Дипломдық жұмыс. Шығыс Қазақстан облысындағы ет комбинатында өртсөндіру бойынша тактикалық шаралары, 2015 - 75

Кіріспе

Қазіргі кездегі біздің қоғамның даму кезеңдерінің негізгі тапсырмалары тұрақтылық негізінде халықтың жағдайының әрі қарай өсуінің қамтуынан, халықтық шаруашылықтың жылжымалы келуінен, ғылыми-техникалық прогрестің жылдамдауынан және экономиканың интенсивті даму жолына ауысуынан тұрады.

Аурухананы, ереже бойынша, типті жоба бойынша I- II өрт төзімділік дәрежесінен төмен емес жеке көкалды аймақта тұрғызады. Аурухана корпустарын кейде өзара жабық өткелдермен және галереялармен қосады. Аурухана сыйымдылығы 100-ден 3000 орынға дейін болуы керек, ал биіктігі 3-тен 5-ке дейінгі қабатта болуы керек. Қазіргі уақытта аурухана корпустарын 800-1000 орынға дейін 9-дан 12 қабатқа дейінгі биіктікте тұрғызып жатыр. Жаңа ауруханалардың қабаттарының биіктігі 3,3 м.

Қазіргі кезге дейін Ш-IV өрт төзімділік дәрежелі қиын жанатын және жанғыш материалдардан салынған ескі құрылыстағы ауруханалар мен поликлиникалар көп.

Аурухана ғимаратының ішкі жоспарлануы коридорлы бір жақты әртүрлі бөлмелер орналасады. Коридорлар үлкен қашықтықта болуы мүмкін және табиғи жарықтануы болмауы мүмкін, ал орталық сатылы торлары көбінесе ашық орындайды. Қабаттарда дәрігерлердің, емдік, рентген кабинеттерін, 25-30 орынды секцияға қосатын науқастарға палаталарды, дәріханаларды, тіркеу орындарын, рентген пленкаларын, дәрі-дәрмектерді сақтау орындарын, сонымен қатар аурухананың қызмет көрсетуі бойынша әртүрлі бөлмелер (тамақтандыру орындары, киім ілгіштер т.б.) орналастырады.

Аурухананың көптеген бөлмелерін желдеткіш каналдарының таратқыш жүйесінен ауаны кондиционерлеу қондырғысымен жабдықтайды. Қазіргі уақытта ауалы жылыту, орталықтандырылған шаңды жинау жүйесі, қоқыс құбырлары, әртүрлі электр және радио қондырғылар, телевидение және т.б. кеңінен қолданылады. Ауруханаларда өрт ауыртпалығы бірдей емес, тіркеу орындарында ол 80-100 құрайды, палаталарда 40-50, ал басқа бөлмелерде 20-50 кг/м².

Өрт кезінде аса қауіп палаталар орналасқан қабаттардан төнеді, өйткені онда тәулік бойымен әртүрлі жағдайдағы науқастар болады.

I және II өрт төзімділік дәрежелердегі ғимараттарда от 0,5-1,5 м/мин жылдамдақта бөлмедегі қондырғылармен, жиһаздармен және жанғыш материалдармен тарайды. Бөлмеден от және жану өнімдері коридорға тарайды. Егер саты торлары коридорлардан бөлінбесе, онда жану өнімдері және от жоғары орналасқан қабаттарға тез тарайды және науқастарға құтқару жолдарын бөгеп қалуы мүмкін. Ауруханалар мен поликлиникалардың жеке ғимараттарында бірнеше саты торлары қосылған, бұл олардың тез түтіндеуіне әкеп соғады.

Жалынның және түтіннің тез тарауына желдету, ауалы жылыту жүйелері, қоқыс құбырлары әсер етеді, сонымен қатар Ш және IV өрт төзімділік дәрежелі ауруханалардың ғимараттарының конструкциясының бос орындары әсер етеді. Мұндай ғимараттарда оттың тарау жылдамдығы 2-3 м/мин дейін жетеді, ал коридорларда, галереяларда және өтпелерде кейде 4-5 м/мин. Өрттің тез дамуына жеңіл тұтанғыш заттардың және дәріханалардағы материалдар, зертханалардағы, қоймалардағы дәрі-дәрмектер және т.б. әсер етеді.

Ауруханаларда өрт кезінде ең алдымен науқастарға қауіп төнеді. Көбінесе қауіп рентген кабинеттерінен, дәріханалардан, дәрі-дәрмек қоймаларынан, фармацевтикалық бөлімдерден әртүрлі улы булар мен газдар бөлінетін жерлерден төнеді.

Мемлекетіміздің шаруашылық ғимараттарын және халқын қорғау мәселелері қозғалып нақты тапсырмалар қойылды. Олардың бірі Тыныс алуға жарамсыз ортада өрт сөндіру және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуді жетілдіру. Ал бұл жұмысты атқару газ-түтіннен қорғау қызметінің тікелей міндеті. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі 2010 жылғы 22-желтоқсан күні бекіткен №446 бұрығының 12- бабында Газ-түтіннен қорғау қызметі (әрі қарай – ГТҚҚ) жұмысы тыныс алуға жарамсыз ортада өрт кезінде құтқару жұмыстарын ойдағыдай жүргізуге, өрттің өршу масштабтарын және олардан келетін шығындарды азайтуға, өрт сөндірушілердің қауіпсіз жұмыс жағдайларын қамтамсыз етуге әсер ететін негізгі факторлардың бірі болып табылады.

ГТҚҚ жұмысының тиімділігіне заманауи материалдық-техникалық жарақтау деңгейімен, газ-түтіннен қорғаушылардың кәсіби шеберлігімен және заманауи техниканың мүмкіндіктерін іске асыратын мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің жауынгерлік жұмысының жоғары деңгейімен қол жеткізіледі.

ГТҚҚ Министрліктің басқару органдарында, бөлімшелерінде, өрт-техникалық оқу орындарында тыныс алуға жарамсыз ортада өрт сөндіру (АҚЖ) бойынша іс-қимылдар жасау үшін ұйымдастырылады.

Тыныс алуға жарамсыз ортада өрт сөндіру және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу өртке қарсы қызметінің ең қиын, әрі қауіпті жұмыстарының бірі, ал емдеу мекемелерінде ол жұмыс әлде қайда қиынға түседі. Сондықтанда дипломдық жобаның тақырыбы: Ауруханада өртті сөндіру кезінде ГТҚҚ ұйымдасытыру. Мысал келтіретін болсақ, осыдан 4 жыл бұрын Талдықорғанда наркологиялық диспансердің емдеу-сауықтыру ғимараты өртеніп кетті. Ғимарат қыркүйектің 13-і күні таңсәріде жалынға оралған. Аурухана қызметкерлері қаза болғандар тізімінде 35 науқас пен мекеменің 2 қызметкері бар деп хабарлады. Екі адам жан сақтау бөліміне жатқызылған. Денелерін күйік шалған 7 адам облыстық ауруханаға жеткізілген.

1 Өрт және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орнында газ- түтіннен қорғау қызметінің күштері мен құралдарын қолдану

1.1 Газ-түтіннен қорғау қызметінің буынының жұмысын ұйымдастыру

ГТҚҚ буыны газ-түтіннен қорғау қызметінің бастауыш тактикалық бірлігі болып табылады.

ГТҚҚ буындары мен қауіпсіздік бекетіндегі кезекшілер құрамын өрт орнында қолда бар ГТҚҚ күштері мен құралдарына және тыныс алуға жарамсыз ортада әрекеттер жүргізуге қойылған міндеттер құрамына сүйене отырып, ӨСЖ тағайындалған ГТҚҚ буындарының командирлері қалыптастырады.

ГТҚҚ буынының командирін тағайындау өрт және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орнында болатын әрекеттердің (жұмыстардың) сипаты ескеріліп және оның біліктілігіне қойылатын талаптар міндетті түрде сақталғанда жүргізіледі.

ГТҚҚ буынының командирі қойылған жедел тапсырманы шешуде өрт сөндіру жетекшісіне, өртті сөндіру учаскесін ұйымдастырғанда – сол учаскенің бастығына бағынысты болады.

БӨП ұйымдастырумен қатар, ГТҚҚ буындарын құру, ГТҚҚ буындарының командирлерін және бақылау бекетіне кезекшілерді тағайындау, ГТҚҚ буындарының тыныс-тіршіліктерін қамтамасыз етілуін бақылау міндеті бақылау-өткізу пункті бастығының қызмет аясында болады. Ол өз әрекеттерін, қажет болған жағдайда және өрттің (аварияның) даму сипатын ескеріп, өрт сөндіру жетекшісімен, аварияны жою жөніндегі жұмыстардың жетекшісімен, өрттегі жедел штабтың бастығымен немесе өртті сөндіру ЖУ бастығымен келіседі.

Тыныс алуға жарамсыз ортада жұмыс істеген кезде ГТҚҚ буыны ГТҚҚ буынының командирін қосқанда кем дегенде 3 газ-түтіннен қорғаушыдан құрылуы тиіс. Буын құрамына бір бөлімшеде немесе кезекші қарауылда қызмет атқаратын газ-түтіннен қорғаушылар қосылады.

Ерекше жағдайларда ГТҚҚ буындарының құрамдарына ӨСЖ шешімі бойынша екі бөлек кезекші қарауылдарда немесе бөлімшелерде қызмет атқарудағы газ-түтіннен қорғаушыларды қосуға болады. Бұл ретте, ГТҚҚ әрбір буынының жеке құрамында бір типті (маркалы) және қорғау әсерінің уақыты бірдей ТОЖҚҚ болуы тиіс.

Айрықша жағдайларда, мысалы, газ-түтіннен қорғаушылар саны жеткіліксіз және кезек күттірмейтін құтқару жұмыстарын жүргізген кезде ӨСЖ шешімі бойынша ГТҚҚ буынының құрамы 2 газ-түтіннен қорғаушыға дейін азайтылуы мүмкін.

ГТҚҚ буындарының саны мен олардың сандық құрамын өрт сөндіру және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орындарында ӨСЖ немесе өрттегі жедел штабтың бастығы белгілейді.

Өрт орнында немесе авариялық-құтқару жұмыстарын өткізу кезінде ГТҚҚ буындарының (бөлімшелерінің) командирлері болып:

өртте немесе аварияларда бір қарауыл жұмыс істеген кезде, қарауыл бастығы немесе оның өкімі бойынша олардың құрамында ГТҚҚ буының (буындарын) құруға жеткілікті газ-түтіннен қорғаушылар саны болса бөлімше командирі;

бір уақытта бірнеше қарауыл қатар болған жағдайда – басқару органның, бөлімшенің немесе ГТҚҚ буындар құрамында әрекеттерді жүргізуге машықтанған, газ-түтіннен қорғаушы біліктілігі бар мекеменің лауазымды тұлғасы.

ГТҚҚ арнайы (штаттық) бөлімшелері бар болған жағдайында – ГТҚҚ арнайы (штаттық) бөлімше командирі немесе басқару органның, бөлімшенің немесе тыныс алуға жарамсыз орта аймақтарында ГТҚҚ буындар құрамында әрекеттерді жүргізуге машықтанған, газ-түтіннен қорғаушы біліктілігі бар мекеменің лауазымды тұлғасы тағайындалады.

ГТҚҚ буындарын құру кезінде және тыныс алуға жарамсыз ортада әрекеттерді жүргізуде ӨСЖ мен өрт орнында және авария аймағындағы арнайы уәкілетті лауазымды тұлғалар өз міндеттерінің көлемінде қызмет етеді және келесі сұрақтарды келістіреді:

газ-түтіннен қорғау қызметінің құрамы, күштер мен құралдар бөлу саны мен тәртібі;

тыныс алуға жарамсыз орта аймағында әрекеттері жүргізу үшін қойылған міндеттер құрамы;

қойылған міндеттерді орындау орнына ГТҚҚ буынының жақындау маршруттары;

ГТҚҚ резервтік буындарының орналасу орындары;

жоспарланудағы әрекеттердің сипатын ескере отырып, ГТҚҚ буындарының жарақтандырылуының минимумы;

адамдарды құтқару тәртібі мен әдісі;

эвакуацияланған және құтқарылғандарды жинау пункті;

медициналық-санитарлық қамтамасыз ету орындары мен жағдайлары;

Жауынгерлік тапсырманы орындау үшін ГТҚҚ буынының жабдықталуының қажетті минимумы болуы тиіс, онда мыналар көзделеді:

бір түрлі тыныс алу органдарын жеке қорғау құралдары;

тыныс алу аппаратының жинағанына кіретін құтқару құрылғысы тыныс алу аппараттарында жұмыс істейтін әрбір газ-түтіннен қорғаушыға біреуден;

байланыс құралдары (радиостанция, сөйлесу құрылғысы немесе өзге де штаттық құрал);

жарықтандыру құралы: топтық шам – ГТҚҚ буынына біреу және әрбір газ-түтіннен қорғаушыға жеке шам;

сақтандыру құралдары – иілмелі бума (іліністірігіш арқан) және бағыттаушы трос (жол кендір жібі)

ӨСЖ қалауынша сөндіру құралдары (өрт сөндіру оқпаны бар жең желісі, серпіліс өрт сөндіргіш, өрт сөндіргіштер);

бекініс құралы: жеңіл немесе бесаспап сүймен.

Бағыттаушы трос байланыс құралы ретінде қолданылуы мүмкін. Осы ретте арнайы дабылдар орнатылады.

Үй-жайдың жобасы күрделі емес, өрт ошағына дейінгі қашықтық үлкен емес және түтіндеу тығыздығы биік емес болғанда жұмыс жағдайларына байланысты бағыттаушы трос ӨСЖ шешімі бойынша өрт орнында (авариялық-құтқару жұмыстарын, оқытулар, жаттығулар жүргізу орындарында) қолданыла алады.

Биік және күрделі құрылымды ғимараттар мен құрылыстар өрттерін сөндіру кезінде қойылған міндеттердің сипатына байланысты ГТҚҚ буынының жарақтандыру минимумының құрамы төменде көрсетілген тізімнен нақты құралдарды қосып, толықтырылуы тиіс:

Ескертпе: құтқару жұмыстарын жүргізу кезінде барлық жағдайларда барлық уәкілетті лауазымды тұлғалар өрт орнында күштер мен құралдарын жаюмен қатар жедел медициналық жәрдем шақыруды ұйымдастырады.

1.2 ТОЖҚҚ жұмысқа дайындаудың тәртібі

ТОЖҚҚ дайындау кезекші қарауылға (кезекші ауысымға) кезекшілікке түскенде және өрт (АҚЖ, оқыту, жаттығулар жүргізу) орнында жүзеге асырылады.

ТОЖҚҚ пайдалануға дайындау мыналарды көздейді:

1) кезекшілікке түскен кезде (есепке қою);

ГТҚҚ бақылау бекетінде ТОЖҚҚ алу;

№1 тексерісті жүргізу;

№1 тексерістерді тіркеу журналын толтыру;

ТОЖҚҚ өрт сөндіру автомобиліне салу (кеменің бөлігінде);

Ескертпе: Кезекшілікке түсер кезде баллондағы оттегі (ауа) қысымы:

оқшаулайтын газқағарлардағы баллондарда – 15,7 МПа (160 кгс/см );

тыныс алу аппараттарының баллондарында -24,5 МПа (250 кгс/см) кем болмауы тиіс.

2) өрт (авариялық-құтқару жұмыстарын, оқыту, жаттығулар жүргізу) орнында пайдаланар алдында:

аспалы жүйені дайындау және оны кию;

жауынгерлік тексеріс жүргізу: буын командирінің, жаттығулардың жетекшілерінің командасы бойынша жүргізіледі. Мысалы: «Буын, тыныс алу аппараттары (оқшаулағыш газқағарлар) — ТЕКСЕР!» деген команда беріледі;

газ-түтіннен қорғаушының баллондағы ауаның (оттегінің) қысымы туралы және қойылған міндетті атқаруға дайындығы туралы ГТҚҚ буының командирі мен жаттығулардың жетекшілеріне баяндауы. Мысалы: «Петров іске қосылуға дайын, қысымы 280 атмосфера», егер тыныс алу аппаратына қосылу жауынгерлік тексеріс барысында жүргізілсе: «Газ-түтіннен қорғаушы Петров аппаратта жұмыс істеуге дайын, қысым 280 атмосфера!» деген баяндама жасалады.

3) өрт орнында (авариялық-құтқару жұмыстарын, оқыту, жаттығулар жүргізу орындарында) пайдаланғаннан кейін:

тазарту, жуып-шаю, кептіру, қайта жабдықтау, дезинфекциялау, соның ішінде (пайдаланған жағдайда) құтқару құрылғысын:

№2 тексерісті жүргізуді, егер басқасы осы Тәлімдемеде немесе шығарушы зауыттың Нұсқаулығында қарастырылмаған болса;

№2 тексерістерді тіркеу журналын және газ-түтіннен қорғаушының жеке кәртішкесін толтыру;

ТОЖҚҚ өрт сөндіру автомобиліне салу немесе ГТҚҚ бақылау бекетіне орналастыру.

Жауынгерлік тексерусіз және тексеріс барысында ақау табылған кезде тыныс алу аппаратына және ООБ қосылуға тыйым салынады.

Арнайы қорғайтын киім-кешекті пайдаланар алдында мақта немесе жұмсақ тоқыма матамен иллюминатор шынысының ішкі жағын (киім-кешек жиынтығына кіретін) арнайы қоспамен сүрту керек. Одан басқа, оқшаулағыш костюмін пайдаланар алдында герметикалық сыдырмасын бұйым жиынтығына кіретін сыдырмаларды сүртуге арналған арнайы құралмен майлау керек.

Қорғайтын киім жиынтықтарын кию және шешу тәртібі қорғайтын киім-кешектің нақты бір түріне пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүзеге асырылады.

1.3 ТОЖҚҚ жұмыс істеудің ерекшелігі

Тыныс алу аппараттарында жұмыс істеген кезде:

газ-түтіннен қорғаушы дыбыстық дабылдағыш дабыл қаққан кезде буын командиріне міндетті түрде дереу баяндап, буын құрамында таза ауаға шығуы тиіс;

қажет болған жағдайда тыныс алу аппараттарының жинағына кіретін құтқару құрылғысын пайдалану керек;

өрт орнында (жылу түтін камерасында авариялық-құтқару жұмыстарын, оқу, жаттығуларын жүргізу). Осындай жағдайда аппараттық қызмет көрсету жауынгерлік тексеру көлемінде орындалады.

Оттегі оқшаулайтын газқағарларды қолданғанда:

тыныс алуға жағымсыз ортада баллондар мен регенеративті патрондарды ауыстыруға жол берілмейді;

қосу қорабынан ылғалды әрбір 40-60 минут жұмыс істеген сайын резина грушасы арқылы (болған жағдайда) жою керек,

қосатын қораптан ылғалды 40-60 минут сайын резеңке грушамен тазалайды (бар болған жағдайда).

газқағар жүйесіне қоршаған ортадан ауаны сорып алынғаны байқалған жағдайда және газ-түтіннен қорғаушы өзін нашар сезінгенде, кейін тыныс алу клапандарының дұрыстығын тексеріп, байпас арқылы газқағарды оттегімен үрлеуді қамтамасыз ету. Тыныс алу клапандары ақаулы болған кезде таза ауаға шығуды қамтамасыз ету үшін әрбір дем шығарған сайын – дем алу шлангісін қысып, ал әрбір дем алу кезінде дем шығару шлагісін сығымдап қысады.

Өндірістің технологиялық ерекшеліктері бойынша ООГ қолдануына тыйым салынатын объектілерде өртте және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізгенде оларды қолдануға жол берілмейді.

Сыртқы ауаның температурасы жағымсыз болған жағдайда ООГ қолданғанда:

тыныс алуға жағымсыз ортаға кіруге тек тыныс алу клапандары мен регенерациялы патрондағы химиялық жұтқышты дем алумен жылытқанда ғана болады;

газқағарға қосуды жылы үй-жайда (үйдің кіреберісінде) немесе өрт сөндіру автомобилінің кабинасында жүргізу керек;

газқағардан ажыратылған кезде бірден салқын ауамен дем алуға және су ішуге болмайды.

Тікелей тыныс алуға жарамсыз ортада газ–түтіннен қорғаушыларға жәрдем көрсеткен кезде баллонда оттегінің (ауаның) бар болуын, тыныс алу шлангтарының жай-күйін тексеру қажет, ООГ жұмыс істегенде артық клапаны іске қосылғанша тыныс алу қапшығын байпас арқылы оттегімен қосымша шаю керек. Тыныс алу аппаратында жұмыс істегенде зардап шеккеннің маскасының астына байпас арқылы қосымша ауа жеткізу керек, ең болмағанда оның дем алу автоматы бар маскасы басқа газ-түтіннен қорғаушының тыныс алу аппаратына ауыстырылуы тиіс. Зардап шеккенді таза ауаға шығарып, маскасын шешу керек және қажет болған жағдайда алғашқы медициналық көмек көрсету керек.

Ескертпелер:

баллондарды алмастыру буын командирінің бақылауымен, мобильдік базасы, ГТҚҚ бақылау бекеті болған жағдайда ГТҚҚ аға шеберімен (шеберімен) жүргізіледі.

Тыныс алу аппаратының баллоның алмастыруды таза ауада жүргізу керек.

1.4 Тыныс алуға жарамсыз ортада іс-қимыл жасауға қойылатын талаптар мен жұмыс ережесі

Әрбір іс жүзіндегі ГТҚҚ буынына қауіпсіздік бекеті қойылады, ерекше жағдайларда тыныс алуға жағымсыз ортаға кіру екі буынға біреу болса, ГТҚҚ бір мезгілде жұмыс жасайтын екі буынына бір қауіпсіздік бекетін қоюға рұқсат етіледі.

ГТҚҚ буынының қауіпсіз жұмысын қамтамасыз ету мақсатында бекетте тұрған қызметкер ТОЖҚҚ жұмыс істеу параметрлерінің есебі жүргізіледі және олардың сақталуын бақылау жүзеге асырылады.

Метрополитен тоннельдерінде, ұзаққа созылған (көлемді) жерасты құрылыстарында, тоғыз қабаттан жоғары ғимараттарда, кемелердің трюмдерінде және басқа потенциалды қауіпті объектілердің қауіпсіздік бекетінде әрбір іс жүзіндегі буынға бір резервтік ГТҚҚ буыны қойылады, басқа жағдайларда әрбір іс жүзіндегі буынға, әдеттегідей БӨП бір резервтік ГТҚҚ буыны қойылады.

Метрополитеннің жерасты құрылыстарында және ұзақтылығы (ауданы) үлкен жерасты құрылыстарын барлау үшін ГТҚҚ буынның кем дегенде екі буыны жіберіледі, бұндай жағдайда буын командирінің біреу аға командирі болып тағайындалады. Мұндай жағдайда 4 сағат қорғайтын ТОЖҚҚ қолдану қажет (өртке қарсы қызмет гарнизонында болса).

Адамдарды жаппай құтқару кезінде немесе жоспарлануы күрделі емес көлемі шағын және таза ауаға есігі жақын үй-жайларда жұмыс жүргізген кезде тыныс алуға жарамсыз ортаға бір мезгілде қойылған міндеттерді жедел және тиімді шешу үшін қажетті газ-түтіннен қорғаушыларды жіберуге жол беріледі.

Ірі және дамыған өрт орнында және авария аймағында тиісті басшылар қауіпсіздік шараларын сақтауға жауапты тұлғаларды басшылық құрамы тұлғаларының қатарынан тағайындайды.

Өрттің барлауын ұйымдастырғанда өрт орнында ӨСЖ және басқа да жедел лауазымды тұлғалар агрессивті химиялық қауіпті заттар мен радиоактивті заттардың сипатын, олардың концентрация деңгейі мен ластану аймақтарының шектерін, сондай-ақ қажетті қауіпсіздік шараларын анықтау үшін ұйымдар мен объектілердің тіршілікті қамтамасыз ету қызметтерін барынша қатыстыру керек.

Химиялық қауіпті зат және радиоактивті зат шығарынды болатын аварияларды жоюға қатысатын басқару органдардың, бөлімшелердің, мекемелердің жеке құрамы тек арнайы қорғайтын киім-кешекте және ТОЖҚҚ жұмыс істейді.

Химиялық және радиациялы зақымдалған аймақта тері мен тыныс алу органдарын жеке қорғайтын құралдарсыз болуға тыйым салынады.

Оқшаулағыш газқағарлар мен тыныс алу аппараттарына қосу және ГТҚҚ буынының газ-түтіннен қорғаушылары өрт орнында немесе авария аймағында арнайы қорғайтын киім-кешек жиынтығын киюді таза ауада, әдеттегідей, қауіпсіздік бекеті орналасқан жерде жүргізіледі. Сыртқы ауа температурасы жағымсыз болғанда – жылы үй-жайда немесе өрт сөндіру автомобилінің жауынгерлік есеп кабинасында жүргізіледі.

ГТҚҚ бөлімшелері химиялық және радиациялық зақымдалған аймақта барлық әрекеттерді тек жоспарланудағы жұмысқа объектілердің әкімшілігінің жауапты өкілінің жазбаша түрде рұқсаттама (рұқсаттама-наряд) алынғаннан кейін ғана жүргізіледі.

Химиялық зақымдалған аймақтарда жұмыс істеу кезінде оттегі оқшаулайтын газқағарларды өнеркәсіптік газқағарларына ауыстыруды химиялық барлау және объекті мен Министрлік мамандарынан кеңес алу нәтижелері бойынша жүргізіледі. Арнайы қораптардың үздіксіз әрекет ету уақытын анықтау кезінде олардың ХҚЗ түрі, улылығы, авария аймағындағы концентрациясы ескеріледі.

Авария орнында ГТҚҚ күштері мен құралдарын жаю зақымдалмаған аймақта желдетілген жақтан жүзеге асырылуы тиіс. ХҚЗ буларының концентрация мәні мен радиация деңгейін анықтамай, ХҚЗ және радиоактивті заттар сақталатын авариялық үй-жайларға кіруге тыйым салынады.

Тыныс алуға жарамсыз ортақта, сондай-ақ химиялық радиациялық зақымдалған аймақта жұмыс істеп жатқан ГТҚҚ буындарының ауысуы жеке қорғайтын құралдардың қорғау әсері уақытына сәйкес жүргізіледі. Ауысу әдеттегідей, таза ауада жүргізіледі. Қажет болған жағдайда ол ӨСЖ, немесе БОП бастығы немесе аварияларды жою жөніндегі жұмыстары жетекшісінің шешімдерімен жауынгерлік позицияларда тыныс алуға жарамсыз ортада жүргізіледі. Ауысқан ГТҚҚ буындары тиісті қалпына келтіру іс-шараларын жүргізгеннен кейін резервте болады.

Авария орнында күштер мен құралдардың, қорғайтын киімдер мен арнайы қораптардың, медициналық жабдықтардың, дозиметрлік бақылау құралдардың және т.б. заттардың резервтері зақымдалмаған аймақтан тыс, өрт орнында – ОСЖ бекіткен учаскесінде өрт аймақ шекарасында болуға тиіс.

ГТҚҚ буынының өрт ошағына қозғалған және қайта оралған кезде буын командирі бірінші болып жүреді. Тұйықтаушы болып, неғұрлым тәжірибелі газ-түтіннен қорғаушы тағайындалады, ол сонда-ақ буын командирінің орынбасары болып табылады. Ерекше жағдайларда ақуалға байланысты қайта оралып келе жатқанда буынды тұйықтаушыға бірінші болып жүруге рұқсат беріледі.

ГТҚҚ буына тыныс алуға жарамсыз ортадан толық құрамда қайта оралуы тиіс.

ГТҚҚ буыны тыныс алу аппараттарынан және оқшаулағыш газқағарлардан ажырату ТОЖҚҚ буыны командирінің командасы бойынша іске асырылады. Мысалы: «тыныс алу аппараттарының (газқағарлар) буыны – АЖЫРАТЫЛСЫН».

ГТҚҚ буынының командиріне және қауіпсіздік бекетінде тұратын күзетшіге қандай да бір нұсқау беруге тек ӨСЖ, өрттегі жедел штабтың бастығы, БӨП бастығы немесе аварияны жою жөніндегі жұмыстардың жетекшісі ғана беруге құқықты. Өрт орнындағы басқа лауазымды тұлға тек ГТҚҚ буыны тура соған бағынысты болса ғана буын командиріне нұсқау бере алады, ол туралы буын командирі жеке өзі білуге тиісті.

Тыныс алуға жарамсыз ортада өртті сөндіру және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу кезінде ГТҚҚ буын командирі жүру жолын есіне сақтап, келесі талаптарды орындауға тиіс:

ТОЖҚҚ ашық отқа әсерінен, соғылу мен зақымданудан сақтау қажет, масканы шешіп немесе оның әйнегін сүрту үшін тартуға, қысқа уақытқа болсын ажыратуға жол берілмеуі;

қауіпті өрт факторлары бар және ХҚЗ мен радиоактивті заттармен зақымдалған аймақтарда жұмыс істеуге шектелетін уақытты білуі және бақылауы;

қауіп туралы хабарлау дабылын білуі;

биіктікте жұмыс істегенде газ-түтіннен қорғаушыларды құлап кетуін болдырмайтын сақтайтын құралдардың қолданылуын;

ХҚЗ буларының концентрация мәні мен радиациялық деңгейін анықтап алмай, ХҚЗ және радиоактивті заттар сақталатын авария үй-жайларына кіруге болмайды;

жылжу барысында жөндеу, технологиялық және басқа ойықтарға, сондай-ақ құрылыс конструкцияларының бұзылған жерлеріне құлап кетуді болдырмау үшін өз алдындағы жабын конструкцияларын өрт сөндіру сүйменімен соғып тұру қажет;

биікке көтерілу және онда жұмыс істеу кезінде газ-түтіннен қорғаушыларға өрт сөндіру оқпанының жең жолағына жалғанған аспаны киюге рұқсат берілмеуі тиіс;

есік ойықтарын ашқан кезде ГТҚҚ буынының жеке құрамы осы есік ойығынан тыс жерде болуы тиіс және есіктің тұрқы ықтимал жалын шарпуынан қорғауға қолданылуы тиіс;

әдеттегідей, қиғаштап қабырғалармен немесе терезе ойықтары бар қабырғалар бойымен сақтану шараларын сақтап, оның ішінде өрт (апат) объектісінің жедел-тактикалық және конструкциялық ерекшеліктерін ескере отырып қозғалу керек;

жылжу кезінде қабырғаларды тек алақанның сырт жағымен ғана ұстау керек:

жұмысты істеу немесе жылжу кезінде үнемі буынның жарақтандырылуын, конструкцияның жарылу және бұзылу қауіптігін, оттың тез лаулау мүмкіндігін бақылауы тиіс;

жылжу кезінде жұмыс жақтарымен қараған іс жүзіндегі механикаландырылған және электрленген құралдарды бір жерден бір жерге, ал көлденен аралар мен қол араларды ауыстыруға болмайды;

ақаулықтар туралы немесе басқа да буынға жағымсыз жағдайлар туралы баяндап, газ-түтіннен қорғаушылардың қауіпсізідігін сақтауға бағытталған шешімдерді қабылдауға тиісті;

ТТС, ЖС, жанғыш газдары бар сыйымдылықтар мен ыдыстар сақталатын немесе болатын үй-жайларда, сондай-ақ жанғыш шаңдар мен талшықтардың шығуы ықтимал жерлерге ашық жалынмен кіруге тыйым салатынын білу керек;

ТТС, ЖС сақтайтын үй-жайларда жұмыс істеу кезінде ГТҚҚ буының жеке құрамы резеңке етік киіп, ұшқын шығуға қарсы барлық сақтандыру шараларын қолданып, электр шам ажыратқыштарын пайдалануға болмайды;

құдықтар мен жылу коммуникацияларын жарықтандыру үшін ашық жалынды қолдануға жол берілмейді;

құтқару және өзін-өзі құтқару үшін суланған және дымқыл құтқару арқандарын және осы мақсаттарға арналмаған басқа да құралдарды қолдануға тыйым салады;

құтқару және өзін-өзі құтқару жұмысын буын командирі құтқару арқанының ұзындығы жерге (балкон және т.б.) толығымен түсуді қамтамасыз ететініне, құтқару ілгегі ғимараттың құрылысына берік бекітілгеніне және белдік өрт сөндіру карабиніне дұрыс байланғанына көз жеткізсе ғана бастайды;

ГТҚҚ буындарына өртте жұмыс істеген кезде лифтіні пайдалануға тыйым салады;

Тыныс алуға жарамсыз ортаға кірер алдында ГТҚҚ буын командирі карабинмен бағыттаушы арқанды қауіпсіздік бекетіне конструкцияға бекітіп, қойылған міндеттерді орындау орнына жылжытады. Белгіленген жерге жеткен кезде арқанды бекітіп, буын құрамымен қойылған міндеттерді орындауға кіріседі.

Кейін бағыттаушы арқан әрекет жасайтын орынға және кері қайтарғанға жылжу үшін арналған бағыт ретінде ГТҚҚ буындарымен қолданады.

Жауынгерлік міндеттерді орындау кезінде ГТҚҚ буынның сақтығы ретінде, бағыттаушы тросты немесе қол жолағын қолдану қажеттілігі ӨСЖ шешімімен қойылған міндеттер мен өрт объектісі жобасының күрделігіне қарай анықталады.

ГТҚҚ буынында болған оқиға туралы немесе олармен байланыс үзілген жағдай туралы хабарлама түскенде қауіпсіздік бекетіндегі кезекші ӨСЖ немесе БӨП бастығымен келісіп, көмек көрсету үшін ГТҚҚ буынының болжамды орнына дереу (резервті) буын (буындар) жіберуге міндетті.

Химиялық және радиациялық зақымдалған аймақта жұмысты аяқтаған соң газ-түтіннен қорғаушылар қажетті жағдайда санитарлық өңдеуден, шығатын дозиметриялық бақылау мен медициналық тексеруден өтуге міндетті.

1.5 Қауіпсіздік бекеті мен бақылау-өткізу бекетін ұйымдастыру.

Бақылау-өткізу пункті өрт орнында тыныс алуға жарамсыз ортада ГТҚҚ звеноларын басқару, қауіпті аймақта болу уақытын бақылауды ұйымдастыру және олардың тіршілігін қамтамасыз ету мақсатында құрылады.

Тыныс алуға жарамсыз ортаға өту режимі өрт орнында газ-түтіннен қорғаушылар қауіпсіздік жүйесін ұйымдастыру басты кезеңдерінің бірі болып табылады. Осы тұрғыдан өткізу режимі өртте жедел штабтың лауазымды тұлғаларының әрекеттері мен ұйымдастыру іс-шараларының кешені болып табылады.

БӨП құру, оның орналасу орны мен қызмет ету аясына жайлы шешімді ұйымның нақты орналасуына, авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуіне, объектінің жедел-тактикалық сипаттамаларына сәйкес өрт сөндіру басшысы қабылдайды.

Тыныс алуға жарамсыз ортада ГТҚҚ звеноларын өткізу тәртібін белгілейтін шектеулер мен ережелерді реттеу үшін БӨП құрылғанға дейін де және ол жұмыс істеп тұрған кездегі де барлық қауіпсіздік бекеттері БӨП бастығының қарамағына беріледі.

Қауіпсіздік бекеттері барлық жағдайларда, ӨСЖ өрт орнында ГТҚҚ звеноларын құру туралы шешім қабылдағанда қойылады. ГТҚҚ әрбір құрылған және тыныс алуға жарамсыз аймаққа жіберілген звеносына қауіпсіздік бекеті қойылады. Ерекше жағдайларда егер тыныс алуға жарамсыз ортаға кіру жолы екі звеноға біреу болатын болса, бір мезгілде жұмыс істейтін ГТҚҚ екі звеносына бір қауіпсіздік бекетін қоюға болады.

Қауіпсіздік бекетінің таза ауада тыныс алуға тыныс алуға жарамсыз ортаға барынша қауіпсіз жақындау мүмкіндігі оның орналасу орнын таңдау үшін негізгі жағдай болып табылады.

Өрт немесе АҚЖ жүргізу орнында БӨП қызмет көрсету аймағын қауіпсіздік бекеттерінің орналасу кестесін ескере отырып, өрт сөндіру жетекшісімен келісілген жағдайда БӨП бастығы белгілейді.

Газдануы жоғары болған жағдайда тұтас өрт сөндіру және АҚЖ жүргізу мерзімінде қауіпсіздік бекеттері мен бақылау-өткізу пункттері құрылады. Мұндай жағдайларда оларға өрттің (аварияның) өршу сипаты мен шешілетін міндеттерді ескере отырып, тыныс алуға жарамсыз орталы аймаққа жіберілетін тұлғаларға нұсқаулық өткізу жүктеледі.

3 және одан астам ГТҚҚ звеносын құру кезінде, әдетте, БӨП ұйымдастырылады. Тыныс алуға жарамсыз ортаға жіберілетін ГТҚҚ звеноларының санын ӨСЖ анықтайды.

Өрт сөндіруді ұйымдастыру және АҚЖ жүргізу кезінде бақылау-өткізу пункті мен қауіпсіздік бекеті мынадай негізгі мәселелерді шешеді:

ГТҚҚ звеносының құрамына кірмейтін кез келген тұлғаны түтін аймағына кіргізбеу;

ГТҚҚ звеноларын басқаруды және тыныс алуға жарамсыз аймаққа жіберуге рұқсат алуды жүзеге асыру;

ГТҚҚ звеноларының тыныс алуға жарамсыз аймақта болу уақытын бақылауды ұйымдастыру;

қолда бар құралдарды қолдана отырып, ГТҚҚ звеноларымен байланыс жасау;

қауіпсіздік деңгейін төмендететін қатерлер мен әлеуетті қауіпті жайларды дер кезінде анықтап, ГТҚҚ звеноларын жедел хабардар ету;

ГТҚҚ резервті звеноларының орналасу орнын анықтау және ӨСЖ бұйрығы бойынша шұғыл әрекеттерге дайындығын қолдау.

Бақылау-өткізу пункті қосымша ТОЖҚҚ техникалық қызмет көрсету үшін қажет жағдайларды жасау, ауа баллондарын толтыру және медициналық-санитарлық бақылауды ұйымдастыру мәселелерін шешеді.

Өткізу режимін ұйымдастырудың негізгі іс-шаралары өрт-тактикалық дайындық жүйесінде (жаттығу, сабақ, оқу-жаттығу) жасалады.

БӨП жабдықтары мен жарақтарына мыналар жатады:

тыныс алуға жарамсыз ортада ГТҚҚ звенолары құрамында жұмыс істейтін газ-түтіннен қорғаушылардың жағдайын бақылау құралдары;

байланыс және хабарлау құралдары;

жарықтандыру құралдары;

ГТҚҚ құралдарына техникалық қызметті қамтамасыз ету, ауа (оттегі) баллондарын толтыру үшін қажетті құралдар мен құрылғылар,

ГТҚҚҚ звенолары жұмысының нәтижелерін есепке алу құжаттары;

Газ-түтіннен қорғаушыларды қорғау құралдарына дозиметриялық бақылау, дегазация, дезактивация жүргізуге қажетті арнайы құралдар мен құрылғылар;

қоршаулар, тосқауылдар (таспамен немесе тосқауылдармен қоршау);

алғашқы көмек көрсету үшін қажетті материалдар мен арнайы құралдар;

БӨП жұмысын қамтамасыз етуге арналған мүлік пен материалдық құралдар.

Қауіпсіздік бекетінің жабдықтары мен жарақтандыру құрамына мыналар кіреді:

байланыс және хабарлау құралдары;

жарықтандыру құралдары;

қауіпсіздік бекетінде күзетшінің қол жең белбеуі;

сағат;

ГТҚҚ звеноларын есепке алу журналы;

ТОЖҚҚ жұмыс параметрлерін есептеу әдістемесі бар планшет немесе нақты ТОЖҚҚ жұмысы параметрлерін анықтау үшін экспонометр;

қауіпсіздік бекетінің орнатылған ӨСЖ, аварияларды жою жөніндегі жұмыстың басшысымен, БӨП және өрт сөндіру учаскесінің бастығымен байланысының кестесі.

Өрт (авария) орнында БӨП құрылмаған жағдайда өткізу режимін ұйымдастыру және ГТҚҚ звеносының қауіпті аймақта болу уақытын бақылау жөніндегі негізгі іс-шараларды өрт сөндіру жетекшілері, аварияны жою жұмыстарының басшылары, қауіпсіздік шараларын сақтауға лауазымды тұлғалар мен осы Тәлімдеменің осы бөлімінің қолдануына қатысты бөлігінде және қауіпсіздік бекетіндегі күзетшілер жүргізеді.

2 Емдеу мекемелеріндегі өрт сөндіру тактикасы

2.1 Емдеу мекемелеріндегі өрт сөндіру

Ауыр халдегі үлкен адамдар мен балаларды көп қабатты ғимараттың бірінші қабатына орналастыру қажет. Мекемелерде қызмет көрсетуші тұлғалар мен тұрғындардың тұруына тек ғимараттың басқа бөліктерінен жеке тұрған жанбайтын жабынды, қабырғалы немесе қалқанды бөлігінде және жеке сыртқа шығу есіктері бар бөлімдерінде жол беріледі. Үлкен жастағы ауру адамдар мен балалардың саны 25-тен асқан жағдайда оларды пеш жағылатын каркас-қамысты және ағаш ғимараттарда орналастыруға болмайды.

Елді мекендерде орналасқан емдеу мекемелерінде әр ғимаратқа бір саты есебінен қосалқы (жалғамалы) саты болуы тиіс.

Емдеу мекемелерінің басшысы күнде жұмыс күнінің соңында өрт сөндіру бөліміне әр мекеме ғимаратында қалған аурулардың санын хабарлайды.

Ауруханалар, адамдар үздіксіз келетін басқа да мекемелер өздері жүре алмайтындарға (мүгедектерге) арналған зембілдермен (бес ауруға бір зембіл есебінен алғанда) қамтамасыз етілуі тиіс. Ауруханада ауыр халдегі аурулар мен балаларға арналған палаталар төменгі қабаттарда орналастырылуы тиіс.

Аурухана палаталарындағы кереуеттер арасы 0,8 м, ал орталық негізгі жолдың ені 1,2 м аз болмауы қажет. Орындықтар, тумбалар және басқа да жиһаздар эвакуациялық шығу есіктері мен жолдарды бөгемейтіндей болуы тиіс.

Палаталарға оттегі ережедегідей жеке тұрған баллонды қондырғыдан орталықтандырылуы (10 баллоннан көп емес) немесе орталық оттекті пункттан (10 баллоннан көп болуы) жіберілуі, олар жеке орындарда, аурулар үнемі көптеп келетін ғимараттан 20 м кем емес қашықтықта орналастырылуы тиіс.

Орталықтанған оттегімен жабдықтау болмаған жағдайда оттегі жастығын пайдалану мекеме бұйрығы бойынша белгіленеді. Мекеме ғимаратының сыртқы жанбайтын қабырғасында жанбайтын шкафта бір оттекті баллон орнатуға болады.

1) емдік процесске қатысы жоқ аурулар жатқан палаталы корпустарды қоныстандыруға (белгіленген жобалау нормасынан басқа) немесе оларды басқа маңыздағы жалға беруге;

2) кереуеттерді дәлізде, холлда және басқа эвакуациялық жолдарда орнатуға;

3) аурулар мен қызмет етуші персоналдар орналасқан жерде терезелерге жалюзи мен металл шілтер орнатуға;

4) ағаш қабырғалар мен төбеге тұсқағаздар жабыстыруға немесе майлы және нитролық сырмен сырлауға;

5) жану кезінде бөлінетін улы заттарды ғимараттарды әрлеу материалы ретінде қолдануға;

6) оттекті баллондарды емдеу мекемелерінде сақтауға және орнатуға;

7) аурухана палаталарына баллондардан оттегін жіберу үшін пластмассалық және резиналық шлангты қолдануға;

8) емдік жарамсыз электр жабдықтарын пайдалануға;

9) аурухана палаталарында пештік тесіктер орнатуға;

10) емдеу мекемелерінің жертөлелері мен астыңғы қабаттарында шеберхана, қойма орналастыруға;

11) аурухана палаталарында, аурулар жайғастырылған басқа жайларда үтік, электр плиткаларын және басқа да электр құралдарын пайдалануға жол берілмейді.

Ғимараттарда су қайнататын және ысытатын қондырғылар мен титандарды орнатуға, медициналық аспаптарды бактериясыздандыруға, сондай-ақ, озокерита мен парафинді қыздыруға тек арнайы жабдықталған орындарда рұқсат етіледі. Аспаптар мен төсемдерді қайнату үшін жабық спиральді бактериясыздандырғыш қолданылады. Осы мақсатпен керосин, керогаз және примустарды қолдануға жол берілмейді.

Ауруханадағы дәріханалар бірінші қабатта, жанбайтын қабырғалары, қалқанды және сыртқа шығатын жеке есігі болуы, сондай-ақ басқа маңыздағы жайлардан оқшау тұруы тиіс.

Басқа маңыздағы ғимараттардағы дәріханалардағы тез тұтанғыш және жанатын сұйықтықтар саны 100 кг аспауы тиіс.

Дәріханаларда сақталатын оттегі толтырылған баллонның саны екіден аспауы және олар арнайы орынға тігінен тұрғызылған жағдайда тұруы, сонымен бірге, қамытпен немесе басқа құралмен тығыз бекітілуі қажет.

Зертханаларда, бөлімдерде, дәрігерлер кабинетінде дәрі-дәрмектер мен реактивтерді (ТТС және ЖС қатысты — спирт, эфир) арнайы жабылатын металл шкафтарда, үйлесімділік есебінен 3 кг көлемінде сақтауға рұқсат беріледі.

Аурулар мен балалардың саны пешпен жылытатын ағаш ғимараттарда 25-тен аспауы тиіс.

Сыйымдылығы 300 кг асатын рентген пленкалары сақталатын мұрағат-қойма жеке ғимаратта, ал сыйымдылығы 300 кг жетпейтін болса сол ғимараттың өзінде сақтауға рұқсат беріледі. Мұрағат-қойма мен ғимараттың арақашықтығы кемінде 15 м болуы тиіс.

Мұрағат-қойманың бір бөлмесінде шамамен 500 кг пленка сақтауға болады. Әр секцияда керілмелі желдеткіш болуы тиіс. Есігі сыртқа қарай ашылуы керек. Терезе мен еден алаңының арақатысы 1:8 кем болмауы қажет.

Мұрағат-қойманың есігінде «Рентгендік архив», ал шығарда «От қауіпті Темекі шегуге болмайды.» деген жазу ілінеді.

Мұрағат-қойманың жылу жүйесі орталықтан орындалуы тиіс. Оларда бумен жылытатын жылу жүйесіне, металл пештерге, сондай-ақ металл құбырлы дәліздің болуына рұқсат берілмейді.

Мұрағат-қойма ғимараттарында электр қалқандарын, сөндірілген қондырғыларды, электр қоңырауларын штепсельдік байланысты орнатуға рұқсат етілмейді. Жұмыстан тыс уақытта қоймада электр сымдары қосылмауы тиіс.

Ғимаратта рентгенограмма мен пленкаларды металл шкафтарда 4 кг дейін сақтауға болады, ал металл шкаф, жылыту құбырларынан 1 м қашықтықта орналасуы тиіс. Ғимартта осындай шкафтар орналасқан жерлерде темекі шегуге және кез-келген түрдегі қыздыру аспаптарын қоюға болмайды.

Рентген пленкаларының мұрағат-қоймасы тереңдігі мен ұзындығы 50 см аспайтын секцияларға бөлінген металл (ағаш болса, онда беттері қаңылтырмен қапталуы тиіс) фильмостаттармен немесе шкафтармен жабдықталады. Шкафтан қабырғаға, терезеге, төбеге және еденге дейінгі арақашықтық 0,5 м кем болмауы тиіс.

Қазыналық және дәрілік қоймалары бар ғимараттардағы материалдық құндылықтар қатаң түрде ассортимент бойынша сақталады, сондықтан ТТС басқа материалдармен бірге сақтауға жол берілмейді.

Оттегі мен жанғыш газ баллондарды материалдық және дәрілік қоймаларда, сондай-ақ бірге сақтауға болмайды. Оттегі мен жанғыш газды баллондарды арнайы орындарда немесе шатыр астында, жылу көздерінен (жылу бергіш құралдар, күн сәулесі) және оларға майдың, басқа да майлы заттардың тиіп кетуінен қорғалуы қажет.

Емдеу мекемелерінде өрт жиі болып тұрады және өртке қарсы қызметінің жұмыскерлері көп адамдардың өліміне байланысты оның пайда болу себептерін көп уақыт бөліп толық меңгеруде. Бұл өрттердің себептері негізінен мыналар болып табылады:

отпен дұрыс қолданбау;
электр қондырғыларымен қолдану ережелерін бұзу;
электр қондырғыларда және сымдарда қысқаша тұйықталу;
құрылыс жұмыстары кезіндегі өрт қауіпсіздік ережелерінің бұзылуы;
өртеу.

Осы кезде көбінесе өртті сөндіруді ұйымдастыру қиындықтарынан ерекше қорытындыларға әкеп соғады.

Емдеу мекемелеріндегі өртті сәтті сөндіруге өрттің еркін даму уақыты көп әсер етеді. Бұл уақытта оны табу уақытынан басқа өртке қарсы қызметіне өрт туралы хабар жету уақыты кіреді, ол кезекші персоналының барына байланысты, өртке қарсы қызметі бөлімдерімен тікелей байланыс 7-ден 20 минутқа дейін (орташа мағынасы 12 мин).

Ауруханалардағы өрт ең алдымен науқастарға қауіп төндіреді. Көбінесе қауіп рентген кабинеттеріндегі, дәріханалардағы, дәрі-дәрмек қоймаларындағы, фармацевтикалық бөлмдердегі әртүрлі улы газдар мен булардың бөлінуі мүмкін жану өнімдерінен төнеді.

2.2 Адамдар көп келетін ғимараттардағы өрт кезіндегі құтқару жұмыстарын ұйымдастыру

Адамдар көп келетін ғимарат бұл бір уақытта 50 және одан көп адамдар болатын ғимарат. Бұған театрлар, мәдениет сарайлары, кинотеатрлар, клубтар, концерт залдары, оқу орындары, сауда орындары, әкімшілік мекемелер, ауруханалар, көрмелер, мұражайлар жатады.

Адамдар көп келетін ғимараттардағы коридорлар қабат көлемінде бөлмелер арасындағы байланысты қамтамасыз ететін негізгі көлденең коммуникация болып табылады, сонымен қатар бөлмелерден сатыға бару жолдары.

Қөзғалыс көп коридорлардың минималды ені 1,5м (тазалықта) және екінші дәрежелі (ұзындығы 10м) 1,25м. Емдеу профилактикалық ғимараттарында коридорлардың ені 2,2 м кем емес. Оқу бөлмелерінің есіктері кіретін коридорлар коридорға ашылатын есіктермен ені 1,8 м кем емес етіп жасалынады.

Адамдар көп келетін ғимараттарда тік коммуникация ретінде баспалдақтар, кезеңді және үзіліссіз қозғалыстағы көтергіштер, ададар және жүк лифттері және экскалаторлар қолданылады.

Адамдардың өліміне немесе есінен тануына әкелетін өртте шынайы жағдайда негізгі факторлар болып табылады: жалынмен тікелей байланыс, жоғары температура, оттегі детіспеушілігі, түтін құрамындағы көмртегі тотығы және басқа улы заттар, механикалық әсер ету. Ең қауіптісі оттегі жәтіспкушілігі мен улы заттардың бар болуы, өиткені өлімнің 50-60% түншығудан және уланудан болады.

Өрт пайда болғаннан бастап 1-2 минут ішінде жабық бөлмелерде оттегі концентрациясы төмендеуі мүмкін. Мысалы, театрларда көрермен залы мен сақынаның көлемі 25000 м³ декорация жанған кезде оттегі концентрациясы 2-3 мин ішінде қауіпті мағынаға дейін төмендеді.

Өрттерде адам өміріне аса қауіп төндіретін жану өнімдерінің құрамында улы заттар бар түтінді газдар және әртүрлі заттар мен материалдардың бөлінуі. Көміртегі тотығының концентрациясы түтінде 0,05% мөлшерінде адам өміріне қауіпті.

Кейбір жағдайларда түтінді газ құрамында күкірт газы, азот тотығы, күкірт қышқылы және басқа улы заттар болады, олар адам ағзасына аз уақыт әсер еткен кезде (күкірт газы 0,05%; азот тотығы 0,025%; күкірт қышқылы 0,2%) өлімге әкеледі.

Адам өміріне синтетикалық полимерлі материалдардың жануы төтенше жоғары қауіпті.

Қауіпті концентрациялар тіпті термиялық тотығу кезінде және синтетикалық полимерлі материалдардың аз көлемде бұзылуы кезінде де түзіледі.

Осыны ескере отырып, қазіргі кездегі бөлмелердегі синтетикалық полимерлі материалдар 50% жоғары, өрт жағдайында адам үшін олар қандай қауіп төндіретіні белгілі.

Жоғарылатылған қабатты ғимараттарда адам өміріне қауіп төнуі оданда жоғарылайды. Жоғарылатылған қабатты ғимараттарда жану өнімдері ғимараттың қабаттары бойынша 2-3 мин ішінде тарайды. Сол уақытта адамдарды көшіру үшін, тіпті жақсы жағдай кезінде, 1,-15 мин кем емес уақыт керек, кейде оданда көп.

Сонымен қатар адам өміріне жану өнімдерінің жоғары температурасыда қауіпті. Қыздырылған газдар температурасы адам денесінің температурасынан асып кетсе мұндай жағдайда жылу соққысына әкеледі. Температура 42-46^оС жоғарылаған кезде-ақ суыру сезімдері сезіледі. Қоршаған орта температурасы 60-70^оС болғанда адам өміріне қауіпті болып табылады, көбінесе мәнге сәйкес ылғалдылық және ыстық газдарды шығарған кезде, ал температура 100^оС кезінде есінен танады және бірнеше минуттан кейін өлім келеді.

Жоғары температурадан кем емес адам денесінің ашық жерлеріне жылулық сәуле әсері қауіпті болып табылады. Жылуылық сәуленің интенсивтілігі 1,1-1,4 кВт/м² болғанда адамда 42-46^оС температура кезіндегідей әсер тудырады. Критикалық сәулелену интенсивтілігін 4,2 кВт/м²тең интенсивтілігін санайды.

Адамдарға тағыда үлкен қауіп жалынмен тікелей байланыста төнеді, мысалы, құтқару жолдары отпен кесілген жағдайда. Кейбір жағдайларда өрттің тарау жылдамдығы жоғары болады, бұл кезде өртке шалдыққан адамды құтқару өте қиын немесе арнайы қорғаныссыз құтқару мүмкін емес. Адам үстіндегі киімнің жаныуда аса қауіпті. Егер уақытында киімнен жалынды сөндірмесе адам өлімге әкелетін күйіктер алуы мүмкін.

Өрттегі ең қауіптісі ол үрей, ол көп адамда болатын кенеттен, есепсіз, ұстамсыз қорқыныш әкеледі.

Ол кенеттен қауіп төнгенде пайда болады. Адамдардың есі мен еркі өрт елесімен басылып қалады, содан туындаған жағдайдан тез арада шығу есігін таба алмайды.

Адамдарды құтқару үшін ең алдымен қысқа және қаупсіз жолдар таңдайды.

Адамдарды құтқару әдісі адамдар мен өрт жағдайына байланысты анықталады. Адамдарды құтқарудың негізгі әдістері болып табылатындар: адамдардың өз бетімен шығуы, адамдарды өрт сөндірушілердің көмегімен шығару; адамдарды көтеріп шығару; құтқарушыларды жоғарыдан түсіру.

Көп жағдайларда қауіп төнгенін байқап адамдар бөлмеден өрт бөлімдері келгенге дейін шығады.

Құтқару жолдары қатты түтінденген болса және құтқарушыларға жол белгісіз болса, сонымен бірге құтқарылушылардық жағдайы мен жасы өз беттерімен қауіпті аймақтан шығуларына күмән келтірсе (адамдар қатты қобалжыған болса немесе бұлар балалар, қарттар, аурулар болса), онда құтқарылушыларды шығару ұйымдастырылады.

Адамдарды қауіпті аймақтан көтеріп шығару олар өз беттерімен жүре алмаған кезде (есінен тану немесе жатқан науқастар, төмен жастағы балалар, мүгедектер және т.б.) жасалады.

Адамдарды жоғарыдан түсіру құтқару жолдары отпен қиылған жағдайда және басқа әдістерді қолдануға болмаған жағдайда орындалады. Бұл үшін, жоғарыда көрсетілгендей, стационарлы, жылжымалы және тасымалы сатылар, көтергіштер, құтқару жібтері және т.б. құралдар қолданылады.

Шақыру орынына ӨСБ келісімен объекттің қызмет көрсету персоналымен байланыс орнатуы керек және жанып жатқан бөлмедегі адамдар саны туралы мәліметтер алуы керек (кейде бұл мәліметтер өрт туралы хабарлаған кезде жеткізіледі), содан кейін түтінденген бөлмелерде жақсылап барлау жүргізеді.

Жағдайға байланысты барлау бірнеше бағытта жүргізілуі мүмкін.

Адамдарды бөлмелерде іздеу кезінде дауыстап айғайлау керек. Үлкендерді есік, терезе маңынан, коридорларда, яғни бөлмеден шығу жолдарында іздеу керек. Балаларды төсек астынан, пеш артынан, столдардың астынан, қызмет көрсету бөлмелерінен іздеу керек.

Бөлмелер тексерісін барлық жағдайларда жүргізеді, оны жанып жатқан ғимаратта адамдар жоқтығына көз жеткізіп толық тексергеннен кейін тоқтатады.

Өртті барлау кезіндегі алынған мәліметтер негізінде ӨСБ адамдарды құтқару бойынша шешім қабылдап қажетті бұйрықтар береді. Бұл кезде әртүрлі мүмкін бөлімдер әрекетінің нұсқалары:

егер өртке жеткілікті күш пен құралдар келсе және құтқару жұмыстарын жүргізу қажетті болса, ӨСБ тез арада адамдарды құтқаруды ұйымдастыруға міндетті. Бұл кезде ӨСБ құтқару жұмыстарын өзі басқаруы керек, сонымен қатар өрт сөндіруді басқаруы керек;
егер адамдарға өрт қауіп төндірсе және құтқару жолдары отпен қиылған болса адамдарды құтқаруды қамтамасыз ету үшін оқпандарды беру міндетті;
егер өртке күш пен құрал жеткілікті келсе және адамдарға тікелей қауіп төнбесе, ал ӨСБ өртті өрт тарау жодарында енгізілген оқпандармен сөндіруге сенімді болса және бұл кезде адамдар үшін қауіпіздік қамтамасыз етілсе, бөлімдердің әрекеті үрейді басуға және бір уақытта өрт сөндіруге бағытталады;
адамдарды құтқару мен өртті сөндіру жұмыстарына бір уақытта күш пен құралдар жеткіліксіз кезде, барлық өрт бөлімдерінен келген жеке құрам құтқару жұмыстарына жіберілуі мүмкін, өртті содан кейін сөндірумен. Бұл жағдайда адамдарды құтқаруды қамтамасыз ету үшін оқпандарды беру міндетті, адамдарға өрт тікелей қауіп төндірген кезде және өрт тарау орындары мүмкін жерлерге.

Адамдарды құтқару кезектігі адам санына байланысты емес, ал олардың өміріне қауіптілік дәрежесінен анықталады. Бірінші кезекте адамдарды өте кауіпті жерлерден құтқарады. Қауіптілік дәрежелері бірдей кезінде алдымен балаларды, науқастарды және қарттарды құтқарады.

Құтқару жұмыстарын жргізген кездегі барлық жағдайларда ӨСБ күш пен қралдарды жаю кезінде сонымен бірге жедел жәрдем шақыруы керек. өртке медицина персоналы келгенге дейін алғашқы көмекті жарақаттанғандарға өрт сөндіру бөлімінің жеке құрамы көрсетуі керек.

2.3 Жарақаттанғандарды көшіру

Барлық емдеу мекемелері адамдар көп келетін объектке жатады, ал өртке қарсы қызметінің ең басты міндеті – бұл жарақаттанғандардың өмірі мен денсаулығын сақтау. Адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуімен байланысты мәселені шешу өзінің спецификасының барымен үлкен қиындық ұсынады.

Көшіруге қажетті уақыт — өрт кезіндегі жұмыс аймағының деңгейінде туындайтын өрттің қауіпті факторларының пайда болу факторлары.

Көшіруге қажетті уақытты анықтау үшін өрттің қауіпті факторының шекті мағынасын білу қажет, сонымен қатар бұл мағыналардың өрт кезінде туындау уақытын анықтауды білу.

Өрттің қауіпті факторлар қатарына орта температурасы, сәулелі ағындар, улы жану өнімдері және түтіндеу қорытындысында көру жоғалуы жатады.

Көшіру жолдары мен есіктерін пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігі бойынша (оның ішінде жарықтандыру,саны, өлшемі мен көшіру жолдары мен есіктерінің көлемді-жоспарлы шешімдері бойынша, сондай-ақ көшіру жолдарында өрт қауіпсіздігі белгілерінің болуы) жобалық шешімдер мен нормативтік құжаттардың талаптарын сақтау қажет.

Көшіру жолдарындағы есіктер еш қиындықсыз, шығу бағытына қарай ашылуы қажет.

Көшіру жолдарының есік ілмектері ғимарат (құрылыс) ішіндегі адамдар қажет болған жағдайда кілтсіз аша алатындай болуы қажет.

Көлемді, электр торабынан автономды қоректенетін, өздігінен жарық беретін, көшіру жолдарында пайдаланылатын өрт қауіпсіздігінің белгілері (оның ішінде жарықтық көрсеткіштер «Көшіру (қосалқы) есігі», «Көшіру жолының есігі»), барлық уақытта жарамды жағдайда және іске қосылулы болуы қажет. Ойын-сауық, демонстрациялық, көрме және басқа да залдарда олар тек адамдар жиналып, іс-шаралар өткізу кезінде ғана іске қосылады. Эвакуациялық жарықтандыру жұмыс жарықтандыру электрқорегі тоқтаған кезде автоматты түрде қосылуы қажет.

Көшіру жолдары мен есіктерін пайдалану кезінде:

1) көшіру жолдары мен есіктерін (оның ішінде өту жолдарын, дәліздерді, тамбурларды, галереяларды, лифтілік холлдарды, сатылы алаңдарды, саты марштарын, есіктерді, көшіру люктерін) әртүрлі материалдармен, бұйымдармен, жабдықтармен, өндіріс қалдықтарымен, қоқыстармен және басқа да заттармен бөгеуге, сондай-ақ көшіру есіктерін жауып тастауға;

2) тамбурға шығар жолдарда (пәтерлер мен жеке тұрғын үйлерден басқа) киім кептіретін және ілетін орындар, киім ілгіштер дайындауға, сондай-ақ құрал-саймандар мен материалдарды (оның ішінде уақытша) сақтауға;

3) көшіру жолдарының табалдырығында (есік ойықтарының табалдырықтарынан басқа) жылжымалы және көтерілмелі-түсірілмелі есіктер мен қақпалар, айналмалы есіктер мен түрнектер, сондай-ақ адамдарды көшіруге кедергі келтіретін басқа да заттарды орналастыруға;

4) қабырғалар мен төбелерді, сондай-ақ көшіру жолдарындағы сатылы алаңдарды сырлау, қаптау, әрлеу үшін жанғыш материалдарды (отқа төзімділігі V дәрежелі ғимараттардан басқа) қолдануға;

5) сатылы алаңдардың, дәліздердің, холлдар мен тамбурлардың өздігінен жабылатын есіктерін ашық түрде бекітуге, сондай-ақ алып тастауға;

6) түтінденбейтін сатылы торларда ауа аймағының жалюзиін шынылауға немесе жабуға;

7) армерленген шыныны әдеттегі шыныланған есіктерге және фрамугқа алмастыруға тыйым салынады.

Технологиялық, көрмелік және басқа да құрал-жабдықтарды орналастыру кезінде бөлмелер көшіру жолдары жобалау нормаларына сәйкес сатылы торлармен және басқа да көшіру өткелдерімен қамтамасыз етілуі қажет.

Адамдар көптеп келетін объектілерде электр энергиясы сөнген жағдайда қызмет етуші тұлғаларда электр шамдары (фонарь) болуы қажет. Объект басшысы кезекшілер санын ескере отырып, әр кезекшіге бір шамнан келетіндей етіп анықталады.

2.4 Емдеу мекемелерінде өрттің даму және сөндіру ерекшеліктері

Аурухананы, ереже бойынша, типті жоба бойынша 1-2 өрт төзімділік дәрежесінен төмен емес жеке көкалды аймақта тұрғызады. Аурухана корпустарын кейде өзара жабық өткелдермен және галереялармен қосады. Аурухана сыйымдылығы 100-ден 3000 орынға дейін болуы керек, ал биіктігі 3-тен 5-ке дейінгі қабатта болуы керек. Қазіргі уақытта аурухана корпустарын 800-1000 орынға дейін 9-дан 12 қабатқа дейінгі биіктікте тұрғызып жатыр. Жаңа ауруханалардың қабаттарының биіктігі 3,3 м.

Қазіргі кезге дейін 3-4 өрт төзімділік дәрежелі қиын жанатын және жанғыш материалдардан салынған ескі құрылыстағы ауруханалар мен поликлиникалар көп.

Аурухана ғимаратының ішкі жоспарлануы коридорлы бір жақты әртүрлі бөлмелер орналасуымен. Коридорлар үлкен қашықтықта болуы мүмкін және табиғи жарықтануы болмауы мүмкін, ал орталық сатылы торлары көбінесе ашық орындайды. Қабаттарда дәрігерлердің, емдік, рентген кабинеттерін, 25-30 орынды секцияға қосатын науқастарға палаталарды, дәріханаларды, тіркеу орындарын, рентген пленкаларын, дәрі-дәрмектерді сақтау орындарын, сонымен қатар аурухананың қызмет көрсетуі бойынша әртүрлі бөлмелер (тамақтандыру орындары, киім ілгіштер т.б.) орналастырады.

I және II өрт төзімділік дәрежелердегі ғимараттарда от 0,5-1,5 м/мин жылдамдақта бөлмедегі қондырғылармен, жиһаздармен және жанғыш материалдармен тарайды. Бөлмеден от және жану өнімдері коридорға тарайды. Егер саты торлары коридорлардан бөлінбесе, онда жану өнімдері және от жоғарыорналасқан қабаттарға тез тарайды және науқастарға құтқару жолдарын бөгеп қалуы мүмкін. Ауруханалар мен поликлиникалардың жеке ғимараттарында бірнеше саты торлары қосылған, бұл олардың тез түтіндеуіне әкеп соғады.

Ауруханалардағы өрт кезінде ең алдымен науқастарға қауіп төнеді. Көбінесе қауіп рентген кабинеттерінен, дәріханалардан, дәрі-дәрмек қоймаларынан, фармацевтикалық бөлімдерден әртүрлі улы булар мен газдар бөлінетін жерлерден төнеді.

ӨСБ өртке келісімен әкімшілікпен және қызмет көрсету персоналымен байланыс орнатады, науқастарды көшіру бойынша, көшіруге жататын науқастардың санын, олардың жағдайын, көшіру орынын анықтайды, сонымен қатар қай қызмет көрсету персоналын науқастарды құтқаруға қатыстыруға болатынын анықтайды. ӨСБ тез науқастарды құтқаруға күштің жеткілікті екенін бағалайды және қосымша күштер мен құралдардың өртке қажеттігін анықтайды.

Барлық жағдайда құтқару жұмыстарына медицина персоналы қатыстырылады, әсіресе адамдарды перзентханадан, инфекциялық емханадан, жүйке-психиатрлық ауруханадан, операциядан кейінгі бөлімдерден және т.б. көшіру кезінде қатыстырылады. Бұл жағдайларда құтқарудың әдіс-тәсілдерін медицина персоналының ұсыныстары бойынша анықтайды. Инфекциялық және тұра алмайтын науқастарды көшіру кезінде негізгі жұмытарды медицина персоналы орындайды, ал өрт сөндірушілер немесе осы мақсатқа қатысушы әскери бөлімдер науқастарды тасу кезінде көмек көрсетеді, оларды өрт сатысымен томен түсіру және басқа жұмыстар. Ең алдымен ауыр науқастарды төсегімен бірге носилкаға салмай шығарады. Оларды дәрігерлердің көрсетуімен ғана носилкаға салады. Жүретін науқастар өздігінен медицина жұмыскерлерінің және өрт сөндірушілердің көрсетуімен сыртқа шығады. Қатты түтіндеген кезде бөлмелерден науқастарды ГТҚҚ буынымен және бөлімімен жүргізеді.

Науқастарды көшіріп болғаннан кейін ӨСБ олар жүргізілген жолдарды, бөлмелерді тексереді, ал қызмет көрсету перслналы науқастарды тізім бойынша тексереді. Іздеу-құтқару жұмыстары барлық адамдар құтқарылғаннан кейін тоқтайды.

Өрт сөндіру бөлімдерінің жеке құрамының және қызмет көрсету персоналының жылдам және жинақы жұмыстары үшін алдымен әкімшілікпен қызмет көрсету персоналының әрекеттері көрсетілген науқастарды көшіру жоспары жасалады, аурухананың персоналымен бірге тактикалық жаттығуларға жоспар жасалады және оның бір нқсқасын өрт сөндіру жоспарының құрам бөлігіне кіргізеді.

Өртке бару кезінде аурухана ауданында және әсіресе емдеу мекемелеріне жақындаған кезде «дабыл» дыбысын қоспаған жөн, ал өрт машиналарын аймақ сыртында орналасқан су көздеріне қойған жөн.

Магистралды жең сызықтарын ғимарат артындағы қосымша шығу есіктеріне жаю керек, стационарлы өрт сатыларымен, ал егер өрт туралы науқасатар білсе негізгі шығу есігінеде беру керек. Ғимарат ішінде жұмыс сызықтарын науқастардың көшіруіне бөгет жасамайтындай етіп жаю керек. ӨСБ үрейді басу туралы шаралар қолдануы керек, әсіресе перзентханаларда, жүйке-психиатрлық емханаларда, инфекциялық аураханаларда, травмотологиялық бөлімдерде және т.б.

Ауруханалардағы өртті сөндіру үшін әртүрлі өрт сөндіру заттарын қолданады. Суды және сулы ерітінді ылғалдандарғышты шатырлардағы, науқастар палаталарындағы, дәрігерлер кабинеттеріндегі, коридорлардағы және т.б. өртті сөндіргенде қолданады.

Ауа-механикалық көбікті дәріханаларды, дәрі-дәрмектер қоймаларын, рентген пленкаларының қоймаларын, рентген және емдеу кабинеттерін және т.б. сондіру кезінде қолданады.

Өрт сөндіру кезінде РСК-50, РС-50 оқпандарын, шашыранды және компактті ағындарды қолданады, ал IV өрт төзімділік дәрежелі ғимараттардағы өрт кезінде оданда күшті оқпандарды қоданады. Өрт сөндіру үшін оқпандар санын су берудің қажетті интенсивтілігін ескеріп анықтайды, 0,1 л/(м² с) кем емес. ӨСБ және жауынгерлік аймақтардағы командирлер өрт сөндірумен бірге қымбат қондырғылардың, дәрі-дәрмек қорының, рентген пленкаларының, газдармен баллондардың, жеңіл тұтанғыш сұйықтықтардың бар екенін анықтайды, оларды оттан, түтіннен және құйылатын судан қорғау үшін тез арада күш пен құралдарды жібереді, ал қажет жағдайда оларды көшіруді ұйымдастырады.

2.5 Емдеу мекемелеріндегі өрт қауіпсіздік сараптамасы

Емдеу мекемелерінде өрт жиі болып тұрады және өртке қарсы қызметінің жұмыскерлері көп адамдардың өліміне байланысты оның пайда болу себептерін көп уақыт бөліп толық меңгеруде.Бұл өрттердің себептері негізінен мыналар болып табылады:

отпен дұрыс қолданбау;
электр қондырғыларымен қолдану ережелерін бұзу;
электр қондырғыларда және сымдарда қысқаша тұйықталу;
құрылыс жұмыстары кезіндегі өрт қауіпсіздік ережелерінің бұзылуы;
өртеу.

Осы кезде көбінесе өртті сөндіруді ұйымдастыру қиындықтарынан ерекше қорытындыларға әкеп соғады. Емдеу мекемелеріндегі өртті сәтті сөндіруге өрттің еркін даму уақыты көп әсер етеді. Бұл уақытта оны табу уақытынан басқа өртке қарсы қызметіне өрт туралы хабар жету уақыты кіреді, ол кезекші персоналының барына байланысты, өртке қарсы қызметі бөлімдерімен тікелей байланыс 7-ден 20 мин-қа дейін (орташа мағынасы 12 мин). Емдеу мекемелерінің ғимараттарының өрт төзімділік дәрежесі I және II болғанда өрттің сызықтық даму жылдамдығы 0,5-тен 1,5 м/мин дейін, ал өрт төзімділік дәрежесі III және IV ғимараттарда 2-ден 3 м/мин дейін, бұған жанғыш материалдардың көп мөлшерде бары әсер етеді, ол тіркеу орынында 80-100 кг/м², палата бөлмелерінде 40-50 кг/м², басқа бөлмелерде 20-50 кг/м² құрайтын өрт ауыртпалығы куәландырады.

Бұның бәрі өрттің ауданының үлкен жылдамдықта өсуіне әсер етеді, ол келтірілген өрттерде 3-тен 45 м²/мин-қа дейін өзгереді.

Жедел-тактикалық жағынан объекттің сипаттамасы

3.1 Объекттің жалпы сипаттамасы

Өскемен қаласының №1 қалалық ауруханасының аумағында ғимараттар және кұрылыстардың кешені орналасқан, нақтылағанда: әкімшілік корпус, стационар, инфекциялық бөлімше, шаруашылық блогы, мұрағат, ас блогы, морг, оттегі сору кабинеті, гараж, (қойма), екі трансформаторлы қосалқы станциялар.

Стационар ғимаратында (638 тосек) жеті қабатты, жертөлемен қосқанда, үш жабық өткелімен экімшілік корпусқа екінші қабат деңгейінде жэне жерасты өткелмен жэне ас блогы өткелімен, морг және экімшілік ғимаратқа баруға болады.

Стационар ғимаратының отқа тозімділігі II -ші дәрежелі, қабырғалары және ара қабырғалары кірпіштен, қабат аралық қабырғалары темірбетонды, шатырдың жабыны жануға бейімді битумді мастиктен жасалған, жылу сулы, орталықтандырылған, жарық электрлі, шамдары жарық.

Электрмен қамту ғимараттың оң және сол жақ бөлігі әр түрлі трансформаторлы қосалқы станциясынан қамтылады. Электржелісін ажырату аурухана аумағында орналасқан трансформаторлы қосалқы станциялары арқылы жэне жертөледе жер асты өткеліне жақын бөлігінде, ас блогына және моргқа бару жолында жүзеге асырылады. Қолда бар күзеттік-өрттік сигнализациясы жұмыс істейді.

Емхана күніне 1200 адам қатынайтын, төрт қабатты жертөлемен қосқанда, II- дәрежелі отқа төзімділігі, қабырғалары және ара қабырғалары жанбайтын кірпіштен, қабат аралық ара қыбырғалары темірбетонды, шатыры жанатын битумді мастикте рубероидтан, жылу сулы орталықтандырылыған, жарық беру электрлі, ажырату емхана жертөлесінде орналасқан электрқалқаншасы арқылы жүзеге асырылады.

Қалған аурухана аумағында орналасқан ғимараттар мен құрылыстар құрылымдық элементі бойынша ұқсас, барлық ғимараттардың отқа төзімділігі II -ші дәрежелі, қабырғалары және ара қабырғалары жанбайтын, кірпіштен, қабат аралық ара қабырғалары темірбетонды, шатыры жанатын битумді мастикте рубероидтан жылу сулы орталықтандырылыған, жарық беру электрлі, сөндіру емхана жертөлесінде орналасқан электрқалқаншасы арқылы жүзеге асырылады.

Медициналық қызметкерлермен аптасына 1 рет азаматтық қорғаныс және өрт қауіпсіздігі бойынша жоспарлы сабақ өткізіледі.

Электрэнергиясын толық ажырату яғни инфекциялық корпусты, ас блогын, оттегі ғимаратын, аурухана ғимаратын және әкімшілік корпусты электрэнергиясынан ажырату инфекциялық корпустың жанында орналасқан №43-6 қосалқы трансформаторлы станциясы арқылы жүзеге асырылады. Емхана ғимаратын, морг және қойма ғимаратын және де шаруашылық корпусты электрэнергиясынан ажырату қойма жанында орналасқан №43-7 трансформаторлы қосалқы станциясы арқылы жүзеге асырылады

3.2 Архитектуралық жоспарлау шешімі

Фундаменттер – жиналған темір-бетонды және жиналған бетонды блоктардан ленталы, столбты.

Ішкі және сыртқы қабырғалары силикатты кірпіштен.

Аралықтары — қалыңдығы 120,99 мм силикатты кірпіштен.

Аражапқыштары – жиналған темірбетонды плиталар.

Прогондары – жиналған темірбетонды.

Перемычкалары – жиналған темірбетонды.

Сатылары жиналған темірбетонды марштардан және алаңдардан.

Кровля жұмсақ битум негізіндегі 5 қабатты руберойд.

Желдеткіш жүйелеріне қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

Ауа жүретін жолдардағы от жалынын бөгейтін түтіктер (жапқыштар, клапандар, шиберлер), өрт сөндірудің немесе өрт дабыл қаққышының автоматты қондырғысы бар желдету жүйесінің тосқауыл қою жабдығы және өрт кезінде желдеткішті автоматты түрде өшіретін түтіктер белгіленген уақытта тексеріліп, жарамды жағдайда болуы қажет.

Ауаны салқындату және желдету жүйесін пайдаланған кезде:

1) желдеткіш камерасының есігін ашық қалдыруға;

2) сорғыш каналдарды, тесіктерді және темір торларды жабуға;

3) ауа келтірушіге газ жылу аспаптарын қосуға;

4) ауа жүретін жолдарда жиналған шөгінділерді, шаңдарды және басқа да жанғыш заттарды күйдіруге тыйым салынады.

Желдеткіш камералары, циклондар, сүзгіштер, ауа жүретін жолдар өндірістің жанғыш тозаңдары мен қалдықтарынан ұйым бұйрығымен белгіленген уақытта тазартылады.

Жарылыс және өрт қаупі бар бөлмелер үшін ұйым (кәсіпорын) басшылары желдеткіш жүйесін қауіпсіз әдістермен тазалаудың тәртібін әзірлеуі қажет.

Желдеткішке жанғыш шаңдардың, талшықтар мен басқа да қалдықтардың түсудің алдын алу үшін олардың алдында тас аулағыш, ал металл заттарды шығарып алу үшін магниттік сепараторлар орнатылуға тиіс.

Ауа жолдары мен пневматикалық көліктің құбырларындағы жергілікті сорғыш жүйелерінде оларды үнемі тазалап және өрт болған жағдайда оны сөндіру үшін мерзімді қарап тұруға арналған терезе орнатылуы қажет.

Бақылау люктерінің арасы 15 м аспауы, сондай-ақ бұрылыстарда, үш тармақта, қабырғалар мен жабындар арқылы өтетін құбырлар қасында орнатылуы қажет.

Машиналар мен агрегаттардың тозаңдану құрылғыларындағы ауаны тазалауға арналған сүзгіштер жекеленген бөлмелерде орналастырылуы қажет.

Жабдықтан шығарылған тозаң көтерген ауаның қайта айналымы кезінде екі баспалдақты сүзгіштің көмегімен тартылуы қажет.

Көшіру жолдары

Көшіру жолдарындағы есіктер еш қиындықсыз, шығу бағытына қарай ашылуы қажет.

Көшіру жолдары мен есіктерін пайдалану кезінде:

6) түтінденбейтін сатылы торларда ауа аймағының жалюзиін шынылауға немесе жабуға;

7) армерленген шыныны әдеттегі шыныланған есіктерге және фрамугқа алмастыруға тыйым салынады.

Қабаттардан персоналдарды және науқастарға келушілерді көшіруге саты торлары, сыртқы өрт сатысы сонымен қатар негізгі кіру және шығу есіктері және корпустар арасындағы өтпелер қарастырылған.

Науқастарды көшіру ауруханадан 200 м қашықтықта тұрған ғимаратына жүргізіледі.

Электр желілерін, электр қондырғылары мен электр-техникалық бұйымдарын монтаждау, пайдалану кезіндегі өрт қауіпсіздігі шаралары

Электр желілерін, электр қондырғылары мен электр-техникалық бұйымдарын жобалау, монтаждау, іске қосу, пайдалану, сондай-ақ олардың техникалық жай-күйін тексеру ЭҚТН, тұтынушылардың электрқондырғыларын техникалық пайдалану нормаларына, тұтынушылардың электрқондырғыларын пайдалану кезіндегі техникалық қауіпсіздік нормаларына сәйкес жүзеге асырылуы қажет.

Электр қозғалтқыштар, электр шамдары, басқару аппараттары, іске қосуды реттеуші, бақылау-өлшеу және қорғау аппаратурасы, қосалқы жабдықтар, электр сымдары мен кабель желілері ЭҚТН бойынша аймақ класына тиісті қорғау қабаты болуы қажет.

Барлық электрқондырғылары өртке және жануға әкеліп соғатын қысқа тұйықталудан және басқа да дұрыс емес режимнен сақтайтын аппараттармен қорғалуы қажет. Сақтандырғыштардың балқыма қоспаларының нақты тогы таңбада көрсетіліп, калибрленген болуы қажет (таңбаны дайындаушы-зауыт немесе электр-техникалық зертхана қояды).

Барлық тоқ жүретін бөліктер, бөлу қондырғылары, аппараттар мен өлшеуіш аспаптар, сондай-ақ жарылғыш үлгідегі сақтандырғыш құрылғылары, ажыратқыштар және барлық іске қосатын аппараттар мен аспаптар тек жанбайтын негізде құрастырылуы қажет (мрамор, текстолит, гетинакс).

Cымдар мен кабельдерді жалғау, тармақтау және түйіндеу жұмыстарын өртке қатысты қауіпті ескере отырып, дәнекерлеу көмегімен жүргізу қажет.

Электр желілерін уақытша пайдалануға және қондыруға болмайды. Құрылыс және уақытша жөндеу-құрастыру жұмыстарында иллюминациялық қондырғылар мен электр сымдары уақытша қойылуы мүмкін.

Тасымалды шамдар қорғаушы шыны қалпақтармен және торлармен жабдықталуы қажет. Бұл шамдар мен басқа да тасымалды электр аппараттары үшін осы мақсатқа арналған, механикалық әсерді есепке ала отырып, иілгіш кабель мен мыстан жасалған сымдар қолданылады.

Бөлмелерде жұмыс соңына қарай кезекші қызметкердің болмайтындығына байланысты электр қондырғылар мен тұрмыстық электр құралдары тоқтан ажыратылуы тиіс, бұдан басқа кезекшілік жарық көздері, өрт сөндіру мен өртке қарсы сумен қамтамасыз ету қондырғылары, өрт және күзет сигналдары ғана тоқ көзіне жалғанады. Басқа да электр қондырғылары мен электр-техникалық бұйымдар (оның ішінде тұрғын үйлерде де) тек қана олардың қызмет ету мақсатына және (немесе) пайдалану нұсқауына сәйкес болса ғана тоқ көзінен ажыратылмайды.

Электр тасымалдаудың (оның ішінде уақытша және салынған кабельмен) ауа жолдарын жанғыш жабынның, шатырдың, сондай-ақ жанғыш заттар, материал мен бұйымдар сақтайтын ашық қойманың (қатарлар, маялар) астымен пайдалануға және орнатуға тыйым салынады.

Жарық беруші электр желісі жанғыш құрылысты ғимараттар мен жанғыш материалдарға тимейтіндей етіп жөнделуі қажет.

Электр қондырғыларын пайдалану кезінде:

1) дайындаушы ұйымдардың нұсқаулықтарының талаптарына сәйкес келмейтін немесе пайдалану жөніндегі нұсқаулықпен сәйкес өрттің шығуына әкеп соғатын жарамсыз электр қабылдағыштарды пайдалануға, сондай-ақ зақымдалған немесе оңашалаудың қорғағыштық қасиетін жоғалтқан электр сымдары мен кабельдерді пайдалануға;

2) бұзылған розеткаларды, ажыратқыштарды, басқа да электр қондырғыш бұйымдарды пайдалануға;

3) электр шамдары мен шырақтарды қағазбен, матамен немесе басқа да жанғыш материалдармен орауға, сондай-ақ құрылымда қарастырылған шырақтарды қалпақсыз пайдалануға;

4) өрт қаупін болдырмайтын жанбайтын жылу оқшаулағыш материалдан жасалған тіреуі мен жылу қорғағыш қондырғысы жоқ электр үтіктерін, плиталарын, шәйнектері мен басқа да жылытқыш құралдарды пайдалануға тыйым салынады. Құрылымда қарастырылған термореттегіші жоқ немесе жарамсыз электржылытқыш құралдарын пайдалануға;

5) стандартқа сай келмейтін (қолдан жасалған) электр жылытқыштарды қолдануға, қысқа тұйықталу мен артық салмақтан қорғайтын қолдан жасалған аппараттарды пайдалануға;

6) электр қалқандарында, электр қозғалтқыштары және іске қосушы аппаратуралардың жанғыш (оның ішінде тез тұтанғыш) заттар мен материалдарды орналастыруға (жинауға);

7) транзиттік электрсымдары мен кабельдік желілерді қойма бөлмелері арқылы, сондай-ақ ЭҚТН бұзылған жарылыс және өрт қаупі бар аймақтар арқылы орнатуға;

8) электр жылытқыш құралдарын барлық жарылыс және өрт қаупі бар орындарда пайдалануға тыйым салынады.

Софитаны орналастыру кезінде тек жанбайтын материалдарды пайдалану қажет, ал олардың қаңқалары зақымданушы арқандардан оқшаулануы қажет.

Прожекторлар мен софиталарды жанғыш материалдар мен құрылыстардан кемінде 0,5 м, ал линзалық прожекторларды кемінде 2 м қашықтықта орналастыру керек. Прожекторлар мен софиталарға арналған жарық сүзгіштер жанбайтын материалдардан болуы қажет.

Қысқа тұйықталу мен ұшқын шығаратын, кабельдер мен сымдарды қыздыратын электр желілері мен аппараттары тез арада кезекші тұлға арқылы қауіпті жағдайға жеткізбестен сөндірілуге тиіс. Ақауы бар электр жүйесі өрт қауіпсіздігі жағдайына келтірілгенше ажыратылуға тиіс.

Жылу беру жүйесіне қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары

Жылу беру маусымы басталар алдында пештер, қазандықтар, жылу генератор және калориферлік қондырғылар, басқа да жылу құралдары мен жүйелері жөнделіп, тексеруден өткізілуі қажет. Жарамсыз пештер мен басқа жылу беру құралдарын пайдалануға тыйым салынады.

Машинистер, от жағушылар жыл сайын жылу беру маусымы алдында өртке қарсы нұсқаулықтан өткеннен кейін ғана жұмысқа жіберіледі.

Өндірістік және басқа да бөлмелерде пеш жағуды жылу беру құралдарын пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқау алған арнайы белгіленген тұлғалар (от жағушылар) іске асырады.

Пештер мен басқа да жылу беру құралдарының белгіленген норма бойынша жанғыш құрылысты өртке қарсы шегінісі болуы тиіс, сондай-ақ ауданы 0,5х0,7 м кем емес, ешбір ақау мен мүлтіксіз қаңылтыр(ағаш немесе өзге де жанғыш заттан жасалған) төселуі қажет.

Жылу беру маусымы алдында пештер мен түтіндіктерді күйеден тазарту керек, ал бүкіл маусым бойына:

1) жылу пештері үшін үш айда бір рет;

2) үздіксіз қозғалыстағы ошақ пен пештер үшін екі айда бір рет;

3) үздіксіз жағылатын ас үй плиталары мен басқа пештер үшін айына бір рет тазартылуға тиіс.

Отын құбырындағы қазандықтың әрбір тозаңдатқыш құралында және жылу генератор қондырғыларында екі бұрамадан (вентиль): біреуі — пештің оттығында, екіншісі — отынды сыйымдылықта болуы қажет.

Ұйымдар мен елді мекендерде қазандықтар мен жылу өндіргіш қондырғыларын пайдалану кезінде:

1) арнайы оқудан өтпеген және тиісті біліктілік куәлігін алмаған тұлғаларды жұмысқа жіберуге;

2) автоматтандырылмаған қазандықтарда жұмыс істейтін тұлғалар ауысым кезінде жұмыс істеп тұрған қазандықтарды қадағалаусыз қалдыруға;

3) қазандықтар және жылу генераторлары орнатылған бөлмелерде 1м³ астам ТТС пен 5м³ ЖС отын сақтауға;

4) өрт болған жағдайда құрылғысыз бактарды отынды авариялық сыйымдылыққа (қауіпсіз орындарда) аудару үшін пайдалануға;

5) құралдарды пайдалануда техникалық жағдайы қарастырылмаған мұнай өнімдері мен тез тұтанғыш және жанғыш материалдар қалдықтарын отын ретінде қолдануға;

6) жылу беру жүйесінен сұйық отын (газдың кемуі) тамшылап тұрған кезде жылу өндіргіш қондырғыларын пайдалануға;

7) газ жанарғылары мен тозаңдатқыш құралдары сөндірулі кезінде отын беруге;

8) қондырғыларды олардың алдын ала үрлеп алмай от жағуға;

9) дайындаушы-кәсіпорында қарастырылған ақауы бар немесе ажыратылған бақылау және реттеу құралдарынсыз жұмыс істеуге;

10) қазандықтар мен бу өткізгіштерде жанғыш материалдарды кептіруге рұқсат берілмейді.

Пеш арқылы жылу беру кезінде:

1) пеш алдындағы қаңылтырға жанғыш заттар мен материалдарды және жанармайларды орналастыруға;

2) пештерді тұтандыру үшін бензин, керосин, дизельдік жағармайларды және басқа да тез тұтанғыш және жанғыш сұйықтықтарды қолдануға;

3) пештерді отынның бұл түрлеріне арналмаған газдармен, көмірмен және кокспен жағуға;

4) отқа оттықтың мөлшерін арттыратын ұзын ағаш салуға болмайды;

5) пешке отынды, киімдерді және жанғыш заттар мен материалдарды кептіруге және қоюға;

6) бөлмелерде жиналыс немесе басқа іс-шаралар өткізіліп жатқан кезде пеш жағуға;

7) газ және желдету каналдарын түтіндеткіш ретінде қолдануға;

8) пешті шамадан тыс қыздыруға тыйым салынады.

Ғимараттар мен құрылыстарда (тұрғын үйлерден басқа) пеш жағу жұмысы аяқталғанға дейін кемінде екі сағат бұрын, ал ауруханалар мен адамдар көптеп келетін басқа да орындарда жатар уақыттан екі сағат бұрын тоқтатылуға тиіс.

Балалар күндіз келетін балалар мекемесінде пешті жағу балалар келерден 1 сағат бұрын тоқтатылуға тиіс.

Пештен шыққан күл мен қоқысқа су құйылып, арнайы қауіпсіз жерлерге төгілуге тиіс.

Қазандық қондырғыларының қатты отынмен жұмыс істейтін түтін құбырлары ұшқын өшіргішпен жабдықталуға және айына 3 рет күйеден тазартылып тұруға тиіс.

Шатырдағы түтін каналдары өтетін түтін құбырларын және қабырғаларын әктеу қажет.

Сауда мекемелерінде орнатылған қазандықтарды қатты отыннан сұйық отынға ауыстыруға болмайды.

Отын (өздігінен жанатын көмір және торф) тез жанғыш құрылыстан 8 метр қашықтықта орналасқан арнайы бөлмелерді немесе арнайы белгіленген алаңдарда сақталуға тиіс.

Өрт қауіпсіздігі талаптарына, стандарттар мен техникалық шарттарға сәйкес келмейтін металл пештерді орнатуға рұқсат етілмейді.

Жатақханаларда, әкімшілік, қоғамдық ғимараттарда және кәсіпорындардың қосалқы ғимараттарында, тұрғын үйлерде зауыт дайындаған металл және басқа да пештерді қондыру кезінде тұрғын үйлерде осы өнімдерді дайындаушы мекеменің нұсқауы, сондай-ақ жылу беру жүйесіне ұсынылған жобалау нормасының талаптары орындалуға тиіс.

Металдан жасалған түтін құбырын терезеден шығарғанда құбырда кемінде үш диаметрлік бөлуді ауыстыратын темірден жасалған табақша орнатылуы қажет. Құбырдың соңын ғимарат қабырғасының артына қарай 0,7 м кем еместей етіп шығарып, 0,5 м биіктікпен аяқтау қажет. Жоғары қабат терезесінен шығарылған келте құбыр карнизден 1 м жоғары болуға тиіс. Келте құбырда қақпақ орналастырылуы қажет.

3.3 Сыртқы өртке қарсы сумен жабдықтау

Өрт сөндіруге арналған су құбырының желілері жарамды жағдайда болуы және талап етілген өрт сөндіруге қажетті судың мөлшері бойынша қамтамасыз етілуі қажет. Олардың жұмысқа қабілеттілігін тексеру жылына екі рет (көктемде, күзде) жүргізіледі.

Өрт сөндіру гидранттары жарамды жағдайда болуы, ал қыста қапталған және қар мен мұздан тазартылған болуы қажет. Өрт сөндіру гидранттары құдығының қақпағы үстінде автокөліктердің тұруына тыйым салынады. Өртке қарсы сумен қамтамасыз ету көздеріне барар жол мен өткелдер өрт техникалары үшін жылдың кез келген мезгілінде бос болуы қажет.

Учаскелердің су құбыры желілері мен гидранттары сөнгенде немесе қысымы азайғанда бұл туралы өрт сөндіру қызметіне жедел хабарлау қажет.

Кәсіпорын өрт сөндіргіш сорғыштардың электр қозғалтқыштарын электрмен үздіксіз қамтамасыз етуі тиіс.

Өрт сөндіру гидрантын орналастыру орнында әріптік индекспен «ӨГ» деп жазылған жарықтық немесе флуоресцентті көрсеткіш орнатылып, гидрант пен көрсеткіш аралығы сандық маңызда метрмен және құбырдың ішкі диаметрі миллиметрмен өлшенуі қажет.

Өрт суатында «ӨС» әріптік индексі бар, судың қоры метр кубпен және өрт сөндіру автокөліктерінің саны көрсетілген осыған ұқсас көрсеткіш орнатылады.

Ішкі өртке қарсы су құбырларының өрт сөндіру шүмектері 1,35 м биіктікте орнатылып, пломбаланатын өрт сөндіру шкафтарында бекітілген жеңдермен және оқпандармен жинақталуы қажет. Шкафтың есігінде «ӨШ» әріптік индексі, реттік нөмірі және жақын маңдағы өрт сөндіру бөлімінің телефоны көрсетілуі қажет. Шкаф есігінің ішкі безендірілуі қызыл түсті болуы қойылатын талаптарға жауап беруі қажет. Өрт сөндіру жеңдері құрғақ, әрі жақсы оралған және шүмек пен оқпанға жалғасқан болуы тиіс. Алты айда бір рет «ӨШ», судың іске қосылу және жеңдерді жаңадан шиыршықтап бүктеу жұмыстарына тексеру жүргізіліп тұру қажет.

Сорғыш станцияларының бөлмелерінде өртке қарсы сумен қамтамасыз етудің және сорғыштарды орап байлаудың жалпы кестесі ілінеді. Әрбір ысырма мен өрт сөндіргіш ілінетін-сорғышта олардың белгілері көрсетіледі. Ілінетін-сорғыштың қосылу тәртібі техникалық нұсқаумен анықталады.

Елді мекендердің өртке қарсы су құбырларының сорғыш станцияларында өрт сөндіру қызметімен тікелей телефон байланысы болуы қажет.

Су өлшегіш қондырғылардың айналма бағытында орналасқан электр жетектегіш ысырмалардың жұмысқа қабілеттілігі жылына бір рет, ал өрт сөндіру сорғыштары ай сайын тексеріледі.

Көрсетілген жабдық жарамды жағдайда болуы қажет.

Объектілердің аумағында немесе оның айналасында (радиусы 200 м) табиғи немесе жасанды су көздері (көлдер, өзендер, бассейндер, градирнилер) болса, өрт сөндіру автокөліктері жылдың кез-келген уақытында су алуы үшін бара алатын жолдар және аумағы 12х12 м кем емес жаппасы қатты алаңдар болуы қажет. Жасанды суаттардың су көздеріне баратын жолдарының және су қоймалық қондырғылардың үнемі дайын жағдайда болуы тиісті кәсіпорындарға жүктеледі.

Суды қысыммен ағызатын мұнаралар жылдың кез келген уақытында өрт техникаларымен су алуға ыңғайлы болуы қажет.

Өрт сөндіру қажеттілігіне арналған су қорын шаруашылық және өндірістік мақсаттарға пайдалануға рұқсат берілмейді.

Аурухананы өртке қарсы сумен жабдықтау желісі сақиналы, диаметрі 150 мм. Аумағында 3 өрт сөндіру гидранты бар. Жақын ӨГ 15м қашықтықта. Нысан сумен қамтамасыз етілген.

3.4 Өрт сөндіру құралдарын таңдау

Өрт сөндірудің нормативті параметрлері болып табылады:

берілген жанғыш заттар мен материалдарды сөндіруге әртүрлі өрт сөндіру заттарының жарамдығы;
берілген әдіспен берілген заттар мен матреиалдарды сөндіру үшін қажетті өрт сөндіру заттарының үдемелі мөлшері;
сөндіру уақыты;
өрт сөндіру заттарын берудің интенсивтілігі.

Ауруханалардағы өртті сөндіру үшін әртүрлі өрт сөндіру құралдары пайдаланылады. Суды және ылғалдандыру сулы ерітінділерін шатырдағы, көрші бөлмелердегі, науқастардың палаталарындағы, дәрігерлер кабинеттеріндегі, коридорлардағы және т.б. өрттерді сөндіру үшін пайдаланады.

Ауа-механикалық көбікті дәріханаларда, дәрі-дәрмек, рентген пленкалары қоймаларында, рентген және тексеру кабинеттерінде және т.б. өрттерді сөндіру үшін пайдаланады.

Өрттерді сөндіру үшін, ереже бойынша, РСК-50 және РС-50, шашыратқаш және тұтас ағатын оқпандарын қолданады, ал өрт дамыған жағдайларда, әсіресе отқа төзімділігі IV дәрежелі ғимараттарда аса күшті оқпандарды қолданады. Өрт сөндіру үшін қажетті оқпандардың санын 0,1 л/(м² с) кем емес су берудің қажетті интенсивтілігін ескеріп анықтайды.

Қалыптасқан жағдайға және күш пен құралдарға байланысты ӨСБ бір мезгілде адамдарды құтқару бойынша және өрт сөндіру жұмыстарын жүргізе алады. Егер күш пен құралдар бір мезгілде екі жұмысты жүргізуге жеткіліксіз болса ӨСБ барлық күш пен құралдарды адамдарды көшіруге пайдаланады немесе өртті тез сөндіріп адамдарға қауіпсіздікті қаматамасыз етуге сенімді болса оқпандарды беруге және науқастардың үрейін басуға пайдаланады.

ӨСБ және жауынгерлік аймақтардың командирлері сөндірумен бірге бір мезгілде қымбат тұратын қондырғылардың, дәрі-дәрмек қорларын, рентген пленкаларының, газбен баллондардаң, жеңіл тұтанғыш сұйықтықтардың санын тез арада оларды өрттен, түтіннен және төгілген судан қорғау үшін күш пен құралдарды енгізеді, ал қажет жағдайда оларды көшіруді ұйымдастырады.

4 Өрт және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу орнында газ-түтіннен қорғау қызметінің күштері мен құралдарының есебі

4.1 Инфекциялық бөлімнің 2-ші қабатында орналасқан палатада өрт сөндіруге қажетті күш пен құралдар есебі

Өрт 2-ші қабаттағы палатада пайда болды, келесі өрттің даму шарттарын қабылдаймыз:

өрт түнгі 22:50-де басталды;
сыртқы ауа температурасы+ 10⁰;
әртүрлі қабаттардағы адамдар бар;
өрт тарауының сызықтық жылдамдығы л = 1 м/мин;
өрт бөлменің ортасында пайда болды.

Объектті жедел-тактикалық қатынаста меңгеру қорытындысында келесілер анықталды, палатада өрт пайда болған кезде қатты түтінденуден аса қиын жағдай туындайды және ғимаратқа үлкен материалды шығын әкеледі. Өрт ауыртпалығы 30-50 кг/м²дейін құрайды.

Өрттің үлкен ауданы өрт бөлменің ортасында пайда болған жағдайда болуы мүмкін, өрт әртүрлі материалдармен максималды жылдамдықпен тараған кезде.

Өрттің еркін даму уақытын анықтаймыз (оттың пайда болу уақытынан сөндіруге оқпандарды бергенге дейін). (4.1.1)

t_СВ= t_ОБН+ t_СООБ + t_{ОБР.ИНФ.} + t_СБ + t_СЛ + t_БР

мұндағы: t_ОБН — өртті табу уақыты, мин.;

t_СООБ – өрт туралы хабарлау уақыты, мин.;

t_{ОБР.ИНФ} – ақпаратты өңдеу уақыты, мин.;

t_СБ – жиналу уақыты (1 мин. деп аламыз);

t_БР – жауынгерлік қанат жаю уақыты, мин. (ӨСД нормативтері бойынша).

t_СВ= 3 + 1 + 0,5 + 1 + 3 + 5 = 14 мин.

мұндағы: L — өрт бөлімінен объектке дейінгі арақашықтық, км;

V_сл — ӨА жылдамдығының орташа жылдамдығы, км/сағ;

t_сл = 60 *1,8 = 3 мин.

Өртің еркін даму уақытындағы отпен өтілген жолды анықтаймыз:

L (R) = 5*V_Л + V_Л*t₂ = 5*1 + 1*4 = 9 м (4.1.2)

мұндағы:t₂ = t_СВ— t₁=14-10= 4 мин.

Оқпандарда берген уақытқа дейін от келесі бөлмеге тарайды және өрттің даму пішіні тік бұрышты болады.

Өрт ауданын анықтаймыз: (4.1.3)

S_П = nа(5*V_л+ V_л*t₂)

мұндағы:

а – өрт шебінің ені;

n– жанудың бағыттарының саны.

S_П = 1*7(5*1+ 1_*4 ) = 63 м²

Қол оқпнадарының аса эффективті сөндіру тереңдігі h_m = 5 м, а лафетті опан — h_m = 10 м.

Өрт сөндіру ауданын анықтаймыз: (4.1.4)

S_Т = а*n*һ _т= 7*2*5= 70 м²

өрт сөндіру үшін өрт сөндіру құралдарының (су) қажетті шығынын анықтаймыз: (4.1.5)

Q^Т_ТР = S_т * J_ТР = 70 * 0,1 = 7л/(м²*с)

мұндағы, J_тр – су берудің қажетті интенсивтілігі, л/(с м²),

J_тр = 0,1 л/(м²*с)

Қорғауға өрт сөндіру құралдарының қажетті шығынын анықтаймыз, қорғау ауданын анықтаймыз: (4.1.6)

Q^З_ТР = S_З * J_ТР/4 = 500*0,1/4=12,5 л/(м²*с)

Жалпы қажетті шығынды анықтаймыз: (4.1.7)

Q = Q + Q

Q = 7 + 12,5 = 19,5 л/(м²*с)

Өрт сөндіру үшін оқпандар санын анықтаймыз: (4.1.8)

N = Q/q_СТ = 7/3,5 = 2 ст. «Б»

9.Көрші бөлмелерді қорғау үшін олқпандар санын анықтаймыз: (4.1.9)

N = Q/q_СТ

N = 12,5/3,5 = 4 ст. «Б»

Судың нақты шығынын анықтаймыз: (4.1.10)

Q = N^Т_СТ * q_СТ + N^З_СТ * q_СТ

Q = 2 * 3,5 + 4 * 3,5 = 21 л/с

Салыстырамыз: Q и Q 21 > 19,5 теңестіру орындалды.

Объекттің сумен қамтылуын анықтау: (4.1.11)

Q_В = (V_В*d_СЕТИ)²

мұндағы: Q_В – су тарату жүйесінің су беруі, л/с;

V_В– құбыр бойымен судың қозғалу жылдамдығы, м/с;

d_СЕТИ – құбыр диаметрі труб, дюйм (1 дюйм = 25,4).

Q_В = (1,3 *6)² = 61 л/с

Объект сумен қамтылған.

Қажетті өрт машиналар санын анықтау: (4.1.12)

N_М = Q/0,8*Q_Н

Мұндағы: Q_Н – өрт автомобилінің сорғышының су беру қарқыны, л/с.

N_М = 21/0,8 * 40 = 1 ПА

Қажетті бөлімше санын анықтау: (4.1.13)

N_ОТД = Q/Q_ОТД

мұндағы: Q_ОТД — бір бөлімше бере алатын өрт сөндіру заттарының шығыны, л/с.

N_ОТД = 21/14 = 2 отд.

Ірі өрттерді сөндірудің практикалық икемділігінен шыға отырып, түтінденген бөлмеде жұмыс жасап жатқан ГТҚҚ жеке құрамын ауыстыруға резерв қарастыру керек. Резерв өрт сөндіруде жұмыс жасап жатқандардың ГТҚҚ буынының санынан 30 % құрауы қажет. (4.1.15)

N_{ЗВ.ГДЗС} = N_ЗВ.РАБ + 30 % = 6 + 2 = 8

Қажетті жеке құрам санын анықтыймыз: (4.1.14)

N_ЛС = N*3 + N*2+ N_М +N_ПБ + N_РАЗ = 2*3 + 4*2 +1+6 +2 = 23 адам.

мұндағы: N*3 – өрт сөндіру бойынша оқпандар позициясында тұрған ад амдар саны, оқпаншыларды қоса (ГТҚҚ буындары да ескеріледі);

N*2 – қорғау бойынша оқпандар позициясында тұрған адамдар саны, оқпаншыларды қоса;

N_М – қысымды-жең жұйесіндегі жұмысты бақылаудағы адамдар саны (машина саны бойынша);

N_ПБ – қауіпсіздік постындағы адамдар саны (ГТҚҚ буындарының саны бойынша);

N_РАЗ – таратқыштар және т.б. жұмыс жасаушылардың саны.

Негізгі тағайындалған бөлімдердің қажетті санын анықтау және гарнизонды кесете бойынша өртке шақыру номерін анықтау: (4.1.15)

N_ОТД = N_ЛС/4 N_ОТД = 23/4 = 6 отд.

Өрт сөндіру құралдарын беру бойынша шекті арақашықтықты анықтау:

(4.1.16)

L_ПР = [H_Н— (H_Р± Z_М± Z_СТ)/SQ²]*20

мұндағы: H_Н – сорғыштағы қысым, м.;

H_Р – таратқыштағы қысым, м., (H_Р = H_ПР + 10);

Z_М – шекті арақашықтықтағы жергілікті жердің аса жоғары көтерілу (+) немесе түсу (-), м.;

Z_СТ – таратқышты орнату орынынан немнсе өрттегі жергілікті жердің аса жоғары оқпандардың көтерілуі немесе түсуі, м.;

S – бір өрт жеңінің кедергі келтіруі;

Q – бір аса жүктелген магистралды жең сызығының суммарлы су шығыны, л/с.;

SQ² — бір магистралды жең сызығындағы қысымның жоғалуы, м.

L_ПР = [90 — (50+ 0 + 4)/0,015 * 10,5²]*20 = 436 м.

АЦ-да қарауылы екі бөлімше құрамында бере алатын өрт сөндіру құралдарын анықтаймыз. №1 МӨСБ қарауылы түтінденген бөлмеге бір оқпаннан бере алатын екі ГТҚҚ буыны ғана бар, сонда: (4.1.17)

Q_ф = N_отд * n_отд.ст*q_ст = 2 * 2 * 3,5 = 14 л/с,

мұндағы: N_отд– өрт орынына келген АЦ-дағы бөлімше саны;

q_ст – оқпандағы су шығыны, л/с;

n_отд.ст – өрт сөндіруге бір бөлімше бере алатын оқпандар саны (немесе қорғауға);

Q_ф = 14 л/с Q_тр= 21 л/с

Сәйкесінше, өртке бірінші келген бөлім өрт сөндіруге қажетті оқпандар санымен қамтамасыз ете алмайды.

Бірінші келген бөлімнің күш пен құралдарды кіргізу сәтіндегі өрттегі жағдай және бірінші ӨСБ қабылданған шешімдер:

барлау барысында анықталды:

жанып жатқан бөлмеде адамдар жоқ, бірақ басқа қабаттарда адамдар бар, –қауіпті факторлар олардың өміріне қауіп төндіруі мүмкін;

өрт ауданы 138 м² құрады;

өрттің тарау жылдамдығы 1 м/мин.

Бірінші өрт бөлімі келгенге дейін шешуші бағыт күш пен құралдары құтқару жұмыстарын қамтамасыз ету үшін жұмсалады.

Өрттегі жағдайды және ӨСЖ жеке құрамының тактикалық мүмкіндіктерін есекре отырып адамдарды құтқару бойынша шараларды жүргізу үшін екі барлау тобы ұйымдастырылды және өрт сөндіруге 2 РСК-50 оқпанын, сондай-ақ көрші бөлмелерді қорғауға 4 РС-50 оқпандары берілді. 1-ші ӨСБ КҚЖБО-қа қосымша күш пен құралдардың келуі үшін шақырудың жоғарылатылған номерін хабарлайды.

№ 2 жоғарылатылған шақыру бойынша күш пен құралдарды енгізу сәтіне дейінгі өрттегі жағдайды анықтау

№2 шақыру бойынша келген өрттің пайда болуынан соңғы бөлім оқпандарын бергенге дейінгі өрттің даму уақытын анықтаймыз: τ_св² = τ_св¹ + τ_сл² + τ_бр = 14 + 7,5 + 5 = 26,5 мин. (4.1.18)

мұндағы: τ_сл = 60 *5=7,5мин. (4.1.19)

№2 шақыру бойынша келген бөлімдердің оқпандарды беру сәтіне дейінгі өрттің ауданын анықтаймыз.

Бөлмелердің қабырғаларының отқа төзімділік шегі 0,75 сағ. тең, яғни 45 мин, ал қосымша күштер мен құралдар өрт пайда болғаннан 21,5 минуттан кейі келеді, сонда өрттің дамуы өзгермейді, сондықтан:

S_п= 70 м² Q_тр = 19,5 л/с

Қорытынды: Қарастырылған шығу кестесімен өрт бөлімдерінің №2 шақыруы өртті сәтті сөндіруді қамтамасыз етеді. Күш пен құралдардың орналасуы (графикалық бөлімін қара 3-бет).

4.2 Газ-түтіннен қорғау қызметінің палатада өртті сөндіру жұмыстарын жүргізуін ұйымдастыру

Палатада болған өртті сөндіру үшін, жоғарыда көрсетілген есептерге сай өртті жоюға 2 оқпан және көрші бөлмелерді қорғауға 4 оқпан қажет. Өртті сөндіруге қажетті ГТҚҚ күш пен құралдарының санын анықтаймыз. Жауынгерлік жұмыстар тыныс алуға жарамсыз ортада жүргізіледі.

Шешімі.

Жауынгерлік іс-шаралар тыныс алуға жарамсыз ортада жүргізілетінін ескере отырып, әр ГТҚҚ буынында 3 газ-түтіннен қорғаушыдан болатынын анықтаймыз.

Өртті жоюға керекті ГТҚҚ буынының саны:

N_{өс ГТҚҚ буыны}= N_{өс оқпандары}= 2

Көрші бөлмелерді қорғауға қажетті буын саны:

N_{қор ГТҚҚ буыны}= N_{қор оқпандары}= 4

Өртті сөндіруге және көрші бөлмелерді өрттен қорғауға қажетті ГТҚҚ буындарының жалпы саны:

N_{жалпы ГТҚҚ буыны}= N_{өс ГТҚҚ буыны}+ N_{қор ГТҚҚ буыны}+ N_{ад құт ГТҚҚ буыны} = 2+4+2 =8

Жұмыс істеп жатқан 3 ГТҚҚ буынына 1 қосымша ГТҚҚ буыны қарастырылатынын ескере отырып, қосымша ГТҚҚ буындарының санын анықтаймыз:

N_{қосымша ГТҚҚ буыны}= N_{жалпы ГТҚҚ буыны}/ 3= 8/3 = 3

ГТҚҚ қауіпсіздік бекетшілерінің саны (әр ГТҚҚ буынына 1 газтүтінінен қорғаушы):

N_{ГТҚҚ ҚБ}= N_{жалпы ГТҚҚ буыны}/ 1= 8/1 = 8

Газ-түтіннен қорғаушылардың жалпы саны:

N_{жалпы газтүт қор}= N_{ад құт ГТҚҚ буыны}*3+ N_{өс ГТҚҚ буыны}*3+ N_{қор ГТҚҚ буыны}*3 + N_{қосымша ГТҚҚ буыны}*3 + N_{ГТҚҚ ҚБ} =2 * 3 + 2 * 3 + 4 * 3 + 3 * 3 + 8 = 41 газ-түтіннен қорғаушы

Өрт орнына газ-түтіннен қорғаушыларды жеткізу үшін қажетті өрт автокөліктерінің саны:

11 ГТҚҚ буыны=8АЦ

Жауабы. Өртті сөндіруге 8 ГТҚҚ буыны қажет, оның ішінде:

2 ГТҚҚ буыны — өртті жоюға;

4 ГТҚҚ буыны — көрші бөлмені қорғауға;

2 ГТҚҚ буыны — адамдарды құтқаруға;

3 ГТҚҚ буыны — қосымша.

8 Қауіпсіздік бекеті болғандықтан жалпы газ-түтіннен қорғаушылардың саны 41 болады.

Өрт сөндіру орынына 10 автоцистерна шақыру қажет (қауіпсіздік бекетшілері ТОЖҚҚ-сыз жұмыс істейді).

4.3 Тыныс алу органдарын қорғау құралдары (әрі қарай – ТОЖҚҚ) жұмысы өлшемдеріне есептеу жүргізу

ТОЖҚҚ-дағы жұмыс параметрлерін есептеуді жүргізу барысында және бөлшек санды алу үшін шыққан нәтижені бүтін санға дейін шамалау керек, қысымның мәнін артық жаққа, ал уақыттың мәнін кем жаққа.

ТОЖҚҚ барлық түрлері үшін (Оттекті оқшаулаушы противогаз, тыныс алу аппараты) жұмыстардың параметрлерін есептеу бірыңғай формуламен жүргізіледі.

Берілгені:

Мысал ретінде 1 ГТҚҚ буынының жұмысын есепке аламыз

Р1 280бар – 250бар =30бар

Р2 280бар -250бар =30бар

Р3 285бар -250бар =35бар

Тқосылу — 22⁵⁰

ТОЖҚҚ түрі – MSA AUERV – 6.8 литр

Тжалпы — Тыныс алуға жарамсыз ортада ГТҚҚ звеносының жалпы жұмыс уақытын анықтау.

Тжалпы есептеу үшін тыныс алу үшін жарамсыз аймаққа шығар алдында ГТҚҚ звеносы құрамында баллондағы оттегі қысымының ең төменгі мағынасын анықтап және редуктордың тұрақты жұмысы үшін қажет оттегі қысымы мәнін одан шегеру керек. Алынған нәтижені ауа (оттегі) баллонының сыйымдылығына (л) көбейтіп және түзетілген коэффиценттерді есепке алумен ТОЖҚҚ-да жұмыс кезінде ауаның (оттегі) орташа шығынына бөлу.

(Р_мин.вк — Р_ред.) Х V_бал. (280 — 10) Х 6,8_бал.

Тжалп. = Q_ср.хКсж.хКф.н. = 30х1,1х1,6 = 35 мин

Р_мин.вк_–тыныс алуға жарамсыз ортаға шығар алдында баллондағы ауа (оттегі) қысымы мәнін ГТҚҚ звеносы құрамындағы ең кем болған жерде (манометр бойынша анықталады, кг/см²өлшенеді)

Р_ред. – ТОЖҚҚ редукторы жұмысының тұрақтылығы үшін қажетті баллондағы ауа қысымының кем мәні.

Тыныс алу аппараттары үшін Р_ред. = 10 кгс/см².

V_бал. – ТОЖҚҚ-ға қондырылған (литрмен өлшенеді) ауа (оттек) баллонының көлемі.

Q_ср. – ТОЖҚҚ—да жұмыс кезінде ауаның (оттек) орташа шығыны.

Тыныс алу аппараттары үшін Q_ср. = 30 л/мин.

К_{сығымдалған ауа} – 300 кгс/см²қысымы кезіндегі ауаның сығымдалу коэффициенті

Тыныс алу аппараттары үшін К_{сығым.ауа} = 1,1.

К_ф.н.. – физикалық күштің орташа дәрежесі кезінде ауа шығыны көбеюінің орташа коэффиценті.

Тыныс алу аппараттары үшін К_ф.н. = 1,6.

Т_қайту Тыныс алуға жарамсыз аймақтан ГТҚҚ звеносының қайта оралуын күтілетін қайту уақытын анықтау.

Түтінделген аймақтан Т_қайту.ГТҚҚ звеносының қайта оралуын күту уақыты тыныс алуға жарамсыз ортада ГТҚҚ звеносының жалпы жұмыс уақытының мәнін газқағарға қосылған уақытқа арттырумен анықталады.

Т_қайту.= Т_{қосылу.} + Т_жалпы. =22⁵⁰+34=23²⁴

Т_{қосылу.} – ТОЖҚҚ-ға қосылу уақыты (сағат бойынша белгіленеді және сағат пен минутпен жазылады).

Т_жалп. –тыныс алуға жарамсыз ортада ГТҚҚ звеносының жалпы жұмыс уақыты (Осы тәлімдеменің 1 т. Формуласы бойынша анықталады)

Р_{бақ.ауа} тыныс алуға жарамсыз ортада жұмысты орындауды тоқтатуға және таза ауаға шығу қажетлігі туындаған кездегі ТОЖҚҚ баллонындағы ауаның (оттегі) бақылаудағы қысымын анықтау.

Р_{бақ.ауаны} анықтау үшін біріншіден, қауіпсіздік нүктесінен соңғы жұмыс орнына дейін ГТҚҚ звеносының қозғалысы кезінде оттегі қысымының (кгс/см2) ең жоғары төмендеуінің мәнін анықтау қажет (ГТҚҚ звеносы командирімен анықталды), бұдан кейін оған болжанбайтын жағдайы үшін осы маңыздың (кгс/см2) жартысын және редуктордың тұрақты жұмысы үшін қажет баллондағы оттегінің қалдық қысымының маңызын (30 кгс/см2) қосу керек.

Р_{бақ.ауа.} = Р _{мах.түсу.}+ 0,5* Р_{мах.түсу.} + Р_ред. = 35+17,5+10= 63 бар

мұндағы Р _{мах.құлау} тыныс алуға жарамсыз ортада қауіпсіздік нүктесінен соңғы жұмыс орнына дейін қозғалысы кезінде ГТҚҚ звеносының ТОЖҚҚ баллондарындағы оттегі қысымының (кгс/см2) ең жоғары төмендеуінің мәні.

Р_ред. — ТОЖҚҚ редукторы жұмысының тұрақты жұмысы үшін қажетті баллондағы ауа (оттегі) қысымының төменгі мәні.

Т_жұмӨрт ошағындағы ГТҚҚ звеносы жұмыс уақытын анықтау.

Өрт ошағындағы ГТҚҚ звеносы жұмыс уақытының есебі (Траб) анықтау үшін ГТҚҚ звеносы құрамындағы кем тыныс алуға жарамсыз ортада соңғы нүктеге келу бойынша ТОЖҚҚ-ғы баллондағы ауа (оттегі) қысымы мәнін анықтау қажет, содан кейін одан таза ауаға қайтып оралу кезінде (Рк.шығ.) тыныс алу аппаратының жұмысын қамтамасыз етуге қажет ауа қысымының мәнін шегереміз, алынған айырманы баллонның (баллондардың) жалпы сыйымдылығына (л) көбейтіп, (30л/мин) физикалық жүктеменің орташа дәрежесі кезіндегі ауа шығыны ұлғаюының орташаландырылған коэффициенті есепке ала отырып, аппараттағы жұмыс кезіндегі ауаның орташа шығынына бөлу керек.

(Р_{мин.жұм} — Р_{бақ. ауа.}) _Х V_бал(250 — 63) _Х 6,8

Тжұм. = ———————————— ≈ ———————- = 24 мин

Q_ср. х К_{сығым.ауа} х К_ф.н.30х1,1х1,6

Мұндағы Р_{мин.жұм.-} ГТҚҚ звеносы құрамындағы тыныс алуға жарамсыз ортада жұмыс орнының соңғы нүктесіне келу бойынша баллондағы ауа (оттегі) қысымының кем мәні.

Р_{бақ. ауа.-} тыныс алуға жарамсыз ортада жұмыс істеуді тоқтатуға және таза ауаға шығу қажеттілігі туындаған кездегі ГТҚҚ баллонындағы ауаның (оттегі) бақылаудағы қысымы (Осы қосымшаның 3-тармағында жазылған әдістеме бойынша анықталады, кг/см²-мен өлшенеді).

V_бал. – ТОЖҚҚ-ға қондырылған (литрмен өлшенеді) ауа (оттегі) баллонының көлемі.

Q_ср. – ТОЖҚҚ—да жұмыс істеу кезінде ауаның (оттегінің) орташа шығыны.

Тыныс алу аппараттары үшін Q_ср. = 30 л/мин.

К_{сығымдалған ауа} – 300 кгс/см²қысымы кезіндегі ауаның сығымдалу коэффициенті

Тыныс алу аппараттары үшін К_{сығым.ауа} = 1,1.

К_ф.н.. – физикалық күштің орташа дәрежесі кезінде ауа шығынының көбеюінің орташа коэффиценті.

Тыныс алу аппараттары үшін К_ф.н. = 1,6.

4.4 Өрт сөндіруді ұйымдастыру

Өртке күштер мен құралдар жоғарылатылған шақыру нөмірі бойынша келеді.

1-МӨСБ – 2 АЦ

1-ӨСБ – 1 АЦ

2-ӨСБ – 2 АЦ

6-ӨСБ – 1 АЦ

8-ӨСБ – 1 АЦ

9-ӨСБ – 1 АЦ

1-МӨСБ – 1 АҚА

1-ӨСБ – 1 АС

Жеке құрам 19,5 л/с шығынымен су беруді қамтамасыз етеді, яғни сөндіруге жалпы ГТҚҚ саны 11, 2 ГТҚҚ буыны адамдарды құтқаруға, 2 ГТҚҚ буындарымен РС-50 2 оқпанын өртті сөндіруге және көрші бөлмелерді қорғауға 3 ГТҚҚ буыны 1-2 қабаттарға 3 РСК-50 оқпанын береміз, 1 РСК-50 оқпанын шатырға береді, қосымша ГТҚҚ буын саны 3. Сәйкесінше аға ӨСБ КҚЖБО-қа күш пен құралдардың жеткілікті екендігі туралы хабарлайды.

Өртке аға жедел кезекшінің келуімен оған ӨСБ өртте қалыптасқан жағдайды, қабылданған шешімдерді баяндайды. Аға жедел бастығы өзі барлау әдісімен жағдайды анықтайды және ӨСБ әрекетін бағалайды.

Аға жедел бастық өрт сөндіру басшылығын өзіне алып өртте қалыптасқан жағдайды және №2 жоғарылатылған шақыруды КҚЖБО -қа ақпаратты хабарлайды.

Өрт сөндіруді басқару және ұйымдастыру үшін ӨСБ өрт сөндіру жедел штабын құрамында құрайды:

штаббастығы;
тылбастығы;
объект әкімшілігінің өкілдері;
қаланың өзара қызмет өкілдері.

Штаб бастығы болып ӨБ бастығының орынбасары тағайындалады. ӨСБ жедел штаб құрамына тапсырмалар қояды. Бөлімдерді жақсы басқару үшін штаб орыны негізгі кіруден 15-20 м қашықтықта болады.

Өртті сөндіру әртүрлі бағытта жүргізілетін болғандықтан ӨСБ бес жауынгерлік аймақ құруы туралы шешім қабылдайды.

1-ЖУ Инфекциялық бөлімнің қабаттарында.

Тапсырма: адамдарды құтқару. Аймаққа №1 МӨСБ жеке құрамының 2 ГТҚҚ буыны.

2-ЖУ екінші қабатта.

Тапсырма: өртті сөндіру. Аймаққа №1 МӨСБ, №1 ӨСБ жеке құрамының 2 ГТҚҚ буынымен 2 РСК-50 оқпандары беріледі.

3-ЖУ екінші қабатта.

Тапсырма: көршілес бөлмелерді — қызметтік бөлмені және көрші палатаны өрттен қорғау. Аймаққа №9 ӨСБ, №2 ӨСБ жеке құрамының 2 ГТҚҚ буынымен 2 РСК-50 оқпандары беріледі.

4-ЖУ бірінші қабатта

Тапсырма: адамдарды құтқару, жанудан 1-ші қабат бөлмелерін қорғау. Аймаққа №2 ӨСБ жеке құрамының 1 ГТҚҚ буынымен 1 РСК-50 беріледі.

5-ЖУ шатырға

Тапсырма: жанудан шатырды қорғау. Аймаққа №6 ӨСБ жеке құрамының 1 ГТҚҚ буынымен 1 РСК-50 беріледі.

ӨСБ өзі немесе ШБ арқылы жауынгерлік аймақ бастықтарын тағайындайды.

ӨСБ штаб бастығына өрт сөндіруге күш пен құралдарды енгізуі туралы анықтап тапсырмалар қояды. ӨСБ штаб бастығына тапсырмалар қояды: өрт сөндіру үшін күш пен құралдарды орналастыруын жүргізуді; өртте байланысты үйымдастыруды; өрт туралы мәліметтерді КҚЖБО-қа хабарлауды; жедел құжаттарды жүргізуді.

ӨСБ тыл бастығына өзі немесе штаб бастығы арқылы тапсырмалар қояды: №2 жоғарылатылған шақыру бойынша келген техникаларды күтіп алуын және су көзіне орналастыруын ұйымдастыруды; өрт сөндіруге 2 оқпан РСК-50 мм және 4 оқпан РСК-50 көрші бөлмелерді қорғауға беруді ұйымдастырады.

Күш пен құралдар әртүрлі бағытта келгендіктен ӨСЖ № 1 МӨСБ бөлімше командирі тыл бастығы көмекшісі етіп тағайындайды.

Өрт сөндіру кезіндегі техника қауіпсіздігі

Өрт сөндіруді жеке құрам ТОЖҚҚ-да жүргізуі керек. ТОЖҚҚ-дағы жұмыс «Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының газ-түтіннен қорғау қызметін ұйымдастыру» жөніндегі тәлімдемені №446 ҚР ТЖМ бұйрығымен 22.12.2010 жылы бекітілген қауіпсіздік талаптарын сақтаумен жүргізіледі.
Автомобильдерді және үш иінді сатылардың орынын ауыстыруға жол берілмейді.
Тоқ және жарықтандыру жүйесін сөндіру қажет.
Өрт сөндіру кезінде әр жұмысшы құрылыс конструкцияларының жағдайын қадағалап отыруы қажет.
Өртті жою кезінде техника қауіпсіздігіне жауапты тағайындалады.
Қабаттардан әртүрлі материалдарды лақтыруға ғимарат жанындағы жұмыс жасаушыларға ескертпей тыйым салынады.
Жүргізуші өрттегі жұмыс кезінде ӨСБ бұйрығысыз суды беруге немесе тоқтатуға, автомобильді сорғыш жұмыс жасап тұрған кезінде қозғалтуға тыйым салынады.

4.5 Жер төле қабатындағы өртті сөндіруге қажетті күш пен құралдар есебі

Өрт жертөле қабатында пайда болды, келесі өрттің даму шарттарын қабылдаймыз:

өрт түнгі 22:50-де басталды;
сыртқы ауа температурасы+ 10⁰;
әртүрлі қабаттардағы адамдар бар;
өрт тарауының сызықтық жылдамдығы л = 1 м/мин;
өрт бөлменің ортасында пайда болды.

Объектті жедел-тактикалық қатынаста меңгеру қорытындысында келесілер анықталды, жертөледе өрт пайда болған кезде қатты түтінденуден аса қиын жағдай туындайды және ғимаратқа үлкен материалды шығын әкеледі. Өрт ауыртпалығы 30-50 кг/м²дейін құрайды.

Өрттің еркін даму уақытын анықтаймыз (оттың пайда болу уақытынан сөндіруге оқпандарды бергенге дейін). (4.5.1)

t_СВ= t_ОБН+ t_СООБ + t_{ОБР.ИНФ.} + t_СБ + t_СЛ + t_БР

мұндағы: t_ОБН — өртті табу уақыты, мин.;

t_СООБ – өрт туралы хабарлау уақыты, мин.;

t_{ОБР.ИНФ} – ақпаратты өңдеу уақыты, мин.;

t_СБ – жиналу уақыты (1 мин. деп аламыз);

t_БР – жауынгерлік қанат жаю уақыты, мин. (ӨСД нормативтері бойынша).

t_СВ= 3 + 1 + 0,5 + 1 + 3 + 5 = 14 мин. (4.5.2)

мұндағы: L — өрт бөлімінен объектке дейінгі арақашықтық, км;

V_сл — ӨА жылдамдығының орташа жылдамдығы, км/сағ;

t_сл = 60 *1,8 = 3 мин.

Өртің еркін даму уақытындағы отпен өтілген жолды анықтаймыз:

L (R) = 5*V_Л + V_Л*t₂ = 5*1 + 1*4 = 9 м (4.5.3)

мұндағы:t₂ = t_СВ— t₁=14-10= 4 мин.

Оқпандарда берген уақытқа дейін от келесі бөлмеге тарайды және өрттің даму пішіні тік бұрышты болады.

Өрт ауданын анықтаймыз: (4.5.4)

S_П = nа(5*V_л+ V_л*t₂)

мұндағы:

а – өрт шебінің ені;

n– жанудың бағыттарының саны.

S_П = 1*17(5*1+ 1_*4 ) = 153 м²

Қол оқпнадарының аса эффективті сөндіру тереңдігі h_m = 5 м, ал лафетті опан — h_m = 10 м.

Өрт сөндіру ауданын анықтаймыз: (4.5.6)

S_Т = а*n*һ _т= 17*1*5= 85 м²

өрт сөндіру үшін өрт сөндіру құралдарының (су) қажетті шығынын анықтаймыз: (4.5.7)

Q^Т_ТР = S_т * J_ТР = 85 * 0,1 = 8,5л/(м²*с)

мұндағы, J_тр – су берудің қажетті интенсивтілігі, л/(с м²),

J_тр = 0,1 л/(м²*с)

Қорғауға өрт сөндіру құралдарының қажетті шығынын анықтаймыз, қорғау ауданын анықтаймыз: (4.5.8)

Q^З_ТР = S_З * J_ТР/4 = 500*0,1/4=12,5 л/(м²*с)

Жалпы қажетті шығынды анықтаймыз: (4.5.9)

Q = Q + Q

Q = 8,5 + 12,5 = 21 л/(м²*с)

Өрт сөндіру үшін оқпандар санын анықтаймыз: (4.5.10)

N = Q/q_СТ = 8,5/3,5 = 3 ст. «Б»

9.Көрші бөлмелерді қорғау үшін олқпандар санын анықтаймыз: 4.5.11)

N = Q/q_СТ

N = 12,5/3,5 = 4 ст. «Б»

Судың нақты шығынын анықтаймыз: (4.5.12)

Q = N^Т_СТ * q_СТ + N^З_СТ * q_СТ

Q = 3 * 3,5 + 4 * 3,5 = 24,5 л/с

Салыстырамыз: Q и Q 24,5 > 21 теңестіру орындалды.

Объекттің сумен қамтылуын анықтау: (4.5.13)

Q_В = (V_В*d_СЕТИ)²

мұндағы: Q_В – су тарату жүйесінің су беруі, л/с;

V_В– құбыр бойымен судың қозғалу жылдамдығы, м/с;

d_СЕТИ – құбыр диаметрі труб, дюйм (1 дюйм = 25,4).

Q_В = (1,3 *6)² = 61 л/с

Объект сумен қамтылған.

Қажетті өрт машиналар санын анықтау: (4.5.13)

N_М = Q/0,8*Q_Н

Мұндағы: Q_Н – өрт автомобилінің сорғышының су беру қарқыны, л/с.

N_М = 24,5/0,8 * 40 = 1 ПА

Қажетті бөлісше санын анықтау: (4.5.14)

N_ОТД = Q/Q_ОТД

мұндағы: Q_ОТД — бір бөлімше бере алатын өрт сөндіру заттарының шығыны, л/с.

N_ОТД = 24,5/14 = 2 отд.

N_{ЗВ.ГДЗС} = N_ЗВ.РАБ + 30 % = 7 + 3 = 10

Қажетті жеке құрам санын анықтыймыз: (4.5.16)

N_ЛС = N*3 + N*2+ N_М +N_ПБ + N_РАЗ = 3*3 + 4*2 +1+7+2 = 27 адам.

мұндағы: N*3 – өрт сөндіру бойынша оқпандар позициясында тұрған адамдар саны, оқпаншыларды қоса (ГТҚҚ буындары да ескеріледі);

N*2 – қорғау бойынша оқпандар позициясында тұрған адамдар саны, оқпаншыларды қоса;

N_М – қысымды-жең жұйесіндегі жұмысты бақылаудағы адамдар саны (машина саны бойынша);

N_ПБ – қауіпсіздік постындағы адамдар саны (ГТҚҚ буындарының саны бойынша);

N_РАЗ – таратқыштар және т.б. жұмыс жасаушылардың саны.

Негізгі тағайындалған бөлімдердің қажетті санын анықтау және гарнизонды кесете бойынша өртке шақыру номерін анықтау: (4.5.17)

N_ОТД = N_ЛС/4

N_ОТД = 27/4 = 7 отд.

АЦ-да қарауылы екі бөлімше құрамында бере алатын өрт сөндіру құралдарын анықтаймыз. №1 МӨСБ қарауылы түтінденген бөлмеге бір оқпаннан бере алатын екі ГТҚҚ буыны ғана барсонда: (4.5.18)

Q_ф = N_отд * n_отд.ст*q_ст = 2 * 2 * 3,5 = 14 л/с,

мұндағы: N_отд– өрт орынына келген АЦ-дағы бөлімше саны;

q_ст – оқпандағы су шығыны, л/с;

n_отд.ст – өрт сөндіруге бір бөлімше бере алатын оқпандар саны (немесе қорғауға);

Q_ф = 14 л/с Q_тр= 21 л/с

Сәйкесінше, өртке бірінші келген бөлім өрт сөндіруге қажетті оқпандар санымен қамтамасыз ете алмайды.

барлау барысында анықталды:

жанып жатқан бөлмеде адамдар жоқ, бірақ басқа қабаттарда адамдар бар, қауіпті факторлар олардың өміріне қауіп төндіруі мүмкін;

өрт ауданы 85 м² құрады;

өрттің тарау жылдамдығы 1 м/мин.

Өрттегі жағдайды және ӨСЖ жеке құрамының тактикалық мүмкіндіктерін есекре отырып адамдарды құтқару бойынша шараларды жүргізу үшін екі барлау тобы ұйымдастырылды және өрт сөндіруге 3 РСК-50 оқпанын, сондай-ақ көрші бөлмелерді қорғауға 4 РС-50 оқпандары берілді. 1-ші ӨСБ КҚЖБО-қа қосымша күш пен құралдардың келуі үшін шақырудың жоғарылатылған номерін хабарлайды.

№ 2 жоғарылатылған шақыру бойынша күш пен құралдарды енгізу сәтіне дейінгі өрттегі жағдайды анықтау.

№2 шақыру бойынша келген өрттің пайда болуынан соңғы бөлім оқпандарын бергенге дейінгі өрттің даму уақытын анықтаймыз:

τ_св² = τ_св¹ + τ_сл² + τ_бр = 14 + 7,5 + 5 = 26,5 мин. (4.5.19)

мұндағы: τ_сл = 60 *5=7,5мин. (4.5.20)

№2 шақыру бойынша келген бөлімдердің оқпандарды беру сәтіне дейінгі өрттің ауданын анықтаймыз.

S_п= 85 м² Q_тр = 21 л/с

Қорытынды: Қарастырылған шығу кестесімен өрт бөлімдерінің №2 шақыруы өртті сәтті сөндіруді қамтамасыз етеді. Күш пен құралдардың орналасуы (графикалық бөлімін қара 5-бет).

4.6 Газ-түтіннен қорғау қызметінің жертөледе өртті сөндіру жұмыстарын жүргізуін ұйымдастыру

Жертөледе болған өртті сөндіру үшін, жоғарыда көрсетілген есептерге сай өртті жоюға 3 оқпан және көрші бөлмелерді қорғауға 4 оқпан қажет. Өртті сөндіруге қажетті ГТҚҚ күш пен құралдарының санын анықтаймыз. Жауынгерлік жұмыстар тыныс алуға жарамсыз ортада жүргізіледі.

Шешімі.

Жауынгерлік іс-шаралар тыныс алуға жарамсыз ортада жүргізілетінін ескере отырып, әр ГТҚҚ буынында 3 газтүтінінен қорғаушыдан болатынын анықтаймыз.

Өртті жоюға керекті ГТҚҚ буынының саны:

N_{өс ГТҚҚ буыны}= N_{өс оқпандары}= 3

Көрші бөлмелерді қорғауға қажетті буын саны:

N_{қор ГТҚҚ буыны}= N_{қор оқпандары}= 4

Өртті сөндіруге және көрші бөлмелерді өрттен қорғауға қажетті ГТҚҚ буындарының жалпы саны:

N_{жалпы ГТҚҚ буыны}= N_{өс ГТҚҚ буыны}+ N_{қор ГТҚҚ буыны}+ N_{ад құт ГТҚҚ буыны} =3+4+4 = 11

N_{қосымша ГТҚҚ буыны}= N_{жалпы ГТҚҚ буыны}/ 3= 11/3 = 4

ГТҚҚ қауіпсіздік бекетшілерінің саны (әр ГТҚҚ буынына 1 газтүтінінен қорғаушы):

N_{ГТҚҚ ҚБ}= N_{жалпы ГТҚҚ буыны}/ 1= 11/1 = 11

Газтүтінінен қорғаушылардың жалпы саны:

N_{жалпы газтүт қор}= N_{ад құт ГТҚҚ буыны}*3+ N_{өс ГТҚҚ буыны}*3+ N_{қор ГТҚҚ буыны}*3 + N_{қосымша ГТҚҚ буыны}*3 + N_{ГТҚҚ ҚБ} =4 * 3 + 3 * 3 + 4 * 3 + 4 * 3 + 11 = 56 газтүтінінен қорғаушы

Өрт орнына газтүтінінен қорғаушыларды жеткізу үшін қажетті өрт автокөліктерінің саны:

15 ГТҚҚ буыны=15АЦ

Жауабы. Өртті сөндіруге 15 ГТҚҚ буыны қажет, оның ішінде:

3 ГТҚҚ буыны — өртті жоюға;

4 ГТҚҚ буыны — көрші бөлмені қорғауға;

4 ГТҚҚ буыны — адамдарды құтқаруға;

4 ГТҚҚ буыны — қосымша.

11 Қауіпсіздік бекеті болғандықтан жалпы газтүтінінен қорғаушылардың саны 56 болады.

Өрт сөндіру орынына 15 автоцистерна шақыру қажет (қауіпсіздік бекетшілері ТОЖҚҚ-сыз жұмыс істейді)

4.7 Тыныс алу органдарын қорғау құралдары (әрі қарай – ТОЖҚҚ)

жұмысы өлшемдеріне есептеу жүргізу

Берілгені:

Мысал ретінде 1 ГТҚҚ буынының жұмысын есепке аламыз

Р1 280бар – 250бар =30бар

Р2 280бар -250бар =30бар

Р3 285бар -250бар =35бар

Тқосылу — 22⁵⁰

ТОЖҚҚ түрі – MSA AUER

V – 6.8 литр

Тжалпы — Тыныс алуға жарамсыз ортада ГТҚҚ звеносының жалпы

жұмыс уақытын анықтау.

Тжалпы есептеу үшін тыныс алу үшін жарамсыз аймаққа шығар алдында ГТҚҚ звеносы құрамында баллондағы оттегі қысымының ең төменгі мағынасын анықтап және редуктордың тұрақты жұмысы үшін қажет оттегі қысымы мәнін одан шегеру керек. Алынған нәтижені ауа (оттегі) баллонының сыйымдылығына (л) көбейтіп және түзетілген коэффиценттерді есепке алумен ТОЖҚҚ-да жұмыс кезінде ауаның (оттегі) орташа шығынына бөлу.

(Р_мин.вк — Р_ред.) Х V_бал. (280 — 10) Х 6,8_бал.

Тжалп. = Q_ср.хКсж.хКф.н. = 30х1,1х1,6 = 34 мин

Р_ред. – ТОЖҚҚ редукторы жұмысының тұрақтылығы үшін қажетті

баллондағы ауа қысымының кем мәні.

Тыныс алу аппараттары үшін Р_ред. = 10 кгс/см².

V_бал. – ТОЖҚҚ-ға қондырылған (литрмен өлшенеді) ауа (оттек) баллонының көлемі.

Q_ср. – ТОЖҚҚ—да жұмыс кезінде ауаның (оттек) орташа шығыны.

Тыныс алу аппараттары үшін Q_ср. = 30 л/мин.

К_{сығымдалған ауа} – 300 кгс/см²қысымы кезіндегі ауаның сығымдалу коэффициенті

Тыныс алу аппараттары үшін К_{сығым.ауа} = 1,1.

К_ф.н.. – физикалық күштің орташа дәрежесі кезінде ауа шығыны көбеюінің орташа коэффиценті.

Тыныс алу аппараттары үшін К_ф.н. = 1,6.

Т_қайту Тыныс алуға жарамсыз аймақтан ГТҚҚ звеносының қайта оралуын күтілетін қайту уақытын анықтау.

Т_қайту.= Т_{қосылу.} + Т_жалпы. =22⁵⁰+34=23²⁴

Т_{қосылу.} – ТОЖҚҚ-ға қосылу уақыты (сағат бойынша белгіленеді және сағат пен минутпен жазылады).

Р_{бақ.ауа} тыныс алуға жарамсыз ортада жұмысты орындауды тоқтатуға және таза ауаға шығу қажетлігі туындаған кездегі ТОЖҚҚ баллонындағы ауаның (оттегі) бақылаудағы қысымын анықтау.

Р_{бақ.ауа.} = Р _{мах.түсу.}+ 0,5* Р_{мах.түсу.} + Р_ред. = 35+17,5+10= 63 бар

мұндағы Р _{мах.құлау} тыныс алуға жарамсыз ортада қауіпсіздік нүктесінен соңғы

жұмыс орнына дейін қозғалысы кезінде ГТҚҚ звеносының ТОЖҚҚ

баллондарындағы оттегі қысымының (кгс/см2) ең жоғары төмендеуінің мәні.

_{Тыныс алу аппараттары үшін}Р _{ред=10кгс/см2}

Т_рабӨрт ошағындағы ГТҚҚ звеносы жұмыс уақытын анықтау.

(Р_{мин.жұм} — Р_{бақ. ауа.}) _ХV_бал(250 — 63) _Х 6,8

Траб. =——————————— ≈ ———————- = 24 мин

Q_ср. х К_{сығым.ауа} х К_ф.н.30х1,1х1,6

V_бал. – ТОЖҚҚ-ға қондырылған (литрмен өлшенеді) ауа (оттегі) баллонының көлемі.

Q_ср. – ТОЖҚҚ—да жұмыс істеу кезінде ауаның (оттегінің) орташа шығыны. Тыныс алу аппараттары үшін Q_ср. = 30 л/мин.

К_{сығымдалған ауа} – 300 кгс/см²қысымы кезіндегі ауаның сығымдалу коэффициенті

Тыныс алу аппараттары үшін К_{сығым.ауа} = 1,1.

К_ф.н.. – физикалық күштің орташа дәрежесі кезінде ауа шығынының көбеюінің орташа коэффиценті.

Тыныс алу аппараттары үшін К_ф.н. = 1,6.

4.8 Өрт сөндіруді ұйымдастыру

Өртке күштер мен құралдар жоғарылатылған №2 шақыру нөмірі бойынша келеді.

1-МӨСБ – 2 АЦ

1-ӨСБ – 1 АЦ

2-ӨСБ – 2 АЦ

6-ӨСБ – 1 АЦ

8-ӨСБ – 1 АЦ

9-ӨСБ – 1 АЦ

1-МӨСБ – 1 АҚА

1-ӨСБ – 1 АС

11- ӨСБ — ГТҚҚА

Жеке құрам 21 л/с шығынымен су беруді қамтамасыз етеді, яғни сөндіруге жалпы 15 ГТҚҚ буыны жұмылдырылады оның ішінде, 4 ГТҚҚ буыны әр түрлі қабаттардан адамдарды құтқаруға, 3 ГТҚҚ буындарымен РСК-50 3 оқпанын өртті сөндіруге және 1 –ші, жертөле қабаттарға көрші бөлмелерді қорғауға 4 ГТҚҚ буыны 4 РСК-50 оқпанын береміз, резервтегі ГТҚҚ буын саны 4. Сәйкесінше аға ӨСБ КҚЖБО-қа күш пен құралдардың жеткілікті екендігі туралы хабарлайды.

Өрт сөндіруді басқару және ұйымдастыру үшін ӨСБ өрт сөндіру жедел штабын құрамында құрайды:

1) штаб бастығы;

2) тыл бастығы;

3) объект әкімшілігінің өкілдері;

4) қаланың өзара қызмет өкілдері.

Өртті сөндіру әртүрлі бағытта жүргізілетін болғандықтан ӨСБ төрт жауынгерлік аймақ құруы туралы шешім қабылдайды.

1-ЖУ Емхананың 1-4 қабаттарында.

Тапсырма: Адамдарды құтқару. Аймаққа №1 МӨСБ және № ӨСБ жеке құрамының 4 ГТҚҚ буыны.

2-ЖУ Жер төле қабатында.

Тапсырма: Өртті сөндіру және дәлізге өрттің тарауына жол бермеу. Аймаққа №1 ӨСБ, №2 ӨСБ жеке құрамының 3 ГТҚҚ буынымен 3 РСК-50 оқпандары өртті сөндіруге береді.

3-ЖУ Бірінші қабата.

Тапсырма: Адамдарды құтқару, жанудан 1-ші қабат бөлмелерін қорғау. Аймаққа №2 ӨСБ жеке құрамының 1 ГТҚҚ буынымен 1 РСК-50 беріледі.

4-ЖУ Жер төле қабатында.

Тапсырма: көршілес бөлмелерді, дәлізді, саты торы мен лифтті өрттен қорғау. Аймаққа №9 ӨСБ, №6 ӨСБ жеке құрамының 3 ГТҚҚ буынымен 3 РСК-50 оқпандары беріледі.

ӨСБ өзі немесе ШБ арқылы жауынгерлік аймақ бастықтарын тағайындайды.

ӨСБ штаб бастығына өрт сөндіруге күш пне құралдарды енгізуі туралы анықтап тапсырмалар қояды. ӨСБ штаб бастығына тапсырмалар қояды: өрт сөндіру үшін күш пен құралдарды орналастыруын жүргізуді; өртте байланысты ұйымдастыруды; өрт туралы мәліметтерді КҚЖБО-қа хабарлауды; жедел құжаттарды жүргізуді.

ӨСБ тыл бастығына өзі немесе штаб бастығы арқылы тапсырмалар қояды: №2 жоғарылатылған шақыру бойынша келген техникаларды күтіп алуын және су көзіне орналастыруын ұйымдастыруды; өрт сөндіруге 3 оқпан РСК-50 мм және 4 оқпан РСК-50 көрші бөлмелерді қорғауға беруді ұйымдастырады.

Өрт сөндіру кезіндегі техника қауіпсіздігі

Өрт сөндіруді жеке құрам ТОЖҚҚ-да жүргізуі керек. ТОЖҚҚ-дағы жұмыс «Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының газ-түтіннен қорғау қызметін ұйымдастыру» жөніндегі тәлімдемені №446 ҚР ТЖМ бұйрығымен 22.12.2010 жылы бекітілген қауіпсіздік талаптарын сақтаумен жүргізіледі.
Автомобильдерді және үш иінді сатылардың орынын ауыстыруға жол берілмейді.
Тоқ және жарықтандыру жүйесін сөндіру қажет.
Өрт сөндіру кезінде әр жұмысшы құрылыс конструкцияларының жағдайын қадағалап отыруы қажет.
Өртті жою кезінде техника қауіпсіздігіне жауапты тағайындалады.
Қабаттардан әртүрлі материалдарды лақтыруға ғимарат жанындағы жұмыс жасаушыларға ескертпей тыйым салынады.
Жүргізуші өрттегі жұмыс кезінде ӨСБ бұйрығысыз суды беруге немесе тоқтатуға, автомобильді сорғыш жұмыс жасап тұрған кезінде қозғалтуға тыйым салынады.

Ұсыныс

Жоғарыда көрсетілген есептердің нәтежиелерін және аурухана нысаналары адамдар көп келетін ғимараттар екендігін, сонымен қатар ауыр халдегі науқастардың көптігін ескере отырып. Ауыр халдегі науқастар орналасқан бөлімдерді «Шанс» Е сүзгіш газқағарларымен қамтамасыз ету қажет.

«Шанс» Е сүзгіш газқағарлары адамдарды көшіру кезінде дем алу, көру мүшелерін, сонымен қатар бет терісін түтіннен, улы химиялық заттардан қорғауға арналған құрылғы. Ол ПВХ материалынан жасалған жылуға төзімді капюшоннан, екі бір-бірінен тәуелсіз сүзгіштен және белбеуден тұрады. Оның қорғау уақыты 30-40 минутқа дейін жетеді. Сүзгіш газқағардың екі түрі қолданылады балаларға және ересек адамдарға арналған. Газқағарды пайдаланғаннан кейін оның сүзгішін міндетті түрде ауыстыру қажет.

Қолдану тәртібі:

Герметикалық қабынан шығару.
Созылмалы жағына қолын салып бастың өлшемімен бірдей қылып созу.

3.Масканы кию. Кию кезінде шаштары да ішінде болуы тиіс.

Өлшемін келтіру резеңкесін тартып масканы өзіне сай келтіру.

Капюшонның жарық сары түсі түтіннің ішінде байқалады. Ол қосымша техникалық қызмет көрсетуді талап етпейді. Шығару зауыты(ООО «НПК Пожхимзащита» Москва қ.)

«Шанс»-Е тактика-техникалық сипаттамасы

Құралдың салмағы, грамм	650
Маска түрі	Жартылай маска
Дайын күйіне келтіру уақыты, сек	20
Қорғау уақыты, мин	30-40
Сақтау мерзімі	5 жыл

Ұсынылған құрылғы ауруханадағы адамдарды қауіпсіз көшіріп, көптеген науқастардың өмірін сақтап қалуға мүмкіндік береді. Сондықтан да «Шанс» Е сүзгіш газқағарларымен № 1 Өскемен қалалық ауруханасының стационарлы бөлімдерін қамтамасыз ету қажет деп санаймын.

5 Қабылданған шешімдердің экономикалық түсініктері

Өрттен болған шығын оның жану ұзақтығына және температурасына байланысты. Өрттің анықталған ұзақтылығы және температурасы кезінде құрылыс конструкцияларының бұзылуы болады.

Ғимараттың тасушы конструкцияларының бұзылуы көбінесе максималды шығынмен байланысты, өйткені өрт кезінде ауыр конструкциялар құлаған кезінде бөлмедегі бар заттың барлығын қиратады. Құрылыс материалдарының бұзылуы локальді және жалпы сипаты бар, ол тапсырманы конструктивті-жоспарлы шешуіне байланысты, сонымен бірге өрт сөндіру бойынша өрт бөлімдерінің сәтті жұмыстарына байланысты. Негізгі өрт сөндіру құралы су болып табылады.

Экономикалық көрсеткіштерді анықтау:

K_1,2 – капиталды шығындар,

l_1,2 – экономикалық шығындар,

I_1,2 — өрттен болған шығын.

Емханадағы өртті сөндіру үшін шығу кестесіне сәйкес гарнизон техникалары пайдаланылады. Осы кезде автоматты түрде № 2 шақыру бойынша күш пен құралдар бірінші нұсқадағыдай екінші нұсқада да шығады.

Сумен сөндіру уақытын статистикалық көрсеткіштер анализінен 30 минутқа тең деп аламыз, пайдалану шығындары келесі формула бойынша анықталады:

l₁=l_гсм+l_зп+l_ос+l_трто

мұндағы:

l_зп– төлем ақыға шығындар;

l_трто– сөндіруге, жөндеуге, техникалық қызмет көрсетуге шығындар;

l_ос— өрт сөндіру заттарына шығындар;

l_гсм– жанар-жағар май материалдарына шығындар.

Барлық пайдалану шығындарының көлемі екі нұсқадағы шығындары тең, сондықтан оларды анықтамаймыз, жанар-жағар майдан басқаларын.

Өртті сумен сөндіру үшін пайдалану шығындарын анықтаймыз.

Q_общ =21 л/с, өрт сөндіру уақытында (T_туш=30 мин.) су шығындалады:

1 м³ судың құны — 141 теңге.

W=Q_общ _* T_туш _* 60 = 0,021 * 30 _* 60 = 37,8 м³

С_о.с=С_вод. = W _* 145 = 37,8*141 = 5329,8 теңге.

Өрт сөндіруге 1 өрт автомобилін орнату қажет және сөндіруге 3 «Б» оқпанын, қорғауға 4 «Б» оқпанын беру қажет. Өрттегі жұмыстар үшін жеке құрамның 15 бөлімшесі қажет. Жанар-жағар май шығынын анықтаймыз. Су беруге АЦ-2,5-40 бір автомобиль және басқа арнайы техника жұмыс жасайтын болады. Жанар-жағар майдың шығынын анықтау үшін кесте құрамыз.

Кесте 1.

ӨА маркасы	Мөлшері (шт.)	Жұмыс уақыты (мин.)	жағармайдың шығыны	Жалпы шығын (л.)	Жағармай маркас	1 литрге құны	Сумма
АЦ — 40	1	30	0,33	9,9	АИ-80	86	852
АЛ — 30	1	30	0,33	9,9	АИ-80	86	852
АСА — 20	1	1	0,33	9,9	АИ-80	86	852
Барлығы	3	30	0,33	29,7			2555

Майлауға шығындалғанды ескере отырып шығындалған бензиннің құны құрайды:

С_гсм = С _* 1,25 = 2555*1,25 = 3193 тенге.

С_{тр. то}=2345 теңге әр автомобильге —

қорытынды 2345*15 =35175 теңге.

Төлем ақыға шығындарды анықтаймыз, ол үшін құжат бойынша берілгендерді аламыз:

1) Бөлімшеге қарауыл бастығы 115 000*6 = 690 000 теңге

2) Бөлімше командирі 80000 * 12 = 960000 тг.

3) Жүргізушілер 80000 * 12 = 960000 тг.

4) Өрт сөндірушілер 70000 * 48 = 3360000 тг.

Қорытынды: 5 970 000 теңге

Бір күндік төлем ақыны анықтаймыз, яғни 8 жұмыс сағатына: 5 970 000 : 30 = 199000 теңге; Бір сағат жұмыс үшін: 199000 : 8 = 24875теңге; Жалпы жұмыс істеу уақыты 4 сағат:

24875*4 = 99500 теңге;

Пайдалану шығынын анықтаймыз:

l₁=l_гсм+l_зп+l_ос+l_трто

С₁ = 3193+ 99500 +5329,8 +35175= 143137,8 теңге.

Өрт кезінде мүмкін шығынды анықтау.

Қадағалаудың көрсетуі бойынша, жану ауданы 85 м² құрайды, осылай қарасытрылып отырған үй-жайлар толығымен отпен қамтылған.

Емханадағы өрттің пайда болу нәтижесінде шығын 1 700 000 теңге құрайды.

Жалпы ауданы – 85 м³ үй-жай жанып кетеді.

Өрттің жалпы жоғалтуы құрайды:

П₁ = 1 700 000 тенге.

«Шанс» Е газқағарларымен қамтамасыз етуге кететін шығын:

Аурухана 610 стацонарлы ем қабылдау ауруларына есептелген. Ауруханадағы ауыр халдегі адамдардың сараптамасын жүргізе келе, шамамен 50 адам екендігі анықталды, сонда «Шанс» Е газқағарымен қамтамасыз ету үшін 50 дана қажет. Құралдың бір данасының құны – 7000 теңге. Сонда 7000*50=350000 теңгені құрайды.

Жалпы шығын:

П_жал = П₂ + П₁=1 700 000 + 143137,8 + 350000 = 2193137,8 тенге

Сонда ауруханада өрттің салдарынан келетін шығын шамамен — 2193137,8 теңгені құрайды.

6 Өрт сөндіру кезіндегі еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі

Техника қауіпсіздігі бойынша шаралар объект мамандарымен бірге дайындалады және техника қауіпсіздігі бойынша жауаптылардың міндеттері көрсетілетін вкладыштары бар жедел жоспарда көрсетілуі керек. Ғимарат жоспарында температуралық әсерден қорғау қажет конструкциялардың құлауы мүмкін аймақтар белгіленуі керек.

Өрт сөндіруге қатыстырылатын қарауыл жеке құрамымен жыл сайын өрт-тактикалық сабақтар өткізілуі кезінде техника қауіпсіздігі сұрақтары қарастырылуы керек.

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің өртке қарсы қызмет бөлімшелеріндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықта №355 15.10.2010 ж., көрсетілген талаптардан басқа ӨСБ техника қауіпсіздгі үшін жауапты тұлғалар арқылы қатты түтінденген және температурасы жоғары, жылулық радиациясы жоғары аймақтарда жұмыс жасайтын адамдарды қорғау бойынша шаралар қабылдауы қажет. Жеке құрам жылдам түтін люктерін ашуға дайындалған болуы керек.

Конструкциялардың, сөрелердің құлау қауіпі кезінде жеке құрамды қауіпті аймақтан көшіруге уақытында шаралар қабылдау керек.

Қоғамдық ғимараттарда өртті сәтті сөндіруді қамтамасыз ету үшін, гарнизондарда бірқатар дайындық шаралар жүргізу қажет. Бұл шаралар автоматты өртке қарсы қорғаныс жүйелерімен өртті табу және жою мүмкіндігін, күш пен құралдардың сөндіруде қажетті тез ойластыру, сонымен бірге өрт бөлімдері жеке құрамын тактикалық қамтиды.

Өртке бөлім келуі бойынша жеке құрамға барлау жүргізу кезінде, жауынгерлік қанат жаю және өрт сөндіру кезінде техника қауіпсіздігін сақтау туралы ескерту қажет. Барлау тобы кем дегенде 3 адамнан тұру керек, және дайындалған адам басқаруы қажет – командир.

Түтінденген ортада және улы заттар сақталатын қоймаларда барлауды жүргізу кезінде барлауды ГТҚҚ буыны үш адам құрамында жүргізу қажет.

ГТҚҚ жеке құрамы құтқару және өзін-өзі құтқару құралдарымен, жарықтандыру және байланыс приборларымен, конструкцияны ашу құралдарымен және сөндіру құралдарымен жабдықталуы керек. Барлауды жүргізушілер ӨСБ-мен, жедел штабымен тұрақты байланыста болып барлау қорытындысын баяндап отыруы керек. ӨСБ газ-түтіннен қорғаушылардың резервін құруға, оқшаулағыш противогаздарда жұмыс жасаушылар жеке құрамын уақытында ауыстыруды қамтамасыз етуге міндетті. Жеке құрам жанып жатқан бөлме есіктерін байқап ашуға міндетті, есік жақтауларын оттың мүмкін лапылдауынан немесе қыздырылған газдан қорғану үшін пайдалану керек. Терезе қуыстарымен капиталды қабырға бойымен қозғалып құрылыс конструкцияларының құлау мүмкіндігінен қорғану шараларын сақтау керек. Қол өрт сатыларын пайдаланған кезде оларды түтіндену аймағында, өрттің дамуы кезінде жану аймағында қалып қоймайтындай етіп орнату керек.

Өрт сөндіру кезінде суды шашыранды жолымен беріп жоғары температураны төмендету шараларын қолдану қажет. Судың босқа шығындалуы болмас үшін жабылатын оқпандар қолдануы қажет.

Бөлімшелердің жауынгерлік іс-қимылдарды орындау кезіндегі қауіпсіздік талаптары

Шақыруларды өңдеу

Өрт сөндіру бөлімінің байланыс пункті, әдетте, табиғи жарықтандырылған гаражбен шектес үй-жайда орналасуы қажет және ең төменгі биіктік 3 м болғанда ауданы кемінде 5 м² болуы қажет. Цоколдық және жертөле қабаттарында байланыс пункттерін орналастыруға болмайды.

Адамдарды токпен зақымдау қауіптілігі дәрежесі бойынша МӨҚҚО бөлімшелерінің байланыс пункттері қауіптілігі жоғары емес үй-жайлар тобына жатады. Диспетчерлердің (радиотелефоншылардың) электр қауіпсіздігі бойынша ІІ топтан төмен емес біліктілігі болуы және Министрлік аумақтық органының біліктілік комиссиясына осы Нұсқаулықты білуіне емтихан тапсыруы қажет.

МӨҚҚО бөлімшелерінің байланыс пункті үй-жайында кернеумен жұмыс істейтін электр қондырғылары өртін сөндіруге арналған өрт сөндіргіштерді оңай жерлерге орналастыру және көрінетін жерге еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулықты, сондай-ақ оның талаптарын орындау үшін жауапты тұлғаның тегі жазылған тақта ілінуі қажет.

Шақыру (өрт) орнына шығу және бару

Дабыл бойынша қарауылдың жиналуы және шығуы белгіленген тәртіппен қамтамасыз етіледі. «Дабыл» белгісі бойынша қарауылдың жеке құрамы өрт сөндіру автомобильдеріне келеді, бұл ретте қарауыл бөлмесі мен гаражда жарық автоматты түрде қосылуы қажет. Жүру жолдарында киімді, күнделікті заттарды және басқаларын қалдыруға тыйым салынады.

Түсу бағанын пайдалану кезінде жеке құрам қажетті интервалды сақтауға, жарақат алуды болдырмау үшін алдында түсіп бара жатқанды қадағалауға міндетті. Бағанмен түсу кезінде оның бетін қолдың қорғалмаған бөлігімен ұстауға болмайды, ал түскен кезде кезекті түсіру үшін орынды босату қажет.

Қарауылдың жеке құрамын өрт сөндіру автомобильдеріне (гаражға немесе одан тыс) орналастыру тәртібі қауіпсіздікті қамтамасыз ету жағдайлары мен жергілікті ерекшеліктер негізінде МӨҚҚО бөлімшесі бастығының бұйрығымен белгіленеді. Отырғызу кезінде дабыл бойынша шығып бара жатқан автомобильдің алдынан өтуге тыйым салынады.

Гараж ғимаратынан тыс отырғызу кезінде қарауылдың жеке құрамының гараждан өрт сөндіру автомобильдері шыққаннан кейін ғана алаңға шығуына болады.

Кабиналарының есіктері мен шанақтың кішкене есіктері жабық болғанда ғана өрт сөндіру автомобильдерінің жүруіне рұқсат беріледі. Қарауылдың жеке құрамы автомобиль кабинасында өздерінің орындарына отырғаннан және барлық есікті жапқаннан кейін ғана отырғызу аяқталған деп саналады.

Бұл ретте:

қарауылдың жеке құрамын отырғызу аяқталғанға дейін өрт сөндіру автомобилінің жүруіне команда беруге;

өрт сөндіру автомобильдерінде бөгде тұлғалардың болуына тыйым салынады.

Өрт сөндіру автомобильдерінде шақыру (өрт) орнына бару бағытын көрсететін тұлғалардың болуына рұқсат етіледі.

Гараждан өрт сөндіру автомобильдерінің шыққаны туралы қала көлігі мен азаматтарға ескерту үшін арнайы бағдаршамдар жағылады. Олар болмаған жағдайда бекеттегі күзетші қызыл жалаумен, ал түнгі тәулік мезгілінде қызыл шаммен белгі беруі қажет.

Гараждан шыққан және шақыру орнына баратын кезде жүргізуші арнайы дыбыс және жарық дабылын қосуы қажет.

Оған жол бергеніне көз жеткізгенде ғана қозғалыс басымдығын пайдалана алады.

Шақыру орнына шыққан қарауыл бастығы немесе қарауылды басқарып шыққан МӨҚҚО бөлімшесінің жетекшісі жол қозғалысы ережесін білуге және жүргізушінің оларды орындауын қамтамасыз етуге міндетті.

Өрт сөндіру автомобилінің қауіпсіз қозғалысы үшін жүргізуші жауап береді.

Өрт сөндіру автомобильдерінің қозғалысы кезінде МӨҚҚО бөлімшелерінің жеке құрамына кабинаның есігін ашуға, басқыштарда тұруына, темекі шегуіне және ашық отты пайдалануына тыйым салынады.

Өрт сөндіру автомобилінде өрт сөндіру кезінде есіктердің, бөліктердің, капоттың құлпы (бекіткіштері) сынғанда автомобильдің одан әрі қозғалысын қозғалыс кезінде есіктердің, бөліктердің, капоттың өздігінен ашылуын болдырмау шараларын қабылдағаннан кейін ғана жүзеге асыру қажет.

Автомобиль (өртке) шақырусыз шыққанда және бөлімшеге оралғанда арнайы дыбыс белгісін қолдануға тыйым салынады.

Шақыру орнына келген қарауылдың жеке құрамы өрт сөндіру автомобилінен тек бөлімше командирінің немесе қарауылды басқарып келген аға лауазымды тұлғаның өкімі бойынша ғана шығады.

Өртті барлау

Өртті барлау МӨҚҚО бөлімшелерінің өртке шыққан сәтінен бастап және оны жойғанға дейін үздіксіз жүргізіледі. Өртке барлау жүргізу үшін қарамағында ТОЖҚҚ бар, құрамында кемінде үш адамнан тұратын газ-түтіннен қорғау қызметінің (бұдан әрі — ГТҚҚ) звеносы құрылады. Күрделі құрылыстар (метрополитен, ғимараттардың жер асты фойесі, аса күрделі ғимараттар, кабель тоннелдері, күрделі жоспарланған жертөлелер) үшін – бес адамға дейін.

ТОЖҚҚ қолданбай, өртке барлау жүргізу кезінде құрамында кемінде екі адамнан тұратын топ құрылады.

Қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында барлау жүргізу кезінде ГТҚҚ звеносының командирі:

МӨҚҚО ГТҚҚ тәлімдемесінде (бұдан әрі – ГТҚҚ тәлімдемесі) баяндалған талаптардың сақталуын қамтамасыз етуге;

ГТҚҚ звеносының қойылған жауынгерлік міндеттерді орындауға дайындығына көз жеткізуге;

қойылған жауынгерлік міндеттерді орындау үшін қажетті ГТҚҚ звеносының қажетті жабдығы минимумының бар-жоғын және жарамдылығын тексеруге;

жеке құрамға бақылау-өткізу пункті мен қауіпсіздік бекетінің орналасқан орнын көрсетуге;

ТОЖҚҚ жауынгерлік тексеруге және звеноның жек құрамының оны тексеруін және ТОЖҚҚ дұрыс іске қосылуын бақылауға;

тыныс алуға қолайсыз ортаға кірер алдында бағыныстылардың ТОЖҚҚ баллондарындағы оттегінің (ауаның) қысымын тексеруге және қауіпсіздік бекетіндегі күзетшіге оттегінің (ауаның) ең төменгі қысымының мәнін хабарлауға;

қауіпсіздік бекетінде күзетшінің жүргізген тиісті жазбаларының толықтығы мен дұрыстығын бақылауға;

ГТҚҚ звеносының жеке құрамына өрт орнына жақындаған кезде қауіпсіздік бекетінде оралуға тиіс оттегінің (ауаның) бақылау қысымын хабарлауға;

газ-түтіннен қорғаушылардың жұмысын демалыс уақытымен алмастыруға біркелкі терең тыныс алып, жүктемені дұрыс мөлшерлеуге;

ГТҚҚ звеносының жеке құрамының көңіл күйі, жарақтарды, ӨТЖ дұрыс пайдалануын қадағалауға, манометр көрсеткіштері бойынша оттегінің (ауаның) жұмсалуына бақылау жүргізуге;

звеноның барлығын таза ауаға шығаруға;

тыныс алуға қолайсыз ортадан шыққан кезде ТОЖҚҚ-дан ажырату орнына анықтауға және өшіруге команда беруге міндетті.

ГТҚҚ звеносы түтінденген аймақта болғанда мынадай талаптарды сақтауы қажет:

әдеттегідей, іргелі қабырғалардың немесе терезелі қабырғалардың бойымен жүру қажет;

қозғалыс барысында көтергіш құрылымдардың күйін, жалынның жылдам таралу мүмкіндігін, жарылу немесе құлау қаупін байқау қажет;

ГТҚҚ звеносы үшін ақаулықтар немесе өзге де қолайсыз жағдайлар туралы қауіпсіздік бекетіне хабарлап, звеноның жеке құрамының қауіпсіздігін қамтамасыз ету шешімін қабылдау қажет;

Жоғары кернеулі қондырғылар, жоғары қысымды аппараттар (ыдыстар), жарылғыш, улы, радиоактивті, бактериологиялық заттар бар үй-жайларға тек қана объект әкімшілігінің келісімімен және олар ұсынған қауіпсіздік ережесін сақтай отырып кіруі қажет.

Қойылған міндеттерді орындау үшін ГТҚҚ звеносында қажетті жарық беру минимумы болуы қажет, онда мыналар қарастырылуы тиіс:

бір түрдегі тыныс алу органдарын қорғау құралдары;

тыныс алу аппараты жинағына кіретін құтқару құрылғысы – тыныс алу аппаратын пайдаланатын газ-түтіннен қорғаушыға біреуден;

байланыс құралдары (радиостанция, сөйлесу құрылғысы немесе өзге де тізімдік құрал);

жарық беру аспабы: топтық фонарь – ГТҚҚ звеносына – біреу және жеке фонарь — әр газ-түтіннен қорғаушыға;

сақтандыру құралдары – иілгіш орауыш (арқан-тіркеме) және бағыттаушы арқан (жол шпагаты);

өрт сөндіру жетекшісінің (бұдан әрі — ӨСЖ) қалауынша өрт сөндіру құралдары;

бекіту құралы: жеңіл немесе әмбебап сомын.

Бағыттаушы арқан үй-жайдың жоспарлануы күрделі болмағанда, өрт ошағына дейінгі қашықтық алшақ болмағанда және түтіндену тығыздығы жоғары болмағанда жұмыс жағдайына байланысты өрт орнында (авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу) ӨСЖ шешімі бойынша қолданылмауы мүмкін. Бұл жағдайда оның қызметін жең желісі атқарады.

ТОЖҚҚ жұмыс істегенде және алаңның көп бөлігі газданғанда қауіпсіздік бекеттері мен бақылау-өткізу бекеттері тұтас өрт сөндіру мерзіміне құрылады. Мұндай жағдайларда оларға қойылған міндеттерді ескере отырып, өрт сөндіруге жіберілген тұлғалармен қауіпсіздік шаралары бойынша нұсқама өткізу жүктеледі.

Өрт барлауды ұйымдастыру кезінде ӨСЖ немесе өрттегі өзге де жедел лауазымды тұлға (бұдан әрі – жедел лауазымды тұлға) агрессивті химиялық қауіпті заттардың (бұдан әрі — АХҚЗ), радиоактивті заттардың (бұдан әрі — РЗ) сипатын, олардың қосылым деңгейі мен ластану аймағы шекарасын, сондай-ақ қажетті қауіпсіздік шараларды анықтау үшін тыныс-тіршілікті қамтамасыз ету қызметтерін, ұйымдарды барынша жұмылдыруы тиіс.

Адамдар мен мүлікті құтқару

Өртте адамдар мен мүлікті құтқару кезінде жедел лауазымды тұлғалар жағдайға және көмек көрсетілуі тиіс адамдардың жай-күйіне байланысты адамдарды құтқару тәртібі мен тәсілдерін анықтауға, қауіпті өрт факторларынан құтқарылушыларды қорғау бойынша шаралар қабылдауға міндетті.

Құтқару жұмыстары шапшаң, бірақ құтқарылатын адамдарға зақым мен жарақат келмейтіндей ескерулерді сақтай отырып жүргізіледі.

Құтқару жұмыстары жүргізілген кезде барлық жағдайларда лауазымды тұлғалар күштер мен құралдарды орналастырумен қатар сол сәтте қажеттілігі болмаса да, жедел медициналық жәрдемді шақырады.

Медициналық персонал өртке келгенге дейін зардап шегушілерге алғашқы дәрігерге дейінгі көмекті белгіленген тәртіппен МӨҚҚО бөлімшелерінің жеке құрамы көрсетеді.

Адамдар мен мүлікті биіктен құтқару үшін сынақтан өткен тұрақты және жылжымалы қол өрт сатылары, автосатылар және өрт автокөтергіштері, құтқару арқандары, құтқару жеңдері, пневматикалық секіретін құтқару құрылғылары және тиісті сертификаттары бар және сынақтан өткен өзге де бұйымдар қолданылады.

Құтқару арқанының ұзындығы жерге толықтай түсіруді(балкон және басқасы) қамтамасыз ететіне, құтқару ілмегінің құтқарылушыға сенімді бекітілгеніне, құтқару арқанының ғимарат құрылымына бекітілгеніне және өрт сөндірушінің белдік карабиніне дұрыс оралғанына көз жеткізгеннен кейін ғана құтқару мен өзін-өзі құтқаруды бастауға болады.

Құтқару және өзін-өзі құтқару үшін дымқыл немесе едәуір ылғалды құтқару арқандарын, сондай-ақ жауынгерлік есепте жоқ құтқару арқандарын және басқа мақсатқа арналған арқандарды қолдануға тыйым салынады.

Мәжбүрлі түрде оқшаулау жағдайындағы зардап шегушілерді дереу шығару мүмкін болмаған жағдайда зардап шегушілерді қолда бар барлық құралдармен аман алып қалу үшін ең алдымен таза ауа, жеке қорғану құралдарын, ауыз су, дәрі-дәрмектер мен тамақ беру ұйымдастырылады.

МӨҚҚО бөлімшелерінің жеке құрамы зардап шегушілерге барған кезде қираған құрылыс құрылымдарын қажетті түрде жылжыту (ығыстыру), көтеру, үзу (әр түрлі диаметрдегі ашылған арматураны кесу немесе бөлу) жүргізіледі. Мұндай жағдайларда жеке авариялық-құтқару аспабы (гидравликалық қайшылар, шабуыл балталары, плунжерлі бөлгіштер және басқалары) және жалпы мақсаттағы механикаландырылған аспап (электрлік қол қайшылар, дискілі және тізбекті даралар, ажырату және шой балғалар, бетон бөлгіштер) және өзге де құтқару технологиялары қолданылады.

Адамдарды жаппай эвакуациялау үшін құтқару жеңін пайдалану кезінде ол автокөтергіштің люлькасының еденіне бекітіледі. Құтқару жеңі бекітілген люлькада бір мезгілде 2 адамнан артық болмауы тиіс. Екі және одан көп құтқару жеңдерін қосуға болмайды.

Автоматты ажырату және дабыл беру электр желісі жарамды болғанда ғана адамдарды автосатының кабинасында көтеруге (түсіруге) болады.

Сигналды автомат қоңырауы соғылғанда кабинаны көтеру дереу тоқтатылады және лифт кабинасы бастапқы күйге келтіріледі.

Жауынгерлік қанат жаю

Жауынгерлік қанат жаю кезінде қауіпсіздік шараларын қамтамасыз ету мақсатында лауазымды тұлғалар:

жең желілерін төсеудің едәуір қауіпсіз және қысқа жолдарын таңдауды, аспап пен құрал-саймандарды тасымалдауды;

өрт сөндіру автомобильдері мен жабдығын күштер мен құралдарды орналастыруға кедергі келтірмейтіндей етіп, өрт орнынан қауіпсіз қашықтықта орналастыруды қамтамасыз етеді, өрт сөндіру автомобильдері салынып бітпеген ғимараттар мен құрылыстардан, сондай-ақ өрт кезінде қирауы мүмкін басқа да объектілерден осы объектілердің биіктігінен кем емес қашықтықта орналастырылады;

қажет болған жағдайда, барлық көлік түрлерін тоқтатуды (теміржол көлігін тоқтату белгіленген тәртіппен келісіледі);

қауіптілік пен хабарлау туралы бірыңғай сигналдар орнатуды, олар туралы өртте жұмыс істеп жатқан барлық МӨҚҚО бөлімшелерінің жеке құрамын хабарландыруды;

айқын жарылыс, улану, радиоактивті сәулелену, қирау, қайнау және тез тұтанғыш сұйықтықтар мен жанғыш сұйықтықтардың резервуарлардан жарылу және өзге де қауіп болғанда МӨҚҚО бөлімшелерінің жеке құрамын қауіпсіз жерге шығаруды;

теміржол бойынша жең желілерін төсеген жағдайда құрамдардың қозғалысын бақылау және олардың жақындауы туралы МӨҚҚО бөлімшелерінің жеке құрамын дер кезінде хабарландыру үшін теміржол төсемінің бойымен екі жағынан қауіпсіздік бекеттерін ұйымдастыруды қамтамасыз етеді.

Жауынгерлік қанат жаю кезінде:

оны өрт сөндіру автомобилін әбден тоқтатқанға дейін бастауға;

өрт гидранттарының құдықтарын, газ және жылу коммуникацияларын жарықтандыру үшін ашық отты қолдануға;

ТОЖҚҚ-сыз және құтқару арқанысыз су, газ және техникалық коммуникациялар құдықтарына түсуге;

жең желісіне қосылған өрт оқпанының бауын биікке көтерілгенде және биікте жұмыс істегенде киюге;

құтқару арқандарымен аспапты, ӨТЖ және басқасын көтеру немесе түсіру кезінде жүктің астында тұруға;

қозғалыс бойымен жұмыс қабаттарымен өткен (кесетін, шаншитын және басқа да) жұмыс күйіндегі механикаландырылған және электрлендірілген аспапты, ал көлденең ара мен қайшыны қапшықсыз тасымалдауға;

су толтырылған жең желісін биікке көтеруге;

оқпаншылар бастапқы шепке шыққанға немесе биікке көтерілгенге дейін бекітілмеген жең желілеріне су беруге тыйым салынады.

Тігінен тұрған жең желілері әр жеңге кемінде бір жең тоқтату есебінен бекітілуі қажет.

Суды жең желісіне оқпаншылардың құлауын және жеңдердің жарылуын болдырмайтындай етіп, біртіндеп беру қажет.

Өрт гидрантын қолдану кезінде оның қақпағын арнайы ілмекпен немесе сомынмен ашу керек. Бұл ретте қақпақтың аяққа түспеуін байқау қажет.

Жарылыс қаупі болған жағдайда жауынгерлік қанат жаю кезінде МӨҚҚО бөлімшелерінің жеке құрамы жең желілерін төсеуді жасырынатын жерлерді (орлар, қабырғалар, үйінділер және т.б.) қолдана отырып, сондай-ақ қорғану құралдарын (болат каскалар, өрістер, қалқандар, сауытты жилеттер) пайдаланып, сауытты қалқандардың, сауытты техниканың және автомобильдердің жабындарының астынан жүзеге асырылады.

Өрт сөндіретін қол сатылар отпен бөлінбейтіндей немесе өрт таралған кезде жану аймағында болмайтындай етіп орнатылуы қажет.

Өрт сөндіретін қол сатылардың орнын ауыстыру кезінде ол жөнінде биіктерде жұмыс істеу үшін олармен көтерілгендерге ескертіп, олардың орналасқан жаңа орнын немесе басқа да түсу жолдарын көрсету қажет.

Өрт сөндіру автомобильдерін жолдың жүретін бөлігіне көлденең қоюға тыйым салынады. Көлік құралдарының қозғалысы үшін кедергі болғанда көшенің, жолдың өтетін бөлігіне тек жедел лауазымды тұлғалардың немесе қарауыл бастығының бұйрығымен ғана тоқтауға болады. Бұл ретте өрт сөндіру автомобилінде авариялық жарықты дабыл қаққышы жанып тұруы қажет.

Түнгі уақытта тұрған өрт сөндіру автомобилінің қауіпсіздігі үшін ернеу, габарит немесе тұрақ жарығымен жарықтандырылады.

Өрттерді жою жұмыстарын орындау

АХҚЗ сақтайтын, жұмыс істейтін немесе ықтимал бөлінетін үй-жайларда (учаскелерде) жанған кезде МӨҚҚО бөлімшелері жеке құрамының жұмысы тек арнайы қорғағыш жинақтарда және ТОЖҚҚ-да жүзеге асырылады. Бу қосылымдарын төмендету үшін үй-жайлардың (учаскелердің) ішін шашыранды сумен сулау қажет. Өрт сөндіру автомобильдері жанып жатқан объектіден кемінде 50 м қашықтықта ық жатқан орналасуы қажет.

МӨҚҚО бөлімшелері жеке құрамын жылу радиациясы мен механикалық факторлардың әсерінен жеке қорғау үшін жылу шағылдыратын костюмдер, жауынгерлік киім мен жарақ, суландырғышы бар қорғағыш металл тор, оқпандарға бекітілген асбест немесе фанер қалқандар, жерге орнатылған асбоцемент табақтар, оқпаншыны шашыранды ағыспен суландырғышы бар мақталы киім қолданылады.

МӨҚҚО бөлімшелерінің жеке құрамын және күшті жылу радиациясы учаскелерінде жұмыс істейтін техниканы топтық қорғау турбиналы және желпуіш түріндегі бүріккіштің көмегімен құрылатын су бүркемелерімен (экрандарымен), ал жеке қорғау бүріккіш оқпандармен қамтамасыз етіледі.

Жануды жою кезінде сөндіруге қатысушылар жағдайдың өзгеруін, құрылыс құрылымдарының барысын, технологиялық жабдықтың жай-күйін қадағалауы қажет және қауіптілік туындаған жағдайда жауынгерлік учаскедегі барлық жұмысшыларға, ӨСЖ мен басқа да жедел лауазымды тұлғаларға дереу ескерту қажет.

Жабында (төбеде) және үй-жайдың ішіндегі далдаларда жұмыс істеу кезінде көтергіш құрылымдардың жай-күйін қадағалау қажет. Қирау қаупі болған жағдайда МӨҚҚО бөлімшелерінің жеке құрамы дереу қауіпсіз жерге кетуі қажет.

Ғимараттардың жоғары қабаттарында жануды жою кезінде «Өрт сөндіру бөлімшелерін тасымалдау» деген жұмыс режимі бар лифтілерден басқа, жеке құрамды, ӨТЖ және жабдықты көтеру үшін жүк және жолаушылар лифтілерін пайдалануға тыйым салынады.

Жабындарда, әсіресе, күмбезді жабындарда орнатылатын өрт сөндіретін қол сатылары, арнайы басқыштар және т.б. мықтап бекітілуі қажет.

Жаңа құрылыстарда және қайт салынып жатқан ғимараттарда құрылыс тақтайларының өртін сөндіру кезінде оқпаншылардың жауынгерлік шептері ағаштардан кемінде 1 м қашықтықта, ал өрт сөндіру автомобильдері салынып жатқан немесе жөндеу жүргізіліп жатқан ғимараттан кемінде 410 м қашықтықта орналасуы қажет.

Тұрғын үйлерде өртті жою үшін оны сөндіру алдында мынадай:

газ өткізгіштегі ысырмаларды жабу;

электр энергиясын беруді тоқтату;

температураны төмендету және үй-жайдан түтінді жою;

табылған газы бар баллондарды салқындату және оларды су ағысымен эвакуациялау шараларын қабылдау қажет.

Ғимарат ішінде жарылу қаупі бар қосылымдардың түзілуі болдырмас үшін ұйымдардың әкімшіліктерімен келісімсіз аппаратура мен құбырлардан қысыммен шығатын (ағатын) жанғыш газдардың жалынын немесе жанғыш сұйықтықтардың буын сөндіруге болмайды. Қажет болған жағдайда және ұйымдардың әкімшіліктері тарапынан тікелей бақылау болғанда газ бен будың ағуын тоқтату шаралары қолданылады, сондай-ақ жалынның және күшті жылу сәулесінің әсер ету аймағында орналасқан өндірістік жабдықты және ғимарат (құрылыс) құрылымдарын салқындату қамтамасыз етіледі.

ӨСЖ, лауазымды тұлғалар және өрт сөндіруге қатысатын МӨҚҚО бөлімшелерінің жеке құрамы өрт сөндіру кезінде су немесе басқа да өрт сөндіргіш заттарды (2-қосымша) қолдану қауіпті болатын заттар мен материалдардың түрлері мен типтерін білуі қажет.

Хауыздарда өртті жою кезінде тиісті қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында оларды:

жеке құрамды пиролиз өнімдерінің ықтимал ұшқындауы кезінде және жалын лапылдағанда қорғау үшін есікке сүлгіні қолдана отырып;

турбина түріндегі саптамасы бар оқпандардан шашыранды су ағысын міндетті түрде беру арқылы;

құбырларға су беруді қосу арқылы ашу қажет.

Едәуір көлемде жанғыш тозаң бөлінуі ықтимал өндірістік үй-жайларда, қоймаларда өрт сөндіру кезінде өрт сөндіргіш заттарды беру оларды тұндыру және жарылысты болдырмау үшін шашыранды ағыстармен жүзеге асырылуы қажет.

Қысыммен жұмыс істейтін жанып жатқан аспаптар мен жабдықтарды, сондай-ақ көбікпен араласқанда қайнауы, ашылуы, жалынды күшейтуі мүмкін заттар мен материалдарды сөндіру үшін көбікті өрт сөндіргіштерді қолдануға тыйым салынады.

МӨҚҚО бөлімшелерінің жеке құрамы өртте оқпаншылардың шебінде, ғимарат құрылымдарын бөлшектегенде, өрт сөндіретін қол сатыларды орнатқанда және жең желілерін төсегенде электр желілерінің жай-күйін тұрақты қадағалауға және ол жөнінде ӨСЖ мен басқа да лауазымды тұлғаларға дер кезінде баяндауға, сондай-ақ қауіпті аймақта жұмыс істейтін өрт сөндіруге қатысушыларға ескертуге міндетті.

Ауруханалардың жұқпалы аурулар бөлімшелерінде, биологиялық қауіпті заттарды сақтайтын және олармен жұмыс істейтін ұйымдарда өртті сөндіру кезінде ӨСЖ және лауазымды тұлғалар ұйым әкімшілігінің МӨҚҚО бөлімшелерінің жеке құрамын ықтимал зақымданудан қорғау бойынша ұсыныстарын мүлтіксіз орындаулары қажет.

Улы химикаттар (химиялық реактивтер, минералды тыңайтқыштар және т.б.) қоймаларында өртті жою кезінде ӨСЖ ұйым әкімшілігінен сақталатын заттардың (материалдардың) сипатын және оларды сақтау орындарын (секцияларын) анықтауға, жұмыс істеу үшін жіберілетін МӨҚҚО бөлімшелері жеке құрамының нұсқаулықтан өтуін ұйымдастыруға міндетті.

Өртте арнайы жұмыстарды орындау

Құрылыс құрылымдарын ашу және бөлшектеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру ӨСЖ анықтаған, өрттегі жедел лауазымды тұлғалардың тікелей басшылығымен, сондай-ақ бөлшектенетін құрылымдарды жинау (тастау) орындарын көрсете отырып жүргізілуі қажет. Оларды жүргізуді бастағанға дейін учаскеде бар электр желілерін (380 в дейін), газ коммуникацияларын ажырату, ықтимал (жасырын) ошақтарды сөндіру құралдарын дайындау қажет.

380 В кернеулі электр желілері мен қондырғыларын жазбаша рұқсат (өткізу) бере отырып, энергоқызмет (энергия қадағалау) өкілдері ажыратады, өрт сөндіру автомобильдері мен оқпандары өрт сөндіруге көбік пен су беру кезінде жерге қосылуы қажет.

Электр желілерін желінің фазалық кернеуі 220 В жоғары болмағанда және басқа тәсілмен желіден ажырату мүмкін болмағанда ғана кесу арқылы ажыратуға болады.

МӨҚҚО бөлімшелері жеке құрамының кернеулі желілерді ажырату бойынша жұмысы ұйым әкімшілігі өкілінің қатысуымен, ал ол болмаған жағдайда электрден қорғау құралдары жинағын пайдалана отырып, жедел лауазымды тұлғаның қадағалауымен орындалуы қажет.

Кернеулі желілерді ажырату кезінде:

электр сымдарын кесу едәуір қауіпсіз желі учаскесін анықтау және тиісті алаңда (ғимарат, секция, қабат және т.с.с.) токтан ажыратуды қамтамасыз ету;

құлаған (салбыраған) сымдар кернеуде болмайтындай есеппен электр энергиясын тұтыну тарапынан оқшаулағыштарда қоректендіретін сыртқы желілерді кесу қажет. Желілерді кесуді төменгі қатардан бастау қажет.

Бір мезгілде көп желілі сымдар мен кабельдерді, сондай-ақ оқшаулағыш құбырлар (қабықшалар) мен металл жеңдерде топ-тобымен төселген бір сымды желілер мен кабельдерді кесуге тыйым салынады.

Әр түрлі көтергіш тетіктер мен өрт сөндіретін қол сатыларын пайдалана отырып, 1000 В дейін электр беретін әуе желілерінің жанында жұмысты егер олардан бастап немесе кез келген күйдегі (оның ішінде едәуір жоғары көтергенде немесе ұшқанда) олардың жылжымалы бөлшектерінен бастап жақын жердегі кернеулі сымға дейінгі ауадағы қашықтық кемінде 1,5 метр болған жағдайда ғана жүргізуге болады.

Автосатыны (автокөтергішті) кран ретінде пайдалану кезінде иіндері (жебелері) жиналуы қажет. Жүк көтергіш массасын қоса алғанда жүктің ең жоғарғы шамасы дайындаушы зауыттың рұқсат берген шамасынан артық болмауы қажет. Жұмыс істеу кезінде қолданылатын жүк асыр қоятын арқандар сынақтан өткізілуі және таңбасы болуы қажет.

Автосаты баспалдағымен жоғары сатыға сүйемегенде және көлбеу бұрышы 50° дейін болғанда тек бір адамды ғана, ал егер бұрыш 50° артық болғанда бір мезгілде екі адамды көтеруге (түсіруге) рұқсат етіледі. Сүйенген сатымен МӨҚҚО бөлімшелерінің жеке құрамы кемінде 3 м интервалмен, ал көтеру массасы 100-120 кг болғанда кемінде 8 м интервалмен тізбектеп жүре алады. Бұл ретте сатының резонансты тербелуі болмайтындай ырғақпен жүрмеу қажет.

Автосаты (автокөтергіш) орнатылатын алаңда 6° аспайтын ылди, қатты жабыны немесе қатты қабаты болуы қажет. Жұмсақ қабатқа орнату кезінде тірек дискілерінің астынан Автосатының (автокөтергіштің) жинағына кіретін арнайы төсемдер төселеді.

Сатының жоғарғы жағына бекітілген өрт оқпаны жұмыс істегенде мынадай талаптар сақталуы қажет:

егер көтеру бұрышы 75° артық болмағанда саты оның тұтас ұзындығының 2/3 аспайтын ұзындығына жылжытылады;

жең желісі сатының ортасына төселеді және жең бөгегіштермен басқыштарға мықтап бекітіледі;

жең желісіне су беру және су беруді тоқтату бір қалыпты, күрт тербеліссіз жүзеге асырылады, оқпан қысымы кемінде 0,4 МПа болуы қажет.

Сатының соңына орнатылған өрт оқпаны кедергімен соқтығыстан автосатыны қорғайтын сақтандыру құрылғысының қолданыс аясынан тыс шығатынын, сөйтіп сақтандыру құрылғысының іске қосылмайтынын ескерген жөн.

Адамдарды, мүлікті құтқару және қорғау бойынша арнайы жұмыстарды жүргізу, қажетті күштер мен құралдарды шоғырландыру, өрт сөндіргіш заттарды беру және автосатының (автокөтергіштің) көмегімен өзге де жұмыстарды жүргізу кезінде:

автосатыларды (автокөтергіштерді) люктердің, құдықтардың және сол сияқтылардың қақпақтарының үстіне, сондай-ақ жылжытылған көтергіш тіректердің тіреу дискілерінің ортасынан бастап құлама жарларға, қазандықтарға, арналарға және басқаларына дейін 2,0 – 2,5 м жақын орнатуға;

жоғары вольтты электр беру желілерінің шеткі сымынан бастап 30 м жақын қашықтықта автосатыны (автокөтергішті) орнатуға және жұмыс істеуге;

автосаты иіндері (автокөтергіш жебелері) арқылы электр кабельдері мен телефон сымдарын төсеуге;

сатыны жылжыту кезінде бүйірлік тегістеу автоматын ажыратуға;

қол жетегімен жұмыс істеу кезінде қозғалыс алаңының шегінен тыс шығуға;

автосаты (автокөтергіш) жұмыс істеген кезде гидро жүйедегі жұмыс қысымын артуын сақтандыру клапанын реттеуге;

желдің жылдамдығы 10 м/с астам болғанда, сондай-ақ көтерілген люльканың немесе иіндердің астында адамдар болғанда автосатыда (автокөтергіште) жұмыс істеуге;

автокөтергіш люлькасының ішінде екеуден артық адам болғанда одан қол және лафетті өрт оқпандарымен жұмыс істеуге;

автосаты (автокөтергіш) жұмыс істегенде және жинағанда әуе электрлік және радио трансляциялау желілерінің иіндерімен (жебесімен) жанасуға;

егер автосатыда (автокөтергіште) адамдар болса, механикалық немесе қол тәсілімен оның қандай да бір қозғалысын жүргізуге;

иіндері көтерілген автосатыны (автокөтергішті) қадағалаусыз қалдыруға тыйым салынады.

Жиналу және бөлімшеге оралу

Өрт сөндіруге қатысқан МӨҚҚО бөлімшесінің жетекшісі оны жойғаннан кейін:

МӨҚҚО бөлімшесі жеке құрамының болуын, сондай-ақ өрт сөндіру автомобильдерінде ӨТЖ орналасуы мен бекітілуін тексеруге;

өрт сөндіру кезінде пайдаланылған гидранттарды қауіпсіз күйге келтіру шараларын қолдануға міндетті.

ҚОРЫТЫНДЫ

Берілген дипломдық жобада емхананың өрт қауіптілік анализі жүргізілген. Өрттің тарау жылдамдығы анықталды. Объекттің жалпы сипаттамсы берілген. Емханада өрттің мүмкін даму жобалануы жүргізілді, әртүрлі уақытта өрттің дамуы, орта көлемді температура, бейтарап аймақтың биіктігі, сөндіру ауданы анықталды.

Анализ және өртке қарсы қызмет гарнизонының тактикалық мүмкіндігінің негізінде мобильді топтармен өрт сөндіру мүмкіндігі анықталды. Ең жаман нұсқадағы мүмкін өртті жою үшін қажетті күш пен құралдардың есебі жүргізілді.

Ұснылған құрылғы ауруханадағы адамдарды қауіпсіз көшіріп, көптеген науқастардың өмірін сақтап қалуға мүмкіндік береді. Сондықтан да «Шанс-Е сүзгіш газқағарларымен № 1 Өскемен қалалық ауруханасының стационарлы бөлімдерін қамтамасыз ету қажет деп санаймын.

Өрт сөндіру нұсқаларын, бірінші бөлім келу уақытын, өрттен мүмкін шығынды және емхана адамдар жаппай келетін объектке жататынын қарастыра отырып, тыныс алуға жарамсыз ортада өртті сөндіру және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу бойынша ГТҚҚ көмегімен жүргізуді дұрыс деп санаймын.

Газ-түтіннен қорғаушылардың адамдарды және материалдық құндылықтарды, құжаттарды құтқару жұмысын жедел жүргізу үшін, әрі адамдардың зардап шегуін және материалдық шығыннның болуын шектету үшін ГТҚҚ күш пен құралдарын есептеп, сонымен қатар ТОЖҚҚ-да жұмыс істеу параметрлерін есебін жүргізу қажет, өйткені ГТҚҚ ең негізгі тапсырмасы тыныс алуға жарамсыз ортада өрт сөндіру және авариялық-құтқару жұмыстарын қамтамасыз ету, ГТҚҚ күш пен құралдарының есебі мен өрт сөндіру жоспары өртті сөндіру және авариялық-құтқару жұмыстары бойынша жауынгерлік жұмысты әлдеқайда жылдам жүргізіледі. Сонымен қатар қосымша қосымша өртті автоматты түрде сөндіру құралы ретінде ҚР ҚН 2.02-11-2002 «Ғимараттарды, бөлмелерді және имараттарды автоматты өрт сөндіру және өрт туралы адамдарға хабарлау қондырғыларымен жабдықтау нормалары» 2.4.1. Емдеу-профилактикалық мекемелер — 1000 кг және одан да жоғары үлдір сақталатын жағдайда рентген үлдірінің қоймалары. Реактивтердi (оксидтер, барий және аммоний перхлораты, бертолле тұзы, аммиак селитрасы, азотқышқыл калий, натрий және т.б.) сақтауға арналған қоймалар, дәрiхана қоймалары – ауданы 500 м² және одан да жоғары болған кезде автоматты өрт сөндіру қондырғыларымен қамтамасыз етіледі.

Әдебиет тізімі

ҚР ҚНжЕ 3.02-02-2001г. “Қоғамдық ғимараттар мен имараттар”
ҚР ҚНжЕ 3.02-08-2010г. “Емдеу-профилактикалық мекемелер”,
Санитарлық Нормалар “Емдеу мекемелеріне қойылатын санитарлық-эпидемиалық талаптар
”Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2009 жылғы «14» қарашадағы №267 бұйрығымен бекітілген, Мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының жауынгерлік жарғысы
Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрінің 2009 жылғы «14» қарашадағы №266 бұйрығымен бекiтiлген, Мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының қызмет жарғысы
ҚР ТЖМ-нің 2010 жылғы «22» жетлоқсанда № 446 бұйрығымен бекітілген ҚР ТЖМ өртке қарсы қызметінің газ-түтіннен қорғау қызметін ұйымдастыру жөніндегі тәлімдемесі
ҚР ТЖМ МБҚК-нің 2005 жылғы «07» Шілдесі № 170 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің өртке қарсы қызмет органдарының техникалық қызметі жөніндегі тәлімдемесі
Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2005 жылғы «15» қазан № 355 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің өртке қарсы қызмет бөлімшелеріндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулық
Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі өртке қарсы қызмет бөлімдері мен гарнизондарының жеке құрамын даярлау ережесі. Бұйрық № 245 12 шілде 2010 ж.
Өрт жеңдерін пайдалану және жөндеу нұсқаулығы. Бұйрық № 250 12.09.2005 ж.
ҚР ТЖМ Төтенше жағдайлар саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау комитеті үшін автокөлік және материалдық-техникалық құралдардың тиісті нормалары. Бұйрық № 52 14.07.2005 ж.
Бубырь Н.Ф. «Установки автоматической пожарной защиты» М.Стройиздат.1979г.
Собурь С.В. «Установки пожарной автоматики» М.спецтехника 2001г.
Собурь С.В. «Установки пожарной сигнализации» М.спецтехника 2001г.
ҚР ҚНжЕ02-15-2003 «Ғимараттар мен имараттардың өрт автоматикасы»
СНиП РК 4.01.02-2001 «Водоснабжение. Наружные сети и сооружения»
Иванников В.П., Клюс П.П. «Справочник руководителя тушения пожара», М. Стройиздат, 1987 г.
Повзик Я.С. «Пожарная тактика», М. Стойиздат, 1990 г., 2001 г.
Грушевский Б.В. «Пожарная профилактика в строительстве», М. Стройиздат, 1989 г.
Будасов Б.В. «Строительное черчение», М. Стройиздат 2002 г.
Теребнев В.В. «Пожарно-строевая подготовка». М. 2004 г.
ҚР ҚН 2.02-11-2002 «Ғимараттарды, бөлмелерді және имараттарды автоматты өрт сөндіру және өрт туралы адамдарға хабарлау қондырғыларымен жабдықтау нормалар
«Қазақстан Республикасындағы Өрт қауіпсіздігі ережесін бекіту туралы»Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2006 жылғы 8 ақпандағы № 35 Бұйрығы
http://kaz.emer.gov.kz
http://pozharu-net.kz/zakonodatelstvo_v_obla
Қазақстан Республикасы президентінің 2014 жылғы «11» сәуіріндегі №14 бұйрығымен бекітілген, Азаматтық қорғаныс заңы.

В России наблюдается спрос на преподавателей казахского…

К годовщине войны в Украине ЕС готов…

Пятнадцатилетняя девочка открыла стрельбу в христианской школе

В Секторе Газа погибло больше 45 тысяч…

Евросоюз ввел новые санкции против Беларуси

США предоставят Украине военную помощь на 500…

Дональд Трамп признан человеком года по версии…

Башар Асад получил убежище в Москве

США готовы направить Украине $50 миллиардов из…

Украине нужно $126 млрд на войну в…

Дипломдық жұмыс. Шығыс Қазақстан облысындағы ет комбинатында өртсөндіру бойынша тактикалық шаралары, 2015 — 75

Станислав Черчесов неожиданно заговорил на казахском языке после слухов о его отставке

Казахстан станет официальным партнером БРИКС

Сколько будет стоить ОСМС в 2025 году?

Сегодня день рождения казахского героя Бауржана Момышулы

По двум маршрутам из Астаны запустили новогодний поезд

О НАС

Мобильное приложение

Наши контакты