 Әбу Насыр әл Фараби, Ахмет Йассауи, Абай, Алтынсарин, Әбілхан (Қастеев)… Бәрінің есімдерінің бастапқы әрпі «А»-дан басталады. Біз осы тұлғалардың атын алған Отырардағы әл-Фараби музейін, Түркістандағы Орталық мұражайда орналасқан Ахмет Йассауи музейін, Шымкентегі Абай музейі мен Алматыдағы ҚазҰПУ-да орналасқан Абайтану орталығы музейін, Қостанайдағы Алтынсарын музейін, Алматыдағы Ә.Қастеев музейін айтып отырмыз. «А»-дан басталатын бұл музейлердің бәрін жасаған – өзінің де есімінің бастапқы әрпі «А»-дан басталатын белгілі дизайнер, профессор Аманжол Найманбай. Оның еліміздегі музейлік дизайн өнерінің көш басында тұруының өзін де «А»-ға теңеуге болады. Ұлтымыздың ұлы тұлғалары мен қасиет тұтар кешендеріне ден қойған оның Алтай мен Атырау арасын алып жатқан алып аймақта жасақтамаған музейлері некен-саяқ.Музей – тарих, музей – ғылым, музей – мәдениет ошағы. Осы үш үлкен мәселенің үйлесімінсіз музей шықпайды. Музейдің түрі көп: халық әуез аспаптары музейі, этнографиялық музей, әдеби музей, өнер музейі, саяси қуғын-сүргін құрбандары музейі, діни-рухани музей, тарихи өлкетану музейі, мемориалдық музей, театр өнерінің музейі, музыка мәдениеті музейі, спорт музейі сынды әр музейдің өзіндік образын шығару және әр жердің, әр аймақтың өзіндік ерекшелігіне, қалыптасқан дәстүріне байланысты бет-бейнесін ойып шығару оңай шаруа емес.
Еліміздегі мемлекеттік есепте тұрған барлық музей қорының (шамамен жүз шақты) тең жартысын тікелей жасақтауға араласқан, сол үшін бір миллион экспонат жинап-жиыстырған, әріптестерінен «Музей экспозициясының гроссмейстері» деген атақ алған, қазақ этнодизайнының негізін қалаушылардың бірі, профессор Аманжол Найманбай осылай дейді.
Аманжолдың бүкіл өнерінің желісі музыкамен тығыз байланысты. Жастайынан Тәттімбеттің, Тоқаның, Сүгірдің шертпе күйін тыңдап өскен. Аталарының бірі қобызшы болған. Күй тыңдағанда оған шабыт келеді, қолы жүреді. Күй оны уақыт құшағына ендіреді. Қорқыт баба әлеміне алып келген де – осы қасиетті қобыз сарыны. Нағашы атасы атақты Сүгір күйшімен бірге жүрген кісі. Үлкен шығармашылық жолы да күй психологиясына арналған циклдік туындылардан басталған. Осы күй жайлы топтамамен 1976 жылы «Жастардың ғылыми-техникалық творчествосы» атты бүкілодақтық байқауға қатысып, Бүкілодақтық Ленин комсомолы сыйлығының лауреаты атанғаны бар. Қысқасы, Аманжолдың дизайнерлік өнер ордасына келуіне себеп болған – халқымыздың сазгерлік мұрасы. Өнерінің өзегі де сол. Күй тілін заттық бейнеде бере білу. Музыкадан бастау алып жатқандықтан болар, оның қолы тиіп кеткен дүниелердің бәрінен ғажап романтика, поэзия нұры аңқиды, жанды, күнделікті тіршіліктің, қозғалыстың ішінде болады. |
