ЖОСПАР
КІРІСПЕ…..………………………………………………………………………..2-бет
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
І-ТАРАУ Серіктестік туралы жалпы сипаттамасы және оның ұғымы, түрлері…………………………………………………………………………..4-бет
1.1. Шаруашылық серіктестік туралы жалпы ережелер………………………..5-бет
- Шаруашылық серіктестіктің мүлкі………………………………………6-бет
- Шаруашылық серіктестіктердің құрылтай құжаттары………………….8-бет
- Жарғылық капиталға салым салу, жарғылық капиталды өзгерту…………………………………………………………………….9-бет
- Шаруашылық серіктестікке қатысушылардың құқықтары мен міндеттері……………………………………………………………….12-бет
- Серіктестіктерді қайта құру және тарату…..………………………13-бет
- Толық серіктестік ……………………………………………………..13-бет
- Сенім (коммандиттік) серіктестігі………………………………….18-бет
ІІ-ТАРАУ Жауапкершілігі шектеулі серіктестік……………………………21-бет
2.1. Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің құқықтық қабілеті………27-бет
2.2. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке қатысушылардың құқықтары мен міндеттері……………………………………………………………………….28-бет
2.3. Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктерді құру, қайта ұйымдастыру мен тарату…………..……………………………,………………………………….29-бет
2.4. Қосымша жауапкершілігі бар серіктестік……………………………..67-бет
ІІІ-ТАРАУ Бірлескен қызмет туралы шарт (жай серіктестік)………..…….68-бет
3.1.Жай серіктестік ұғымы…………………………………………………….68-бет
3.2. Бірлескен қызмет туралы шарттың мазмұны…………………………….72-бет
ҚОРЫТЫНДЫ………………………………………………………………….……..75-бет
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР……………………………………………………….77-бет
КІРІСПЕ
За¦ јазаєстан Республикасыны¦ Азаматтыє кодексіне сЎйкес жауапкершілігі шектеулі жЎне єосымша жауапкершілігі бар серіктестіктерді¦ єµєыєтыє ережелерін, олар¬а єатысушыларды¦ єµєыєтары мен міндеттерін, серіктестіктерді¦ єµрылу тЎртібін, єызметін, єайта µйымдастырылуЗа¦ јазаєстан Республикасыны¦ Азаматтыє кодексіне сЎйкес жауапкершілігі шектеулі жЎне єосымша жауапкершілігі бар серіктестіктерді¦ єµєыєтыє ережелерін, олар¬а єатысушы мен таратылуын белгілейді. Шетелді¦ єатысуымен єµрылатын жауапкершілігі шектеулі жЎне єосымша жауапкершілігі бар серіктестіктерді¦ ерекшеліктері шетелдік инвестициялар туралы за¦ актілерімен белгіленуі мЇмкін. Банк операцияларыны¦ жекелеген тЇрлерiн жЇзеге асыратын жауапкершiлiгi шектеулi жЎне єосымша жауапкершiлiгi бар серiктестiктердi¦ ерекшелiктерi банк за¦дарымен белгіленуi мЇмкiнјосымша жауапкершілігі бар серіктестікке осы За¦ны¦ ережелері єолданылады, Јйткені осы За¦ны¦ 3-бабында Јзгеше жа¬дай кЈзделмеген.
Бір немесе бірнеше адам єµр¬ан, жар¬ылыє капиталы єµрылтай єµжаттарымен белгіленген мЈлшерде Їлестерге бЈлінген серіктестік жауапкершілігі шектеулі серіктестік деп танылады; жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушылар оны¦ міндеттемелері бойынша жауап бермейді жЎне серіктестікті¦ єызметіне байланысты зияндар¬а Јздеріні¦ єосєан салымдарыны¦ єµны шегінде тЎуекел етеді. Бµл ережеден ерекше жа¬дайлар јазаєстан Республикасыны¦ Азаматтыє кодексінде жЎне осы За¦да кЈзделуі мЇмкін. Егер серіктестікті¦ єµрылтай єµжаттарында оны¦ белгілі бір мерзімге немесе наєты бір маєсатєа єол жеткізу Їшін єµрылатыны кЈзделмесе, жауапкершілігі шектеулі серіктестік белгіленбеген мерзімге єµрыл¬ан болып есептеледі. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік за¦ды тµл¬а болып табылады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік Јзіні¦ міндеттемелері бойынша Јзіне тиесілі барлыє мЇлікпен жауап береді.[1]Серіктестік Јз єатысушыларыны¦ міндеттемелері бойынша жауап бермейді. Серіктестікті¦ жар¬ылыє капитал¬а салымдарын толыє енгізбеген єатысушылары оны¦ міндеттемелері бойынша Ўрбір єатысушыны¦ салым енгізбеген бЈлігіні¦ єµны шегінде ортає жауапты болады.
Серіктестіктің құрылтайшылары (қатысушылары) осындай баға берілген кезден бастап бес жыл бойы серіктестіктің несие берушілері алдында салым бағасы арттырылған сома шегінде бірлесіп жауап береді.
Серіктестікке салым ретінде мүлікті пайдалану құқығы берілетін жағдайларда бұл салымның мөлшері құрылтай құжаттарында көрсетілген барлық мерзімге есептелген осы мүлікті пайдалану төлемімен анықталады.
Салымдарды мүліктік емес жеке құқық және өзге де материалдық емес игілік түрінде, сондай-ақ қатысушылардың серікгестікке қойған талаптарын есептеу жолымен енгізуге жол берілмейді.
Серіктестікті басқаруды жоғары және атқарушы орган жүзеге асырады. Іс жүзінде кейде заңцы тұлғалардың құратын органдарын арнайы рұқсатсыз белгілі бір топқа жатқызу едәуір қиындық туғызады. Мысалы, бақылау кеңесін және өзге де бақылау органдарын атқару оргаңдарына жатқызу жөніндегі мәселе азаматгық құқық ғылымыңдағы айтарлықтай даулы мөселе болып келеді. Алайда, заң шығарушылар қазіргі уақьпта осы ұстанымға бейім. Әдетте, құрылтайшьшар атқарушы органдарды, олардың түрлерін, құзіреті мен қызмет тәртібін өз қалауы бойынша анықтайды.
Жоғары орган міндетті түрде құрылады, оның мәртебесі заң актілерімен белгіленген.
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
І-ТАРАУ Серіктестік туралы жалпы сипаттамасы және
оның ұғымы, түрлері
Бір немесе бірнеше адам єµр¬ан, жар¬ылыє капиталы єµрылтай єµжаттарымен белгіленген мЈлшерде Їлестерге бЈлінген серіктестік жауапкершілігі шектеулі серіктестік деп танылады; жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушылар оны¦ міндеттемелері бойынша жауап бермейді жЎне серіктестікті¦ єызметіне байланысты зияндар¬а Јздеріні¦ єосєан салымдарыны¦ єµны шегінде тЎуекел етеді. Бµл ережеден ерекше жа¬дайлар јазаєстан Республикасыны¦ Азаматтыє кодексінде жЎне осы За¦да кЈзделуі мЇмкін. Егер серіктестікті¦ єµрылтай єµжаттарында оны¦ белгілі бір мерзімге немесе наєты бір маєсатєа єол жеткізу Їшін єµрылатыны кЈзделмесе, жауапкершілігі шектеулі серіктестік белгіленбеген мерзімге єµрыл¬ан болып есептеледі. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік за¦ды тµл¬а болып табылады.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік Јзіні¦ міндеттемелері бойынша Јзіне тиесілі барлыє мЇлікпен жауап береді.Серіктестік Јз єатысушыларыны¦ міндеттемелері бойынша жауап бермейді.Серіктестікті¦ жар¬ылыє капитал¬а салымдарын толыє енгізбеген єатысушылары оны¦ міндеттемелері бойынша Ўрбір єатысушыны¦ салым енгізбеген бЈлігіні¦ єµны шегінде ортає жауапты болады.
јатысушылары серіктестік міндеттемелері бойынша жар¬ылыє капитал¬а єосєан Јздеріні¦ салымдарымен, ал бµл сомалар жеткіліксіз бол¬ан жа¬дайда Јздері енгізген салымдарды¦ еселенген мЈлшерінде Јздеріне тиесілі єосымша мЇлікпен жауап беретін серіктестік єосымша жауапкершілігі бар серіктестік деп танылады. јатысушылар жауапкершілігіні¦ шекті мЈлшері жар¬ыда кЈзделеді.јатысушыларды¦ бірі банкрот бол¬ан жа¬дайда єосымша жауапкершілігі бар серіктестік міндеттемелері бойынша оны¦ жауапкершілігі, егер єµрылтай єµжаттарында жауапкершілікті бЈлуді¦ Јзгеше тЎртібі кЈзделмесе, єал¬ан єатысушылар арасында оларды¦ салымдарына бара-бар бЈлінеді.
1.1. Шаруашылық серіктестік туралы жалпы ережелер
- Шаруашылық серіктестік туралы жалпы ережелер. Жарғылық капиталы
құрылтайшылардың (қатысушылардың) үлесіне (салымдарына) бөлінген коммерциялық ұйым шаруашылық серіктестік деп танылады (АК-ның 58-бабының 1-тармағы). Қазақстан Республикасының заңдары 1998 ж. 10 шілдеге дейін шаруашылық серіктестіктердің мынадай 5 түрін көрсетті: толық серіктестік, сенім серіктестігі, жауапкершілігі шектеулі серіктестік, қосымша жауапкершілігі бар серіктестік және акционерлік қоғам. Олардың ішінен біздің республикамызда жән елемде барынша кең таралғандары — жауапкершілігі шектеулі серіктестік пен акционерлік қоғамдар. Дүние жүзінің көптеген елдерінің (мысалы, Ресей Федерациясында, АҚШ-та, Англияда) заңдарында акционерлік қоғамдар шаруашылық серіктестіктің түрлері болып есептелмейді. Сонымен қатар, Ресей Федерациясьшда жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктерді серіктестіктерге емес, қоғамдарға жатқызады. Коммерциялық ұйымдарды түлғалардың (серіктестіктердің) бірлес-тіктеріне және капиталдардың (қоғамдардың) бірлестіктеріне бөлу бастапқы бөлу болып табылады. Мұның бірінші санатында түлғалық жағдай айтарлықтай маңызды болады. Сондықтан жаңа серіктерді қабылдау жалпы жиналыстың келісім беруін талап етеді. Екінші санатга тұлғалық жағдайдың айтарлықтай маңызы болмайды. Сондықтан қатысушылар құрамының өзгеруін еш нөрсе шектемейді және капитал айтарлықтай еркін ауысатын болады[2].
«Акционерлік қоғамдардың мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заң акгілеріне өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының 1998 ж. 10 шілдедегі заңы акционерлік қоғамдарды серіктестіктердің қатарьшан шығарып, оларға коммерциялық ұйымның дербес түрі рөлін берді. Тиісінше, АК-ның 2-тарауының 2-параграфының «Шаруашылық серіктестік» деп аталатьш II бөлімінің, «Жалпы ережелеріңдегі» 1-бөлім тармақшасы осы уақыттан бастап акционерлік қоғамдарға таралмайды. Осыған қарамастан, шаруашылық серіктестіктер мен акционерлік қоғамдардың құқықтық жаратылысында айырмашылықтардан гөрі ортақ нәрселер әлдеқайда көп болады. Шаруашылық серіктестіктер туралы заңдардың жалпы бөліміндеіі нормалардың негізгі бөлігі акционерлік қоғамның құқықтық режиміне барынша сай келеді. Сондықтан акционерлік қоғамды «Шаруашылық серіктестік» ұғымының ауқымьшан шығару қисынсыз және шетелдік заңдарды көшірудің жеткіліксіз дәлелі болады. Ағылшын-американ жүйесі елдеріңдегі компаниялардың (акционерлік қоғамдардың) құқықтары занды тұлғаның мәртебесін алуы арқылы сріктестіктерден өзгешеленіп тұрады. Сондықтан оларда акционерлік қоғамды серіктестіктерден ажыратудың Қазақстанда кездеспейтін маңызды негізі бар.
- Шаруашылық серіктестіктің мүлкі
Шаруашылық серіктестіктің мүлкі оның дербес балансында көрсетіледі. Баланста көрсетілген заттар шаруашылық серіктестікке меншік құқығында тиесілі болады. Олардың құқықтық режимі АК-ның 2-бөлігіңде баянды етілген. Баланста көрсетілген қалған активтер мүліктік құқықтар болғандықтан, серіктестікке меншік құқығында тиесілі болмаса да, шаруашылық серіктестік мүлкінің құрамына кіреді. Меншік иелері мен олардың мүлкін айқын жіктеу заңгерлердің маңызды міндеті болып саналады. Даулы жағдайларда мүліктің меншік иесін анықтау қажет болады. Әрбір меншік иесі өз мүлкінің кездейсоқ жойылып кету қаупін сезеді және тек өз борыштары бойынша және тек өз мүлкімен жауап береді. Іс жүзінде, өкінішке қарай, бұл қағида кейде бұзылып жатады. Мысалы, мемлекет кейде өзі қатысатын коммерциялық ұйымдарды әлде бір іс-әрекеттер жасауға міндеттейтін шешімдер қабылдайды.
Шаруашылық серіктестікті азаматгық құқықтың дербес субъектілері құрады. Заң шығарушылар оларды бір жағдайларда құрылтайшылар деп, келесі жағдайларда — қатысушылар деп атайды. «Құрылтайшы» және «қатысушы» ұғымдары жақын болғанымен, бірдей ұғымдар емес; олар едәуір дәрежеде біріне-бірі таңылады. Үлес алуға құқығы бар адам қатысушы болып саналады. Тіркеуден өткен соң барлық құрылтайшылар қатысушылар болады. Серіктестік тіркеуден өткен соң одан үлес алу құрылтайшы деп танылуға құқық бермейтіндіктен, қатысушылардың барлығы бірдей құрылтайшы бола алмайды. Заң шығарушылар осы қатысушының шаруашылық серікгестікті құрғанын атап көрсеткісі келгенде, «құрылтайшы» терминін пайдаланады.
Серіктестіктің жарғылық капиталының барлық үлесін бір адам сатып алатын жағдайда жауапкершілігі шектеулі жөне қосымша жауапкершілігі бар серіктестікті бір адам құруы мүмкін немесе олар бір адамнан тұруы мүмкін (ЖПІС туралы заңның 1-бабының 3-тармағы, 2-бабының 1-тармағының 1-бөлігі; Шаруашылық серіктестіктер туралы жарлықтың 3-бабының 5-тармағы). Алайда бүл жағдайда да мүліктің меншік иесі, бір ғана қатысушы емес, серіктестіктің өзі болуға тиіс. Толық және сенім серіктестіктерінде қатысушьшардың саны екеуден кем болмауы тиіс (АК-ның 71-бабының 1-тармағы, 72-бабының 1 жөне 4-тармақтары, 76-бабының 1-тармағы; Шаруашьшық серіктестіктер туралы жарлықтың 3-бабының 3-тармағы, 36-бабы)[3].
Жалпы ереже бойынша жеке тұлға, занды тұлға және мемлекет шаруашыпық серіктесгіктің қатысушысы бола алады. Мүнда заң бойынша кейбір шектеулер қойылған. Азаматгар ғана толық серіктестіктердің катысушылары және сенім серіктестігінің толық серіктері бола алады (АК-ның 58-бабьшың 3-тармағы). Бүл шаруашылық серіктестіктерінің осы түрлерінің ерекшелігі болып табылатын олардың толық жауапкершілігі қажеттігіне байланысты. Шаруашылық серіктестік заң құжаттарьшда көзделген жағдайлардан басқа реттерде, өзге шаруашылық серіктестіктердің құрылтайшысы бола алады. Мысалы, ЖШС туралы заңның 10-бабының 1-тармағы «жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің бір ғана қатысушы ретінде бір адамнан тұратын басқа шаруашылық серіктестігі бола алмайды» деп белгіледі.
Шаруашылық серіктестіктің құрылтай кұжаттары — құрылтай шарты жөне жарғы. Егер серіктестікгі бір адам құратын болса, онда құрылтай шарты жасалмайды да, мүндай серіктестік жарғының және заңды тұлғаны құру жөніңдегі жазбаша түрде рәсімделген шешімнің негізінде ерекет етеді (АК-ның 41-бабының 1-тармағының 1-бөлігі). Акционерлерінің саны жүз және одан да асатын акционерлік қоғамды шаруашылық серікгестікке айналдыратьш жағдайда да құрылтай шарты жасалмайды. Акционерлік қоғамнан өсіп шыққан серіктестіктің жарғылық капиталындағы үлесіне қүқығын делелдейтін құжат шаруашылық серіктестік қатысушыларының тізілімінен алынған көшірме болып табылады (АК-ның 58-бабының 9-тармағы).[4]
- Шаруашылық серіктестіктердің құрылтай құжаттары
Шаруашылық серіктестіктің құрылтай құжаттарын нотариат куәлан-дыруға тиіс (АК-ның 58-бабының 4 және 5-тармақтары). Занды тұлғаларға арналған, АК-ның 41-бабының 4,4—1 және 5-тармақтарыңца аталған жалпы мәліметтерден басқа, шаруашылық серіктестіктің құрылтай құжаттарында әрбір қатысушы үлесінің мөлшері туралы; олардың серіктестіктің жарғылық капиталына салатын салымдарының мөлшері, құрамы, мерзімі жөне тәртібі туралы; серіктестіктің жарғылық капиталына салымдар салу жөніндегі міндеттемелерін бұзғаны үшін қатысушылардың жауапкершілігі туралы, соңцай-ақ заң құжаттарында көзделген өзге де мәліметтер болуы тиіс (АК-ның 58-бабының 6-тармағы). Заңды тұлғаның құрылтай шарты мен жарғысы арасында қайшылықтар туатын жағдайда:
— егер олар қүрылтайшьшардың ішкі қагынастарына қатысты болса, құрылтай шартының;
— егер олардың қолданылуы занды тұлғаның үшінші тұлғалармен қатынастарында маңызы болса, жарғының ережелері қолданылуы тиіс (АК-ның 41-бабының 6-тармағы).
- Жарғылық капиталға салым салу, жарғылық капиталды өзгерту
Жарғылық капиталға салым салу. Қатысушының үлесі. Шаруашылық серіктестіктің бастапқы мүлкі қүрылтайшылардың салымдарынан құралатын жарғылық капиталдан түрады. Ақша, бағалы қағаздар, заттар, интеллектуаддық қызметтің нәтижелеріне құқықты қоса алғанда, мүліктік құқықтар және өзге де мүлік жарғылық капиталға салатын салым бола алады. Құрылтайшылардың (қатысушылардың) жарғылық капиталға заттай немесе мүліктік құқықтар түріңде салатын салымдары барлық құрылтайшылардың келісімі бойынша немесе серіктестіктің барлық қатысушыларьшың жалпы жиналысының шешімімен ақшамен бағаланады. Егер мұндай салымның құны 20 мың айлық есептік көрсеткіш мөлшеріне тең сомадан асатьш болса, оның бағасын тәуелсіз сарапшы растауға тиіс. Шаруашылық серіктестікгі қайта тіркеуде оиың қатысушысының ақшалай салымьш серіктестікгің бухгалтерлік құжаттары не аудиторлық қорытьшды растай алады. Жалпы ереже бойынша, заңцы түлға өз міндеттемелері бойынша өзі жауап береді. Алайда шаруашылық серіктестіктер үшін бүл ережеден ерекшеліктер бар. Мысалы, серіктестіктің құрылтайшылары (қатысушылары) осындай баға берілген кезден бастап бес жыл бойы серіктестіктің несие берушілері аддында салым бағасы арттырылған сома шегінде бірлесіп жауап береді (АК-ның 59-бабьшың 1-тармағының 1—4-бөліктері).
Салым ретінде мүлікгік қүқық, мысалы, мүлікгі пайдалану қүқығы берілуі мүмкін. Мұндай салымның көлемі құрылтай құжаттарында көрсетілген бүкіл мерзім үшін есептелген осындай мүлікті пайдаланғаны үшін төленетін ақымен анықталады. Салымдарды мүліктік емес өзіндік құқық және өзге де материалдық емес игілік түріңце, сондай-ақ қатысушылардың серіктестікке қойған талаптарын есептеу жолымен енгізуге жол берілмейді (АК-ның 59-бабы). Соңғы ереже айтарлықтай пікірталас туғызады және мамандар арасында оның жақтастары да, қарсыластары да жеткілікгі. Жарғылық капиталға салым салудың тәртібі мен мерзімі, соңдай-ақ жарғылық капиталды қүру жөніңдегі міңцетгемелерді орындамағаны үшін жауапкершілік заң құжаттарында және (немесе) құрылтай құжаттарында белгіленеді (АК-ның 59-бабының 3-тармаіы)[5].
Егер құрылтай құжаттарында өзгеше көзделмесе, жарғылық капиталдағы барлық қатысушылардың үлестері жөне тиісінше олардьщ шаруашылық серіктестігі мүлкінің құнындағы үлестері (мүліктегі үлес) жарғылық капиталдағы салымдарына барабар болады. Алайда құрыл-тайшылар құрылтай құжаттарында өзгеше мақсатгы көздеуі мүмкін. Шаруашылық серіктесгікке қатысушы серіктестік мүлкіңцегі өз үлесін, егер заң құжаттарында немесе құрылтай құжаттарыңца өзгеше көздел-месе, салып қоюға және сатуға қүқылы (АК-ның 59-бабының 2-тармағы).
Жарғылық капиталды өзгерту — іскерлік тәжірибеде жиі кездесетін әдеттегі іс және ол өрбір серіктестікте дерлік байқалады. Жарғьшық капитадды арттыру коммерциялық ұйымның қызметіндегі игі сет больш табылады, несие берушілердің мүдделеріне нүқсан келтірмейді. Сондықтан оның құқықтық реттелуі айтарлықтай шартты реттеуші сипатта болады. Ал жарғылық капиталды азайту қажетсіз шара болып саналады,ол ең алдымен серіктестіктің несие берушілерінің мүдделеріне жағымсыз есер етеді. Сондықтан шаруашылық серікестшнің жарғылық капиталын азайтуға оның барлық несие берушілеріне хабарлағаннанкейін жол беріледі. Олар бүл жағдайда серіктестіктің мерзімінен бұрьш тоқтатылуын немесе тиісті міндеттемелерін орыңдауын және оның зиянды өтеуін талап етуге құқылы (АК-ның 59-бабының 4-тармағы).
Шаруашылық серіктестіктері қатысушьшарьшың жалпы жиналысы (өкілдер жиналысы) серіктестіктің жоғары органы болып табылады. Бір тұлға құрған шаруашылық серіктестіктерде жалпы жиналыстың өкілетгігі оның бірден-бір қатысушысьша тиесілі болады (АК-ның 60-бабының 1-тармағы).
Шаруашылық серіктестікте оның қызметіне күнделікті басшылық жасайтын және оның қатысушыларьшың жалпы жиналысына (өкідцер жиналысына) есеп беріп отыратын атқарушы орган (алқалық және (немесе, жеке-дара) құрылады. Басқару оргавдарының мүшелері оның қатысушылары арасынан сайланбауы мүмкін. Серіктесгіктің алқалы органдары ретінде басқарма (дирекция) және бақылау кеңесі құрылуы мүмкін. Заң актілерінде немесе шаруашылық серіктестігі қатысушыларының жалпы жиналысының (өкілдер жиналысының) шешімінде көзделген жағдайларда басқа да алқалық атқарушы органдар құрылуы мүмкін (АК-ның 60-бабының 2-тармағы).
Шаруашылық серіктестік органдарының құзіреті, оларды сайлау (тағайындау) тәртібі, сондай-ақ олардың шешімдер қабылдау тәртібі АК-ға, заң құжаттарына және құрылтай құжатгарына сәйкес белгіленеді (АК-ның 60-бабының 3-тармағы).
Шаруашылық серіктестіктердің акциялар шығару құқығы жоқ. Мұны өздеріне белгіленген тәртіп бойынша акционерлік қоғамдар ғана істей алады. Акционерлік қоғам түріндегі коммерциялық ұйым капиталды барынша мол жинақтай алатындықтан, заң акционерлік қоғамдар үшін ғана қаржы есебін жүргізуді көздеген. Алайда, заң актілері мен құрылтай құжаттары бойынша мұндай жағдайлар кәсіпкерлік қызметтің кейбір түрлерін жүзеге асыратын жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктесіікгер үшін көзделуі мүмкін (ЖШС туралы заңның 60-бабы). Шаруашылық серіктестіктің қызметін мемлекеттік органдар тексере алады. Олардың бұл саладағы қүзіретін заң актілері белгілейді. Шаруашылық серіктестігі қаржы есеп-қисабының дұрыстығына көз жеткізу үшін серіктестіктің немесе оның қатысушыларының мүдделерімен байланысы жоқ кәсіби аудиторды шақыра алады (мүны сыртқы аудит деп атайды). Шаруашылық серіктестігін аудиторлық тексеру серіктестіктің бір немесе бірнеше қатысушының талап етуі бойынша соның (солардың) есебінен кез келген уақытта жүргізілуге тиіс. Шаруашылық серіктестігінің қызметіне аудиторлық тексеру жүргізу тәртібі зандармен және серіктестіктің құрылтай құжатгарымен белгіленеді (АК-ның 60-бабының 4-тармағы).
- Шаруашылық серіктестікке қатысушылардың құқықтары мен міндеттері
Шаруашылық серіктестікке қатысушылардың құқықтары мен міндеттері. Шаруашылық серіктестікке қатысушылардың:
— құрылтай құжаттарында белгіленген тәртіппен шаруашылық серіктестіктің істерін басқаруға қатысуға;
— шаруашылық серіктестікгің қызметі туралы ақпарат алуға және құрылтай құжаттарында белгіленген тәргіппен оның құжатгамаларымен танысуға;
— таза табысты бөлісуге қатысуға құқығы бар. Құрылтай құжаттарының бір немесе бірнеше қатысушыны пайданы бөлісуге қатысудан шеттетуді көздейтін ержелері жарамсыз болып табылады;
— шаруашылық серікгестік таратылғаи жағдайда несие берушілермен есеп айырысқаннан кейін қалған серіктесгік мүлкіңдегі өздерінің үлесіне сәйкес мүліктің бір бөлігін немесе оның құнын алуға құқығы бар:
Шаруашылық серіктестікке қатысушылардың заң құжаттарында және құрылтай құжаттарында көзделген басқа да құқықтары болуы мүмкін (АК-ның 61-бабының 1-тармағы).
Шаруашылық серіктестікке қатысушылар:
1) құрылтай құжаттарының талаптарын сақтауға;
2) салымдарды құрылтай құжатгарында көзделген тәртіп, мөлшер, әдістер жөне мерзімдер бойынша салып отыруға;
3) шаруашылық серіктестік коммерциялық құпия деп жариялаған мәліметгерді жария етпеуге міндетгі.
Шаруашылық серіктестіктің құрылтайшылары құрылтай құжаттарында көзделген басқа да міңдеттерді атқаруы мүмкін (АК-ның 61-бабының 2-тармағы)[6].
- Серіктестіктерді қайта құру және тарату
Серіктестіктерді қайта құру және тарату. Шаруашылық серіктестік оның қагысушыларының шешімімен ерікті түрде қайта құрылуы немесе таратылуы мүмкін. Оларды қайта құру мен таратудың өзге негіздерін АК, Шаруашьшық серіктестік туралы жарлық, ЖШС туралы заң және басқа заң құжаттары анықтайды. Мысалы, несие берушілерге жарғылық капиталды азайту туралы хабарламау шаруашылық серікгестіктер үшін осындай негіз болып табылады (АК-ның 59-бабының 4-тармағы).
Шаруашылық серіктестіктер заң құжаттарында белгіленген реттер мен тәртіп бойынша қатысушылардың жалпы жиналысының шешімімен шауашылық серіктестіктің бір түрінен екінші түріне акционерлік қоғамдар немесе өңдірісгік кооперативтер болып қайга құрылуы мүмкін. Толық серіктестік немесе сенім серіктестігі акционерлік қоғам, жауапкершілігі шектеулі немесе қосымша жауапкершілігі бар серіктестік болып қайта құрылған жағдайда акционерлік қоғамның, жауапкершілігі шектеулі немесе қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктің қатысушысы болған әрбір толық серіктес толық серіктестіктен немесе сенім серіктестігінен акционерлік қоғамға, жауапкершілігі шектеулі немесе қосымша жауапкершілігі бар серіктестікке көшкен міндеттемелер бойынша екі жыл бойы өзінің барлық мүлкімен субсидиялық жауапты болады. Бұрынғы толық серіктестіктің өзіне тиесілі акцияларды (үлестерді) иеліктен шығаруы оны мұндай жауаптылықтан босатпайды (АК-ның 62-бабы).
- Толық серіктестік
Толық серіктестік. Толық серіктестіктің мүлкі жеткіліксіз болған жағдайда қатысушылары серіктесгіктің міндетгемелері бойынша өзіне тиесілі барлық мүлкімен ортақ жауапкершілікте болатын серіктестік толық серіктестік деп танылады (АК-ның 63-бабының 1-тармағы). Қатысушылары жауапкершілігінің ерекшелігіне байланысты ҚР-дың кәсіпкерлік пракгикасьшда толық серіктесгіктер кең қолданыс таппаған. Сонымен бірге, көптеген батыс елдерінде сауда серіктесін немесе клиентті таңдауда толық серіктестікке басымдық беріледі. Несие берушілерге жоғары кепілдікті сақтау мақсатыңда азамат бір ғана толық серіктестіктің қатысушысы бола алады (АК-ның 63-бабының 2-тармағы).
Толық серіктестіктің жаргылық капиталының мөлшерін оның құрылтайшылары белгілейді, бірақ ол қатысушылардың жарғылық капиталға салымдарын салатын кезде Қазақстан Республикасында заң жүзінде белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 25 мөлшерінен кем болмауы тиіс (Шаруашылық серіктестік туралы жарлықтың 13-бабының 1-тармағы). Толық серіктесгіктің ең жоғары органы — қатысушылардың жалпы жиналысы больш табылады. Толық серіктестіктің, ішкі мәселелері жөніндегі шешім барлық қатысушылардың жалпы келісімі бойынша қабылданады. Серіктестіктің құрылтай шартында қатысушылардың көпшілік даусымен шешім қабылданатын ретгер көзделуі мүмкін. Егер құрылтай шартыңца оның қатысушыларының санын анықтаудың өзгеше тәртібі көзделмесе, толық серіктестіктің әрбір қатысушысының бір даусы болады. Құрылтай шартында қатысушылар алатын дауыс санын олардың жарғылық капиталдағы үлесіне сай белгіленетіндігі көзделуі мүмкін. Толық серіктестікті басқаруды осы серіктестіктің атқарушы органдары жүзеге асырады. Басқару органдарының түрлері, қүрылу тәртібі жөне олардың құзіреті құрылтай құжаттарында белгіленеді. Серіктестіктің ісін жүргізу тапсырылған толық серіктестікгің органдары барлық қатысушыларға олардың талап етуі бойынша өз қызметі туралы толық ақпарат беріп отыруға міндетті (АК-ның 65-бабының 1, 2, 4-тармақтары).
Серіктестіктің қалған түрлерінен өзгеше, толық серіктестікте тұлғалық жағдай барынша маңызды болады. Бүл серіктестердің толық жеке жауапкершілігіне байланысты. Сондықтан толық серіктестікке қатысушының өз үлесін (үлесінің бір бөлігін) оның басқа қатысу-шыларына немесе үшінші жақтарға қалған барлық қатысушылардың келісімімен ғана беруіне болады. Үлес (үлестің бір бөлігі) үшінші жаққа берілген жағдайда сонымен бірге толық серіктестіктен шыққан қатысушыға тиесілі қүқықтар мен міңдетгердің бүкіл жиынтығы соған ауысады. Толық серіктестіктщ қатысушысы қайтыс болған ретге қалған барлық қатысушылардың келісуімен қүқықты мирасқор (мүрагер) серіктестікке кіре алады. Құқық мирасқор (мүрагер) қатысушының толық серіктестік алдындағы борыштары бойынша, сондай-ақ серік-тестіктің үшінші жақтары аддындағы бүкіл серіктестік қызметі кезінде пайда болған борыштары бойынша жауашы болады. Құқық мирасқор (мұрагер) толық серіктесгікке кіруден бас тартқан немесе қүқық мирас-қорды (мұрагерді) қабылдаудан серіктестік бас тартқан жағдайда, оған қатысушы қайтыс болған күні белгіленген серіктесгік мүлкіңцегі үлестің құқық мирасқорлық негізінде өзіне тиесілі қүны төленеді. Бұл реттерде тиісінше құрылтай құжаттарында (жарғысьшда) көзделген мерзімде құрылтай шартыңда аталған серіктестік мүлкінің мөлшері азайтылады, бірақ ол үш айдан кешіктірілмеуге тиіс (АК-ның 66-бабы).
Толық серіктестіктің қатысушысы серіктестіктен кез келген уақытта шыға алады, ол бүл жөнінде қалған қатысушыларға іс жүзіңце шығатын мерзімінен кемінде 6 ай бүрын ескертеді. Бес жылға дейінгі мерзімге құрылған толық серіктестіктен мерзімінен бұрын бас тартуға дәлелді себептер болғанда ғана жол беріледі. Толық серіктестіктің құрылтай құжаттарында қатысушылардың серіктестіктен шығуы туралы өтініш беруінің өзгеше мерзімі көзделуі мүмкін. Серіктестіктің қатысушылары арасында серіктестіктен шығу құқығынан бас тартуға келісім жасау жарамсыз деп танылады (Шаруашылық серіктестік туралы жарлықтың 16-бабы).
Толық серіктестікке қатысушылар қалатын қатысушылардың бірауыздан қабылдаған шешімі бойынша және оған дәлелді себептер болған жағдайда, атап айтқанда, оның (олардың) өз міңдетгерін дөрекі бұзуы немесе іс жүргізу қабілетсіздігі байқалған жағдайда қатысушылардың біреуін немесе бірнешеуін серіктестіктен сот тәртібімен шығаруды талап етуге қүқылы. Толық серіктестіктен шығарылған қатысушыға шығатын кездегі балансқа сәйкес салған салымына қарай оның серіктес мүлкіндегі үлесінің құны төленеді (АК-ның 68-бабы).
Толық серіктестікке қатысушының жеке борыштары пайда болуы мүмкін. Қатысушының толық серіктестіктің жеке борыштары бойынша өз үлесін өндіріп алуға өтініш жасауына борыштарды өтеу үшін оның басқа мүліктері жеткіліксіз болған жағдайда ғана жол беріледі. Мұндай қатысушының несие берушілері толық серіктестіктен серіктестік мүлкінен ақы өндіріп алу мақсатымен борышқордың жарғылық капиталдағы үлесіне сәйкес мүліктің бір бөлігін бөліп беруді талап етуге құқылы. Серіктестік мүлкінің бөліп берілуге жататын бөлігі немесе оның қүны несие берушілердің бөліп беру туралы талаптары қойылған кезде жасалған баланс бойынша анықталады. Қатысушының толық серіктестік мүлкіндегі үлесінен ақы өндіріп алу оның серіктестікке қатысуын тоқтатады (АК-ның 69-бабы).
Толық серіктестіктің занды тұлғалардың басқа түрлерінен мәнді айырмашылықтары бар. Тарихи түрғыдан қарағанда, занды тұлғалар жеке тұлға-кәсіпкердің кәсіпкерлік тәуекелде түрған мүлкін өзге мүліктен айыруға мүмкіңдік беретін құқықтық нысан ретівде пайда болған. Серіктестіктің біз қарастырып отырған нысанында жағдай өзгеше. Егер толық серіктестік таратылған жағдайда, оның барлық борыштарын өтеу үшін нақтылы мүлкі жетпейтін болса, серіктестік үшін жетпейтін бөлігі жөнінен оған қатысушылар ортақ жауапкершілікті өздерінің заң құжаттарына сәйкес ақы өндіріп алынатын барлық мүлкімен өз мойнына алады. Толық серіктестіктің қатысушысы серіктестіктің борышы бойынша, егер заң құжаттарында өзгеше көзделмесе, оған өзі кіргеннен кейін немесе кіргенге дейін пайда болғанына қарамастан жауап береді. Алайда заң құжаттарында бүл ережеден ауыткушылық та көзделген. Серіктесіік мүлкіңдегі өз үлесінен астам бөлігіндегі толық серіктестіктің борыштарын өтеген қатысушы өзінің алдында серіктестік мүлкіндегі өз үлесінің мөлшеріне тең үлестік жауапкершілікті мойньша алатьш өзге де қатысушыларға таісті бөлігінде кері талап қоюға құқылы (АК-ның 70-бабының 1, 2-тармақтары).
Толық серіктестіктен өз қалауымен шыққан немесе серіктестіктен соггың шешімі бойынша шығарылған қатысушы, соңдай-ақ қайтыс болған қатысушының серіктестікке кіруден бас тартқан құқық мирасқоры (мүрагері) серіктестіктен өздері шыққан кезге дейін пайда болған серіктестік міндеттемелері бойынша серіктестіктің өздері серіктестіктен шыққан жыл ішіндегі серіктестік қызметі туралы есеп бекітілген күннен бастап, екі жыл бойы жауап береді. Өз үлесін бір қатысушыға немесе үшішпі жаққа беру арқылы серіктестік мүлкіңдегі өз үлесінен несие беруші (несие берушілер) ақы өндіріп алу арқылы шыққан қатысушы, сондай-ақ қайтыс болған қатысушының серіктестікке қабылдаудан қалған қатысушылар бас тартқан құқық мирасқоры (мүрагері) серіктестік міндеттемелері бойьшша жауап бермейді. Толық серіктестік тоқтатылғаннан кейін қатысушылар серіктесгік тоқтатылған күннен бастап екі жыл бойы ол тоқтатылған кезге дейін пайда болған серіктестік міндеттемелері бойынша жауапты болады. Толық серіктестіктің осы бапта көзделген міндеттемелері бойынша өздерінің жауапкершілік тәртібін өзгертетін қатысушылардың келісімі жарамсыз болып табылады (АК-ның 70-бабының 3—6-тармақтары).
Занды тұлғаны таратудың жалпы негіздерінен басқа, серіктестікте жалғыз қатысушы қалып, ол 6 ай ішінде серіктестікті қайта құрамаса немесе жаңа қатысушылар қабылдамаған жағдайда да толық серіктестік таратылады. Толық серіктестікке қатысушылардың жеке жауап-кершілігінің ерекшеліктеріне байланысты тұлғалық фактор төтенше маңызды болады. Бір-біріне деген жеке сеніміне сүйеніп, серіктерінің іскерлік қасиетгері мен материалдық мүмкіндіктеріне үміт арта отырьш, толық серіктер көсіпкерлік қызметпен айналысады. Сондықтан, жалпы ереже бойынша, қатысушылар құрамының өзгеруі серіктестіктің тоқтатылуына әкеп соғады. Алайда қатысушылар өз кәсіпорындарының өмір сүруін түрақтандыра алады. Толық серіктестікке қатысушылардың қайсыбіреуі шығып кеткен немесе қайтыс болған жағдайда, олардың бірі хабар-ошарсыз кетті, әрекет қабілеттілігі жоқ немесе әрекет қабілеттілігі шектеулі не банкрот деп танылған немесе несие беруші бір қатысушы жарғылық капиталдағы оның үлесіне сәйкес келетін мүлкінен ақы өндіріп алған реттерде, егер ол серіктестіктің құрылтай құжаттарында көзделсе немесе қалған қатысушылар келісетін болса, серіктестік өз қызметін жалғастыра береді. Егер қатысушылардың бірі осы аталған негіздер бойынша серікгестіктен шығып кетсе, серік-тестікгің жарғылық капитальшдағы өзге де қатысушылардың үлестері, егер қүрылтай құжатгарыңда өзгеше көзделмесе, олардың салымдарьша қарай көбейеді. Сонымен бірге қүрылтай құжатта — өзге ереже де көзделуі мүмкін (АК-ның 71-бабы).
- Сенім (коммандиттік) серіктестігі
Сенім (коммандиттік) серіктестігі. Сенім серіктестігі ұйымының көмегімен бизнес жүргізу қазақстандық, сондай-ақ дүниежүзілік тәжірибеде айтарлықтай сирек кездесетін құбылыс. Алайда мұндай әдістің белгілі бір жағдайларда өзіндік артықшылықтары болатындықтан, заң шығарушылар оны кәсіпкерлік тандаудың мүмкіндіктерш ұлғайту үшін ұсынады. Серіктестіктің міңдеттемелері бойынша өзінің бүкіл мүлкімен (толық серіктерімен) қосымша жауап беретін бір немесе одан да көп қатысушылармен қатар, серіктестіктің (салымшылардың) мүлкіне өздері салған салымдардың жиынтығымен шектелетін бір немесе одан көп қатысушыларды да енгізетін және серіктестіктің кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға қатыспайтын серіктестік сенім серіктестігі деп танылады (АК-ның 72-бабының 1-тармағы). Толық жөне сенім серіктестіктерінің қызметі мен қүқықтық мөртебесінде көптеген үқсастықтар бар. Сондықтан, сенім серіктестігіне АК-ның және Шауашылық серіктестік туралы жарлықтың қағидалары қолданылады.
«Коммандит» термині латынның йеропеге — сақтау, сақтауға сеніп тапсыру — деген сөзіне сай келетін итальянның соттап сөзінен шыққан, бұл коммандитшілер мен серіктердің өзара қарым-қатынасының мәнін көрсетеді. Маман кәсіпкерлер болмағандықтан және өзінің салымына ғана тәуекел ететін коммандитшілер (салымшылар) серіктестіктің істеріне және оны басқаруға қатыспайды. Олар табыс алу және серіктестіктің қызметі туралы ақпарат алу қүқығын ғана сақтайды. Сондықтан серіктесгікіің мүліктерін пайдалану мәселелерінде олар толық серіктерге сенуге, оларға сеніп тапсыруға мәжбүр болады. Сол себепті, Ресей Федерациясында коммандиттік серіктестікгерді сенімге негізделген серіктестік деп атайды.
Сенім серіктестігшщ жаргылық капиталы толық серіктер мен салым-шылардың салымдарынан қүралады және қатысушылардың жарғылық капиталға салым-салуы кезінде Қазақстан Республикасында заң жүзіңде белгіленген 50 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінен кем болмауы тиіс. Салымшылардың жарғылық капиталдағы үлесінің жиынтық мөлшері 50 пайыздан аспауы керек. Мұнда сенім серіктестігінің қүрылтай құжаттарында салымшылардың толық серіктердің салымдарын (салымдарының бір бөлігін төлеу жөніндгі міндеттері көзделуі мүмкін. (Шаруашылық серіктестіктер туралы жарлықтың 28-бабының 1, 2-тармақтары).
Жарғылық капитал салымшылардың салған салымдарын есепте-мегенде, толық серіктердің сенім серіктестігі мүлкіндегі үлесін анық-тайды. Шаруашылық қызметі барысында жарғылық капитал өзгеруі мүмкін. Сенім серіктестшнің жарғылық капитальш азайтуа оның барлық несие берушілеріне хабарлағаннан кейін жол беріледі. Несие берушілер бұл ретте тиісіі міндеттемелердің мерзімінен бұрын тоқтатылуын немесе орындалуьш және өздері шеккен залалдың орны толтырылуын талап етуге құқылы. Аталған тәртіпті бүза отырып, жарғылық капиталды азайту мүдделі адамдардың арызы бойынша сотгың шешімімен сенім серіктестігін таратуға негіз болады[7].
Сенім серіктестігіне қатысатын толық серіктердің құқықтық ережесі
және олардың серіктесгік міңдеттемелері бойышпа жауапкершілігі толық серіктестіктің қатысушылары туралы ережемен белгіленеді. Толық серік өзінің жеке мүлкімен қосымша жауапкершілік атқаратындықтан, заң шығарушылар мұндай жағдайда несие берушілердің мүдделерін қамтамасыз ететін бірқатар ережелерді белгіледі. Азамат бір ғана сенім серіктестаінің толық серіктесі бола алады. Сенім серіктестіііндегі толық серіктес толық серіктестіктің қатысушысы бола алмайды (АК-ның 72-бабының 3-тармағы).
Толық серіктестен өзгеше, салымшының жауапкершілігі шектелген: ол өзі салған салымның мөлшерінде ғанажауап береді (АК-ның 72-бабының 1-тармағы). Сенім серіктестігінің салымшысы бастапқы жөне қосымша жарналарын салады. Жарналардың мөлшерін, салу әдістері мен тәртібін құрылтай құжаттары белгілейді. Құрылтай құжаттарының мазмұнына қарамастан, салымшының мынадай құқықтары бар:
1) құрылтай құжаттарында көзделген тәртіппен серіктестік таза табысының жарғылық капиталдағы өзіне тиесілі үлесін алу;
2) серіктестіктің қаржылық есебімен танысу, сондай-ақ оның дұрыс жасалуын тексеру мүмкіндігін қамтамасыз етуді талап ету;
3) жарғылық капиталдағы өз үлесін немесе оның бір бөлігін заң қүжатгарында және серіктестіктің қүрылтай қүжаттарыңда көзделген тәртіп бойьшша басқа салымшыға немесе үшінші жаққа беруге құқығы бар. Салымшының өз үлесін басқа біреуге түгелдей беруі, оның серік-тестікке қатысуьш тоқтатады;
4) серіктестіктен шығу.
Салымшьшарға арналған осы құқықтардан бас тарту немесе оларды шектеу, оның ішінде салымшылар мен толық серіктердің келісуі бойынша шектеу жарамсыз болады. Сенім серіктестігінің құрылтай құжаттарында салымшының өзге де құқықтары көзделуі мүмкін. Мысалы, салымшының мәміле жасау өкілетгігі болуы мүмкін. Оның үстіне, егер салымшы сенім серіктестігінің мүдцелерін көздеп, тиісті өкілеттіксіз мәміле жасаса, оның әрекеттерін серіктестік мақұлдаған жағдайда мәміле бойынша ол несие берушілердің алдында толық көлемде жауап береді. Егер ол мақұлданбаса, салымшы үшінші жақтың аддында зандар бойынша өзінің ақы өндіріп алынатын бүкіл мүлкімен жеке жауап береді (АК-ның 73-бабы).
Сенім серіктестігінің ісін басқаруды толық серіктестіктер жүзеге асырады. Сенім серіктестігінің ісін оның толық серіктерінің басқару және жүргізу тәртібін олар толық серіктестік туралы ережелер бойынша белгілейді. Салымшылардың сенім серіктестігі ісін басқаруға қатысуға, сондай-ақ сенімхат бойынша болмаса, оның атынан әрекет жасауға құқығы жоқ. Сенім серіктестігі салымшьшарының серіктестік ісін басқару жөніңде толық серікгестердің өрекетгеріне дау жасауға құқығы жоқ (АК-ның 75-бабы).
Сенім серіктестігі оған қатысушы барлық салымшылар шығып кеткен жағдайда тоқтатылады. Толық серіктестер сенім серіктестігін таратудың орнына оны толық серіктестік етіп қайта құруға қүқылы. Сенім серіктестігі толық серіктестікті тарату үшін көзделген негіздер бойынша да таратылады. Салымшылар сенім серіктестігі таратылған кезде оның несие берушілерінің талаптары қанағаттандырылғаннан кейіші қалған серіктестік мүлкінен салымдарды алуға толық серіктестер алдында артықшылық құқығы болады. Сенім серіктестігінің бүдан кейінгі қалған мүлкі толық серіктестер мен салымшьшар арасында, егер құрылтай құжаттарында өзгеше тәртіп белгіленбесе, олардың серіктестік мүлкіне қосқан үлесіне қарай бөлінеді (АК-ның 76-бабы).
ІІ-ТАРАУ Жауапкершілігі шектеулі серіктестік
Жауапкершілігі шектеулі серіктесгік шаруашылық серіктестіктердің ең көп таралған нысаны болып табылады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік бірлескен кәсіпорындардың бірі болып саналады. Корпорация дегеніміз — бүл оның құрушылары осымен бір мезгілде бірлесе және зандық тең негізде әрекет ететін қатысушылар болып табьшатьш өзін-өзі үйымдастырған занды түлға.3
Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің қызметін АК және ЖШС туралы Заң реттейді. Бір немесе бірнеше адам қүрған, жарғылық ка-питалы құрылтай құжаттарымен белгіленген мөлшерде үлеске бөлінген серіктестік жауапкершілігі шекгеулі, серіктестік (бұдан былай — ЖШС) деп танылады; жауапкершілігі шектеулі серіктестікке қатысушылар оның міндеттемелері бойынша жауап бермейді және серіктестіктің қызметіне байланысты залалдарға өздерінің қосқан салымдарының құны шегінде тәуекел етеді. Осы ережеден өзгеше жағдайлар АК-да және заң актілерінде көзделуі мүмкін (АК-ның 77-бабының 1-тарма-ғының 1-тармақшасы). Мүнда, әңгіме, негізінен алғанда, серіктесшсгің әрекетгері үшін қатысушылардың (құрылтайшьшардың) жауапкершілігі жөнінде больш отыр (мысалы, қараңыз, АК-ның 44-бабының 3-тармағы және 59-бабының 1-тармағының 4-бөлімі). «Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің салымдарды толық қоспаған қатысушылары оның міндеттемелері бойынша өрбір қатысушының салым салмаған бөлігінің құны шегінде ортақ жауапты болады» (АК-ның 77-бабының 1-тармағының 2-бөлігі) деген ереже осыған жақын келеді[8]. ЖШС қатысушыларының саны шекгелмейді (АК-ның 77-бабыньщ 2-тармағьшың 1-тармақшасы). Алайда бұл үнемі осылай болған емес. Алғашында ЖШС қатысушыларының саны 30-дан, кейін — 50-ден, одан кейін — 100-ден аспауы тиіс деген шектеулер қойылды. Жарғылық капиталдың мөлшерін құрьштайшылар (қатысушылар) анықтайды және ол серіктестікті мемлекеттік тіркеу үшін құжаттар тапсыру кезіндегі 100 айлық есептік көрсеткішке тең сомадан кем болмауы тиіс (ЖШС туралы заңның 23-бабының 2-тармағы). ЖШС-ның жарғылық капиталының кепіддеуші маңызы бар.4 ЖШС-ның мәлімдеген жарғылық капиталы іс жүзіндегі нақты жарғылық капиталдан артық болатын жағдайда серіктестік несие берушілер алдында серіктестіктің борыштары бойынша жарғылық капиталдың өз капиталынан артық сомасында ортақ жауапты болады (ЖШС туралы Заңның 25-бабының 3-тармағы). Егер ЖШС жарғысыңда өзгеше көзделмесе, қатысушылардың жалпы жиналысы серіктестік мүлкіне қатысушылардың қосымша жарналар енгізуі туралы шешім қабылдай алады. Шешім серіктестіктің барлық қатысушыларының төрттен үш көпшілік дауысымен қабылданады (АК-ның 81-бабы).
ЖШС-ның жоғары органы жалпы жиналыс болып табылады. АК-ның 79-бабына сәйкес бірқатар мәселелерді жалпы жиналыс қана шеше алады.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік қатысушыларының жалпы жиналысьшьщ айрықша қүзіретіне мыналар жатады:
— серіктестіктің жарғысын өзгерту, соның ішінде оның жарғылық капиталы мөлшерін өзгерту;
— серіктестіктің атқарушы органын құру жөне оның өкілеттігін мерзімінен бүрын тоқтату, сондай-ақ жауапкершілігі шектеулі серіктестікті немесе оның мүлкін сенімгерлік басқаруға беру туралы шешім қабылдау жөне осындай беру шартгарын белгілеу;
— серіктестіктің қаржылық есебін бекіту және оның таза табысын бөлу;
— серіктестікті қайта қүру немесе тарату туралы шешім шығару;
— серіктестіктщ байқау кеңесін және (немесе) тексеру комиссиясьш (тексерушісін) сайлау және өкілеттігін мерзімінен бүрын тоқтату, совдай-ақ серіктестік тексеру комиссиясының (тексерушісінің) есептері мен қорытындыларьш бекіту;
— ішкі ережелерді, оларды қабыцдау рәсімдерін және серіктестіктің ішкі қызметін реттейтін басқа да қүжаттарды бекіту[9];
— серіктестіктің өзге де шаруашылық серіктестіктерге, сондай-ақ коммерциялық емес бірлестіктерге қатысуы туралы шешім шығару;
— тарату комиссиясын тағайыңдау және тарату баланстарын бекіту;
— жауапкершілігі шектеулі серіктестік қатысушысынан үлесті мәжбүрлеп сатып алу туралы шешім шығару.
Серіктестіктің жарғысымен жалпы жиналыстың айрықша қүзіретіне басқа мәселелерді шешу де жатқызылуы мүмкін. Серіктесгік қатысушы-ларының жалпы жиналысының айрықша қүзіретіне жатқызылған мәселелерді ол серікгестікгің атқарушы органының шешуіне бере алмайды.
ЖШС-ның жарғылық капиталдағы үлесінің басқа адамға ауысуы. ЖШС-ның қатысушысы серіктестіктің жарғылық капиталындағы өз үлесін немесе оның бір бөлігін өз қалауынша осы серіктестіктің бір немесе бірнеше қатысушысьша сатуға немесе басқа түрде беруге құқылы. Егер серіктестікгің құрылтай қүжаттарыңда өзгеше көзделмесе, жауапкершілігі шектеулі серіктестіхке қатысушының өз үлесін (оның бір бөлігін) үшінші адамдарға беруіне болады. ЖШС-ға қатысушылар үшінші тұлғалар алдында үлесті немесе оның бір бөлігін сатып алуға артықшылық берілген құқықты пайдаланады. Егер құрылтай құжатгарыңца немесе серіктестік қатысушыларьшың келісімімен өзгеше көзделмесе, үлесгі (оның бір бөлігін) сатьш алуға артықшылық берілген құқықты қатысушылар серіктестіктің жарғылық капиталындағы өз үлестерінің мөлшеріне барабар жүзеге асырады. Үлес (оның бір бөлігі) сатып алуға артықшылық берілген құқық бүзыла отырып сатылған кезде жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің кез келген қатысушысы сатылған күннен бастап үш ай ішінде өзіне сатьш алушының қүқықтары мен міндеттерін аударуды сот тәртібімен талап етуге қүқылы. Егер жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің құрылтай құжаттарына сәйкес қатысушының үлесін (оның бір бөлігін) үшінші жақтарға беру мүмкін болмаса, ал серіктестіктің басқа қатысушылары оны сатып алудан бас тартса, серіктестік қатысушыға оның нақты құнын төлеуге не оған сондай құнға сәйкес затгай мүлік беруге міндетгі (АК-ның 80-бабының 1—3-тармақтары).
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік қатысушысының үлесі оны толық төлеп болғанға дейін оның төленген бөлігі мөлшерінде ғана болып берілуі мүмкін. Қатысушының үлесін (оның бір бөлігін) жауапкершілігі шектеулі серіктестікің өзі сатып алған ретте, ол не басқа қатысушыларға немесе үшінші жаққа заң құжаттары мен серіктестіктің құрылтай құжаттарында көзделген мерзім мен тәртіп бойынша сатуға не өзінің жарғылық капиталын азайтуға міндетгі. Осы кезең ішінде түскен таза табысты бөлу, сондай-ақ жоғары оргавда дауыс беру жауапкершілігі шектеулі серікгестіктің сатып алған үлесі есетггелмей жүргізіледі (АК-ның 80-бабының 4-5-тармақтары). Егер серіктестіктің құрылтай құжаттарында мұндай ауысуға тек серіктестіктің қалған қатысушыларының келісімімен ғана рүқсат етілетіндігі көзделмесе, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің жарғылық капиталындағы үлес серіктестіктің қатысушысы болған аза-маттардың мүрагерлеріне және занды тұлғалардың құқық мирас-қорларьша ауысады. Үлестің ауысуына келісім беруден бас тарту серік-тестік қатысушының мұрагерлеріне (мирасқорларьша) заң қүжатгары мен серіктестіктің құрылтай құжаттарында көзделген тәртіп пен жағдайлар бойынша үлестің нақты құнын төлеуге немесе оларға құны сондай заттай мүлік беру міндетіне әкеліп соқтырады. Заң актілерінде үлестің заңды тұлғалардың құқық мұрагерлеріне ауысу ерекшеліктері көзделуі мүмкін (АК-ның 80-бабының 6-тармағы). Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктін, қатысушысы заң актілершде немесе құрылтай құжатгарында белгіленген серіктестік алдындағы өз міндетгерін бұзған жағдайда серіктестік жалпы жиналыстың шешіміне сәйкес сот бойынша осындай қатысушының үлесін серіктестіктің қатысушымен келісімінде белгіленген бағамен мәжбүрлеп сатьш алуды талап етуге құқылы. Келісімге қол жетпеген жағдайларда мәжбүрлеп сатып алынатын үлестің бағасын сот белгілейді (АК-ның 82-бабы). Қатысушының жеке борыштары пайда болғанда да үлесті мәжбүрлеп сату қажеттігі тууы мүмкін. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке қатысушының өз борыштарын өтеу үшін мүлкі жеткіліксіз болған жағдайда несие берушілер борышқор-қатысушының үлесін белгіленген тәртіп бойынша бөліп беруді талап етуі мүмкін (АК-ның 83-бабы).
ЖШС қызметінде сенімгерлікпен басқаруды пайдалану. Жаңа құқықтық институт ретінде сенімгерлікпен басқару ЖШС туралы зандарда айтарлықтай кеңінен пайдаланылған. Сенімгер басқарушының өзінің иелігіне берілген мүлікті пайда алушының мүдделері үшін өз атынан басқаруын, пайдалануын және оған билік етуін сенімгерлікпен басқару деп түсіну керек. Шартгарда жөне заң қүжатгарында баяндалған сызбадан белгілі бір ауытқушьшықтар көзделуі мүмкін.
Сенімгерлікпен басқаруды пайдаланудың бірінші жағдайы ЖШС-ны құру кезеңіне байланысты. Егер ЖШС жарғысында оның құрыл-тайшыларының серіктесгіктің жарғылық капиталындағы салымдар есе-біне ақша емес, өзге мүлікті енгізу көзделген болса, серікгестіктің құрылтайшылары құрылтай шартында тиісті мүлік серіктестік құрылғанға дейінгі және құрылудан кейінгі кезенде сенімгерлікпен басқаруға берілуге тиісті құрылтайшы немесе үшінші тұлғаны көрсете алады 1 (ЖШС туралы заңның 24-бабының 8-тармағы). Сонымен, бұл, бірі жағынан алганда, міңцетгі болмағанымен, қарым-қатынасгы рәсімдеудің 1 қажетгі түрі, екінші жағынан алғанда, жарғылық капиталды қүруға [арналған ақшалай қаражатты сенімгерлікпен басқаруға кедергі болмайды. Мұндай құқықтық сызбаның артықшылығы сенімгер басқарушының көтеріңкі жауапкершілігіне байланысты. Біріншіден, дау туатын жағдайда міндетгемелердің бұзылуына оның кінәлылығы анықталады, екіншіден, сенімге берілген мүліктен ақы өндіріп алуға болмайды.
Мүлікгі сенімгерлікпен басқару жөніндегі шартта мьшалар көзделуі тиіс:
1) сенімгер басқарушының барлық қүрылтайшылардың мүдделері үшін тиісті мүлікті басқаруды, ал ЖШС қүрылғаннан кейін — серіктестіктің мүдделері үшін мүлікті басқаруды жүзеге асыру міндеті;
2) ЖШС-ға ол құрылған кезден бастап пайдасына және сенімгерлік басқаруға берілген мүлік осы кезден бастап меншігіне ауысатын адамның құқықтарын беру көзделуге тиіс (ЖШС туралы заңның 24-бабының 9-тармағы).
ЖШС-ны қүру рәсімі ол аяқталғанға дейін тоқтатылған жағдайда сенімгерлікпен басқару туралы шарт оның тараптары арасында өзгеше келісім болмаған жағдайда тоқтатыльш, осындай шарт бойынша берілген мүлік қайтарылуға тиіс (ЖШС туралы Заңның 13-бабының 3-тармағы).
Екінші жағдай ЖШС туралы заңның 56-бабында көзделген, ол бойынша, егер серіктестіктің қүрылтай қүжаттарында өзгеше көз-делмесе, ЖШС немесе оның мүлкі сенімгерлік басқаруға берілуі мүмкін. Мұнда мынаны есте ұстау керек: ЖШС заңцы түлға жөне құқық субъектісі ретінде емес, АК-ның 119-бабында көрсетілгеніндей, түтас мүліктік кешен ретінде басқаруға беріледі. Мүлікті басқаруға беру туралы айтқанда, мүліктік кешеннің бір бөлігін ғана беру көзделеді. Мүлікті сенімгерлік басқаруға беру туралы шешімді ЖШС-ның жалпы жиналысы қабылдайды.
Үшінші жағдай қатысушының үлесін сенімгерлік басқаруға беру мүмкіндігімен байланысты. Егер қатысушы мен сенімгер басқарушы арасындағы шартга немесе мүлікті сенімгерлік басқаруды қүру туралы заң акгілеріңде өзгеше көзделмесе, қатысушы үлесін сенімгерлік басқару құрылған жағдайда жалпы жиналыста оның өнімі ретінде қатысушы атынан сенімгер басқарушы өрекет етуге қүқылы. Қатысушының мүдделерін біддіру тәртібіне қойылатын талаптар мүлікті сенімгерлік басқару туралы заңдарда белгіленеді (ЖШС туралы заңның 42-бабының 4-тармағы).
Төртінші жағдай мәжбүрлеп қайта құру кезіңде туады. Егер сотгың шешімі бойынша мөжбүрлеп қайта ұйымдастыру кезінде бөлуді, беліп шығаруды жүргізуге уәкілетгі ЖШС-ның атқарушы органдары сотгың шешімінде белгіленген мерзімде серіктестікті бөлуді, бөліл шығаруды жүзеге асырмаса, сот серіктестіктің мүлкіне сенімгер басқарушы тағайыңдап, оған қайта үйымдастырылатьш серіктестіктің мүлкі есебінен осы серіктестікті бөлуді, бөліп шығаруды тапсырады. Сенімгер бас-қарушы тағайындалған кезден бастап ЖШС-ны басқару жөнівдегі өкілеттік соған ауысады. Сенімгер басқарушы сотта ЖШС-ның атынан әрекет етеді, бөлу балансын жасайды және оны бөлу, бөліп шығару нәтижесінде пайда болатын серіктестіктердің құрылтай құжаттарымен бірге сотгың бекітуіне береді. Сотгың аталған құжатгарды бекітуі жаңа-дан пайда болатын серіктестіктерді мемлекеттік тіркеуге негіз болып табылады (ЖШС туралы заңның 64-бабы).
2.1. Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің құқықтық қабілеті
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік коммерциялыє µйым болып табылады, азаматтыє єµєыєтары болады жЎне јазаєстан Республикасыны¦ за¦дарында тыйым салынба¬ан кез келген єызмет тЇрін жЇзеге асыру¬а єажетті, Јз єызметіне байланысты міндеттерді атєарады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік тізбесі за¦ актілерінде белгіленетін жекелеген єызмет тЇрлерімен лицензия негізінде ¬ана айналыса алады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік Јзі орналасєан жерден тыс жерлерде јазаєстан Республикасы Азаматтыє кодексіні¦ (жалпы бЈлім) 43-бабына сЎйкес филиалдар єµрып, Јкілдіктер ашу¬а єµєылы. Серіктестік Јзін мемлекеттік тіркеуді жЇзеге асыр¬ан орган¬а Јз филиалдарын єµр¬аны жЎне Јкілдіктерін ашєаны туралы, сондай-ає оларды¦ орналасєан жері туралы хабарлау¬а міндетті. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ филиалдарын єµру жЎне Јкілдіктерін ашу туралы шешімді, егер серіктестік жар¬ысында мµндай шешімдерді оны¦ єатысушыларыны¦ жалпы жиналысы єабылдайтыны кЈзделмесе, серіктестікті¦ атєарушы органы єабылдайды. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ єµрылтайшылары, сондай-ає ол єµрыл¬аннан кейін серіктестік мЇлкінен Їлеске єµєыє ал¬ан адамдар оны¦ єатысушылары болып табылады. Мекемелер, егер за¦ актілерінде Јзгеше кЈзделмесе, меншік иесіні¦ рµєсатымен жауапкершілігі шектеулі серіктестіктерге єатысушы бола алады[10]. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жал¬ыз єатысушысы ретінде бір адамнан тµратын басєа шаруашылыє серіктестігі бола алмайды. Бір єатысушыдан тµратын жауапкершілігі шектеулі серіктестікте єатысушыларды¦ жалпы жиналысыны¦ єµзыретіне жататын шешімдерді жал¬ыз єатысушы жеке-дара єабылдайды жЎне олар жазбаша ресімделеді. Бµл жа¬дайда осы За¦ны¦ 44-50-баптарыны¦ ережелері єолданылмайды.
- Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке
қатысушылардың құқықтары мен міндеттері
Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушылар: осы За¦да жЎне серіктестік жар¬ысында кЈзделген тЎртіппен серіктестік істерін басєару¬а єатысу¬а; серіктестік жар¬ысында кЈзделген тЎртіппен серіктестікті¦ єызметі туралы аєпарат алу¬а, оны¦ бухгалтерлік жЎне Јзге де єµжаттамасымен танысу¬а;серіктестік єызметінен осы Зবа, серіктестікті¦ єµрылтай єµжаттарына жЎне оны¦ жалпы жиналысыны¦ шешімдеріне сЎйкес табыс алу¬а;серіктестік таратыл¬ан жа¬дайда кредит берушілермен есеп айырысєаннан кейін єал¬ан мЇлікті¦ бір бЈлігіні¦ єµнын немесе серіктестікті¦ барлыє єатысушыларыны¦ келісімі бойынша осы мЇлікті¦ бір бЈлігін заттай алу¬а;осы За¦да кЈзделген тЎртіппен Јз Їлесін бЈліп алу арєылы серіктестікке єатысуын тоєтату¬а єµєылы.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ осы За¦да жЎне єµрылтай єµжаттарында кЈзделген басєа да єµєыєтары болуы мЇмкін. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушылар: єµрылтай шартыны¦ талаптарын орындау¬а; єµрылтай єµжаттарында кЈзделген тЎртіпте, мЈлшерде жЎне мерзімде серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталына салымдар салу¬а;серіктестік коммерциялыє єµпия деп жарияла¬ан мЎліметтерді жария етпеуге міндетті.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ єµрылтайшылары серіктестікті¦ єµрылтай єµжаттарымен осы За¦да кЈзделген басєа да міндеттерді мойнына алуы мЇмкін.
- Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктерді құру,
қайта ұйымдастыру мен тарату
Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті єµру оны¦ єµрылтайшыларыны¦ єµрылтай шартын жасасуынан (осы За¦ны¦ 14-бабы) басталып, серіктестікті за¦ды тµл¬а ретінде мемлекеттік тіркеуден Јткізумен (осы За¦ны¦ 19-бабы) аяєталады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті єµру рЎсімі ол аяєтал¬ан¬а дейін: бір жыл ішінде, ал егер єµрылтай шартында басєа мерзім белгіленсе, осы мерзім ішінде, єµрылтай шарты жасал¬ан кЇннен бастап серіктестікті мемлекеттік тіркеу туралы тиісті Јтініш берілмеген жа¬дайда; серіктестікті мемлекеттік тіркеуден бас тарту¬а сот тЎртібімен белгіленген мерзімде ша¬ым жасалмаса не ша¬ым жасалып, бірає ша¬ым єабылданба¬ан жа¬дайда тоєтатылады.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті єµру рЎсімі ол аяєтал¬ан¬а дейін тоєтатыл¬ан жа¬дайда (осы бапты¦ 2-тарма¬ы): жар¬ылыє капиталды єалыптастыру Їшін аєша, ба¬алы єа¬аздар, заттар, соны¦ ішінде санаткерлік єызмет нЎтижелеріне єµєыєты єоса мЇліктік єµєыє жЎне Јзге де мЇлік єосєан серіктестікті¦ єµрылтайшылары оларды дереу єайтаруды талап етуге єµєылы; осы За¦ны¦ негізінде жасал¬ан сенімгерлік басєару туралы шарт оны¦ тараптары арасында Јзгеше келісім болма¬ан жа¬дайда тоєтатылып, осындай шарт бойынша берілген мЇлік єайтарылу¬а тиіс. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті єµру рЎсімі ол аяєтал¬ан¬а дейін тоєтатыл¬ан жа¬дайда (осы бапты¦ 2-тарма¬ы), егер єµрылтайшылар жа¦а єµрылтай шартын жасасса, серіктестікті єµру¬а болады. Бµл ретте мемлекеттік тіркеуден бас тарту¬а себеп бол¬ан мЎн-жайлар ескерілуге тиіс. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік єµрылтай шарты негізінде єµрылады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ єµрылтай шартында мыналар болу¬а тиіс: серіктестікті єµру туралы шешім, оны¦ фирмалыє атауы жЎне орналасєан жері; серіктестік єµрылтайшыларыны¦ атауы, орналасєан жері, банктік реквизиттері (егер єµрылтайшы за¦ды тµл¬а болса) немесе аты-жЈні, тµратын жері мен жеке басын куЎландыратын єµжат деректері (егер єµрылтайшы жеке тµл¬а болса) кЈрсетілген серіктестік єµрылтайшыларыны¦ тізбесі; серіктестікті єµру тЎртібі; оны¦ єµрылуына байланысты єµрылтайшыларды¦ міндеттері, сондай-ає єµрылтайшыларды¦ серіктестіктерді єµру жЈніндегі єызметті жЇзеге асыруыны¦ Јзге де шарттары; атал¬ан адамдарды¦, сондай-ає серіктестікті єµру мен тіркеу барысында єµрылатын серіктестікті¦ мЇдделерін білдіруге уЎкілдік берілетін басєа да адамдарды¦ Јкілеттігін аныєтау; серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталыны¦ мЈлшері;
серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталына Ўрбір єµрылтайшыны¦ аєша салымыны¦ єµрамы, мЈлшері мен мерзімі туралы немесе заттай нысанда не мЇліктік єµєыєтар тЇрінде салын¬ан салымны¦ аєшалай ба¬алануы туралы мЎліметтер; серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталына єосымша салымдар салу туралы шешім єабылдауды¦ тЎртібі, сондай-ає серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталына салымдарды уаєтылы салмауды¦ салдарлары; єµрылтайшыны¦ серіктестік мЇлкіндегі Їлесін аныєтау; серіктестікке єатысушылар Їлестеріні¦ ауысу тЎртібі;серіктестік жар¬ысын бекіту;
серіктестікті¦ таза табысын бЈлу тЎртібі.
јµрылтайшыларды¦ шешімі бойынша єµрылтай шартына серіктестікті єµру¬а жЎне оны¦ єызметіне єатысты осы Зবа жЎне басєа да за¦ актілеріне єайшы келмейтін Јзге де ережелер енгізілуі мЇмкін. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ єµрылтай шартында оны¦ єызметіні¦ мЎні мен маєсаты кЈзделуі мЇмкін. Егер єµрылтай шартында Јзгеше кЈзделмесе, жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ єµрылтай шарты коммерциялыє єµпия болып табылатын єµжаттар єµрамына кіреді, мемлекеттік жЎне Јзге де ресми органдар¬а, сондай-ає Їшінші жаєєа серіктестік органдарыны¦ шешімімен ¬ана не за¦ актілерінде белгіленген жа¬дайларда µсынылу¬а тиіс.Мемлекеттік тіркеу кезінде тіркеуші орган¬а єµрылтай шартын табыс ету талап етілмейді. јµрылтай шартыны¦ талаптары осы шартєа єол єой¬ан єµрылтайшылар Їшін, сондай-ає серіктестік єµрылып, тіркелгеннен кейін о¬ан кірген жа¦а єатысушылар Їшін міндетті болып табылады.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ єµрылтай шарты Ўрбір єµрылтайшыны¦ немесе оны¦ уЎкілетті Јкіліні¦ шартєа єол єоюы арєылы жасалады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ єµрылтай шарты жазбаша нысанда жасалады. Шартєа серіктестікті¦ барлыє єµрылтайшылары єол єояды.јµрылтайшылар Јкілдеріні¦ серіктестікті єµру¬а жЎне єµрылтай шартына єол єою¬а єµєыє беретін тиісті Јкілеттігі болу¬а тиіс.
јµрылтайшылар єатарына кіретін за¦ды тµл¬аларды оларды¦ тиісті за¦ды тµл¬а атынан сенімхатсыз Ўрекет етуге єµєылы басшылары µсынуы мЇмкін.Шартєа єол єоюдан бас тарту серіктестікке кіруден бас тартуды білдіреді. Шартєа єол єойма¬ан адамдарды оны¦ єµрылтайшыларыны¦ тізбесінде кЈрсетуге болмайды.Шартєа ескертпелер жасай отырып єол єою¬а жол берілмейді. Серіктестікті¦ жекелеген єатысушылары мЎртебесіні¦ ерекшеліктері барлыє єµрылтайшылар єол єой¬ан шартты¦ мЎтінінде кЈрсетілуге тиіс. јµрылтай шартын нотариат куЎландыру¬а тиіс.јµрылтай шартына єол єой¬ан єµрылтайшылар серіктестік мемлекеттік тіркеуден Јткен со¦ серіктестікті¦ єатысушылары болады.Жал¬ыз єатысушы бар жауапкершілігі шектеулі серіктестік оны¦ жеке Јзі єабылда¬ан шешімні¦ негізінде єµрылады.Бµл жа¬дайда єµрылтай шарты жасалмайды.Жал¬ыз єатысушы бар жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ысын осы серіктестікті єµр¬ан адам бекітеді. Жал¬ыз єатысушысы бар серіктестікті мемлекеттік тіркеу жауапкершілігі шектеулі серіктестікті тіркеу Їшін белгіленген жалпы тЎртіп бойынша жЇргізіледі. Егер жал¬ыз єатысушысы бар жауапкершілігі шектеулі серіктестік салымды бЈлу немесе жар¬ылыє капиталды µл¬айту нЎтижесінде жа¦а єатысушылармен толыєса, олар осы За¦ны¦ 15-бабында кЈзделген ережелер бойынша єµрылтай шартына єол єою¬а міндетті.Акционерлердi¦ саны жЇз жЎне одан да кЈп акционерлiк єо¬ам жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiк болып єайта єµрыл¬ан жа¬дайда єµрылтай шарты жасалмайды.Серiктестiкке єатысушыларды¦ тiзiмiнен кЈшiрме акционерлердi¦ саны жЇз жЎне одан да кЈп акционерлiк єо¬амнан єайта єµрыл¬ан жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктi¦ жар¬ылыє капиталда¬ы єатысу Їлесiне меншiк єµєы¬ын растайтын єµжат болып табылады.
Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiкке єатысушыларды¦ тiзiлiмiн ба¬алы єа¬аздар µстаушылар тiзiлiмiн жЇргiзу жЈнiндегi єызметтi жЇзеге асыру¬а лицензиясы бар ба¬алы єа¬аздар рыногыны¦ кЎсiби єатысушысы (тiркеушi) жЇзеге асырады. Жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiкке єатысушылар тiзiлiмiн жЇргiзу тЎртiбi тiркеушi мен серiктестiк арасында жасал¬ан шартпен, сондай-ає осы тiркеушiнi¦ серiктестiкке єатысушылар тiзiлiмiн жЇргiзу жЈнiндегi єызметiн реттейтiн iшкi єµжаттарымен аныєталады.Акционерлiк єо¬амнан єайта єµрыл¬ан жауапкершiлiгi шектеулі серіктестікті¦ жар¬ысына єайта єµру туралы шешім єабылда¬ан акционерлердi¦ жалпы жиналысы уЎкiлеттiк берген адам єол єояды.
Акционерлiк єо¬амнан єайта єµрыл¬ан жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктi¦ жар¬ысына Јзгерiстер мен толыєтырулар енгiзу туралы шешiм серiктестiкке єатысушыларды¦ жалпы жиналысында, осы За¦ны¦ 48-бабында белгiленген тЎртiппен єабылданады[11].Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ысы серіктестікті¦ за¦ды тµл¬а ретіндегі єµєыєтыє мЎртебесін белгілейтін єµжат болып табылады.Серіктестікті мемлекеттік тіркеу кезінде оны¦ жар¬ысы єµрылтай єµжаты ретінде єаралады.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ысында:серіктестікті¦ фирмалыє атауы, орналасєан жері мен мекен-жайы; серiктестiкке єатысушыларды¦ (єатысушылар саны жЇз жЎне одан да кЈп акционерлiк єо¬амнан єайта єµрыл¬ан серiктестiктердi єоспа¬анда) оларды¦ атауы, орналасєан жерi, мекен-жайы, банк реквизиттерi (eгep єµрылтайшы за¦ды тµл¬а болса) немесе аты-жЈнi, тµратын жерi жЎне жеке басын куЎландыратын єµжатты¦ деректерi (eгep єµрылтайшы жеке тµл¬а болса) кЈрсетiлген тiзбесi; <*>серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталыны¦ мЈлшері туралы мЎліметтер; серіктестік органдарын єµру тЎртібі мен оларды¦ єµзыреті;серіктестікті єайта µйымдастыру жЎне оны¦ єызметін тоєтату ережелері болу¬а тиіс.
Егер серіктестікті бір адам єµрса, оны¦ жар¬ысында мЇлікті єµру мен табыста бЈлу тЎртібі де белгіленеді. Жар¬ыда јазаєстан Республикасыны¦ за¦дарына єайшы келмейтін басєа ережелер де болуы мЇмкін. Серіктестікті¦ жар¬ысында оны¦ єызметіні¦ мЎні мен маєсаттары кЈзделуі мЇмкін.Жар¬ыны єµрылтайшыларды¦ жалпы жиналысы бірауыздан бекітуге тиіс жЎне о¬ан барлыє єµрылтайшылар немесе оларды¦ уЎкілетті Јкілдері єол єояды. Серіктестікті¦ жар¬ысын нотариат куЎландыру¬а тиіс. Серіктестікті¦ нотариат куЎландыр¬ан жар¬ысында даналары, сондай-ає оны¦ кейінгі Јзгерістері туралы барлыє єµжаттар серіктестікті мемлекеттік тіркеуді жЇзеге асыр¬ан органда саєталады.Барлыє мЇдделі адамдар серіктестік жар¬ысымен танысып шы¬у¬а єµєылы.Серіктестік Јз єызметін јазаєстан Республикасыны¦ °кіметі бекіткен жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ °лгі жар¬ысыны¦ негізінде жЇзеге асыру¬а єµєылы. Бµл жа¬дайда серіктестікті мемлекеттік тіркеу барысында жар¬ыны табыс ету талап етілмейді[12].Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ысын Јзгерту жалпы жиналысты¦ осы За¦ны¦ 48-бабы ережелеріне сЎйкес єабылданатын шешімі бойынша жЇзеге асырылады.Серіктестік жар¬ыны¦ Јзгертілгені туралы серіктестікті мемлекеттік тіркеуді жЇзеге асыр¬ан орган¬а бір айды¦ ішінде хабарлау¬а міндетті. Бµл мерзім Јткен со¦ кез келген мЇдделі адам за¦ды тµл¬аларды¦ мемлекеттік тізіліміне жар¬ыны¦ Јзгерістеріне сЎйкес Јзгерістер енгізуді сот тЎртібімен талап етуге єµєылы. Серіктестік пен о¬ан єатысушылар Їшінші жаєпен єатынастарында серіктестікті мемлекеттік тіркеуді жЇзеге асыр¬ан орган осы бапты¦ 2-тарма¬ында кЈзделген хабарламаны ал¬ан кезден бастап не сот шешімі негізінде за¦ды тµл¬аларды¦ мемлекеттік тізіліміне Јзгерістер енгізілген кезден бастап он бес кЇн Јткеннен кейін серіктестік жар¬ысында¬ы Јзгерістерге сілтеме жасау¬а єµєылы. Алайда Їшінші жає атал¬ан мЎн-жайлар мен мерзімдер басталмай тµрып та осы Јзгерістерді ескере отырып іс-єимыл жасау¬а єµєылы. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік ол мемлекеттік тіркеуден Јткен кезден бастап єµрыл¬ан болып есептеледі. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті мемлекеттік тіркеуді Ўділет органдары за¦ды тµл¬аларды тіркеу туралы за¦дарда белгіленген тЎртіппен жЇзеге асырады.
Мемлекеттік тіркеуді¦ деректері, оны¦ ішінде серіктестікті¦ фирмалыє атауы, жар¬ылыє капиталыны¦ мЈлшері, єµрылтайшыларыны¦ єµрамы мен атєарушы органдары, оны¦ орналасєан жері туралы мЎліметтер жалпы¬а бірдей танысу Їшін ашыє за¦ды тµл¬аларды¦ біры¦¬ай мемлекеттік тізіліміне енгізіледі жЎне серіктестікті¦ коммерциялыє єµпиясы болмайды. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті мемлекеттік тіркеу Їшін єµрылтайшылар: єµрылтайшылар серіктестік єµру¬а уЎкілеттік берген адам єол єой¬ан серіктестік єµру туралы Јтінішті;серіктестікті¦ жар¬ысын (осы За¦ны¦ 17-бабы); за¦ды тµл¬аны мемлекеттік тіркеу Їшін алым тЈленгенін растайтын єµжатты табыс етуге тиіс. Акционерлерi жЇз жЎне одан да кЈп акционерлiк єо¬амнан єайта єµрыл¬ан жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктi мемлекеттiк тіркеу Їшiн:єайта єµру туралы шешiм єабылда¬ан акционерлердi¦ жалпы жиналысы уЎкiлдiк берген адам єол єой¬ан серiктестiктi єµру туралы Јтiнiш;серiктестiктi¦ жар¬ысы;єайта єµру туралы шешiм єабылда¬ан акционерлердi¦ жалпы жиналысы уЎкiлдiк берген адам єол єой¬ан, акция µстаушылар тiзiлiмiндегi деректер негiзiнде жасал¬ан серiктестiкке єатысушылар тiзiмi табыс етiлуге тиiс.Серіктестік єµрылтайшылары Јз єызметін жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ °лгі жар¬ысы негізінде жЇзеге асыру¬а шешім єабылда¬ан жа¬дайда (осы За¦ны¦ 17-бабыны¦ 6-тарма¬ы), серіктестікті мемлекеттік тіркеу кезінде жар¬ыны табыс ету талап етілмейді. Алайда °лгі жар¬ыны¦ негізінде тіркеу туралы Јтініште: серіктестікті¦ атауы мен оны¦ орналасєан жері; серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталыны¦ мЈлшері; серіктестікке єатысушыларды¦ атауы, орналасєан жері, банктік реквизиттері (егер єµрылтайшы за¦ды тµл¬а болса) немесе аты-жЈні, тµратын жері мен жеке басын куЎландыратын єµжатты¦ деректері (егер єµрылтайшы жеке тµл¬а болса) кЈрсетілген тізбесі; серіктестікті¦ Јз єызметін °лгі жар¬ы негізінде жЇзеге асыратыны туралы нµсєама кЈрсетілуге тиіс.¤тінішке барлыє єµрылтайшылар єол єою¬а тиіс, оларды¦ єой¬ан єолдарыны¦ тЇпнµсєа екені нотариат арєылы куЎландырылуы керек.Серіктестікті мемлекеттік тіркеуді жЇзеге асыратын органны¦ серіктестік єµрылтайшыларынан Јзге єµжаттар табыс етуді талап етуге єµєы¬ы жоє[13].Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті мемлекеттік тіркеуден бас тарту¬а:
1) серіктестік жар¬ысыны¦ мазмµны за¦ актілеріні¦ талаптарына сЎйкес келмегенде;2) єµрылтайшылар осы За¦ны¦ 19-бабыны¦ 4 жЎне 4-1-тармаєтарында атал¬ан єµжаттарды¦ бірін табыс етпегенде;3) серіктестік єµрылтайшылары серіктестікті єµруды¦ осы За¦да кЈзделген тЎртібін бµз¬анда жол беріледі. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті єµру орынсыз деген себептермен оны мемлекеттік тіркеуден бас тарту¬а жол берілмейді. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті мемлекеттік тіркеуден бас тарту¬а, сондай-ає мµндай тіркеуден жалтару¬а оны¦ єµрылтайшылары сот тЎртібімен ша¬ым жасай алады.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ єµрылтайшылары серіктестікті єµру¬а байланысты жЎне оны мемлекеттік тіркеуге дейін пайда бол¬ан міндеттемелер бойынша, егер бµл орайда єµрылтайшыларды¦ серіктестік мЇдделері Їшін Ўрекет еткені дЎлелденсе, ортає жауапкершілікте болады. Атал¬ан адамдарды¦ Ўрекеттері серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысында кейіннен маєµлдан¬ан жа¬дайда серіктестік мµндай міндеттемелер бойынша жауап береді.Серіктестік жар¬ысыны¦ жЎне єµрылтай шартыны¦ талаптарын саєтай отырып, серіктестікке жа¦а єатысушы єабылдауды жЇргізу єµрылтай шартына єосылу туралы шартпен ресімделеді. јосылу туралы шартєа серіктестік органыны¦ уЎкілетті басшысы мен єосыл¬ан єатысушы єол єояды.јосылу туралы шарт єµрылтай шартыны¦ ажыра¬ысыз бЈлігі болып табылады, ол єосылу туралы шартты¦ ережелерінен туындайтын бЈлігінде Јзгертілген болып есептеледі. јµрылтай шартына єосылу туралы шартты нотариат куЎландыру¬а тиіс. Жа¦а єатысушы серіктестікті¦ єµрылтай шартына жЎне оны¦ жар¬ысына осы єµжаттарда¬ы єосылу туралы шартты¦ ережелерінен туындайтын Јзгерістерді ескере отырып єосыл¬ан болып есептеледі. ЖЇз жЎне одан да кЈп єатысушысы бар акционерлiк єо¬амнан єайта єµрыл¬ан серiктестiкке жа¦а єатысушы єабылдау серiктестiкке єатысушылар тiзiлiмiне жазбалар енгiзу жолымен ресiмделедi. Шы¬ып кеткен єатысушыны¦ Їлесін сатып алу нЎтижесінде немесе Їлес ауысуыны¦ Јзге негіздері бойынша серіктестікке єатысушы бол¬ан адам Їлеске деген єµєыє Јзіне ауысєан кезден бастап серіктестікті¦ єµрылтай шарты мен жар¬ысына єосыл¬ан болып есептеледі[14].
Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталы єµрылтайшыларды¦ (єатысушыларды¦) салымдарын біріктіру жолымен єµрылады. Жар¬ылыє капиталды¦ бастапєы мЈлшері єµрылтайшылар салымдарыны¦ сомасына те¦ болады жЎне серіктестікті мемлекеттік тіркеу Їшін єµжаттар табыс етілген кЇнгі айлыє жЇз есептік кЈрсеткішті¦ мЈлшеріне бара-бар сомадан кем болмауы керек. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталына салым аєша, ба¬алы єа¬аздар, заттар, мЇліктік єµєыєтар, оны¦ ішінде жер пайдалану єµєы¬ы мен интеллектуалдыє єызмет нЎтижелеріне єµєыє жЎне Јзге де мЇлік болуы мЇмкін. Салымдар жеке мЇліктік емес єµєыєтар жЎне Јзге де материалдыє емес игіліктер тЇрінде енгізуге жол берілмейді. јµрылтайшыларды¦ (єатысушыларды¦) жар¬ылыє капитал¬а заттай нысанда¬ы немесе мЇліктік єµєыє тЇріндегі салымдар барлыє єµрылтайшыларды¦ келісімі бойынша немесе серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысыны¦ шешімі бойынша аєшалай нысанда ба¬аланады. Егер мµндай салымны¦ єµны айлыє жиырма мы¦ есептік кЈрсеткішті¦ мЈлшеріне бара-бар сомадан асып тЇсетін болса, оны¦ ба¬асын тЎуелсіз сарапшы растау¬а тиіс. Серіктестікке салым ретінде мЇлікті пайдалану єµєы¬ы берілген жа¬дайда бµл салымны¦ мЈлшері єµрылтай єµжаттарында кЈрсетілген бЇкіл мерзімге есептелген пайдалану аєысымен аныєталады.
Пайдалану єµєы¬ы серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталына салым болып табылатын мЇлікті жалпы жиналысты¦ келісімінсіз мерзімінен бµрын алу¬а жол берілмейді. Егер єµрылтай єµжаттарында Јзгеше кЈзделмесе, серіктестікке пайдалану¬а берілген мЇлікті¦ кездейсоє єµрып кету немесе заєымдану єаупі мЇлік иесіне жЇктеледі. Егер єµрылтай шартында Јзгеше кЈзделмесе, Ўрбір єатысушы салымыны¦ жар¬ылыє капиталды¦ жалпы сомасына єатынасы єатысушыны¦ жар¬ылыє капиталда¬ы Їлесі болып табылады. Мµндай Їлес бЇтінні¦ бЈлігі тЇрінде немесе проценттермен кЈрсетілуі мЇмкін. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке жа¦а єатысушыларды єабылдау¬а немесе серіктестіктен бµрын¬ы єатысушыларды¦ бірі шы¬уына байланысты жар¬ылыє капитал мЈлшеріні¦ єандай болса да Јзгеруі єатысушыларды¦ жар¬ылыє капиталда¬ы єабылдау немесе шы¬у кезіндегі Їлестерін тиісінше єайта есептеуге Ўкеп со¬ады.
јµєы¬ы (соны¦ iшiнде шартты жер Їлесiне єµєы¬ы) серiктестiктi¦ жар¬ылыє капиталына салым ретiнде берiлген жер учаскесiн наєтылы бЈлiп шы¬ару јазаєстан Республикасыны¦ жер за¦дарына сЎйкес жЇзеге асырылады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушылар серіктестікті тіркеген кезге дейін жар¬ылыє капиталды¦ жалпы сомасыны¦ кемінде 25 процентін, алайда жар¬ылыє капиталды¦ кемінде е¦ тЈменгі мЈлшерін енгізуге міндетті (осы За¦ны¦ 23-бабыны¦ 2-тарма¬ы).Жалпы жиналысты¦ шешімімен белгіленген мерзімде барлыє єатысушылар серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталына салымды толыє енгізуге тиіс. Мµндай мерзім серіктестікті тіркеген кЇннен бастап бір жылдан аспау¬а тиіс.
Серіктестікке єатысушы Їлесті белгіленген мерзімде енгізу жЈніндегі міндетін орындама¬ан жа¬дайда серіктестік Їлесті¦ єатысушы енгізбеген бЈлігін Јз капиталыны¦ (Јзіні¦ таза активтеріні¦) есебінен тЈлеуге не жар¬ылыє капиталды оны¦ енгізілген бЈлігіне дейін азайту¬а тиіс. ¤з Їлесін мерзімінде енгізбеген єатысушы серіктестікке зиянны¦ орнын толтыру¬а, сондай-ає, егер серіктестікті¦ єµрылтай шартында немесе жар¬ысында Јзгеше кЈзделмесе, серіктестікке јазаєстан Республикасы Азаматтыє кодексіні¦ (жалпы бЈлім) 353-бабына сЎйкес тµраєсыздыє айыбын тЈлеуге міндетті.јатысушы белгіленген мерзімде енгізбеген Їлес немесе оны¦ бір бЈлігі серіктестікті¦ жалпы жиналысыны¦ шешімі бойынша осы За¦ны¦ 31-бабыны¦ 1-тарма¬ында немесе серіктестікті¦ єµрылтай єµжаттарында кЈзделген тЎртіппен єал¬ан єатысушылар арасында бЈлінуі не Їшінші жаєты¦ сатып алуына µсынылуы мЇмкін.
Салымны¦ енгізілмеген бЈлігін осы бапты¦ 2-тарма¬ында белгіленген мерзімде сату мЇмкін болма¬ан жа¬дайда серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталы осы сома¬а азайтылады жЎне со¬ан сЎйкес єатысушыларды¦ жар¬ылыє капиталда¬ы Їлестері Јзгертіледі. Егер єатысушыны¦ салымы біршама уаєыттан кейін ¬ана пайдаланылуы мЇмкін мЇлік болса, мµндай салым жалпы жиналысты¦ шешімі бойынша єатысушыдан салымны¦ сипаты, оны¦ аєшалай ба¬асы мен енгізу мерзімі кЈрсетіліп, нотариат куЎландыр¬ан борыш міндеттемесін ал¬ан кЇннен бастап енгізілген деп танылуы мЇмкін. Мµндай мерзім Їш жылдан аспауы керек. ¤з Їлесін толыє енгізген жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушы серіктестіктен Јзіні¦ серіктестікке єатысуын куЎландыратын куЎлік алу¬а єµєылы.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті єµр¬ан¬а дейін аєша енгізу арєылы оны¦ жар¬ылыє капиталын тЈлеу Їшін серіктестік єµрылтайшылары єµрылтай шартында жинаєтау шотына тиісті єаражат аудару Їшін банкте Јз атына осындай шот ашу¬а тиіс єµрылтайшыларды¦ бірін кЈрсетуі мЇмкін.
Серіктестік єµрылып, ол банкте Јз шотын ашєаннан кейін атына жинаєтау шоты ашыл¬ан єµрылтайшы осы шоттан серіктестік шотына аєша аударуды 5 (бес) жµмыс кЇн ішінде жЇзеге асыру¬а міндетті. јµрылтайшы аєша аудару жЈніндегі міндетін уаєтылы орындама¬ан жа¬дайда ол серіктестікке, егер єµрылтайшылар осылай кешіктіруді¦ Јзге зардаптарын белгілемесе, жинаєтау шотында µсталып єал¬ан сомадан јазаєстан Республикасы Азаматтыє кодексіні¦ (жалпы бЈлім) 353-бабында белгіленген мЈлшерде тµраєсыздыє айыбын тЈлеуге тиіс.Егер жауапкершілігі шектелуі серіктестікті¦ жар¬ысында оны¦ єµрылтайшылары серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталына салымдар есебіне аєша емес, Јзге мЇлік енгізуі кЈзделсе, серіктестік єµрылтайшылары єµрылтай шартында тиісті мЇлік серіктестік єµрыл¬ан¬а дейінгі жЎне кейінгі кезе¦ге сенімгерлік басєару¬а берілуге тиіс єµрылтайшыны¦ біреуін немесе Їшінші жаєты кЈрсете алады. Сенімгерлік басєару туралы шартта:
сенімгер басєарушыны¦ барлыє єµрылтайшыларды¦ мЇдделері Їшін, ал жауапкершілігі шектеулі серіктестік єµрыл¬аннан кейін серіктестік мЇдделері Їшін тиісті мЇлікті басєаруды жЇзеге асыру міндетті; жауапкершілігі шектеулі серіктестікке ол єµрыл¬ан кезден бастап пайдасына шарт жасал¬ан жЎне сенімгерлік басєару¬а берілген мЇлік осы кезден бастап меншігіне ауысатын адамны¦ єµєыєтарын беру кЈзделуге тиіс. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті тіркеу немесе єайта тіркеу кезінде жар¬ылыє капитал жЎне оны¦ Јз капиталымен араєатынасы тексерілмейді. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталын тексеру: кез келген єатысушыны¦ талап етуі бойынша тЎуелсіз сарапшымен жЇргізілуі мЇмкін. Сараптама¬а мЇдделі єатысушы аєы тЈлейді; сот шешімі бойынша; Ўрбір єаржы жылыны¦ єорытындылары бойынша — єаржы есептері бойынша жЇргізілуі мЇмкін. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ мЎлімделген жар¬ылыє капиталы наєты жар¬ылыє капиталынан асып кеткен кезде серіктестікке єатысушылар кредит берушілер алдында жар¬ылыє капиталды¦ Јз капиталынан асып кеткен сомасында серіктестікті¦ борыштары бойынша ортає субсидиялыє жауапкершілікті мойнына алады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталын µл¬айту¬а оны толыє тЈлегеннен кейін рµєсат етіледі.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталын µл¬айту: серіктестікті¦ барлыє єатысушылары єосатын єосымша бара-бар салымдар; жар¬ылыє капитал мЈлшерін серіктестікті¦ Јз капиталы есебінен, оны¦ ішінде Јзіні¦ резерв капиталыны¦ есебінен µл¬айту; ᵬан єал¬ан барлыє єатысушылар келіскен жа¬дайда бір немесе бірнеше єатысушыны¦ єосымша салымдар салуы; серіктестік єµрамына жа¦а єатысушылар єабылдау (осы За¦ны¦ 22-бабы) арєылы жЇзеге асырылуы мЇмкін. Жар¬ылыє капитал мЈлшері осы бапты¦ 2-тарма¬ыны¦ 1) — 3) тармаєшаларында кЈзделген тЎртіппен µл¬айтыл¬ан кезде єатысушылар Їлестеріні¦ мЈлшері Јзгермейді. Жар¬ылыє капитал жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ біреуі не жа¦адан єабылданатын єатысушыны¦ єосымша жарна тЈлеуі арєылы µл¬айтыл¬ан кезде (осы бапты¦ 2-тарма¬ыны¦ 4) жЎне 5) тармаєшалары) мµндай салымны¦ мЈлшері серіктестікті¦ Јз капиталына оларды¦ осыны¦ алдында¬ы жарнасыны¦ мЈлшерін жЎне барлыє єатысушыларды¦ жар¬ылыє капиталда¬ы Їлестерін єайта есептеу єажеттігі ескеріле отырып белгіленеді. Øешім барлыє єатысушыларды¦ жалпы келісімімен єабылданады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік жалпы жиналыс жар¬ылыє капиталды µл¬айту туралы шешім єабылда¬ан кЇннен бастап Їш ай ішінде жар¬ылыє капиталды¦ µл¬айтыл¬анды¬ы туралы Јзін мемлекеттік тіркеуден Јткізген орган¬а хабарлау¬а міндетті. Хабарла¬ан кезге єарай жар¬ылыє капитал µл¬айтылатын соманы¦ кемінде жартысына те¦ сомада салымдар енгізілуге тиіс. Егер серіктестік Јзін мемлекеттік тіркеуден Јткізген орган¬а хабарламаса, жар¬ылыє капитал µл¬айтылма¬ан болып танылады. Жар¬ылыє капитал µл¬айтылмай єал¬ан жа¬дайда єатысушыны¦ немесе Јз салымын сал¬ан, жауапкершілігі шектеулі серіктестікке кіруге ниет білдірген Їшінші жаєты¦ серіктестіктен јазаєстан Республикасы Азаматтыє кодексіні¦ (жалпы бЈлім) 353-бабына сЎйкес не зияндарын Јтеп, оны¦ ішінде салым ретінде салын¬ан мЇлікті пайдалану мЇмкін болмауы салдарынан єолдан жіберіп алын¬ан пайдасын Јтеп, салымды єайтаруды жЎне тµраєсыздыє айыбын тЈлеуді талап етуге єµєылы[15].Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталын азайту серіктестікті¦ барлыє єатысушылары салымдарыны¦ мЈлшерін бара-бар мЈлшерде азайту не жекелеген єатысушыларды¦ Їлестерін толыє немесе ішінара Јтеу арєылы жЇзеге асырылады. јатысушы Їлесін Јтеу арєылы жар¬ылыє капитал азайтыл¬ан кезде єал¬ан єатысушыларды¦ Їлестері тиісінше Јзгереді. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысы жар¬ылыє капиталды азайту туралы шешім єабылда¬ан кезден бастап серіктестік бµл шешім туралы шешім єабылдан¬ан со¦ туындайтын міндеттемелер бойынша кредит берушілерге хабарлау¬а міндетті. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысы жар¬ылыє капиталды азайту туралы шешім єабылда¬ан кЇннен бастап екі ай мерзім ішінде серіктестік Јзіні¦ барлыє кредит берушілеріне жар¬ылыє капиталды¦ азайтыл¬аны туралы жазбаша хабарлама жіберуге не серіктестіктер туралы мЎліметтер жарияланатын ресми басылымда тиісті хабарландыру беруге міндетті. Серіктестікті¦ кредит басылымда тиісті хабарландыру беруге міндетті. Серіктестікті¦ кредит берушілері хабарлама ал¬ан немесе хабарландыру жариялан¬ан кЇннен бастап бір ай мерзім ішінде серіктестіктен єосымша кепілдіктер не серіктестікті¦ тиісті міндеттемелерді мерзімінен бµрын тоєтатуын немесе орындауын жЎне зияндарды¦ орнын толтыруын талап етуге єµєылы. Талаптар серіктестікке жазбаша нысанда жіберіледі, ал оларды¦ кЈшірмелері серіктестікті мемлекеттік тіркеуден Јткізген орган¬а µсынылуы мЇмкін. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталыны¦ азайтылуын серіктестікті мемлекеттік тіркеуден Јткізген орган серіктестікке талаптар мЎлімдеу Їшін кредит берушілерге µсыныл¬ан мерзім аяєтал¬ан со¦ тіркейді (осы бапты¦ 4-тарма¬ы). Егер серіктестікті мемлекеттік тіркеуден Јткізген орган¬а серіктестікке кредит берушілер талаптарыны¦ кЈшірмелері тЇссе, серіктестік осы талаптарды¦ орындал¬аныны¦ дЎлелдерін µсын¬ан не мЎлімдеген кредит берушілерді¦ серіктестік жар¬ылыє капиталыны¦ азайтылуын тіркеуге єарсылыєтары болма¬ан жа¬дайда, жар¬ылыє капиталды¦ азайтылуы тіркеледі. Егер серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысы жар¬ылыє капиталды азайту туралы шешім єабылда¬ан кЇннен бастап алты ай ішінде серіктестік єайта тіркеу туралы арыз бермесе не єажетті дЎлелдер µсынбаса (осы бапты¦ 5-тарма¬ы), жар¬ылыє капитал азайтылма¬ан болып есептеледі. Бµл жа¬дайда жар¬ылыє капиталды азайту осы бапты¦ талаптары саєтала отырып серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысыны¦ жа¦а шешімі бойынша ¬ана жЇзеге асырылуы мЇмкін.Осы бапта белгіленген тЎртіпті бµза отырып, жар¬ылыє капиталды азайту мЇдделі адамдарды¦ Јтініші бойынша сот шешімімен серіктестікті¦ таратылуына негіз болып табылады.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік жар¬ылыє капиталды¦ азайтылуына байланысты жар¬ылыє капиталды¦ жа¦а мЈлшерінен асатын таза активтерді¦ бір бЈлігі шегінде ¬ана Јз єатысушыларына тЈлемдер жасау¬а єµєылы. ТЈлемдер жар¬ылыє капиталды¦ азайтылуы тіркелген со¦, серіктестік жар¬ысы немесе жалпы жиналысты¦ жар¬ылыє капиталды азайту туралы шешімі белгілеген мерзімде, бірає тіркеу кезінен бастап Їш айдан кешіктірмей жасалады.ТЈлем серіктестікке єатысушылар Їлестеріні¦ мЈлшеріне сЎйкес жасалады. јатысушылар Јз салымдарын єµрылтай єµжаттарында мЎлімделген жар¬ылыє капиталды¦ толыє мЈлшеріне дейін сал¬ан со¦ ¬ана жар¬ылыє капиталды азайту жЇзеге асырылуы мЇмкін, ᵬан осы За¦ны¦ 24-бабы 4-тарма¬ыны¦ екінші бЈлігінде кЈзделінген жа¬дай єосылмайды. Барлыє єатысушыларды¦ жар¬ылыє капиталда¬ы Їлестері жЎне тиісінше оларды¦ шаруашылыє серіктестік мЇлкіні¦ єµнында¬ы Їлестері (мЇліктегі Їлес), егер єµрылтай єµжаттарында Јзгеше кЈзделмесе, оларды¦ жар¬ылыє капиталда¬ы салымдарына бара-бар болады. °лес мЈлшері осы За¦ны¦ 23-бабыны¦ 6-тарма¬ында кЈзделген тЎртіппен белгіленеді. јатысушыларды¦ тым болма¬анда біреуіні¦ жар¬ылыє капиталда¬ы Їлесіні¦ єандай да бір Јзгеруі (µл¬аюы немесе азаюы) серіктестікке барлыє єатысушылар Їлестеріні¦ мЈлшерін тиісті тЇрде єайта есептеуге Ўкеп со¬ады. Кез келген негіз бойынша Їлеске деген єµєыєтан айрылу єатысушыны¦ жауапкершілігі шектеулі серіктестіктен шы¬уына Ўкеп со¬ады. Осы За¦да белгіленген тЎртіппен Їлес сатып алу Їлесті сатып алушыны¦ серіктестік єатысушыларыны¦ єµрамына кіргендігін білдіреді. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ єµрылтай єµжаттары серіктестікті¦ бір єатысушысында болуы мЇмкін Їлесті¦ е¦ кЈп мЈлшерін шектей алады. Мµндай шектеуді белгілі бір єатысушы жЈнінде белгілеуге болмайды. Сол сияєты єµрылтай єµжаттарында серіктестікке єатысушылар Їлестеріні¦ ара єатынасын Јзгерту мЇмкіндігі шектелуі мЇмкін.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ мЇлкіндегі єатысушы Їлесіне єµєыє заттыє емес, міндеттемелік сипатта болады. јатысушыны¦ жауапкершілігі шектеулі серіктестік мЇлкіндегі Їлесі салым тЈленіп єойыл¬ан бЈлігінде ¬ана салым толыє тЈленгенге дейін иеліктен алынуы немесе кепілге берілуі мЇмкін. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушы Јз єалауы бойынша сол серіктестікті¦ бір немесе бірнеше єатысушысына серіктестік мЇлкіндегі Јз Їлесін немесе оны¦ бір бЈлігін сату¬а немесе басєа жолмен беруге єµєылы. Сол сияєты серіктестікке єатысушы серіктестікті¦ басєа єатысушысы алдында¬ы Јз міндеттемесін єамтамасыз ету Їшін Їлесін кепілге беруге єµєылы. Бµл мЎмілелерді жасау¬а серіктестікті¦ немесе басєа єатысушыларды¦ келісімі талап етілмейді. Алайда, егер серіктестікті¦ єµрылтай єµжаттарында осы За¦ны¦ 28-бабыны¦ 3-тарма¬ында атал¬ан шарттар кЈзделсе, Їлесті беру єатысушыны¦ Їлесін Їшінші жаєєа иеліктен кезінде бµл шарттар саєталу¬а тиіс. Егер єµрылтай єµжаттарында Јзгеше кЈзделмесе, жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыны¦ Јз Їлесін (оны¦ бір бЈлігін) иеліктен айырып Їшінші жаєєа беруіне немесе єатысушыны¦ Їшінші жає алдында¬ы міндеттемесін єамтамасыз ету Їшін Їлесті (Їлесті¦ бір бЈлігін) кепілге беруіне жол беріледі. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ єµрылтай єµжаттарында Їлесті Їшінші жаєєа сату¬а тек белгілі бір шарттар саєтал¬анда ¬ана жол берілетіндігі кЈзделуі мЇмкін. Егер мµндай сату жекешелендіру туралы за¦дар¬а сЎйкес Їлес сату арєылы жЇзеге асырылса, осы бапта белгіленген шектеулер мемлекетке немесе мемлекеттік за¦ды тµл¬а¬а тиесілі Їлесті сату жа¬дайларына єолданылмайды. Алайда мµндай сату кезінде серіктестікті¦ басєа єатысушысыны¦ (басєа єатысушыларыны¦) Їлесті сатып алу¬а осы За¦ны¦ 31-бабында кЈзделген артыєшылыє єµєыєєа ие болу єµєы¬ы саєталады.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушылар єатысушыларды¦ бірі Їлесін сатєан кезде оны немесе оны¦ бір бЈлігін сатып алуда Їшінші жаєты¦ алдында артыєшылыє єµєыєтыє пайдаланады. Мµндай єµєыєты Ўрбір єатысушы пайдалана алады. Егер сатып алуда¬ы артыєшылыє єµєыєты пайдалануды єалайтын єатысушылар бірнешеу болса жЎне єµрылтай єµжаттарында немесе серіктестікке єатысушыларды¦ басєа келісімінде Јзгеше кЈзделмесе, Їлесті (оны¦ бір бЈлігін) сатып алуда¬ы артыєшылыє єµєыєты єатысушылар жар¬ылыє капиталда¬ы Јз Їлестеріні¦ мЈлшеріне бара-бар жЇзеге асырады. ¤з Їлесін немесе оны¦ бір бЈлігін Їшінші жаєєа сатєысы келген жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушы Јзіні¦ ниеті туралы серіктестікті¦ атєарушы органына сатуды¦ болжамды ба¬асын кЈрсетіп, жазбаша хабарлау¬а міндетті.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыдан Їлесті сату¬а µсыну туралы хабарлама ал¬ан кезден бастап жеті кЇн ішінде атєарушы орган бµл жЈнінде серіктестікті¦ барлыє єатысушыларына хабарлайды. Сатып алуда артыєшылыє єµєыєты жЇзеге асыруды єалайтын серіктестікке єатысушы сату¬а µсыныл¬ан Їлесті толыє немесе оны¦ белгілі бір бЈлігін сатып алу ниетін кЈрсетіп, бµл туралы серіктестікті¦ атєарушы органына жеті кЇн мерзім ішінде хабарлау¬а тиіс.Егер келіп тЇскен µсыныстарды¦ жиынтыє шамасы сатылып отыр¬ан Їлесті¦ мЈлшерінен аспаса, Ўрбір єатысушы оны¦ Јзіні¦ хабарламасында кЈрсеткен бЈлігін сатып алады. Егер осылай иеліктен айыру¬а дейін жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушылардан єосымша µсыныстар тЇспесе, Їлесті¦ єал¬ан бЈлігі иеліктен айырылып, Їшінші жаєєа берілуі мЇмкін.Егер жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ атєарушы органына Їлесті¦ сату¬а µсыныл¬аны туралы хабарлама жіберілген кЇннен бастап бір ай ішінде оны немесе оны¦ бір бЈлігін серіктестікке єатысушылар артыєшылыє єµєыєты пайдалану тЎртібімен сатып алмаса, Їлесті сату¬а µсын¬ан єатысушы Їлесті (Їлесті¦ сатып алынба¬ан бЈлігін) хабарламада кЈрсетілген ба¬адан тЈмен болмайтын ба¬а бойынша Їшінші жаєєа сату¬а єµєылы.Егер Їлес хабарламада кЈрсетілген ба¬адан н嬵рлым тЈмен ба¬а бойынша иеліктен айырылып, Їшінші жаєєа берілсе, Їлесті сатып алу-сату туралы шарт жарамсыз деп танылуы мЇмкін. јатысушыларды¦ Їлесті¦ немесе оны¦ бір бЈлігіні¦ іс жЇзіндегі сату ба¬асын ескеріп, Їлесті сатып алуда артыєшылыє єµєыєты жЇзеге асыру рЎсімін єайталау¬а єµєы¬ы бар. °лес немесе оны¦ бір бЈлігі сатып алуда¬ы артыєшылыє єµєыє бµзылып сатыл¬ан жа¬дайда жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ кез келген єатысушысы сатып алушыны¦ єµєыєтары мен міндеттерін Јзіне ауыстыруды Їш ай ішінде сот тЎртібімен талап ете алады.Иеліктен айрыл¬ан Їлесті сатып алуда¬ы артыєшылыє єµєыє Їлесті сатуды¦ кез келген Ўдісі кезінде, соны¦ ішінде сауда-саттыє кезінде жЇзеге асырылады.°лесті сатып алуда¬ы артыєшылыє єµєыєты біреуге беруге жол берілмейді.Иеліктен айырыл¬ан Їлесті немесе оны¦ бір бЈлігін серіктестікке єатысушы (єатысушылар) сатып ал¬ан жа¬дайда оны¦ /оларды¦/ серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталында¬ы Їлесі тиісінше µл¬аяды.Осы бапты¦ ережелері Їлес айырбас шарты бойынша иеліктен айырыл¬ан жа¬дайда да єолданылады.°лес немесе оны¦ бір бЈлігі Їшінші жаєєа сатыл¬ан кезде єатысушылар сатып алуда¬ы артыєшылыє єµєыєты пайдалануды єалама¬ан жа¬дайда, сатып алуда¬ы артыєшылыє єµєыєты осы бапты¦ 2, 5-9 жЎне 11-тармаєтарын ескере отырып, жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ Јзі пайдалана алады.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ єµрылтай єµжаттарында серіктестікке єатысушыны¦ Јз Їлесін Їшінші жаєєа сатуына тыйым салу немесе шек єою кЈзделуі мЇмкін (мысалы, Їлесті серіктестікті¦ басєа єатысушыларына не Їшінші жаєты¦ шектеулі тобына ¬ана сату). Бµл жа¬дайда сату осындай тыйым салуды немесе шектеуді саєтай отырып жасалу¬а тиіс. ЖЇз жЎне одан да кЈп єатысушысы бар серіктестікке єатысушыны¦ Їлесiн сату тЎртiбi серiктестiктi¦ жар¬ысымен белгiленедi.°лесті сату сатушы¬а тЎуелсіз жа¬дайлар бойынша осы бапты¦ 1-тарма¬ында кЈзделген тыйым салуды немесе шектеуді саєтай отырып жасала алмайтын жа¬дайда, Їлесін сатєысы келетін єатысушы жауапкершілігі шектеулі серіктестіктен осы Їлесті сатып алуын немесе оны Їшінші жаєєа сату¬а рµєсат етуін талап етуге єµєылы.Осы нµсєаларды¦ бірін серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысы та¦дап алады.
°лесті жауапкершілігі шектеулі серіктестік сатып ал¬ан жа¬дайда — Їлес ба¬асын тараптарды¦ келісімі, келісімге єол жетпеген жа¬дайда сот белгілейді.Жауапкершілігі шектеулі серіктестік Їлесті Їшінші жаєєа сату¬а келіскен жа¬дайда серіктестікке єатысушылар осы За¦ны¦ 31-бабында кЈзделген Їлесті сатып алуда¬ы артыєшылыє єµєыєты саєтайды[16].
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік осы За¦ны¦ 31-36-баптарында кЈзделген тЎртіппен єатысушы Їлесін сатып ал¬ан со¦, сондай-ає серіктестік тараптарды¦ келісімі бойынша єатысушыны¦ Їлесін сатып ал¬ан со¦, серіктестік басєа єатысушылар¬а жалпы жиналысты¦ шешімімен белгіленген ба¬а бойынша осы Їлесті сатып алуды µсыну¬а міндетті. °лесті сатып алу¬а бірнеше єатысушы ниет білдірген жа¬дайда Їлес оларды¦ арасында жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталында¬ы Јз Їлестеріні¦ мЈлшеріне бара-бар бЈлінеді. јатысушы сатып ал¬ан Їлес мЈлшері сатып ал¬ан¬а дейін осы єатысушы¬а тиесілі Їлес мЈлшеріне єосылады. Бµл орайда серіктестікті¦ бір єатысушысына тиесілі болуы мЇмкін Їлес мЈлшерін шектеу мЇмкіндігі туралы осы За¦ны¦ 28-бабыны¦ 3-тарма¬ыны¦ ережесі саєталады.
Шы¬ып кеткен єатысушыдан жауапкершілігі шектеулі серіктестік сатып ал¬ан Їлесті єатысушылар сатып ал¬ысы келмеген жа¬дайда Їлес жар¬ылыє капиталды тиісінше азайту жЎне серіктестікке єатысушыларды¦ жар¬ылыє капиталда¬ы Їлестерін єайта есептеу арєылы Јтеледі. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік жалпы жиналысты¦ шешімі бойынша осы бапты¦ 3-тарма¬ында кЈзделген Їлесті Јтеуді¦ орнынан бµл Їлесті серіктестік атынан Їшінші жаєєа сату¬а єµєылы. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ шы¬ып кеткен єатысушысыны¦ серіктестікке ауысєан Їлесіне барлыє жа¬дайда ол Јтелгенге не басєа єатысушы¬а немесе Їшінші жаєєа сатыл¬ан¬а дейін дивиденттер есептелмейді. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушы серіктестікке немесе оны¦ єатысушыларына зиян келтірген жа¬дайда олар зиян келтірушіден зиянды Јтеуді талап етуге єµєылы. Елеулі тЇрде зиян келтірілген жа¬дайда жауапкершілігі шектеулі серіктестік зиянды Јтеу туралы талаппен єатар жЎне зиян келтірген кінЎлі єатысушыны¦ Їлесін серіктестікті¦ мЎжбЇрлеп сатып алуы туралы мЎселе єою¬а, сондай-ає оны¦ єатысушылар єµрамынан шы¬уын талап етуге єµєылы. °лесті мЎжбЇрлеп сатып алу сот тЎртібімен жЇргізіледі. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыны¦ Їлесі оны¦ мµрагерлеріне ауысады. °лесті¦ мµрагерлерге ауысуы жЎне оны бірнеше мµрагерлер арасында бЈлу јазаєстан Республикасыны¦ Азаматтыє кодексіне сЎйкес жЇргізіледі. За¦ды тµл¬а єосылу, бірігу немесе єайта єµрылу нысанында єайта µйымдастырыл¬ан жа¬дайда жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталында¬ы оны¦ Їлесі єайта µйымдастырыл¬ан за¦ды тµл¬аны¦ єµєыєтыє мµрагеріне ауысады. Егер єайта µйымдастыру за¦ды тµл¬аны бЈлу немесе оны¦ єµрамынан жа¦а за¦ды тµл¬аны¦ (жа¦а за¦ды тµл¬аларды¦) бЈлініп шы¬уы болып табылса, єайта µйымдастырыл¬ан за¦ды тµл¬аны¦ Їлесі бЈлу балансына сЎйкес оны¦ єµєыєтыє мµрагерлеріне ауысады. Жалпы жиналыс осы бапты¦ 2-тарма¬ында атал¬ан за¦ды тµл¬аны¦ єµєыєтыє мµрагерлеріне Їлесті¦ ауысуына келіспеген кезде жауапкершілігі шектеулі серіктестік Їлесті осы За¦ны¦ 34-бабында кЈзделген тЎртіппен сатып алу¬а міндетті.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыны¦ кредит берушілері сот шешіміні¦ негізінде мЎжбЇрлі тЇрде серіктестік мЇлкіндегі мµндай єатысушыны¦ Їлесінен немесе Їлесіні¦ бір бЈлігінен Јндіріп алуды талап етуге єµєылы.
°леске (Їлесті¦ бір бЈлігіне) єатысты кепіл µстаушы єµєы¬ы жоє оны Јндіріп алатын кредит беруші жауапкершілігі шектеулі серіктестікке борышкерден Їлесті (Їлесті¦ бір бЈлігін) мЎжбЇрлеп сатып алатыны жЎне сатып алудан тЇскен сомадан борышты Јтеуін талап ететіні туралы мЎлімдейді. °лесті (Їлесті¦ бір бЈлігін) сатып алуды серіктестік немесе оны¦ єатысушылары Їлесі сатып алынатын єатысушы ᵬан келіскен кезде тараптар белгілейтін ба¬а бойынша жЇзеге асырады.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік жЎне Їлесі Јндіріп алынатын єатысушы келіскен кезде мµндай Їлес (Їлесті¦ бір бЈлігі) Їшінші жаєєа сатылуы мЇмкін. Кредит берушіні¦ талабы мЎлімденген кЇннен бастап Їш ай ішінде серіктестік немесе оны¦ єатысушылары, немесе Їшінші жає Їлесті (оны¦ бір бЈлігін) сатып алмаса жЎне талапты єана¬аттандырмаса, кредит беруші Їлесті (оны¦ бір бЈлігін) кЈпшілік сауда-саттыєта јазаєстан Республикасыны¦ азаматтыє іс жЇргізу за¦дарында кЈзделген тЎртіппен сатуды талап етуге єµєылы. Бµл жа¬дайда серіктестікті¦ басєа єатысушыларыны¦ осы За¦ны¦ 31-бабында кЈзделген Їлесті сатып алуда¬ы артыєшылыє єµєы¬ы саєталады. °лесті сатудан тЇскен аєшадан оны ба¬алау¬а, сатуды µйымдастыру мен Јткізуге, Їлестен Јндіріп алуды талап еткен кредит берушіні¦ талаптарын єана¬аттандыру¬а жµмсал¬ан шы¬ындар Јтеледі. јал¬ан аєша, егер ол бар болса, Їлесі (Їлесіні¦ бір бЈлігі) сатыл¬ан адам¬а беріледі.[17]Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ мЇлкі оны¦ єµрылтайшыларыны¦ (єатысушыларыны¦) салымдары, серіктестік ал¬ан табыстар, сондай-ає за¦дарда тыйым салынба¬ан басєа да кЈздер есебінен єµралады.За¦ актілерінде немесе жауапкершілігі шектеулі серіктестік жар¬ысында резервтік капитал жЎне басєа да єорлар єµру кЈзделуі мЇмкін. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ мЇлкі оны¦ балансында есептеледі. Егер жауапкершілігі шектеулі серіктестік жар¬ысында Јзгеше кЈзделмесе, єатысушыларды¦ жалпы жиналысы єатысушыларды¦ серіктестік мЇлкіне єосымша жарналар енгізуі туралы шешім єабылдай алады. Шешім серіктестікті¦ барлыє єатысушыларыны¦ тЈрттен Їшіні¦ кЈпшілік дауысымен єабылданады. Мµндай шешімді жаєтап дауыс бермеген єатысушылар (соны¦ ішінде жиналыста болма¬андар, дауыс беруге єатыспа¬андар немесе дауыс беруден єалыс єал¬андар) Јз Їлестерін єосымша жарналар енгізуді жаєтап дауыс берген єатысушыларды¦ сатып алуын талап етуге єµєылы. јосымша жарналарды жаєтап дауыс берген єатысушылар осы Їлестерді серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталында¬ы Јз Їлестеріне бара-бар мЈлшерде осы За¦ны¦ ережелеріне сЎйкес белгіленетін ба¬а бойынша сатып алады.
јосымша жарналар оларды¦ Їлестерін сатып алу туралы талап єой¬ан єатысушылармен есеп айырысу аяєтал¬ан со¦ ¬ана енгізіледі. јатысушыларды¦ жауапкершілігі шектеулі серіктестік мЇлкіне єосымша жарналар енгізу тЎртібі мен мерзімі, сондай-ає оны енгізу мерзімін Јткізіп ал¬аны Їшін жауапкершілік осы За¦ны¦ 24-бабыны¦ ережелері бойынша айєындалады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік мЇлкіне єатысушылар енгізген єосымша жарналар оны¦ жар¬ылыє капиталыны¦ жЎне серіктестікке єатысушылар Їлестеріні¦ мЈлшерін Јзгертпейді.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушылар арасында серіктестікті¦ бір жыл ішіндегі Јз єызметіні¦ нЎтижелері бойынша ал¬ан таза табысын бЈлу серіктестікті¦ тиісті жылда¬ы єызметіні¦ нЎтижелерін бекітуге арнал¬ан серіктестікке єатысушыларды¦ кезекті жиналысыны¦ шешіміне сЎйкес жЇргізіледі. Жалпы жиналыс таза табысты немесе оны¦ бір бЈлігін серіктестікке єатысушылар арасында бЈлуден алып тастау туралы шешім єабылдау¬а да єµєылы. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жалпы жиналысы табысты єатысушылар арасында бЈлу туралы шешім єабылда¬ан жа¬дайда Ўрбір єатысушы бЈлінетін табысты¦ серіктестік жар¬ылыє капиталында¬ы Јз Їлесіне сЎйкес бЈлігін алу¬а єµєылы. ТЈлемді серіктестік жалпы жиналыс таза табысты бЈлу туралы шешім єабылда¬ан кЇннен бастап бір ай ішінде аєшалай нысанда жасау¬а тиіс.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ серіктестік жар¬ылыє капиталы толыє тЈленгенге дейін табысты єатысушылар арасында бЈлуге єµєы¬ы жоє.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ органдары:серіктестікті¦ жо¬ары органы — оны¦ єатысушыларыны¦ жалпы жиналысы (жалпы жиналыс);
серіктестікті¦ атєарушы органы (жеке-дара немесе алєалы) болып табылады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік жар¬ысында серіктестікті¦ байєаушы (байєаушы ке¦ес) жЎне (немесе) баєылау (тексеру комиссиясы, тексеруші) органдарын єµру кЈзделуі мЇмкін. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік органдарыны¦ єµзыреті, сондай- ає оларды¦ шешім єабылдау немесе серіктестік атынан Ўрекет жасау тЎртібі осы За¦мен, басєа да за¦ актілерімен жЎне серіктестік жар¬ысымен белгіленеді.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жо¬ары органы (жалпы жиналыс) єатысушыларды¦ кезекті (осы За¦ны¦ 44-бабы) немесе кезектен тыс (осы За¦ны¦ 45-бабы) жалпы жиналысы ретінде шаєырылады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ барлыє єатысушыларыны¦ жалпы жиналысєа єатысу¬а, кЇн тЎртібіндегі мЎселелерді талєылау¬а єатысу¬а жЎне шешімдер єабылдау кезінде дауыс беруге єµєы¬ы бар. Серіктестік єатысушыларыны¦ атал¬ан єµєыєтарын шектейтін серіктестік жар¬ысыны¦ жЎне кез келген басєа єµжаттарды¦, шешімдерді¦ ережелері жарамсыз болып табылады.[18]Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушы жалпы жиналысєа жеке Јзі немесе Јкілі арєылы єатыса алады. Сенімгерді¦ Јзі тиісінше серіктестікті¦ атєарушы органыны¦ мЇшесі немесе баєылау органыны¦ (тексеру комиссиясыны¦) мЇшесі болып табылатын жа¬дайларды єоспа¬анда, атєарушы орган мЇшелеріні¦ жЎне баєылау органдары мЇшелеріні¦ жалпы жиналыста серіктестік єатысушыларыны¦ Јкілдері ретінде Ўрекет етуге єµєы¬ы жоє. Серіктестікке єатысушыны¦ — жеке тµл¬аны¦ Јкілі ретінде сенімхат негізінде Јзге адамдар Ўрекет етуге єµєылы. ¤кілді¦ жалпы жиналысєа єатысуына жеке тµл¬аны¦ берген сенімхаты јазаєстан Республикасы Азаматтыє кодексі (жалпы бЈлім) 167-бабыны¦ 4-тарма¬ында немесе 5-тарма¬ында кЈзделген нысанда берілуге, не нотариаттыє куЎландырылу¬а тиіс.
Серіктестікке єатысушыны¦ — за¦ды тµл¬аны¦ Јкілі ретінде оны¦ басшысы сенімхатсыз не Јзге Јкіл сенімхат негізінде єатысу¬а єµєылы. ¤кілді¦ жалпы жиналысєа єатысуына за¦ды тµл¬аны¦ сенімхаты јазаєстан Республикасы Азаматтыє кодексі (жалпы бЈлім) 167-бабыны¦ 6-тарма¬ында кЈзделген нысанда берілуге тиіс.Егер єатысушы мен сенімгер басєарушы арасында¬ы шартта немесе мЇлікті сенімгерлік басєаруды єµру туралы за¦ актілерінде Јзгеше кЈзделмесе, єатысушы Їлесін сенімгерлік басєару єµрыл¬ан жа¬дайда жалпы жиналыста оны¦ Јкілі ретінде єатысушы атынан сенімгер басєарушы Ўрекет етуге єµєылы. јатысушы мЇдделерін білдіру тЎртібіне єойылатын талаптар мЇлікті сенімгерлік басєару туралы за¦дарда белгіленеді.
Осы За¦ны¦ 47-бабы 7-тарма¬ыны¦ бірінші бЈлігінде немесе серіктестік жар¬ысында дауыстарды айєындауды¦ Јзге тЎртібі кЈзделген жа¬дайларды єоспа¬анда, жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ Ўрбір єатысушысы жалпы жиналыста дауыс беру кезінде, серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталында¬ы Јзіні¦ Їлесіне сЎйкес келетін дауыс санына ие болады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ атєарушы органыны¦ серіктестік єатысушысы болып табылмайтын мЇшелері, егер серіктестік жар¬ысында Јзгеше кЈзделмесе, жалпы жиналысєа ке¦есші дауыс єµєы¬ымен єатыса алады.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушылар жалпы жиналысыны¦ єµзыреті осы Зবа сЎйкес серіктестік жар¬ысымен белгіленеді.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысыны¦ ерекше єµзыретіне: серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталы мЈлшерін, орналасєан жері мен фирмалыє атауын Јзгертуді єоса ал¬анда, оны¦ жар¬ысын Јзгерту немесе серіктестікті¦ жа¦а редакцияда¬ы жар¬ысын бекіту; серіктестікті¦ атєарушы органын єµру жЎне оны¦ Јкілеттіктерін мерзімінен бµрын тоєтату, сондай-ає жауапкершілігі шектеулі серіктестікті немесе оны¦ мЇлкін сенімгерлік басєару¬а беру туралы шешім єабылдау жЎне осылай беруді¦ шарттарын айєындау; серіктестікті¦ баєылаушы ке¦есін жЎне (немесе) тексеру комиссиясын (тексерушіні) сайлау жЎне оларды¦ Јкілеттіктерін мерзімінен бµрын тоєтату, сондай-ає серіктестікті¦ тексеру комиссиясыны¦ (тексерушісіні¦) есептері мен єорытындыларын бекіту;серіктестікті¦ жылдыє єаржылыє есептемесін бекіту жЎне оны¦ таза табысын бЈлу; серіктестікті¦ ішкі єызметін реттейтін ішкі ережелерді, оларды єабылдау рЎсімін жЎне басєа да єµжаттарды бекіту;серіктестікті¦ Јзге шаруашылыє серіктестіктерге, сондай-ає коммерциялыє емес µйымдар¬а єатысуы туралы шешім шы¬ару;серіктестікті єайта µйымдастыру немесе тарату туралы шешім шы¬ару; тарату комиссиясын та¬айындау жЎне тарату баланстарын бекіту; осы За¦ны¦ 34-бабына сЎйкес серіктестікке єатысушыдан Їлесті мЎжбЇрлеп сатып алу туралы шешім шы¬ару; серіктестікті¦ бЇкіл мЇлкін кепілге беру туралы бір ауыздан єабылданатын шешім шы¬ару; осы За¦ны¦ 39-бабына сЎйкес серіктестік мЇлкіне єосымша жарналарын енгізу туралы шешім шы¬ару жатады. Осы За¦мен жалпы жиналысты¦ ерекше єµзыретіне жатєызыл¬ан мЎселелермен єатар жауапкершілігі шектеулі серіктестік жар¬ысымен оны¦ єµзыретіне басєа да мЎселелерді¦ жатєызылуы мЇмкін.Егер серіктестік жар¬ысында басєаша белгіленбесе, жалпы жиналыс Јзіні¦ ерекше єµзыретіне жатпайтын Јкілеттіктерді серіктестікті¦ атєарушы органына немесе баєылау ке¦есіне беруге єµєылы. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысы, Јзіні¦ єµзыреті серіктестік жар¬ысында єалай белгіленгеніне єарамастан, серіктестік єызметіне байланысты кез келген мЎселені єарау¬а алу¬а єµєылы. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ кезекті жалпы жиналысын серіктестікті¦ атєарушы органы серіктестік жар¬ысында белгіленген мерзімде, бірає жылына кемінде бір рет шаєырады. Жауапкершілік шектеулі серіктестікті¦ жылдыє єаржылыє есептемесін бекітуге арнал¬ан жиналыс єаржылыє есеп беру жылы аяєтал¬аннан кейін Їш айдан кешіктірмей Јткізілуге тиіс.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ кезектен тыс (тЈтенше) жалпы жиналысы осы За¦да, серіктестік жар¬ысында кЈзделген жа¬дайларда, сондай-ає серіктестік мЇдделері осындай жиналысты шаєыруды талап ететін кез келген Јзге де жа¬дайларда шаєырылады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ кезектен тыс жалпы жиналысын серіктестікті¦ атєарушы органы Јз бастамасы бойынша шаєырады, ал байєаушы жЎне баєылаушы органдар єµрыл¬ан жа¬дайларда — сондай-ає серіктестікті¦ байєаушы ке¦есіні¦ немесе тексеру комиссиясыны¦ (тексерушіні¦) талап етуі бойынша, не жиынты¬ында жалпы дауыс саныны¦ оннан бірінен астамын иеленетін серіктестікке єатысушыларды¦ бастамасымен шаєырылады[19].
Егер байєаушы ке¦есті¦, тексеру комиссиясыны¦ (тексерушіні¦) немесе серіктестікке єатысушыларды¦ талап етуіне єарамастан атєарушы орган кезектен тыс жалпы жиналысты шаєырмаса, оны серіктестікті¦ байєаушы ке¦есі, тексеру комиссиясы (тексеруші) немесе жиынты¬ында дауыс саныны¦ оннан бірінен астамын иеленетін серіктестікке єатысушылар дербес шаєыра алады.Таратылу процесінде тµр¬ан жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ кезектен тыс жалпы жиналысын тарату комиссиясы (таратушы) да шаєыруы мЇмкін.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысын шаєыратын орган немесе адам (адамдар) жиналысын ашылу кЇніне дейін он бес кЇннен кешіктірмей серіктестікті¦ атєарушы органы жЇргізетін єатысушыларды¦ тізбесінде кЈрсетілген мекен-жайы бойынша серіктестікті¦ Ўрбір єатысушысына оны¦ Јткізілетіндігі туралы жазбаша хабарлау¬а міндетті.
Хабарламада жиналыс Јтетін уаєыт пен орын, сондай-ає µсынылып отыр¬ан кЇн тЎртібі кЈрсетілуге тиіс.Серіктестік єатысушылар¬а бµєаралыє аєпарат єµралдары арєылы єосымша хабарлау¬а єµєылы.
ЖЇз жЎне одан да кЈп єатысушысы бар акционерлiк єо¬амнан єайта єµрыл¬ан жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiкке єатысушыларды¦ жалпы жиналысын шаєыратын орган немесе тµл¬а (тµл¬алар) оны Јткiзу туралы серiктестiкке єатысушыларды жиналыс ашылардан он бес кЇн бµрын хабардар етуге мiндеттi.ЖЇз жЎне одан да кЈп єатысушысы бар серiктестiкке єатысушыларды¦ жалпы жиналысын Јткiзу туралы хабар серiктестiктi¦ жар¬ысында кЈрсетiлген баспасЈз басылымында жариялану¬а тиiс. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ кез келген єатысушысы жалпы жиналысты¦ кЇн тЎртібі бойынша Јз µсыныстарын ол ашыл¬ан¬а дейін он кЇннен кешіктірмей енгізуге єµєылы. ДЎл осындай мерзім ішінде жиынты¬ында жалпы дауыс саныны¦ жиырмадан бірінен астамын иеленетін серіктестікке єатысушылар Јздері белгілеген мЎселелерді жалпы жиналысты¦ кЇн тЎртібіне енгізуді талап етуге єµєылы. Бµл талапты орындау жалпы жиналысты шаєыр¬ан орган немесе адамдар Їшін міндетті.
Егер серіктестікке єатысушыларды¦ µсыныс жасауы немесе талап етуі бойынша жалпы жиналысты¦ бастапєы кЇн тЎртібіне Јзгерістер енгізілсе, жиналысты шаєыр¬ан орган немесе адамдар жиналыс ашыл¬ан¬а дейін жеті кЇннен кешіктірмей осы бапты¦ 1-тарма¬ыны¦ бірінші бЈлігінде атал¬ан Ўдіспен серіктестікті¦ Ўрбір єатысушысына бµл Јзгерістер туралы хабарлау¬а міндетті.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысын шаєырушы орган немесе адам (адамдар) тЇскен µсыныстарды єарап, жиналысты¦ ашылу кЇніне дейін он кЇннен кешіктірмей оларды жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысыны¦ кЇн тЎртібіне енгізу немесе одан бас тарту туралы шешім єабылдау¬а міндетті. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысын шаєырушы орган немесе адам (адамдар) µсыныстар єабылдан¬ан жа¬дайда жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысы ашыл¬ан¬а дейін жеті кЇннен кешіктірмей кЇн тЎртібіне енгізілген Јзгерістер туралы серіктестікке єатысушылар¬а хабарлау¬а, сондай-ає жалпы жиналысты¦ кЇн тЎртібіне Јзгерістер немесе толыєтырулар енгізу жЈніндегі µсыныстар єабылданба¬ан жа¬дайда арыз берушіге бас тарту туралы дЎлелді жауап беруге міндетті.
Егер µсыныстарды жалпы жиналысты¦ кЇн тЎртібіне енгізуден бас тарту жЎне ол бойынша єабылдан¬ан шешім арыз берушіні¦ єµєыєтары мен за¦ды мЇдделерін бµзса, ол мµндай шешімге осы За¦ны¦ 50-бабында кЈзделген тЎртіппен ша¬ымдану¬а єµєылы. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысын шаєырушы орган немесе адам (адамдар) серіктестікке єатысушыны¦ жиналысты¦ ашылуына дейін он кЇннен кешіктірмей жіберілген талабы бойынша о¬ан жазбаша тЇрде жЎне жиналысты¦ ашылу кЇніне дейін жеті кЇннен кешіктірмей кЇн тЎртібіні¦ барлыє мЎселелері жЈніндегі шешімдерді¦ жобаларын, талєылануы кЇн тЎртібіне енгізілген єµжаттарды¦ кЈшірмелерін, сондай-ає серіктестік жар¬ысында не серіктестікті¦ ішкі єызметін реттейтін єµжаттарда кЈзделген басєа да мЎліметтерді жіберуге міндетті.
Осыны¦ алдында¬ы бЈлікте кЈрсетілген єµжаттар мен мЎліметтер, сондай-ає есеп беру кезе¦індегі єаржы есептемесі мен тексеру комиссиясы (тексеруші) жЎне (немесе) аудиторды¦ ол бойынша єорытындылары жалпы жиналыс Јткізілетіні туралы хабарлан¬ан кезден бастап, бірає жиналыс ашыл¬ан¬а дейін он бес кЇннен кешіктірмей серіктестікті¦ атєарушы органыны¦ Їй-жайында емін-еркін танысу Їшін серіктестікті¦ барлыє єатысушыларына тапсырылу¬а тиіс. Бµл орайда серіктестікке єатысушылар¬а Јздеріне танысу Їшін беріліп отыр¬ан єµжаттардан кЈшірмелерді тегін тЇсіріп алу мЇмкіндігі берілуге тиіс.
Алды¦¬ы Їш жылды¦ єаржылыє есептемелерін жЎне олар бойынша тексеру комиссиясыны¦ (тексерушіні¦) жЎне (немесе) аудиторды¦ єорытындыларын серіктестікті¦ атєарушы органы саєтау¬а жЎне кез келген уаєытта серіктестікті¦ кез келген єатысушысына танысу Їшін беруге тиіс. Серіктестікке єатысушыларды¦ талап етуі бойынша олар¬а атал¬ан єµжаттардан куЎландырыл¬ан кЈшірмелер беріледіјатысушысы жетеуден аз жауапкершілігі шектеулі серіктестік жар¬ысында осы бапта жЎне осы За¦ны¦ 47-бабыны¦ 5-тарма¬ында атал¬ан мерзімдерден Јзге мерзімдер кЈзделуі мЇмкін[20].
Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысыны¦ регламенті осы Зবа, серіктестік жар¬ысына, серіктестікті¦ ішкі єызметін реттейтін ережелерге жЎне басєа єµжаттар¬а сЎйкес не тікелей жалпы жиналыспен белгіленеді. Жалпы жиналыс ашылар алдында о¬ан келген жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды жЎне оларды¦ Јкілдерін тіркеу жЇргізіледі. јатысушыларды¦ Јкілдері тиісті Јкілеттіктерін мЎлімдеуге тиіс (осы За¦ны¦ 42-бабыны¦ 3 жЎне 4-тармаєтары). Тіркелмеген єатысушы (єатысушыны¦ Јкілі) кворумды айєындау кезінде есепке алынбайды жЎне оны¦ дауыс беруге єатысу¬а єµєы¬ы жоє.
Серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысы о¬ан келген єатысушылар мен оларды¦ Јкілдеріні¦ тіркелу мЎліметтері тиісті кворум бар деп болжау¬а жеткілікті негіз берген жа¬дайда, жариялан¬ан уаєытта ашылады. Серіктестікті¦ барлыє єатысушылары немесе оларды¦ Јкілдері тіркеліп бол¬ан, жиналысты¦ ашылу уаєытыны¦ Јзгертілгендігі туралы хабарландырыл¬ан жЎне о¬ан єарсылыє болма¬ан жа¬дайды єоспа¬анда, жиналысты жариялан¬ан уаєыттан ерте ашу¬а болмайды. Егер жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысына єатысып отыр¬андар немесе о¬ан Јкілдік ал¬ан єатысушылар жиынты¬ында жалпы дауыс саныны¦ жартысынан астамын иеленсе, ол за¦ды, ал кворум шарттары саєтал¬ан болып танылады. КЇн тЎртібіне енгізілген мЎселе жЈніндегі шешім дауысты¦ басым кЈпшілігімен немесе бірауыздан єабылдану¬а тиіс жа¬дайларда, егер серіктестікке єатысушыларды¦ о¬ан єатысып отыр¬андары немесе Јкілдік ал¬андар жиынты¬ында жалпы дауыс саныны¦ Їштен екісінен астамын иеленсе, жиналысты¦ шешім єабылдау¬а єµєы¬ы болады. Кворум болма¬ан жа¬дайда жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысы бірінші шаєырыл¬ан кЇннен бастап єырыє бес кЇннен кешіктірілмей єайта шаєырылады. Жалпы жиналыс єайта шаєырыл¬ан кезде осы За¦ны¦ 46-бабында белгіленген ережелер саєталу¬а тиіс. јайта шаєырыл¬ан жиналыс серіктестікке єатысушыларды¦ жиналысєа єатысып отыр¬андары немесе о¬ан Јкілдік ал¬андар иеленген дауыс санына єарамастан за¦ды болып табылады. Егер єатысып отыр¬ан немесе о¬ан Јкілдік ал¬ан єатысушылар жиынты¬ында жалпы дауыс саныны¦ жартысынан кемін иеленген жа¬дайда мµндай жиналыс дауысты¦ басым кЈпшілігін немесе бірауыздан берілуін єажет етпейтін мЎселелер бойынша ¬ана шешімдер єабылдау¬а єµєылы.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысын атєарушы органны¦ бірінші басшысы немесе оны¦ міндетін атєарушы адам ашады. Байєаушы ке¦ес, тексеру комиссиясы (тексеруші) немесе серіктестікке єатысушылар (осы За¦ны¦ 45-бабыны¦ 2-тарма¬ы) шаєыр¬ан жиналысты тиісінше байєаушы ке¦есті¦ тЈра¬асы, тексеру комиссиясыны¦ тЈра¬асы (тексеруші) немесе оларды¦ міндетін атєарушы адамдар, не жиналысты шаєыр¬ан серіктестікке єатысушыларды¦ бірі ашады.
Тарату комиссиясы (таратушы) шаєыр¬ан жалпы жиналысты тарату комиссиясыны¦ тЈра¬асы (таратушы) немесе оны ауыстыратын адам ашады. Жалпы жиналысты ашатын адам жалпы жиналысты¦ тЈра¬алыє етушісі мен хатшысыны¦ сайлауын Јткізеді. Егер жауапкершілігі шектеулі серіктестік жар¬ысында Јзгеше кЈзделмесе, жалпы жиналысты¦ тЈра¬алыє етушісі мен хатшысын сайлау жЈніндегі мЎселе бойынша дауыс беру кезінде жиналысты¦ Ўрбір єатысушысыны¦ бір дауысы болады (жар¬ылыє капиталда¬ы Їлесіне єарамастан), ал шешім єатысушылар саныны¦ жай кЈпшілік дауысымен єабылданады.
Жиналысєа єатысып отыр¬ан серіктестікті¦ барлыє єатысушылары атєарушы орган¬а кіретін не серіктестікті¦ тексеру комиссиясыны¦ мЇшелері (тексерушісі) болып табылатын жа¬дайларды єоспа¬анда, серіктестікті¦ атєарушы органыны¦ жЎне оны¦ тексеру комиссиясыны¦ мЇшелері (тексеруші) єатысушыларды¦ жалпы жиналысында тЈра¬алыє ете алмайды. Жалпы жиналысты¦ хатшысы жалпы жиналысты¦ хаттамасын жЇргізуге жауап береді.
Хаттама¬а жалпы жиналысты¦ тЈра¬алыє етушісі жЎне хатшысы єол єояды. Барлыє жалпы жиналыстарды¦ хаттамалары серіктестікті¦ атєарушы органында саєталатын жЎне кез келген уаєытта жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ кез келген єатысушысына танысу Їшін берілуге тиіс хаттамалар кітабына тігіледі. Серіктестікке єатысушыларды¦ талап етуі бойынша олар¬а хаттамалар кітабына куЎландырыл¬ан кЈшірмелер беріледі.
КЇн тЎртібіне енгізілген мЎселелерді талєылау бастал¬ан¬а дейін жалпы жиналыс кворумды жария етуге міндетті. Бµл талапты саєтамау кворумны¦ бар екендігі аныєтал¬ан¬а дейін жалпы жиналыс єабылда¬ан барлыє шешімдерді¦ за¦сыз болып шы¬уына Ўкеп со¬ады.
Осы За¦ны¦ 43-бабы 2-тарма¬ыны¦ 1), 4), 7), 9) жЎне 10) тармаєшаларында кЈрсетілген мЎселелер бойынша дауыс беру кезінде, сондай-ає серіктестік жар¬ысында немесе оны¦ ішкі єызметін реттейтін ережелерде жЎне Јзге єµжаттарда кЈзделген басєа жа¬дайларда тікелей дауыс беру алдында кворумды та¬ы да жария ету єажет. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысы осы За¦ны¦ 46-бабыны¦ 1 жЎне 2-тармаєтарына сЎйкес єатысушылар¬а хабарлан¬ан кЇн тЎртібіні¦ мЎселелері бойынша ¬ана шешім єабылдау¬а єµєылы. Бµл орайда жалпы жиналысты¦ кЇн тЎртібіне енгізілуін осы За¦ны¦ 46-бабыны¦ 2-тарма¬ына сЎйкес серіктестікке єатысушылар талап еткен мЎселелер, егер жиналысты шаєырушы орган немесе адамдар атал¬ан тармаєты¦ екінші бЈлігінде кЈзделген міндеттерді орындамаса да, кЇн тЎртібіне енгізілген болып саналады[21].
2. Осы За¦ны¦ 43-бабы 2-тарма¬ыны¦ 1), 7), 9) жЎне 10) тармаєшаларында кЈрсетілген мЎселелер бойынша, сондай-ає жауапкершілігі шектеулі серіктестік жар¬ысында белгіленген басєа да мЎселелер бойынша шешімдер, егер серіктестік жар¬ысы оларды¦ єабылдануы Їшін сан жа¬ынан кЈпшілік дауысты немесе бірауыздан дауыс беруді єажет етпесе, серіктестікке єатысушыларды¦ жиналысєа єатысып отыр¬андары мен о¬ан Јкілдік ал¬андар дауысыны¦ тЈрттен Їш басым кЈпшілік даусымен єабылданады. Осы За¦ны¦ 43-бабы 2-тарма¬ыны¦ 9) тармаєшасы бойынша шешім єабылдан¬ан кезде Їлесі мЎжбЇрлеу тЎртібімен сатып алынатын єатысушы дауыс беруге єатыспайды жЎне о¬ан тиесілі дауыс саны есептеу кезінде ескерілмейді. Егер серіктестік жар¬ысы шешімдер єабылдау Їшін сан жа¬ынан кЈпшілік дауысты немесе бірауыздан дауыс беруді єажет етпесе, єал¬ан шешімдер серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысына єатысушылар мен о¬ан Јкілдік ал¬андарды¦ жай кЈпшілік даусымен єабылданады. Егер жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ысында немесе серіктестікті¦ ішкі єызметін реттейтін ережелерде жЎне Јзге єµжаттарда жасырын дауыс беру кЈзделмесе, серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысыны¦ шешімдері ашыє дауыс беру арєылы єабылданады.Жалпы жиналысты¦ шешімдері, дауысты¦ жалпы саныны¦ кемінде бестен бір бЈлігіне ие серіктестікке єатысушылар жасырын дауыс беруді талап еткен жа¬дайда да, жасырын дауыс беру арєылы єабылдану¬а тиіс. Жасырын дауыс беру кезінде оны Јткізу рЎсімі дауыстарды¦ дЎлме-дЎл есептелуін жЎне дауыс беру нЎтижелеріні¦ расты¬ын єамтамасыз етуге тиіс. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ысында кЈзделген жа¬дайларда жЎне жиынты¬ында дауыстарды¦ жалпы саныны¦ тЈрттен Їшінен астамын иеленген серіктестікке єатысушыларды¦ тікелей келісім беруімен жалпы жиналыс хат, факсимильдік немесе электрондыє хабарлар алмасу не барлыє єатысушылар¬а єолайлы жЎне жіберілетін Ўрі єабылданатын хабарларды¦ аныєты¬ын єамтамасыз ететін байланысты¦ Јзге єµралдарын пайдалану арєылы сырттай сµрау салу жолымен Јткізілуі мЇмкін.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті єайта µйымдастыру (єосу, біріктіру, бЈлу, бЈліп шы¬ару, єайта єµру) серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысыны¦ шешімі бойынша ерікті тЇрде жЇзеге асырылуы мЇмкін.
°лесті иеліктен айыру немесе серіктестікке єатысушылар єµрамыны¦ Јзге де Јзгерісі серіктестікті єайта µйымдастыру болып табылмайды.
За¦ актілерінде белгіленген жа¬дайларда жауапкершілігі шектеулі серіктестікті бЈлу немесе оны¦ єµрамынан бір немесе бірнеше серіктестікті бЈліп шы¬ару нысанында серіктестікті єайта µйымдастыру уЎкілетті мемлекеттік органдарды¦ шешімі бойынша немесе сотты¦ шешімі бойынша жЇзеге асырылады. За¦ актілерінде белгіленген жа¬дайларда єосу немесе біріктіру нысанында жауапкершілігі шектеулі серіктестікті єайта µйымдастыру уЎкілетті мемлекеттік органдарды¦ келісімімен ¬ана жЇзеге асырылуы мЇмкін. Егер за¦ актілерінде немесе єайта µйымдастыру туралы шешімде Јзгеше кЈзделмесе, єайта µйымдастырыл¬ан серіктестікті¦ мЇлкі оны тіркеу кезінде оны¦ єµєыєтыє мµрагеріне ауысады. Екі немесе бірнеше жауапкершілігі шектеулі серіктестікті єосу осы серіктестіктерді¦ мЇлкін толыє біріктіру арєылы жЇзеге асырылады. јосу нЎтижесінде жа¦а серіктестік пайда болады. Жа¦а серіктестікті¦ єµрамына кірген серіктестіктер Јз єызметін тоєтатады. Бµл орайда серіктестіктерді єосу¬а єатысушыларды¦ Ўрєайсысыны¦ барлыє єµєыєтары мен міндеттері Јткізу актісіне сЎйкес жа¦адан пайда бол¬ан серіктестікке ауысады.
Бір немесе бірнеше жауапкершілігі шектеулі серіктестіктерді¦ басєа жауапкершілігі шектеулі серіктестікке бірігуі єосылатын серіктестіктерді¦ мЇлкін єосып алушы серіктестікті¦ мЇлкіне енгізу арєылы жЇзеге асырылады. Бµл ретте бірігуші серіктестіктер тоєтатылады, ал оларды¦ барлыє єµєыєтары мен міндеттері Јткізу актісіне сЎйкес біріктіруші серіктестікке ауысады, оны¦ жар¬ысына єайта µйымдастыру¬а байланысты Јзгерістер енгізіледі. јосу¬а, бірігуге єатысушы жауапкершілігі шектеулі серіктестіктерді¦ атєарушы органдары єосу, бірігу туралы шарттарды¦ жобаларын дайындайды жЎне єосу, бірігу туралы мЎселені Ўрбір серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысыны¦ єарауына жЎне єосу, бірігу туралы шартты бекітуіне енгізеді.
јосу, бірігу туралы шартты¦ келісілген мЎтініне серіктестіктерді¦ осы¬ан уЎкілетті атєарушы органдары єол єояды. јосу, бірігу туралы шарт єосу¬а, бірігуге єатысушы Ўрбір серіктестікті¦ фирмалыє атауы, орналасєан жері мен мекен-жайы туралы мЎліметтерді, оларды¦ баланстарыны¦ негізгі деректерін єамту¬а, сондай-ає онда єосуды¦, бірігуді¦ тЎртібі мен жа¬дайлары кЈзделуге тиіс. Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктерді єосу¬а, бірігуге єатысушыларды¦ Ўрєайсысы Јз єатысушыларыны¦ жалпы жиналысы єосу, бірігу туралы шешім єабылда¬ан кЇннен бастап екі ай мерзім ішінде Јзіні¦ барлыє кредит берушілеріне єосу, бірігу туралы жазбаша хабарлама жіберуге жЎне ресми баспасЈз органдарында тиісті хабарландыру беруге міндетті. Хабарлама¬а (хабарландыру¬а) єосу¬а, бірігуге єатысушы басєа серіктестіктер туралы осы бапты¦ 3-тарма¬ында атал¬ан мЎліметтер єоса тіркеледі.
Серіктестікті¦ кредит берушілері хабарлама ал¬ан немесе хабарландыру жариялан¬ан кЇннен бастап екі ай мерзім ішінде серіктестіктен єосымша кепілдіктерді не серіктестікті¦ тиісті міндеттемелерді мерзімінен бµрын тоєтатуын немесе орындауын жЎне зияндарды Јтеуін талап етуге єµєылы. Талаптар серіктестікке жазбаша тЇрде жіберіледі, ал оларды¦ кЈшірмелері серіктестікті мемлекеттік тіркеуді жЇзеге асыр¬ан орган¬а берілуі мЇмкін[22]. јосу¬а, бірігуге єатысушы жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ Ўрєайсысы Јз єатысушыларыны¦ жалпы жиналысы єосу, бірігу туралы шешім єабылда¬ан кезден бастап, шешім єабылдан¬аннан кейін пайда болатын міндеттемелер бойынша кредит берушілерге бµл шешім туралы хабарлау¬а міндетті. Серіктестіктерді¦ єосылуы, бірігуі туралы шартты¦ негізінде єосылушы, бірігуші серіктестіктерге єатысушылар єµрылтай шартын Ўзірлеп, єµрылтай жиналысында о¬ан єол єояды, ал єосыл¬ан кезде жа¦адан єµрылып жатєан серіктестікті¦ жар¬ысын бекітіп, серіктестікті¦ атєарушы жЎне Јзге де органдарын сайлайды. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті бЈлу осы серіктестікті¦ мЇлкін жа¦адан пайда болатын екі немесе бірнеше жауапкершілігі шектеулі серіктестік арасында бЈлу арєылы жЇзеге асырылады. Бµл орайда бЈлінетін серіктестікті¦ єµєыєтары мен міндеттері бЈлу балансына сЎйкес жа¦адан пайда болатын серіктестіктерге ауысады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестіктен бір немесе бірнеше жауапкершілігі шектеулі серіктестікті бЈліп шы¬ару серіктестік мЇлкіні¦ бір бЈлігін бЈліп шы¬арып, оны жа¦адан пайда болатын бір немесе бірнеше серіктестікке беру арєылы жЇзеге асырылады. Бµл орайда єайта µйымдастырылып отыр¬ан серіктестікті¦ єµєыєтары мен міндеттеріні¦ бір бЈлігі бЈлу балансына сЎйкес жа¦адан пайда болатын серіктестіктерге ауысады.
јайта µйымдастырылып отыр¬ан жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ атєарушы органы бЈлу, бЈліп шы¬ару жоспары мен жа¦адан пайда болатын серіктестіктер жар¬ыларыны¦ жобаларын дайындайды жЎне єатысушыларды¦ жалпы жиналысыны¦ єарауына серіктестікті бЈлу, бЈліп шы¬ару туралы, бЈлу, бЈліп шы¬ару жоспарын, жа¦адан пайда болатын серіктестіктерді¦ жар¬ылары мен бЈлу балансын бекіту туралы, сондай-ає жа¦адан пайда болатын серіктестіктерді¦ атєарушы жЎне Јзге де органдарын сайлау туралы мЎселелерді енгізеді.Егер жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жар¬ысында Јзгеше кЈзделмесе, оны бЈлу, бЈліп шы¬ару кезінде Ўрбір єатысушы жа¦адан пайда болатын Ўрбір серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталынан єайта µйымдастырылып жатєан серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталында¬ы Јз Їлесіне те¦ Їлес алу¬а єµєылы.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік Јз єатысушыларды¦ жалпы жиналысы бЈлу, бЈліп шы¬ару туралы шешім єабылда¬ан кезден бастап бµл шешім туралы кредит берушілерге шешім єабылдан¬аннан кейін пайда болатын міндеттемелер жЈнінде хабарлау¬а міндетті.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік Јз єатысушыларыны¦ жалпы жиналысы бЈлу, бЈліп шы¬ару туралы шешім єабылда¬ан кЇннен бастап екі ай мерзім ішінде Јзіні¦ барлыє несие берушілеріне бЈлу, бЈліп шы¬ару туралы жазбаша хабарлама жіберуге жЎне ресми баспасЈз органдарында тиісті хабарландыру жариялау¬а міндетті. Хабарлама¬а (хабарландыру¬а) бЈлу балансы, сондай-ає жа¦адан пайда болатын Ўрбір серіктестікті¦ фирмалыє атауы, орналасєан жері мен мекен-жайы туралы мЎліметтер єоса тіркеледі. јайта µйымдастырылып жатєан жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ кредит берушілері хабарлама ал¬ан (хабарландыру жариялан¬ан) кЇннен бастап екі ай мерзім ішінде серіктестіктен тиісті міндеттемелерді мерзімінен бµрын тоєтатуды немесе орындауды жЎне зияндарды Јтеуді талап етуге єµєылы. Талаптар серіктестікке жазбаша тЇрде жіберіледі, ал оларды¦ кЈшірмелері серіктестікті мемлекеттік тіркеуді жЇзеге асыр¬ан орган¬а берілуі мЇмкін. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті бЈлу, бЈліп шы¬ару нЎтижесінде пайда бол¬ан жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер жа¦а серіктестіктер тіркелген кезден бастап бір жыл бойы оны¦ міндеттемелері бойынша ортає жауапкершілікте болады. Егер сотты¦ шешімі бойынша мЎжбЇрлеп єайта µйымдастыру кезінде бЈлуді, бЈліп шы¬аруды жЇргізуге уЎкілетті жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ атєарушы органдары сотты¦ шешімінде белгіленген мерзімде серіктестікті бЈлуді, бЈліп шы¬аруды жЇзеге асырмаса, сот серіктестік мЇлкіне сенімгер басєарушы та¬айындап, о¬ан єайта µйымдастырылатын серіктестікті¦ мЇлкі есебінен осы серіктестікті бЈлуді, бЈліп шы¬аруды тапсырады.
Сенімгер басєарушы та¬айындал¬ан кезден бастап жауапкершілігі шектеулі серіктестікті басєару жЈніндегі Јкілеттік со¬ан ауысады. Сенімгер басєарушы сотта жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ атынан Ўрекет етеді, бЈлу балансын жасайды жЎне оны бЈлу, бЈліп шы¬ару нЎтижесінде пайда болатын серіктестіктерді¦ єµрылтай єµжаттарымен бірге сотты¦ бекітуіне береді. Сотты¦ атал¬ан єµжаттарды бекітуі жа¦адан пайда болатын серіктестіктерді мемлекеттік тіркеуге негіз болып табылады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік Јзге шаруашылыє серіктестік, акционерлiк єо¬ам немесе Јндірістік кооператив болып єайта єµрылу¬а єµєылы, Јткізу актісіне сЎйкес єайта єµрылатын серіктестікті¦ барлыє єµєыєтары мен міндеттері со¬ан ауысады. јайта єµрылатын жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ атєарушы органы єайта єµруды¦ тЎртібі мен шарттарын белгілейтін єайта єµру жоспары мен жа¦адан пайда болатын акционерлiк єо¬ам за¦ды тµл¬а жар¬ысыны¦ жобасын дайындайды жЎне серіктестікті єайта єµру, єайта єµруды¦ жоспары мен жар¬ыны бекіту, сондай-ає жа¦адан пайда болатын серіктестікті¦ немесе Јндірістік кооперативті¦ атєарушы жЎне Јзге органдарын сайлау туралы мЎселелерді єатысушыларды¦ жалпы жиналысыны¦ шешім шы¬аруына енгізеді[23]Жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысы серіктестікті єайта µйымдастыру туралы мЎселені шешкен кезде о¬ан єатыспа¬ан не мµндай шешімге єарсы дауыс берген серіктестікке єатысушылар Јз Їлестерін серіктестікті¦ єайта µйымдастырылуын жаєтап дауыс берген єатысушыларды¦ сатып алуын талап етуге єµєылы.
°лесті сатып алу тиісті талап мЎлімденген кЇннен бастап бір ай ішінде жЇзеге асырылу¬а тиіс. °лесті жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ єайта µйымдастырылуын жаєтап дауыс берген єатысушылар, егер оларды¦ сатып алу туралы талапты мЎлімдеген єатысушыны¦ Їлесін толыє сатып алуды єамтамасыз ететін келісімінде Јзгеше белгіленбесе, серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталында¬ы Јз Їлестеріне бара-бар бЈліктерде сатып алады. °лесті¦ сатып алынатын ба¬асы осы За¦ны¦ 32-бабыны¦ ережелеріне сЎйкес белгіленеді.
°лесті сатып алу туралы талапты мЎлімдейтін жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушы мµндай талапты¦ кЈшірмесін осы За¦ны¦ 67-бабына сЎйкес тіркеуді жЇзеге асыратын орган¬а жіберуге єµєылы. °лесті сатып алу туралы талапты¦ кЈшірмесі атал¬ан орган¬а келіп тЇскен жа¬дайда тіркеу тек мЎлімдеуші Їлесті¦ сатып алыну дЎлелін бергенде немесе талапты мЎлімдеген єатысушыны¦ тіркеуге єарсылы¬ы болма¬ан жа¬дайда ¬ана жЇргізіледі.
јайта µйымдастыру нЎтижесінде пайда болатын жауапкершілігі шектеулі серіктестікті мемлекеттік тіркеу за¦ды тµл¬аларды тіркеуді¦ за¦ актілерінде белгіленген ережелеріне сЎйкес жЇзеге асырылады.
јайта µйымдастыру нЎтижесінде пайда болатын жауапкершілігі шектеулі серіктестікті мемлекеттік тіркеуді за¦ды тµл¬аларды мемлекеттік тіркеуді жЇзеге асыратын орган єайта µйымдастыру¬а єатысушы серіктестіктерге єойылатын талаптарды мЎлімдеу Їшін кредит берушілерге берілген мерзім Јткеннен кейін жЇргізеді (осы За¦ны¦ 62-бабыны¦ 4-тарма¬ы, 63-бабыны¦ 7-тарма¬ы). Егер за¦ды тµл¬аларды мемлекеттік тіркеуді жЇзеге асыратын орган¬а серіктестіктерді єайта µйымдастыру¬а єатысушы кредит берушілер талаптарыны¦ кЈшірмелері келіп тЇссе, жа¦адан пайда болатын серіктестік бµл талаптарды¦ орындалуыны¦ немесе оларды мЎлімдеген кредит берушілерді¦ єайта µйымдастыру¬а єарсылыєтары жоє екендігіні¦ дЎлелдерін берген жа¬дайда тіркеледі. Егер єайта єµру¬а єатысушы сы жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ жалпы жиналысы єайта єµру туралы шешім єабылдан¬ан кЇннен бастап бір жыл ішінде мемлекеттік тіркеу туралы арыз берілмесе не єажетті дЎлелдер µсынылмаса (осы бапты¦ 3-тарма¬ы), єайта µйымдастыру жЇргізілмеді деп есептеледі. Егер єосу, бірігу нЎтижесінде жа¦адан пайда бол¬ан жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушыларды¦ саны осы За¦ны¦ 9-бабында белгіленген шектен асып кетсе, 69-бапты¦ 2-тарма¬ында кЈзделген салдарлар мµндай серіктестікке ол мемлекеттік тіркеуден Јткен кезден бастап бір жыл Јткеннен кейін ¬ана єолданылуы мЇмкін.Жауапкершілігі шектеулі серіктестік оны¦ єатысушыларыны¦ жалпы жиналысыны¦ шешімімен таратылуы мЇмкін. Сот шешімі бойынша жауапкершілігі шектеулі серіктестік: банкрот бол¬ан;серіктестікті єµру кезінде жою¬а болмайтын сипатта за¦ бµзушылыєєа жол берілуіне байланысты оны¦ тіркелуі жарамсыз деп таныл¬ан; єызметті тиісті рµєсатсыз (лицензиясыз) немесе за¦ актілерімен тыйым салын¬ан єызметті не за¦дарды бірнеше рет немесе Јрескел бµза отырып жЇзеге асыр¬ан жа¬дайларда; за¦ актілерінде кЈзделген басєа да жа¬дайларда таратылуы мЇмкін. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ жал¬ыз єатысушысы болып табылатын за¦ды тµл¬а таратыл¬ан жа¬дайда мµндай серіктестік таратылу¬а тиіс. Бµл орайда серіктестікті тарату жЈніндегі тарату комиссиясын (таратушыны) серіктестік єµрылтайшысын таратуды жЇргізетін тарату комиссиясыны¦ (таратушыны¦) Јтініші бойынша сот та¬айындайды.Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті осы бапты¦ 2-тарма¬ында атал¬ан негіздер бойынша тарату туралы талапты сотєа, егер за¦ актілерінде Јзгеше кЈзделмесе, мЇдделі адамдар єоюы мЇмкін. Сотты¦ жауапкершілігі шектеулі серіктестікті тарату туралы шешімімен таратуды жЇзеге асыру жЈніндегі міндеттер серіктестікті¦ Јзіне[24]; серіктестікті¦ уЎкілетті органына; оны¦ єµрылтай єµжаттарымен серіктестікті тарату¬а уЎкілетті орган¬а, не сот та¬айында¬ан Јзге орган¬а (адам¬а) жЇктелуі мЇмкін.
За¦ны¦ 61, 68-баптарында атал¬ан негіздерді єоспа¬анда, жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ єызметін тоєтату¬а: егер жар¬ылыє капиталды азайту нЎтижесінде оны¦ мЈлшері осы За¦ны¦ 23-бабыны¦ 2-тарма¬ында кЈзделген е¦ тЈменгі мЈлшерден аз болып єал¬ан; егер єатысушылар осы За¦ны¦ 24-бабыны¦ 2-тарма¬ында белгіленген мерзімде серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталын єµрма¬ан жа¬дайлар негіз болуы мЇмкін.Жар¬ылыє капиталды азайту нЎтижесінде оны¦ мЈлшері осы За¦ны¦ 23-бабыны¦ 2-тарма¬ында кЈзделген е¦ тЈменгі мЈлшерден аз болып єал¬ан жа¬дайда, сондай-ає єатысушылар осы За¦ны¦ 24-бабыны¦ 2-тарма¬ында белгіленген мерзімде серіктестікті¦ жар¬ылыє капиталын єµрмаса, єатысушылар бір жыл ішінде жар¬ылыє капитал¬а тиісті єосымша салымдар енгізуі єажет. Бµлай болма¬ан жа¬дайда серіктестік мЇдделі адамдарды¦ Јтініші бойынша сот шешімімен таратылу¬а тиіс[25].
2.4. Қосымша жауапкершілігі бар серіктестік
Қосымша жауапкершілігі бар серіктестік ҚР-дағы коммерциялық ұйымдардың өте сирек кездесетін ұйымдық-құқықтық нысаны больш табылады. Көптеген елдердің зандары серіктестіктің мұндай нысанын мүлде пайдаланбайды. Шын мәнінде, қосымша жауапкершілігі бар серіктестік дегеніміз болмашы ерекшеліктеріне қарамастан, жауап-кершілігі шектеулі серіктестіктің өзі болып табылады. Олардың бәрін белгілі бір заң ретгейді. Егер қарым-қатынастардың мәнінен өзге мәселе туындамайтын болса, қосымша жауапкершілігі бар серіктестікке АК-ның, ЖШС туралы заңның және ЖШС-ның қызметін реттейін шаурашылық серіктестіктер туралы жарлықтың ережелері қолданылады.
Қатысушылары серіктестіктің міндеттемелері бойьшша өздерінің жарғылық капиталға салымдарымен жауап беретін, ал бұл сомалар жеткіліксіз болған жағдайда, өздеріне тиесілі мүлікпен оған өздері еселенген мөлшерде енгізген салымдар арқылы жауап беретін серіктестік қосымша жауапкершілігі бар серіктестік деп танылады (АК-ның 84-бабының 1-тармағы). Қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктің фирмалық атауы, сондай-ақ «қосымша жауапкершлігі бар серіктестік» немесе «ҚЖС» аббревиатурасы болуы тиіс (ЖШС туралы заңның 4-бабының 1-тармағы). Қатысушьшар жауапкершілігінің шекті мөлшері жарғыда көзделеді. Қатысушылардың бірі банкрот болған жағдайда оның серіктестік міндеттемелері жөніндегі жауапкершілігі, егер құрылтай құжаттарында жауапкершілікті бөлудің өзгеше тәртібі көзделмесе, қалған қатысушылар арасыңда олардың салымдарына қарай бөлінеді (АК-ның 84-бабының 2-тармағы).
ІІІ-ТАРАУ Бірлескен қызмет туралы шарт (жай серіктестік)
3.1.Жай серіктестік ұғымы
Бірлескен қызмет туралы шарт (жай серіктестік шарты) бойынша
тараптар табыс табу немесе заңға қайшы келмейтін өзге де мақсатқа қол жеткізу үшін бірлескен әрекет жасауға міндетгенеді (АК-ньщ 228-бабының 1-тармағы). ҚР АК-ның ерекшеліктерінің бірі сол — бірлескен қызмет туралы тарау жалпы бөлімде орналасқан, ал ТМД-ның барлық басқа елдерінің АК-тарында ол ерекше бөлімнің «Міндеттемелік құқық» тарауында берілген. Мұның себебі — ҚР АК-сын жасаушылардың ойынша бірлескен қызмет туралы шартган міңдеттемелік құқық қатынастары емес, заттық қатынастар туындайды. Сондықтан да бұл шарт туралы нормалардың ортақ меншік туралы тараудан кейін орналасуы қисынды.
Қатынастар тегін бүлай түсіну АК-ның шарттан міндеттемелік, заттық, авторлық немесе өзге қүқық қатынастары туындауы мүмкін деген новелласымен етене байланысты (379-бап). АК-ның 12-тарауы «Бірлескен қызмет туралы шарт (жай серікгесгік») деп, ал 28-бап — «Жай серіктестік» деп аталады. 228-бапта жай серікхесгік бірлескен қызмет туралы шарт негізінде құрылады делінген. Бірлескен қызмет туралы шарт жене жай серіктестік үғымдары өзара байланысты үғымдар. Бүл ұғымдар 228-бапта әртүрлі жиынтықта берілген (ол, заң түрғысынан алғаңда кейде дөл емес өрі тексерілмеген). Мысалы, бір жағдайда бірлескен қызмет туралы шартпен (жай серіктесгікпен) жиынтықта, басқа жағдайда — бірлескен қызмет туралы шарт (жай серіктесгіктщ шарты), ал үшінші жағдайда — жай серіктесгік бірлескен қызмет туралы шарт неіізінде қүрылады деп баяңдалған. Бұл термиңдердің дәл түсініктемесін мынадан табамыз. Бірлескен қызмет туралы шарт пен жай серіктесгік шарты — бір машалы термиңдер. Бірлескен қызмет туралы шарт (жай серіктестік шарты) негізінде жай серіктесгік қүрылады. Ал, АК-ның 12-тарауын «Бірлескен қызмет (жай серіктестік)» деп атау керек еді.
Тағы да айта кететін бір жағдай — АК-да бірде «бірлескен қызмет туралы шарт», бірде «бірлескен шаруашылық қызметі туралы шарт»делінген. Бірінші термин дәлірек келеді. Әрине, бірлескен қызмет ту-ралы шарттың қатысушылары, өдетге, шаруашылық қызметімен айна-лысады, бірақ, кейде, ол қызмет басқа сипатга да болуы мүмкін (мәдени, қайырымдылық, т.б.). Бұған жол беруге болады, себебі шартгарда ақылы да, ақысыз да сипат болуы мүмкін. Осыдан барып АК-ның соңғы редакциясында, негізінен, — «бір-лескен қызмет» термині қолданылады. Бірлескен шаруашылық қызметі жайында тек консорциумға қатысты айтылады (223-бап). Біздің ойымызша, кәсіпкерлік қызмет үшін құрылатын коммерциялық серіктестікті табыс алуды мақсат тұтпаған, заңға қайшы келмейтін басқа мақсатқа бағытталған (мысалы, түрғын үйді сатып алуға) коммерциялық емес серіктестіктен бөліп қараған дұрыс. Бап «жай серіктестік» деп аталғандықтан жай жөне шаруашылық серіктестіктерінің арақатынасы туралы мәселе туындайды. Басты айырмашылық АК-ның 228-бабының 1-тармағында бекімін тапқан: жай серіктестік занды түлға болып табылмайды. Шаруашылық серіктестігі — коммерциялық ұйым болып табылатын занды тұлғаладың бір түрі.
Әсіресе жай серіктестік пен толық серіктестік арасында ұқсастық көп, себебі екі жағдайда да серіктесіж құрған азаматтар, оның борышы бойынша өздерінің барлық мүліктерімен жауап береді. Бұлардың айырмашылығы соңда, бірінші жағдайда азаматгар заңды тұлға құрмай-ақ қызметпен айналысады, екінші жағдайда — занды тұлға құрады. Екінші жағдайда заңцы тұлға құқықтың азаматтық айналымдағы өзінше дербес субъектісі ретінде туындайды. Жай серіктестік құрғанда құқықтың жаңа дербес субъекгісі туыңдамайды, ал қатысушылары ары қарай қатыса береді.
Сол, заңды тұлға құрмайтын қызметке азаматтардың кәсіпкерлік қызметі негізделеді. Мысалы, Жеке кәсіпкерлік туралы занда жеке кәсіпкерлік субъектілеріне занды тұлға құрмаған және занды тұлға нышандары жоқ кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғалар жатады делінген (Заңның 1-бабының 2-тармағы).
Мұнай туралы (25-бап) және жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы (42-бап) Жарлықтарда бұрын (ҚР-дың 1999 жылғы 11 тамыздағы №467-1 Заңымен өзгертулер енгізілгенге дейін) бірлескен қызмет туралы контракт жайыңда айтылған болатын (заңцы тұлға құрып және құрмай). Бұл жерде әңгіме бір контракт жайында деп ойлап қалуға болады. Ал, шындығында, шарттардың біріне бірі мүлде Революцияға дейінгі әдебиетте осы принцип бойынша сауда жене азаматтық серіктестіктер арасы бөлінген. (Шершеневич Г.Ф. Учебник русского гражданского права. М. 1993. 389 б.). Бірлескен қызмет туралы шартты құрылтайшы шарттан ажырату керек, оның негізінде АК-ның 41-бабымен реттелетін заңцы тұлға құрылады, ұқсамайтын екі түрін қодцану көзделген: АК-ның 41-, 58- және 87-баптарының ережелері бойьшша шаруашылық серіктесітігін қүру туралы құрылтай Шарты мен АК-ның 12-бабының ережелері бойьшша бірлескен қызмет туралы шарт.
Бірлескен қызмет туралы шартгы аралас шартган ажырату керек, әсіресе мердігерлік шартьшан, қызмет көрсету, жалдау шартгарынан, т.б. Ғимаратгар, құрлысгар түріызгаңца, әдетте, тапсырыс беруші мен мердігер арасыңда құрылыстық шарт жасалады. Егер мердігер объектіні соғып ғана қоймай, оның меншік иесі болғысы келсе, өзара бірлескен қызмет туралы шарт жасасады, аган бір тарап жарна ретіңде құрылыс-монтаж жүмыстарьш, ал басқа тарап материаддық-техникалық қамтамасыз етуді енгізеді. Ал, практикада мемлекеттік органдар бірлескен қызмет туралы шартгың көмегімен өздері орналасқан ғимаратгар мен жайларды коммерциялық ұйымдарға жалға берген фактысын жасыруға тырысады. АК-ның 160-бабына сәйкес мұндай шарт көз адцау болып табылады, ол заңсыз деп саналады. АК-ның 228-бабыңда үшінші жақ алдындағы ортақ жауапкершілік туралы диспозитивтік норма бекімін тапқан. Жай серікстестікке қатысушылар ортақ жауапкершіліктен бас тарта алады, бірақ бұл жағдайда несие беруші алдында кімнің қандай тәртіпте жауап беретіндігі анықталуға тиіс. Егер мүңцай шартта көзделмеген болса, онда жай серіктесгікгің мүддесі үшін несие берушімен шарт жасасқан адам несие беруші адцыңда жауап береді. Серіктестіктің қатысушылары арасыңца шығынды бөлу АК-ның 231-бабының ережелері бойынша жүргізіледі.
Жай серіктестіктің консорциум сияқты түрі АК-да айрықша реттеледі. Консорциум — бірлескен шаруашьшық қызмет туралы шарт негізінде занды түлғалар нақты шаруашылық міндеттерін шешу үшін белгілі бір ресурстарды бірікгіріп, күш-жігерді үйлестірегін ерікіі түрдегі тең қүқықты уақытша одақ (бірлестік) (АК-ның 233-бабының 1-тармағы) Консорциум дегеніміз заңцы түлғалар бірлестігінің бір фор-масы. Заңды тұлғалар бірлескен коммерциялық (бірнеше шаруашылық серіктестігі шаруашылық серіктестігі формасында коммерциялық бірлестік құрады) жөне коммерциялық емес — қауымдастық (одақ) формасында болады. Бұл, бірақ, занды тұлғалар болып саналатын бірлестіктерге қатысты.
Консорциум заңды тұлға емес. Ол — шарттық бірлестік, консор-циумның қатысушыларының арасындағы барлық қатьшасты бірлескен қызмет туралы шарт пен консорциум мүлкіне ортақ үлесті меншік жайындағы нормалар анықтайды.
Консорциум — жай серіктестіктің бір түрі, оның қатысушылары занды тұлғалар. Соңдықтан да жай серіктестік жайындағы барлық ережелерді консорциумға толықтай қолдануға болады.
Консорциум — уақытша бірлестік Ол, не белгілі бір мерзімге, не қандай да бір мақсатқа жету үшін құрылады. Кейде мақсат айқын баяндалмайды (мысалы, темекі фабрикасын түрғызу және ары қарай пайдалану), бұл ретте консорциум мерзімсіз болады.
Бірлескен қызмет туралы шарт консорциумға қатысты алғанда «консорциалдық келісім» деп аталады. Консорциалдық келісім оның қызметінің барлық мәселелерін, қатысушылар арасындағы қатынастарды, консорциумды басқару жүйесін анықтайды.
Каспий теңізінің қазақстандық секторында мүнай барлау үшін құрылған жөне бірқатар ірі мүнай компаниялары (Бритиш петролеум, Бритиш газ, Аджип, Шелл, Тоталь, Эксон) мен «Қазақстанкаспий-шельф» мұнай компаниясын біріктірген «Қазақстан-каспийшельф» консорциумы заңды тұлғалар бірлестігінің бұл құқықтық формасының мүмкіңдіктері жайында ұғым бере алатын консорциумның жарқын мысалы бола алады. Ал, консорциумның операторы (ягаи, мүнай барлау жүмысының басшысы) — қазақстандық компания.
3.2. Бірлескен қызмет туралы шарттың мазмұны
Оның қатысушыларының құқықтары мен міндеттері шарттың мазмұнын құрайды. Қатысушылардың міндеттеріне мыналар жатады: мүліктік жарналар енгізу; серіктестіктің ортақ ісін жүргізуге қатысу.
Жай серікгестіктің қатысушыларының құқықтары мыналар: серік-тестіктің ортақ істерін басқаруға және жүргізуге қатысу құқығы; ақпаратқа құқық; жай серіктестік қызметіне қатысуға құқықты басқаға беру құқылы және қатысудан бас тарту құқығы; ортақ мүлікке қатысты туындайгын, оның ішінде табыстан үлес алуға құқық.
Өз мақсаттарына жету үшін бірлескен қызмет туралы шарттың қатысушылары ақшалай немесе басқа заттай не өз еңбегімен жарна енгізеді.
АК-ның 230-бабыңда серіктестіктің қатысушыларының жарналары туралы сөз болады. Жай серіктестіктің шаруашылық серіктестігінен айырмашылығы да осывда. Занды тұлга болып табылатын шаруашылық серіктестігінің қатысушьшары салымдарын серіктестіктің жарғылық қорына қосады (59-бап).
Өндірістік кооператив мүшелерінің жарналары аталуы жағынан жақыңдау, олар кооператив мүшелерінің мүліктік жарналары (пайлар) деп аталады (96-бапты қара). Кооперативте еңбекке қатысу міндетті болып табылады, ал жай серіктестікте жарналарды еңбекке қатысу арқылы қосуға жол берілген.
Бірақ бұл сырттай ғана үқсастық. Жай серіктестік мүлкінің құқықтық режимі бір жағынан, және занды тұлға мүлкі, екінші жағынан, әртүрлі болып келеді. Шаруашылық серіктестіктері мен кооперативтер, занды тұлға ретінде барлық мүліктің, оның ішінде қатысушылар салымдарының меншік иелері болып табылады. Жай серікгесгікге, оған қатысушьгаар мүліктің меншік иелері болып қалады, мүлік оларға ортақ үлесті меншік: құқығында таесілі. Бүл, қатысушылар мүліктің өздері қосқан үлесінің ғана меншік иесі дегенді білдірмейді, себебі жарна ақшалай да, еңбек салымымен де енгізілуі мүмкін. 230-бапта ақша және басқа мүлік жайында сөз болады. АК-ның 115-бабына сәйкес мүлікке заттар, ақша, соның ішіңце шетел валютасы, құнды қағаздар, жұмыс, қызмет, шығармашылық интеллектуалдық қызметтің объекгіге айналған нәтижелері, фирмалық атаулар, тауарлық белгілер және бүйымды дараландырудың өзге де құралдары, мүліктік құқықтар мен басқа да мүлік жатады[26]. Бұл нормаға түсініктеме беру тәртібінде еңбек салымына кәсіби білімді, дағды мен шеберлікті, сондай-ақ іскерлік беделді, іскерлік байланысты жатқызуға болады (РФ АК-ның 1042-бабы)2
Қатысушылардың әрқайсының салымдарын ақшалай бағалағанда тараптардың өзара келісімі керек. Әркімнің үлесінің мелшері шарт бойьшша салым мөлшеріне қарай анықталады.
Ортақ мүлікке салымдар қосудың мөлшері мен тәртібі бойынша қатысушылар келісімін бірлескен қызмет туралы шартгың елеулі талабы деп тану қажет (АК-ның 393-бабы).
Шарттың қатысушыларының ортақ іс жүргізуі серіктестік қаты-сушыларының міндегі де, қүқығы да. Жалпы ереже бойынша, бірлескен қызмет туралы шартқа қатысушылардың ортақ істер жүргізуі олардың ортақ келісімі бойынша жүзеге асырылады (229-бап).
Шығындар мен заладды шарттың барлық қатысушылары жабады, ол жалпы ереже. 231-бап ортақ шығындар мен болатын залалдарды жабу тәртібін анықтауды қатысушылардың өздерінің қүзырына қалдырған. Бірлескен қызмет туралы шартта мұндай тәртіп көзделмеген жағдайда ғана 231-бапта көзделген төртіп күшіне кіреді.
Бұл жердегі басты принцип мынау: ортақ шығьшдар мен залалдар шартқа қатысушылардың ортақ мүлкі есебінен өтеледі, ал жетпей қалған сомалар осы мүліктегі олардың үлестеріне қарай бөлінеді. Бұл принцип ортақ меншік туралы нормаларда да қодданылады (АК-ның 215-бабы). Ресейдің заң әдебиетгерінде бұл нормаға сьш айтылуда. Мұндай салымда мүліктік сипат та жоқ, тұтыну қүны да жоқ, ал олардың ақшалай бағасы — далбаса. Сондықтан тек іскерлік бедел мен серікгестік ісіне жеке қатысуды ғана қалдыру керек деген ұсыныс бар[27].
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта келе осы бітіру жұмысым серіктестіктердің жалпы сипаттамасы және оның ұғымы, түрлері шаруашылық серіктестік туралы жалпы ережелері, шаруашылық серіктестікке қатысушылардың құқықтары мен міндеттері, серіктестіктерді қайта құру және тарату, толық серіктестік, сенім (коммандиттік) серіктестігі, жауапкершілігі шектеулі серіктестік, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің құқықтық қабілеті, жауапкершілігі шектеулі серіктестікке қатысушылардың құқықтары мен міндеттері, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктерді құру, қайта ұйымдастыру мен тарату, қосымша жауапкершілігі бар серіктестік, бірлескен қызмет туралы шарт (жай серіктестік), жай серіктестік ұғымы, бірлескен қызмет туралы шарттың мазмұндарына арналған.
Бір немесе бірнеше адам єµр¬ан, жар¬ылыє капиталы єµрылтай єµжаттарымен белгіленген мЈлшерде Їлестерге бЈлінген серіктестік жауапкершілігі шектеулі серіктестік деп танылады; жауапкершілігі шектеулі серіктестікке єатысушылар оны¦ міндеттемелері бойынша жауап бермейді жЎне серіктестікті¦ єызметіне байланысты зияндар¬а Јздеріні¦ єосєан салымдарыны¦ єµны шегінде тЎуекел етеді. Бµл ережеден ерекше жа¬дайлар јазаєстан Республикасыны¦ Азаматтыє кодексінде жЎне осы За¦да кЈзделуі мЇмкін. Егер серіктестікті¦ єµрылтай єµжаттарында оны¦ белгілі бір мерзімге немесе наєты бір маєсатєа єол жеткізу Їшін єµрылатыны кЈзделмесе, жауапкершілігі шектеулі серіктестік белгіленбеген мерзімге єµрыл¬ан болып есептеледі. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік за¦ды тµл¬а болып табылады.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік Јзіні¦ міндеттемелері бойынша Јзіне тиесілі барлыє мЇлікпен жауап береді.Серіктестік Јз єатысушыларыны¦ міндеттемелері бойынша жауап бермейді. Серіктестікті¦ жар¬ылыє капитал¬а салымдарын толыє енгізбеген єатысушылары оны¦ міндеттемелері бойынша Ўрбір єатысушыны¦ салым енгізбеген бЈлігіні¦ єµны шегінде ортає жауапты болады. јатысушылары серіктестік міндеттемелері бойынша жар¬ылыє капитал¬а єосєан Јздеріні¦ салымдарымен, ал бµл сомалар жеткіліксіз бол¬ан жа¬дайда Јздері енгізген салымдарды¦ еселенген мЈлшерінде Јздеріне тиесілі єосымша мЇлікпен жауап беретін серіктестік єосымша жауапкершілігі бар серіктестік деп танылады. јатысушылар жауапкершілігіні¦ шекті мЈлшері жар¬ыда кЈзделеді.јатысушыларды¦ бірі банкрот бол¬ан жа¬дайда єосымша жауапкершілігі бар серіктестік міндеттемелері бойынша оны¦ жауапкершілігі, егер єµрылтай єµжаттарында жауапкершілікті бЈлуді¦ Јзгеше тЎртібі кЈзделмесе, єал¬ан єатысушылар арасында оларды¦ салымдарына бара-бар бЈлінеді. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ серіктестік атауын, сондай- ає «жауапкершілігі шектеулі серіктестік» деген сЈздерді немесе «ЖШС» деген аббревиатураны єамту¬а тиіс фирмалыє атауы болады. јосымша жауапкершілігі бар серіктестікті¦ фирмалыє атауында тиісінше «єосымша жауапкершілігі бар серіктестік» деген сЈздер немесе «јЖС» деген аббревиатура болу¬а тиіс. Серіктестік осындай фирмалыє атауымен мемлекеттік тіркеуге жатады. Серіктестікті¦ фирмалыє атауды¦ єысєар¬ан нысанын жЎне оны¦ шет тілдердегі баламаларын пайдалану¬а да єµєы¬ы бар. Шетелді¦ єатысуымен єµрылатын жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ фирмалыє атауында оны¦ єµрылтайшыларыны¦ єай мемлекеттікі екені єосып кЈрсетілуі мЇмкін. Жауапкершілігі шектеулі серіктестікті¦ орналасєан жері деп оны¦ тµраєты жµмыс істейтін органыны¦ орналасєан жері танылады. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік Јзіні¦ орналасєан жерін ауыстыр¬ан жа¬дайда серіктестік за¦ды тµл¬аларды¦ мемлекеттік тізіліміне єажетті Јзгерістер енгізу Їшін бµл жЈнінде оны¦ мемлекеттік тіркелуін жЇзеге асыр¬ан орган¬а жЎне серіктестікті¦ жа¦адан орналасєан жері бойынша за¦ды тµл¬аларды¦ мемлекеттік тіркелуін жЇзеге асырушы орган¬а хабарлау¬а міндетті.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
- ҚР Конституциясы.-Алматы.-1995.
- Жауапкершілігі шектеулі және єосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы Қазақстан Республикасының Заңы 1998 жылғы 22 сәуір N 220-I
- ҚР Азаматтық Кодексі:жалпы және ерекше бөлімі.-Алматы,2002
- Гражданский кодекс Республики Казахстан (Общая и собенная часть) от 1 октября2002г.;
- Постановление Верховного Совета Республики Казахстан от 27 декабря 1994г. «О введении в действие Гражданского кодекса Республики Казахстан (Общая часть)»;
- Закон Республики Казахстан от 2 марта 2001г. «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам банковской деятельности»;
- Кодекс Республики Казахстан об административных правонарушениях от 30 января 2001г.
- Закон Республики Казахстан от 19 января 2001г. «О конкуренции и ограничении монополистической деятельности»;
- Закон Республики Казахстан от 16 января 1991г. «О некоммерческих организациях»;
- Закон Республики Казахстан от 25 декабря 2000г. «О сельскохозяйственных товариществах и их ассоциациях»;
- Закон Республики Казахстан от 22 декабря 2000г. «О республиканском бюджете на 2001 год»;
- Закон Республики Казахстан от 18 декабря 2000г. «О страховой деятельности»;
- Закон Республики Казахстан от 18 декабря 2000г. «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам страхования и страховой деятельности»;
- Закон Республики Казахстан от 19 октября 2000г. «Об охранной деятельности»;
- Закон Республики Казахстан от 30 декабря 1999г. «О присоединении Республики Казахстан к Конвенции, отменяющей требование легализации иностранных официальных документов»;
- Закон Республики Казахстан от 4 ноября 1999г. «О внесении изменений и дополнений в законодательные акты Республики Казахстан по вопросам деятельности казенных предприятий».
- Назарбаев Н.А. Послание народу Казахстана от 30 сентября 1998 года «О положении в стране и основных направлениях внутренней и внешней политики: демократизация общества, экономическая и политическая реформа в новом столетии»// Казахстанская правда, 1998, 1 октября;
- Назарбаев Н.А. Послание народу Казахстана «Казахстан-2030. Процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев»// Казахстанская правда, 1997, 11 октября;
- Басин Ю.Г. Юридические лица по Гражданскому кодексу Республики Казахстан: понятие и общая характеристика. Учебное пособие.- Алматы: «Әділет Пресс», 1996;
- Басин Ю.Г. Юридические лица по Гражданскому кодексу Республики Казахстан: Понятие и общая характеристика. Учебное пособие.Изд. 2-е. испр.и доп.-Алматы:ВШП «Әділет», 2000;
- Басин Ю.Г. Защита интересов кредиторов при универсальном правопреемстве юридических лиц в коммерческих отношениях / Гражданское законодательство Республики Казахстан; Статьи, комментарии, практика. Выпуск 9 / Под общ. ред. А.Г. Диденко.-Алматы: «Баспа», 2000;
- Вещные права в Республике Казахстан / Отв.ред. М.К. Сулейменов.-Алматы: «Жеті Жарғы», 1999;
- Гражданское право. Том 1. Учебник для вузов (академический курс) / Отв. ред. М.К. Сулейменов, Ю.Г. Басин.-Алматы: Изд-во КазГЮА,2000;
- Гражданское право Республики Казахстан. Учебное пособие (Часть Общая). 2-е изд., доп. и изм. / Отв.ред.Г.И. Тулеугалиев. К.С. Мауленов. -Алматы: «Данекер», 1999;
- Гражданский кодекс Республики Казахстан (Общая часть). Комментарий. В двух книгах. Книга 1. / Отв. ред. М.К. Сулейменов, Ю.Г.Басин.-Алматы: «Жеті Жарғы», 1997;
- Грешников И.П. Классификация организаций с правами юридического лица. Правовой режим коммерческих и некоммерческих организаций / В кн. Общая часть Гражданского кодекса Республики Казахстан (сборник статкй, комментариев).-Алматы; Изд-во КазГЮИ, 19996;
- Грешников И.П. Комментарий ст. 36 ГК Республики Казахстан / В кн. Гражданский кодекс Республики Казахстан — толкование и комментирование. Общая часть. Выпуск 1. / Под.ред. А.Г. Диденко.- Алматы; «Баспа», 1997;
- Грешников И.П. Понятие юридического лица в гражданском праве и законодательстве.Автореф. дис. … к.ю.н. -Алматы, 1997;
- Грибанова В.А. Анализ судебной практики по применению законодательства о банкротстве / В кн.: Гражданское законодательство Республики Казахстан: Статьи, комментарии, практика. Вып.9. / Под.ред. А.Г. Диденко.-Алматы: «Баспа», 2000;
[1] Жауапкершілігі шектеулі жЎне єосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы јазаєстан Республикасыны¦ За¦ы 1998 жыл¬ы 22 сЎуір N 220-I
[2] Шаруашылық серіктестестіктері туралы жарлық – ҚР Президентінің 1995 ж 2 мамырдағы № 2225 “ШСТ” Жарлығы
[3] Шаруашылық серіктестестіктері туралы жарлық – ҚР Президентінің 1995 ж 2 мамырдағы № 2225 “ШСТ” Жарлығы
[4] Жауапкершілігі шектеулі жЎне єосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы јазаєстан Республикасыны¦ За¦ы 1998 жыл¬ы 22 сЎуір N 220-I
[5] Шаруашылық серіктестестіктері туралы жарлық – ҚР Президентінің 1995 ж 2 мамырдағы № 2225 “ШСТ” Жарлығы
[6] Шаруашылық серіктестестіктері туралы жарлық – ҚР Президентінің 1995 ж 2 мамырдағы № 2225 “ШСТ” Жарлығы
[7] (АК-ның 74-бабының 1,3-тармақтары).
1 Шершеневт Г.Ф. Курс торгового права. Т. 1. СПб., 1908, 365-366-беттер.
2 Гражданское право. В 2 т. Т.1. Учебник / Отв. ред. проф. Е.А. Суханов. М., 2003, 221-бет
[8] Корпорациялар туралы қараңыз: Басин Ю.Г. Коммерческие корпоративные отношения и юридическая ответственность. — В кн.: Избранные труды по гражданскому праву. Предисловие Сулейменов М.К., Ихсанов Е.У. Сост. Сулейменов М.К. Алматы: АЮ-ВШП «Аділет», НИИ частного права КазГЮУ, 2003, 135-162-беттер.
[9] 4 Жанайдаров И. У. Проект закона «О товариществах с ограниченной ответственностью» // Предприниматель и право. 1997, №27, 7-бет.
[10] јазаєстан Республикасыны¦ 2002.05.21. N 323 За¦ы.
8-бап Јзгерді — јазаєстан Республикасыны¦ 2003.06.16. N 416 За¦ы
[11] 16-1-баппен толыєтырылды — јазаєстан Республикасыны¦ 2003.06.16. N 416 За¦ымен
[12] 17-бап Јзгерді — јазаєстан Республикасыны¦ 2003.06.16. N 416 За¦ымен.
[13] 20-бап Јзгерді — јазаєстан Республикасыны¦ 2003.06.16. N 416 За¦
[14] 22-бап Јзгерді — јазаєстан Республикасыны¦ 2003.06.16. N 416 За¦û
[15] 26-бап Јзгерді — јазаєстан Республикасыны¦ 2003.06.16. N 416 За¦ы
[16] 32-бап Јзгерді — јазаєстан Республикасыны¦ 2003.06.16. N 416 За¦ымен.
[17] Жауапкершілігі шектеулі жЎне єосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы јазаєстан Республикасыны¦ За¦ы 1998 жыл¬ы 22 сЎуір N 220-I
[18] Жауапкершілігі шектеулі жЎне єосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы јазаєстан Республикасыны¦ За¦ы 1998 жыл¬ы 22 сЎуір N 220-I
[19] Жауапкершілігі шектеулі жЎне єосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы јазаєстан Республикасыны¦ За¦ы 1998 жыл¬ы 22 сЎуір N 220-I
[20] 46-бап Јзгерді — јазаєстан Республикасыны¦ 2003.06.16. N 416
[21] Жауапкершілігі шектеулі жЎне єосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы јазаєстан Республикасыны¦ За¦ы 1998 жыл¬ы 22 сЎуір N 220-I
[22] Жауапкершілігі шектеулі жЎне єосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы јазаєстан Республикасыны¦ За¦ы 1998 жыл¬ы 22 сЎуір N 220-I
6 65-бап Јзгерді — јазаєстан Республикасыны¦ 1999.07.16. N 436 За¦ымен.
[24] Жауапкершілігі шектеулі жЎне єосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы јазаєстан Республикасыны¦ За¦ы 1998 жыл¬ы 22 сЎуір N 220-I
[25] 69-бап Јзгерді — јазаєстан Республикасыны¦ 1999.07.16. N 436 За¦ымен.
69-бап Јзгерді — јазаєстан Республикасыны¦ 2003.06.16. N 416 За¦ымен
[26] (Гражданское право. Оқулық. 2 б. /Ред. А.П. Сергеев, Ю.К. Толстой. М.: Проспект. 1997 658-659 б.).