– Біз қазір орыс тіліне деген тәуелділіктен қорғануымыз қажет. Кеше Елбасы «Латын әрпіне көшуіміз керек» дегенді бекер айт?ан жо?. ?аза?станны? к?ст?мін киіп алып, ?аза?станда шы?арыл?ан телефонмен с?йлесіп, ?аза?станны? к?лігіне мініп алып, орысша ш?лдірлеп ж?ргенімізді? не керегі бар?! Д?л ?азір бізге ?ажет е? басты экономика – ?лтты? рух болуы керек! – дейді с?хбат берген белгілі саясаттанушы Берік ?бді?али.
– Беке, ?лы? болып кеткені?ізге 3 жылдай, соны? ішінде Ар?алы?тай елеусіз ?ал?ан ?ала?а ?кім бол?аны?ыз?а 7 ай толыпты. Сізге ?ай ж?мысы?ыз ?найды: сарапшылы?ы?ыз ба, ?кімдігі?із бе?
– ?кімні? ж?мысы ма?ан жат емес. 12 жыл б?рын Теміртауда Серік Ахметовті? орынбасары болып істегенмін. ?лытау?а бармай т?рып, негізгі ойым – у-шу ?аладан, саясаттан шаршап, ауыл?а кету-т??ын. ?йткені кезінде к?п н?рселерді айт?анмын. Б?рі бекер с?з сия?ты. С?зжарыс болып кетті. Кім ?демі с?з айтады, со?ан жа?сы. ?кінішке орай, бір мінез к?рсетіп, іс-?имыл?а бара алмаймыз. Кезінде ?аншама с?з айттым. ?азір сол с?здерімді біреулерді? ?айталап ж?ргенін естіп ?аламын. Мені? осыдан 3-4, 5-6 жыл б?рын айт?андарымды біреулер ?азір айтып ж?р… Саясат?а ?ызы?ушылы?ым жо?алды! Ендігі ?ызы?атыным – ?зім б?рын айналыс?ан тарих, этнология. Т?бінде сол тарихи-?ылыми ж?мысыма ?айтып баратын шы?армын.
– Сонда саясаттан ірге?ізді м?лдем аула? ?стайсыз ба?
– ?лгінде айттым, саясат мені д?л ?азір еш ?ызы?тырмайды. Ол кейін ?згеріп, к?н т?ртібіне жа?а м?селелер шы?ып жатса, баруым м?мкін. Біра? ?азір ?кімет б?рібір мені? ?аза? тілі, ?аза?ты дамыту туралы айт?андарымды ?абылдамайды. Мен саясаткер емеспін! Тек саяси технология, а?паратты? технология бойынша бір саланы? маманы ?анамын. Саясаткер болып ?ызметке барсам, ерте?іне-а? ?уып шы?ады.
– Сізді Астана?а ша?ырып жатыр деген сыбыс бар. Барасыз ба?
– Ша?ырулар бар. Ар?алы??а мені 1-1,5 жыл?а жіберген. Біра? б?рі ?згеріп кетті. ?зіме салса, осы ж?мысымды істей бергім келеді. Бастадым ?ой. Біра? ана жа?та?ы басшылар ?ажет деп шешсе, барамын. Бір ?уанатыным, 3 жылды? т?жірибем бас?а ?кімдерді? 10 жылынан кем емес. ?йткені ?р т?рлі жерлерде істегендіктен, салыстырып отырамын.
– Президент Жолдауында «латын ?арпіне к?шеміз» деген с?з айтылып ?алды. Б?л нені? нышаны?
– Бізді? ?о?ам Ресейді? ы?палынан ?ор?ады. Халы?ты? к?кейінде «Ресейді? ?олты?ына ?айтадан кіріп барамыз» деген ала?даушылы? бар. Кеше Елбасыны? латын ?арпі дегені де бекер емес. Біз енді ?аза? тілін, ?лтты? рухымызды са?тап ?алу?а білегімізді сыбанып кірісуіміз керек. Ерте?гі к?ні ?аза?станны? к?ст?мін киіп алып, ?аза?станда шы?арыл?ан телефонмен с?йлесіп, ?аза?станны? к?лігіне мініп алып, орысша ш?лдірлеп ж?ргенімізді? не керегі бар?! Ондай «казахский экономиканы?» не керегі бар?! Д?л ?азір бізге ?ажет е? басты экономика – ?лтты? рух! ?лтты? рухымызды шай?алтып отыр?ан Ресейді? а?паратты? экспансиясы. ?йткені идеологиялы? жа?ынан б?секелес бола алмай, ?тылып жатырмыз. Мысалы, бізді? теледидар (орыстілді арналар) ?з ?німдерімізді шы?аруы керек. Оларды? ?німдері анау «НТВ», «ОРТ»-лардан бірде кем болмауы керек. Сонда халы?ты? беті б?рылады. ?лтты? рух?а БА?-ты? ы?палы ?те зор. Жас ?рпа?ты? санасын ?алыптастыратын солар. ?азір Германия, Франция сиия?ты алпауыттарды? ?здері а?ылшын тіліне, А?Ш-?а т?уелділіктен ?ор?анып жатыр. Біз орыс тілінен, Ресейден ?ор?ануымыз керек! ?ытайдан демография жа?ынан ?ауіп болмаса, тілден ?ауіп жо?!С?хбаттас?ан – Т?лен ТІЛЕУБАЙ
– ?кімні? ж?мысы ма?ан жат емес. 12 жыл б?рын Теміртауда Серік Ахметовті? орынбасары болып істегенмін. ?лытау?а бармай т?рып, негізгі ойым – у-шу ?аладан, саясаттан шаршап, ауыл?а кету-т??ын. ?йткені кезінде к?п н?рселерді айт?анмын. Б?рі бекер с?з сия?ты. С?зжарыс болып кетті. Кім ?демі с?з айтады, со?ан жа?сы. ?кінішке орай, бір мінез к?рсетіп, іс-?имыл?а бара алмаймыз. Кезінде ?аншама с?з айттым. ?азір сол с?здерімді біреулерді? ?айталап ж?ргенін естіп ?аламын. Мені? осыдан 3-4, 5-6 жыл б?рын айт?андарымды біреулер ?азір айтып ж?р… Саясат?а ?ызы?ушылы?ым жо?алды! Ендігі ?ызы?атыным – ?зім б?рын айналыс?ан тарих, этнология. Т?бінде сол тарихи-?ылыми ж?мысыма ?айтып баратын шы?армын.
– Сонда саясаттан ірге?ізді м?лдем аула? ?стайсыз ба?
– ?лгінде айттым, саясат мені д?л ?азір еш ?ызы?тырмайды. Ол кейін ?згеріп, к?н т?ртібіне жа?а м?селелер шы?ып жатса, баруым м?мкін. Біра? ?азір ?кімет б?рібір мені? ?аза? тілі, ?аза?ты дамыту туралы айт?андарымды ?абылдамайды. Мен саясаткер емеспін! Тек саяси технология, а?паратты? технология бойынша бір саланы? маманы ?анамын. Саясаткер болып ?ызметке барсам, ерте?іне-а? ?уып шы?ады.
– Сізді Астана?а ша?ырып жатыр деген сыбыс бар. Барасыз ба?
– Ша?ырулар бар. Ар?алы??а мені 1-1,5 жыл?а жіберген. Біра? б?рі ?згеріп кетті. ?зіме салса, осы ж?мысымды істей бергім келеді. Бастадым ?ой. Біра? ана жа?та?ы басшылар ?ажет деп шешсе, барамын. Бір ?уанатыным, 3 жылды? т?жірибем бас?а ?кімдерді? 10 жылынан кем емес. ?йткені ?р т?рлі жерлерде істегендіктен, салыстырып отырамын.
– Президент Жолдауында «латын ?арпіне к?шеміз» деген с?з айтылып ?алды. Б?л нені? нышаны?
– Бізді? ?о?ам Ресейді? ы?палынан ?ор?ады. Халы?ты? к?кейінде «Ресейді? ?олты?ына ?айтадан кіріп барамыз» деген ала?даушылы? бар. Кеше Елбасыны? латын ?арпі дегені де бекер емес. Біз енді ?аза? тілін, ?лтты? рухымызды са?тап ?алу?а білегімізді сыбанып кірісуіміз керек. Ерте?гі к?ні ?аза?станны? к?ст?мін киіп алып, ?аза?станда шы?арыл?ан телефонмен с?йлесіп, ?аза?станны? к?лігіне мініп алып, орысша ш?лдірлеп ж?ргенімізді? не керегі бар?! Ондай «казахский экономиканы?» не керегі бар?! Д?л ?азір бізге ?ажет е? басты экономика – ?лтты? рух! ?лтты? рухымызды шай?алтып отыр?ан Ресейді? а?паратты? экспансиясы. ?йткені идеологиялы? жа?ынан б?секелес бола алмай, ?тылып жатырмыз. Мысалы, бізді? теледидар (орыстілді арналар) ?з ?німдерімізді шы?аруы керек. Оларды? ?німдері анау «НТВ», «ОРТ»-лардан бірде кем болмауы керек. Сонда халы?ты? беті б?рылады. ?лтты? рух?а БА?-ты? ы?палы ?те зор. Жас ?рпа?ты? санасын ?алыптастыратын солар. ?азір Германия, Франция сиия?ты алпауыттарды? ?здері а?ылшын тіліне, А?Ш-?а т?уелділіктен ?ор?анып жатыр. Біз орыс тілінен, Ресейден ?ор?ануымыз керек! ?ытайдан демография жа?ынан ?ауіп болмаса, тілден ?ауіп жо?!С?хбаттас?ан – Т?лен ТІЛЕУБАЙ