м3/с
|
КішіАлматы-Алматы қаласы, ниже устья р.Бутаковка. F=118 км2 |
||||||||||||||
|
Жыл |
I |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
X |
XI |
XII |
Орташа. |
вегетац |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
|
1916 |
1.24 |
2.24 |
0.53 |
1.26 |
2.18 |
2.44 |
4.86 |
5.8 |
2.96 |
1.62 |
1.95 |
1.69 |
2.4 |
3.25 |
|
1917 |
1.29 |
1.3 |
1.23 |
1.19 |
1.57 |
1.53 |
2.36 |
4.28 |
1.89 |
1.51 |
1.26 |
0.95 |
1.7 |
2.14 |
|
1918 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1919 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1920 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1921 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1922 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1923 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1924 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1925 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1926 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1927 |
|
|
|
1.51 |
2.66 |
3.36 |
3.84 |
3.64 |
2.29 |
2.02 |
1.92 |
1.78 |
2.03 |
2.88 |
|
1928 |
1.74 |
1.49 |
1.47 |
2.19 |
4.35 |
3.59 |
5.42 |
4.57 |
2.94 |
2.24 |
2.01 |
1.46 |
2.79 |
3.84 |
|
1929 |
1.23 |
1.12 |
1.09 |
2.13 |
2.47 |
2.81 |
3.76 |
4.26 |
2.96 |
2.16 |
1.74 |
1.47 |
2.27 |
3.06 |
|
1930 |
1.22 |
1.21 |
1.34 |
1.58 |
2.93 |
3.34 |
4.28 |
3.54 |
1.72 |
1.44 |
1.06 |
1 |
2.06 |
2.9 |
|
1931 |
0.9 |
0.86 |
1.03 |
1.14 |
2.18 |
3.36 |
3.84 |
4.57 |
2.62 |
1.27 |
1.27 |
1.26 |
2.07 |
2.95 |
|
1932 |
1.16 |
1.15 |
1.06 |
1.44 |
2.36 |
2.87 |
3.8 |
2.41 |
2.29 |
|
|
|
1.80 |
2.53 |
|
1933 |
|
|
|
1.51 |
1.8 |
2.3 |
2.81 |
3.56 |
2.41 |
1.33 |
1.14 |
0.99 |
1.7 |
2.39 |
|
1934 |
1.02 |
1.09 |
1.06 |
1.42 |
3.21 |
6.18 |
4.48 |
4.9 |
3.3 |
2.21 |
1.79 |
1.86 |
2.71 |
3.92 |
|
1935 |
1.6 |
1.38 |
1.43 |
2.08 |
3.14 |
3.6 |
4.37 |
5.24 |
2.81 |
1.94 |
1.36 |
1.28 |
2.52 |
3.54 |
|
1936 |
1.19 |
1.29 |
1.16 |
1.86 |
5.02 |
5.41 |
4.85 |
3.63 |
2.29 |
1.72 |
1.5 |
1.4 |
2.61 |
3.84 |
|
1937 |
1.25 |
1.25 |
1.2 |
1.58 |
3.78 |
4.16 |
5.11 |
3.83 |
2.56 |
1.79 |
1.6 |
1.51 |
2.47 |
3.5 |
|
1938 |
1.37 |
1.33 |
1.13 |
1.69 |
2.39 |
2.72 |
3.64 |
3.38 |
1.83 |
1.54 |
1.29 |
1.3 |
1.97 |
2.61 |
|
1939 |
1.18 |
1.09 |
1.04 |
1.22 |
3.27 |
2.42 |
3.37 |
3.51 |
2.16 |
1.38 |
1.18 |
1.13 |
1.91 |
2.66 |
|
1940 |
1.02 |
0.84 |
0.74 |
1.07 |
2.77 |
2.55 |
3.24 |
2.9 |
1.68 |
1.54 |
1.26 |
1.07 |
1.72 |
2.37 |
|
1941 |
0.73 |
0.79 |
0.98 |
1.94 |
4.05 |
4.83 |
4.06 |
3.81 |
2.39 |
1.69 |
1.84 |
1.3 |
2.37 |
3.51 |
|
1942 |
1.28 |
1.23 |
1.45 |
1.86 |
4.41 |
6.56 |
5.71 |
5.2 |
3.35 |
2.4 |
2 |
1.64 |
3.09 |
4.52 |
|
1943 |
1.53 |
1.48 |
1.47 |
1.45 |
1.9 |
2.2 |
3.35 |
3.68 |
2.82 |
1.48 |
1.53 |
1.24 |
2.01 |
2.57 |
|
1944 |
1.19 |
1 |
0.96 |
1.16 |
1.83 |
2.02 |
3.36 |
3.6 |
2.12 |
1.45 |
1.29 |
0.99 |
1.75 |
2.35 |
|
1945 |
0.71 |
0.71 |
0.75 |
1.24 |
1.99 |
2.22 |
3.07 |
2.94 |
2.28 |
1.62 |
1.34 |
0.96 |
1.65 |
2.29 |
|
1946 |
0.79 |
1.07 |
1.24 |
1.58 |
2.8 |
3.66 |
4.6 |
4.13 |
2.56 |
2.05 |
1.57 |
1.35 |
2.28 |
3.22 |
|
1947 |
1.32 |
1.24 |
1.19 |
1.55 |
5.37 |
4.27 |
4.99 |
3.63 |
2.75 |
2.06 |
1.98 |
1.91 |
2.69 |
3.76 |
|
1948 |
1.58 |
1.33 |
1.18 |
1.71 |
4.13 |
3.76 |
4.05 |
3.64 |
2.47 |
1.77 |
1.4 |
1.27 |
2.36 |
3.29 |
|
1949 |
1.25 |
1.11 |
1.27 |
1.96 |
3.28 |
4.1 |
4.01 |
4.02 |
2.97 |
1.99 |
1.87 |
1.5 |
2.45 |
3.29 |
|
1950 |
1.53 |
1.37 |
1.22 |
1.44 |
3.72 |
3.49 |
4.68 |
3.81 |
2.06 |
1.69 |
1.57 |
1.46 |
2.34 |
3.2 |
|
1951 |
1.19 |
1.14 |
1.2 |
1.22 |
2.87 |
1.96 |
2.33 |
2.79 |
1.93 |
1.48 |
1.35 |
1.17 |
1.72 |
2.18 |
|
1952 |
1.15 |
1.14 |
1.15 |
2.5 |
3.1 |
4.63 |
5.7 |
4.69 |
2.6 |
1.66 |
1.38 |
1.22 |
2.58 |
3.87 |
|
1953 |
1.04 |
0.82 |
0.92 |
1.12 |
2.92 |
3.75 |
4.06 |
3.32 |
2.44 |
1.62 |
1.39 |
1.01 |
2.03 |
2.94 |
|
1954 |
0.88 |
0.92 |
0.97 |
1.45 |
1.91 |
4.67 |
4.53 |
4.45 |
3.31 |
2.27 |
1.77 |
1.33 |
2.37 |
3.39 |
|
1955 |
1.34 |
1.26 |
1.1 |
1.22 |
2.94 |
3.64 |
2.51 |
3.57 |
2.1 |
1.43 |
1.29 |
1.14 |
1.96 |
2.66 |
|
1956 |
1.02 |
0.95 |
0.87 |
1.13 |
2.77 |
4.16 |
4.77 |
5.57 |
2.66 |
1.79 |
1.41 |
1.19 |
2.36 |
3.51 |
|
1957 |
1 |
1.08 |
1.07 |
1.14 |
1.67 |
3.08 |
3.4 |
3.28 |
1.85 |
1.65 |
1.48 |
1.32 |
1.84 |
2.4 |
|
1958 |
1.22 |
1.12 |
1.21 |
2.71 |
4.64 |
5.78 |
7.46 |
4.15 |
2.93 |
2.03 |
1.94 |
1.53 |
3.06 |
4.61 |
|
1959 |
1.17 |
1.2 |
0.98 |
2.99 |
4.01 |
5.17 |
4.63 |
4.77 |
2.91 |
2.01 |
2.11 |
1.91 |
2.82 |
4.08 |
|
1960 |
1.45 |
1.52 |
1.38 |
1.62 |
3.17 |
5.13 |
5.57 |
4.73 |
2.65 |
1.7 |
1.43 |
1.41 |
2.65 |
3.81 |
|
1961 |
1.35 |
1.19 |
1.24 |
1.9 |
3.11 |
3.13 |
3.65 |
3.37 |
2.39 |
1.85 |
1.58 |
1.58 |
2.18 |
2.93 |
|
1962 |
1.62 |
0.45 |
1.13 |
1.22 |
2 |
2.22 |
2.74 |
4.42 |
2.48 |
1.89 |
1.86 |
1.63 |
2.06 |
2.51 |
|
1963 |
1.28 |
0.14 |
1.13 |
2.32 |
3.3 |
5.43 |
5.09 |
4.08 |
3.14 |
2.19 |
1.77 |
1.7 |
2.71 |
3.89 |
|
1964 |
1.46 |
0.06 |
1.5 |
2.35 |
2.86 |
3.66 |
4.79 |
3.76 |
2.62 |
1.91 |
1.58 |
1.27 |
2.4 |
3.34 |
|
Кесте А3-жалғасы
|
||||||||||||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
|
1965 |
1.44 |
1.3 |
1.19 |
1.37 |
2.51 |
2.24 |
2.82 |
3.21 |
1.33 |
1.04 |
1.08 |
0.95 |
1.71 |
2.25 |
|
1966 |
0.9 |
0.9 |
1.06 |
1.59 |
3.39 |
6.13 |
4.85 |
4.77 |
3.35 |
2.48 |
2.1 |
1.74 |
2.77 |
4.01 |
|
1967 |
1.52 |
1.27 |
1.28 |
2.07 |
2.77 |
3.58 |
3.82 |
3.5 |
2.22 |
1.84 |
1.53 |
1.25 |
2.22 |
2.99 |
|
1968 |
1.07 |
0.94 |
1.26 |
1.93 |
2.27 |
2.17 |
2.65 |
2.86 |
1.49 |
1.2 |
1.07 |
0.86 |
1.65 |
2.23 |
|
1969 |
0.81 |
0.77 |
1.14 |
1.56 |
3.6 |
4.66 |
4.86 |
3.39 |
2.02 |
1.5 |
1.41 |
1.17 |
2.24 |
3.35 |
|
1970 |
1.17 |
0.92 |
1.18 |
1.51 |
2.16 |
2.45 |
3.1 |
3.1 |
2.25 |
1.53 |
1.43 |
1.3 |
1.84 |
2.43 |
|
1971 |
1.24 |
1.12 |
1.22 |
1.46 |
2.1 |
2.52 |
2.61 |
2.58 |
1.68 |
1.09 |
1.09 |
1.25 |
1.66 |
2.16 |
|
1972 |
1.29 |
1.08 |
1.07 |
1.69 |
2.8 |
3.47 |
3.49 |
3.06 |
2.31 |
1.71 |
1.56 |
1.43 |
2.08 |
2.8 |
|
1973 |
1.35 |
1.23 |
1.33 |
2.1 |
3.27 |
4.42 |
3.33 |
3.35 |
2.44 |
1.75 |
1.47 |
1.38 |
2.29 |
3.15 |
|
1974 |
1.38 |
1.22 |
1.33 |
1.82 |
2.1 |
1.85 |
3.29 |
2.92 |
1.66 |
1.45 |
1.28 |
1.08 |
1.78 |
2.27 |
|
1975 |
0.94 |
0.96 |
1.14 |
1.31 |
1.47 |
2.53 |
2.89 |
2.88 |
1.68 |
1.07 |
0.89 |
0.84 |
1.55 |
2.13 |
|
1976 |
0.89 |
0.66 |
0.6 |
1.55 |
2.92 |
3.7 |
3.59 |
2.97 |
1.96 |
1.4 |
1.1 |
0.94 |
1.86 |
2.78 |
|
1977 |
0.83 |
0.84 |
0.87 |
1.53 |
1.6 |
2.96 |
3.32 |
2.79 |
1.78 |
1.19 |
0.97 |
0.7 |
1.62 |
2.33 |
|
1978 |
0.68 |
0.64 |
0.79 |
1.36 |
1.99 |
3.53 |
3.85 |
3.29 |
1.9 |
1.31 |
1.13 |
0.92 |
1.78 |
2.65 |
|
1979 |
1.05 |
0.95 |
0.87 |
1.69 |
1.71 |
3.36 |
3.75 |
3.69 |
2.3 |
1.61 |
1.46 |
1.07 |
1.96 |
2.75 |
|
1980 |
0.98 |
1.05 |
1.07 |
1.99 |
2.96 |
3.44 |
4.42 |
3.47 |
2.3 |
1.52 |
1.14 |
1 |
2.11 |
3.1 |
|
1981 |
0.94 |
0.87 |
0.98 |
1.62 |
3.1 |
4.45 |
4.26 |
3.19 |
2.07 |
1.72 |
1.44 |
1.23 |
2.16 |
3.12 |
|
1982 |
0.91 |
0.84 |
0.96 |
1.2 |
1.11 |
1.38 |
2.01 |
2.65 |
1.5 |
1.11 |
0.98 |
0.83 |
1.29 |
1.64 |
|
1983 |
0.78 |
0.75 |
0.74 |
0.84 |
2.45 |
3.02 |
3.14 |
3.87 |
2.37 |
1.39 |
1.16 |
0.89 |
1.78 |
2.62 |
|
1984 |
0.65 |
0.54 |
0.73 |
0.89 |
1.09 |
1.41 |
2.27 |
2.96 |
1.5 |
0.92 |
0.85 |
0.69 |
1.21 |
1.67 |
|
1985 |
0.37 |
0.34 |
0.38 |
1.01 |
2.29 |
3.62 |
3.78 |
3.16 |
1.7 |
1.1 |
0.95 |
0.71 |
1.62 |
2.59 |
|
1986 |
0.72 |
0.66 |
0.61 |
0.95 |
1.98 |
2.41 |
3.35 |
3.29 |
1.57 |
1.11 |
0.81 |
0.72 |
1.52 |
2.26 |
|
1987 |
0.6 |
0.52 |
0.58 |
1.37 |
2.72 |
3.53 |
4.38 |
3.59 |
2.35 |
1.4 |
1.09 |
0.94 |
1.92 |
2.99 |
|
1988 |
0.7 |
0.59 |
0.65 |
1.44 |
2.76 |
3.67 |
4.85 |
4.2 |
2.23 |
1.47 |
1.18 |
1.01 |
2.06 |
3.19 |
|
1989 |
0.95 |
0.76 |
0.92 |
1.41 |
3.12 |
2.54 |
2.98 |
2.9 |
2.25 |
1.83 |
1.1 |
0.9 |
1.81 |
2.53 |
|
1990 |
0.8 |
0.72 |
0.72 |
1.14 |
2.81 |
3.42 |
4.14 |
4.16 |
2.44 |
1.24 |
1.02 |
0.87 |
1.96 |
3.02 |
|
1991 |
0.77 |
0.69 |
0.71 |
0.89 |
0.98 |
1.6 |
2.22 |
2.61 |
1.95 |
1.08 |
0.61 |
0.63 |
1.23 |
1.71 |
|
1992 |
0.6 |
0.58 |
0.54 |
1.06 |
1.72 |
2.09 |
2.98 |
2.64 |
1.79 |
1.07 |
0.61 |
0.5 |
1.35 |
2.05 |
|
1993 |
0.56 |
0.48 |
0.43 |
1.26 |
1.83 |
3.98 |
4.34 |
3.05 |
1.87 |
1.4 |
1.09 |
0.9 |
1.77 |
2.72 |
|
1994 |
0.78 |
0.64 |
0.64 |
1.11 |
2.21 |
2.33 |
2.93 |
2.45 |
1.53 |
0.74 |
0.47 |
0.4 |
1.35 |
2.69 |
|
1995 |
0.36 |
0.28 |
0.29 |
0.28 |
0.54 |
0.8 |
2 |
2.28 |
1.09 |
0.51 |
0.38 |
0.4 |
0.77 |
1.17 |
|
1996 |
0.31 |
0.29 |
0.3 |
1.35 |
1.58 |
2.64 |
2.62 |
2.98 |
1.64 |
0.97 |
0.61 |
0.45 |
1.31 |
2.14 |
|
1997 |
0.36 |
0.38 |
0.39 |
1.19 |
1.97 |
2.4 |
3.12 |
3.11 |
1.89 |
0.93 |
0.42 |
0.35 |
1.38 |
2.28 |
|
1998 |
|
|
|
1.51 |
2.88 |
4.28 |
5.09 |
3.79 |
2.82 |
1.55 |
0.98 |
|
2.37 |
3.4 |
|
1999 |
|
|
|
1.6 |
2.73 |
3.57 |
3.84 |
4.43 |
4.04 |
2.3 |
1.3 |
0.94 |
2.35 |
3.37 |
|
2000 |
0.69 |
0.65 |
0.67 |
0.79 |
1.53 |
3.28 |
4.03 |
3.78 |
2.34 |
1.06 |
1.03 |
0.9 |
1.73 |
2.63 |
|
|
0.67 |
0.56 |
0.59 |
0.61 |
0.73 |
0.81 |
0.63 |
0.76 |
0.84 |
0.88 |
0.94 |
0.84 |
0.96 |
|
|
ср.за весь пер. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.03 |
2.89 |
Кесте А4- интегралдық қисығы
|
№ |
Жыл |
Орташа жыл |
Қайталанған ортша жал |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
|
1 |
1916 |
2.4 |
|
|
2 |
1917 |
1.7 |
|
|
3 |
1918 |
|
|
|
4 |
1919 |
|
|
|
5 |
1920 |
|
|
|
6 |
1921 |
|
|
|
7 |
1922 |
|
|
|
8 |
1923 |
|
|
|
9 |
1924 |
|
|
|
10 |
1925 |
|
|
|
11 |
1926 |
|
|
|
12 |
1927 |
2.03 |
2.03 |
|
13 |
1928 |
2.79 |
4.82 |
|
14 |
1929 |
2.27 |
7.09 |
|
15 |
1930 |
2.06 |
9.15 |
|
16 |
1931 |
2.07 |
11.22 |
|
17 |
1932 |
1.8 |
13.02 |
|
18 |
1933 |
1.7 |
14.72 |
|
19 |
1934 |
2.71 |
17.43 |
|
20 |
1935 |
2.52 |
19.95 |
|
21 |
1936 |
2.61 |
22.56 |
|
22 |
1937 |
2.47 |
25.03 |
|
23 |
1938 |
1.97 |
27 |
|
24 |
1939 |
1.91 |
28.91 |
|
25 |
1940 |
1.72 |
30.63 |
|
26 |
1941 |
2.37 |
33 |
|
27 |
1942 |
3.09 |
36.09 |
|
28 |
1943 |
2.01 |
38.1 |
|
29 |
1944 |
1.75 |
39.85 |
|
30 |
1945 |
1.65 |
41.5 |
|
31 |
1946 |
2.28 |
43.78 |
|
32 |
1947 |
2.69 |
46.47 |
|
33 |
1948 |
2.36 |
48.83 |
|
34 |
1949 |
2.45 |
51.28 |
|
35 |
1950 |
2.34 |
53.62 |
|
36 |
1951 |
1.72 |
55.34 |
|
37 |
1952 |
2.58 |
57.92 |
|
38 |
1953 |
2.03 |
59.95 |
|
39 |
1954 |
2.37 |
62.32 |
|
40 |
1955 |
1.96 |
64.28 |
|
41 |
1956 |
2.36 |
66.64 |
|
42 |
1957 |
1.84 |
68.48 |
|
43 |
1958 |
3.06 |
71.54 |
|
44 |
1959 |
2.82 |
74.36 |
|
45 |
1960 |
2.65 |
77.01 |
|
46 |
1961 |
2.18 |
79.19 |
|
47 |
1962 |
2.06 |
81.25 |
|
48 |
1963 |
2.71 |
83.96 |
|
49 |
1964 |
2.4 |
86.36 |
|
50 |
1965 |
1.71 |
88.07 |
|
51 |
1966 |
2.77 |
90.84 |
|
52 |
1967 |
2.22 |
93.06 |
|
53 |
1968 |
1.65 |
94.71 |
|
54 |
1969 |
2.24 |
96.95 |
|
55 |
1970 |
1.84 |
98.79 |
|
Кесте А4- жалғасы
|
|||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
|
56 |
1971 |
1.66 |
100.45 |
|
57 |
1972 |
2.08 |
102.53 |
|
58 |
1973 |
2.29 |
104.82 |
|
59 |
1974 |
1.78 |
106.6 |
|
60 |
1975 |
1.55 |
108.15 |
|
61 |
1976 |
1.86 |
110.01 |
|
62 |
1977 |
1.62 |
111.63 |
|
63 |
1978 |
1.78 |
113.41 |
|
64 |
1979 |
1.96 |
115.37 |
|
65 |
1980 |
2.11 |
117.48 |
|
66 |
1981 |
2.16 |
119.64 |
|
67 |
1982 |
1.29 |
120.93 |
|
68 |
1983 |
1.78 |
122.71 |
|
69 |
1984 |
1.21 |
123.92 |
|
70 |
1985 |
1.62 |
125.54 |
|
71 |
1986 |
1.52 |
127.06 |
|
72 |
1987 |
1.92 |
128.98 |
|
73 |
1988 |
2.06 |
131.04 |
|
74 |
1989 |
1.81 |
132.85 |
|
75 |
1990 |
1.96 |
134.81 |
|
76 |
1991 |
1.23 |
136.04 |
|
77 |
1992 |
1.35 |
137.39 |
|
78 |
1993 |
1.77 |
139.16 |
|
79 |
1994 |
1.35 |
140.51 |
|
80 |
1995 |
0.77 |
141.28 |
|
81 |
1996 |
1.31 |
142.59 |
|
82 |
1997 |
1.38 |
143.97 |
|
83 |
1998 |
2.37 |
146.34 |
|
84 |
1999 |
2.35 |
148.69 |
|
85 |
2000 |
1.73 |
150.42 |
Кесте А5-Кіші Алматы өз – Алматы қал. бек. су өтімі кестесі
|
вегет |
Орташа жыл |
Қайталанған ортша жал |
|
1 |
2 |
3 |
|
3.25 |
2.40 |
2.27 |
|
2.14 |
1.70 |
1.54 |
|
2.88 |
|
2.03 |
|
3.84 |
2.79 |
2.66 |
|
3.06 |
2.27 |
2.14 |
|
2.9 |
2.06 |
2.04 |
|
2.95 |
|
2.07 |
|
2.53 |
|
1.80 |
|
2.39 |
|
1.70 |
|
3.92 |
2.71 |
2.71 |
|
3.54 |
2.52 |
2.46 |
|
3.84 |
2.61 |
2.66 |
|
3.5 |
2.47 |
2.43 |
|
2.61 |
1.97 |
1.85 |
|
2.66 |
1.91 |
1.88 |
|
2.37 |
1.72 |
1.69 |
|
3.51 |
2.37 |
2.44 |
|
4.52 |
3.09 |
3.11 |
|
2.57 |
2.01 |
1.82 |
|
2.35 |
1.75 |
1.68 |
|
2.29 |
1.65 |
1.64 |
|
3.22 |
2.28 |
2.25 |
|
3.76 |
2.69 |
2.61 |
|
3.29 |
2.36 |
2.30 |
|
3.29 |
2.45 |
2.30 |
|
3.2 |
2.34 |
2.24 |
|
2.18 |
1.72 |
1.56 |
|
3.87 |
2.58 |
2.68 |
|
2.94 |
2.03 |
2.07 |
|
3.39 |
2.37 |
2.36 |
|
2.66 |
1.96 |
1.88 |
|
3.51 |
2.36 |
2.44 |
|
2.4 |
1.84 |
1.71 |
|
4.61 |
3.06 |
3.17 |
|
4.08 |
2.82 |
2.82 |
|
3.81 |
2.65 |
2.64 |
|
2.93 |
2.18 |
2.06 |
|
2.51 |
2.06 |
1.78 |
|
3.89 |
2.71 |
2.69 |
|
3.34 |
2.4 |
2.33 |
|
2.25 |
1.71 |
1.61 |
|
4.01 |
2.77 |
2.77 |
|
2.99 |
2.22 |
2.10 |
|
2.23 |
1.65 |
1.60 |
|
3.35 |
2.24 |
2.34 |
|
2.43 |
1.84 |
1.73 |
|
2.16 |
1.66 |
1.55 |
|
2.8 |
2.08 |
1.97 |
|
3.15 |
2.29 |
2.20 |
|
2.27 |
1.78 |
1.62 |
|
2.13 |
1.55 |
1.53 |
|
2.78 |
1.86 |
1.96 |
|
2.33 |
1.62 |
1.66 |
|
Кесте А5- жалғасы
|
||
|
1 |
2 |
3 |
|
2.75 |
1.96 |
1.94 |
|
3.1 |
2.11 |
2.17 |
|
3.12 |
2.16 |
2.18 |
|
1.64 |
1.29 |
1.21 |
|
2.62 |
1.78 |
1.85 |
|
1.67 |
1.21 |
1.23 |
|
2.59 |
1.62 |
1.84 |
|
2.26 |
1.52 |
1.62 |
|
2.99 |
1.92 |
2.10 |
|
3.19 |
2.06 |
2.23 |
|
2.53 |
1.81 |
1.80 |
|
3.02 |
1.96 |
2.12 |
|
1.71 |
1.23 |
1.26 |
|
2.05 |
1.35 |
1.48 |
|
2.72 |
1.77 |
1.92 |
|
2.69 |
1.35 |
1.90 |
|
1.17 |
0.77 |
0.90 |
|
2.14 |
1.31 |
1.54 |
|
2.28 |
1.38 |
1.63 |
|
3.4 |
|
2.37 |
|
3.37 |
|
2.35 |
|
2.63 |
1.73 |
1.86 |
|
0.96 |
|
|
|
факт. |
2.03 |
|
