– Әсима Темкеқызы, міне, 2013 жылғы соңғы қоңыраудың сыңғырын еститін күн де жетті. Жалпы, бұл оқу жылын Астана мектептерінің түлектері қай деңгейде аяқтады?
– Жалпы, әр оқу жылында өзіндік өзгерістер болып жатады. Міне, биыл тағы да кезекті оқу жылы аяқталып отыр. Бір ерекшелігі, Астана қаласының мектептері оқу жылдарын жақсы нәтижемен түйіндеп келеді. Біздің елорда мектептері әрқашан да қаламыздың мәртебесіне сай болуға міндетті. Сол сенім үдесінен шығып та жүр.
– Жергілікті билік оқушылардың мамандық таңдау жағынан қателеспеуін ескеріп, бірнеше игі шараларды қолға алды ғой. Қазір соның нәтижесінде негізгі қажеттіліктердің өтелетін түрі байқала ма?
– Иә, бүгінде мектеп түлектерінің мамандықты дұрыс таңдау жолына бағытталған игі жұмыстар көптеп жүргізілуде. Мысалы, мектеп психологтары мен мұғалімдері сынып сағаттарында оқушыларға ақпараттық түсіндіру шараларын өткізумен қатар, сауалнама жүргізеді. Сол сауалнамада әр оқушының қабілеті, ынтасы, белгілі бір мамандыққа деген бейімділігі айқындалады. Сонымен қатар, қала колледждерінде де кәсіпке баулу мақсатында өткізілген «Ашық есік күндері» іс-шарасында мектеп түлектері болашақ мамандықтарын игеріп жатқан студенттермен кездесіп, олардан бағыт-бағдар алып жүр.
– Осы орайда ең алдымен мектептегі оқулық сапасы да маңызды рөл атқарады десек, осы бір даулы мәселенің шешілу жолдары қалай болып жатыр?
– Астана қаласының Білім басқармасы жыл сайын оқулықтар, оқу-әдістемелік және көркем әдебиеттер сатып алуды жоспарлаған кезде, ең алдымен Білім және ғылым министрлігінің бұйрығымен бекітілген жалпы білім беретін мектептерге пайдалануға ұсынылатын тізбелерді басшылыққа алады. Барлық оқушыларды кітаптармен және оқу-әдістемелік кешендермен тегін 100 пайыз қамтамасыз ету жергілікті бюджет арқылы жүргізілуде.
– Ал, елорда жастарының халықаралық кеңістікте танылуына жыл бойы қандай жағдайлар жасалды?
– 2012-2013 оқу жылында барлық деңгейдегі республикалық және халықаралық олимпиада, ғылыми, интеллектуалдық жарыстарға Астана қаласының 86 мың 663 оқушысы қатарынан 23 мың 276-сы қатысты. Жекелеп айтар болсақ, Республикалық олимпиада қорытындысы бойынша қаламыздың оқушылары биыл да жалпы командалық 1-орынды иеленіп, барлығы 53 жүлделі орындарға (11 алтын, 17 күміс, 25 қола медальдар) ие болды. Астана қаласының оқушыларынан құралған командаға «Ең үздік команда – 2013» атағы берілді. Бұл жоғары мәртебені астаналық оқушылар командасы 2006 жылдан бастап иеленіп келеді. Ал, халықаралық ынтымақтастықты дамыту мақсатында Америка, Әзербайжан, Румыния, Ресей, Түркия, Грузия, сол сияқты тағы басқа алыс және жақын шет елдерде ұйымдастырылған олимпиадалар мен ғылыми байқауларда біздің оқушылар 120 медальды қоржынына салды. Оның 40-ы – алтын, 35-і – күміс және 45-і – қола медаль.
– Жөн екен. Сонымен қатар, Мемлекет басшысының «Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» Жолдауын жүзеге асыру үшін қолға алынған ең маңызды жұмыстарыңыз қандай?
– Президент Жолдауында мектепке дейiнгi бiлiм берудiң жаңа әдiстерiне көшу керектігі айтылып, «басты мiндет – «Балапан» бағдарламасын жүзеге асыру» делінген. Әрине, бұл мәселе бойынша жаңа балабақшалар ашылды. Бұрынғы балабақшалар жанынан қосымша құрылыс салу жағы да өз жалғасын табуда. Бұл тұрғыдан алғанда, 14 балабақша ғимараты қайтарылды. Тұрғын үйлер мен балабақшалар жанынан 20 шағын орталық ашылып, жұмыс жасауда. Сол сияқты, жеке балабақшаларға мемлекеттік тапсырыстар қабылданып, жүзеге асырылды. Қазір балалардың балабақшамен қамтылу деңгейі 61,9 пайызды құрайды. Мысалы, 2006 жылы мемлекеттік балабақшалар саны 37-ақ болса, 2013 жылы ол көрсеткіш 73-ке дейін өсіп отыр.
Оқушыларды тәрбиелеу бағытында атқарылып жатқан іс-шараларға қаламыздың үкiметтiк емес ұйымдарын тартып, солармен бірлескен жұмыстар жүзеге асырылуда.
Жолдауда атап көрсетілген қашықтан оқытуды және он-лайн режимiнде оқытуды қосқанда, Астанадағы отандық бiлiм беру жүйесiне инновациялық әдiстердi, шешiмдердi және құралдарды қарқынды енгiзу бойынша бірқатар ауқымды істер атқарылды. 2009 жылдан бері Білім басқармасының жанындағы жергілікті интерактивтік студия жұмыс жасайды. Осы арқылы он-лайн режимінде әдістемелік көмек көрсету мақсатында пәндік сабақтар, семинарлар мен жиналыстар жүргізіліп, көптеген жергілікті органдардың қатысуымен тақырыптық іс-шаралар өткізіледі.
– Өзіңіз кәсіби педагог ретінде елордалық мектеп ұжымдарымен жүздесіп тұратын шығарсыз?Сондайда ұстаздар қауымы мен оқушылар тарапынан сізді таңқалдырған сәттерді еске түсіріп көріңізші!
– Әрине, білім саласын басқарып отырғандықтан, бұл – басты міндет. Сіз айтқандай, өзім педагог болғандықтан, мектеп ұжымдарындағы инновациялық, технологиялық жетістіктер мені де қызықтырады. Педагогикалық ұжымдармен және мектеп түлектерімен жиі кездесу өткізіп тұрамын. Сонда, оқушылардың: «елордамыз – Астанамен бірге өсіп, қаланың жылдан-жылға гүлденіп, өркендеуіне өз үлестерімізді қосып жатырмыз» деген сөздері қатты қуантты. Мені балалардың Отанына деген патриоттық сезімдерінің жоғары болуы, әрқайсысының мамандықтар бойынша мақсатты таңдауын жасай білуі де қызықтыра түсті. Сонымен бірге, биыл мектеп бітіргелі отырған оқушылардың 90 пайызы жоғары оқу орындарына түсуге талап танытып отыр. Олардың «Қазақстанда мемлекеттік тіл – қазақ тілі болғандықтан, оның деңгейін көтеруге бағытталған іс-шаралар көп жүргізілсе», «тіл үйрену отбасындағы тәрбиеден басталатындықтан, насихаттау жұмыстары, көрнекі ақпараттық жарнамалар жиі көрсетіліп тұрса» деген ой-ниеттері жандүниеме өте керемет әсер қалдырды.
– Әлгінде ғана биыл балабақшалардың саны 73-ке жеткендігін тілге тиек ете кеттіңіз ғой. Енді, мемлекеттік және пәтер ішінен ашылып жатқан жекеменшік балабақшалардың артуы мәселесі жөнінде не айтар едіңіз?
– Шынымен де мемлекеттік балабақшалармен қатар, пәтер ішінен ашылып жатқан жекеменшік балабақшалардың саны да жыл сайын артуда. Оның бір тиімді тұсы – мектепке дейінгі ұйымдарға орын тапшылық мәселесін шешуге оң ықпалын тигізіп, кадрлар да жаңа жұмыс орындарымен қамтамасыз етіледі. Бұл жөнінде айтарым – осы.
– Әңгімеңізге рахмет!
Қысқа-нұсқа
– 63 жасқа дейін қызмет атқаруға дайынсыз ба?
– Бұл сауалыңызға былай жауап берер едім: алдымен адам баласына тынбай еңбек ету үшін денсаулық керек. Денсаулығым жақсы болып жатса, өзімнің маңдай теріммен жинаған еңбектегі бар тәжірибем мен білім-білігімді өскелең ұрпақтың игілігі үшін әрі қарай пайдалансам деймін.
– Басыңыздан өткен бір қызықты оқиғаңыз…
– Басымнан өткен қызықты оқиғам… Ол кезде біз отбасымызбен Ресейде тұратынбыз. Сонда, яғни 14 жасымда көрші балалармен «Жүзік салу» ойынын ойнайтынбыз. Ойынның ережесі бойынша ішіңнен бір тілек тілеуің керек. Ал, менің сол кезде ойлағаным – Қазақстанның астанасында өмір сүру еді. Сол арманым 30 жылдан кейін бір-ақ орындалып, бүгінде елордада бақытты ғұмыр кешіп жатқан жайымыз бар.
– Реті келгенде бүкпесіз шындықты айта аласыз ба?
– Адам баласы әрқашан шындықпен өмір сүру керек! Сондықтан менің өмірдегі ең бірінші ұстанымым – тек қана шындықты айту.
– Өтірікті ше?
– Жоқ, өтірік айту дұрыс емес деп санаймын.
– Сіздің хоббиыңыз не?
– Менің хоббиім – кітап оқу. Оның ішінде қазақ, орыс және шетел жазушыларының, атап айтқанда, А.Құнанбаев, Ф.Оңғарсынова, А.Чехов, Ш.Айтматов, Д.Голсуорси еңбектерін сүйіп оқимын. Ал әрқашан жанымнан табылатын кітап – Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлының «Халықтың ойымен бөлісемін» атты еңбегі.
– Ең ерекше қуанған сәтіңіз?..
– Мен үшін ең қуанышты сәт – немерелерімнің дүниеге келуі. Одан асқан бақыт жоқ-ау, сірә?!.
– Өкінішіңіз бар ма?
– Өкініш дегеніміз – мына сынаптай сырғыған уақыттың зымырауы дер едім. Бірақ, әлі де болса отбасым үшін, еліміз үшін көптеген істерді жүзеге асыра бергім келеді.
Еркеғали БЕЙСЕНОВ, «Астана ақшамы» газеті
