Палата?а кірген Айг?лді к?ргенде, Надя апайды? ж?зі ?уаныштан бал-б?л жанып, к?здері жайнап сала берді. Аналы-балалы екеуі бір-біріні? хал-жа?дайларын с?расып, со??ы жа?алы?тарымен б?лісуде. Айг?л Надя апай?а ?келгендерін табыс еткен со?, кейуананы ?олты?ынан демеп, емделушілер отырып демалатын зал?а алып шы?ты.Б?л жерде тазалы? ж?мыстарымен айналысып ж?рген ?йелдер Айг?лге ?арап:
– Сіздерді т?сінбей ?алды? ?ой. Мына кісіні? ?лты орыс. Сіз ?аза?сыз. Б?гін ?ызым келуші еді деп, терезеден сырт?а ?лсін-?лі к?з тастап, байыз таппай ж?р еді. ?ызы сіз болды?ыз ба? – десті.
– И?, ?ызым дегені менмін. Біра?… Надежда Ивановна екеумізді? ?арым-?атынасымыз, сыйласты?ымыз досты??а ?ласты.
– Сонда ?алай? – деді ?а?ілез ?ара торы келіншек ??пияны білуге шын ы?ыласты екенін танытып.
– Б?л кісіге ?ыз болуымны? ?зіндік тарихы бар, – деді Айг?л сол к?ндерді к?з алдына елестеткендей ойланып, сосын б?гінде ?ткен уа?ыт еншісіне еніп, алыстап кеткен бір о?и?аны ?ыс?аша ??гімелеп берді:
Ая?астынан ауырып, Сыз?анов атында?ы хирургиялы? аурухана?а жат?ызылады. Со?ырішекті к?здерін ж?мып т?рып табады дейтін осы саланы? к?сіби мамандары ары тексеріп, бері тексеріп со?ырішекті? ?ай т?ста орналас?анын таба алмайды. ?зін ал?аш Надежда Ивановнамын деп таныстыр?ан ?арта? орыс ?йелі: «Сені? со?ырішегі? бауырды? астында жат?ан болу керек» дейді Айг?лге. ?ызды? ?зіне та?ыр?ай ?ара?ан ж?зінен с?рау белгісін тани ?ой?ан к?пті к?рген зерек ?йел: « – И?, кейде сондай да болып т?рады. Зейнетке шы??ан?а дейін 40 жылдан астам уа?ыт медбике болып істегенмін. Хирургиялы? медбике де болдым. ?мір т?жірибесінен к?ргенімді айтып отырмын» деп кесіп айтады. Ауру жанын ?ина?ан ?ыз тама? ішпей, ?бден ?лсірейді. ?шінші к?ні ?ана д?рігерлер лоцарьмен ?арап, со?ырішекті? бауыр астында жат?анын аны?тап, ота жасайды.
Айг?лді? жа?дайы біртіндеп жа?сарып келе жат?анда, осы палата?а бекітілген Н?рлан есімді д?рігер ?зі жаса?ан бір ?оспаны Айг?лді? тамырынан жіберуге т?уекел етеді. Сол-а? екен ?ызды? жа?дайы к?рт т?мендеп, был?-сыл? к?йге т?седі. ?лсіреп, ?йы?тау?а айналады. Надя апай Айг?лді? ?асында отырып, оны ?йы?татпау?а барын салады. Егер осыдан ?йы?тап кетсе, ?айтып оянбайтынын біледі. Дереу ?ызды? ата-анасына хабар береді. К?п кешікпей ата-анасы да осынан табылады. Олар Айг?лге ота жаса?ан Руслан есімді д?рігерді ша?ырып келеді. ?ыс?асы, Руслан Айг?лді емдеуді ?рі ?арай ?з жауапкершілігіне алады. Міне, осы жа?дайдан кейін Надя апай мен Айг?лді? ара?атынастары жа?ындаса т?сіп, бірте-бірте досты??а ?ласады.
Надежда Ивановна жан сырын т?мендегіше ?рбітеді:
– Бала?а е? ?уелі керегі ата-ана мейірімі, жан жылуы дер едім. Ананы? к?л-к?сір махаббатына б?леніп, ?кені? ысты? ала?аныны? табын сезіп ?су ба?ыт. Мен б?ндай ба?ыттан ??рала?ан ?ал?ан адаммын. ?йткені мен ?зімні? кім екенімді білмеймін. Екі жасымда ?гей шешемні? інісі мені Семей жа?тан алып келіп, ?пкесіні? отбасына ?осыпты. Осы ?йді? кіші ?лы ма?ан со?ты?паса ж?ре алмайтын. «Сен бізді? ?ыз емессі?. Сен б?тенсі?» деп, кірме екенімді бетіме баса беретін. Ма?ан жа?тасатын жан жо? екенін біліп, іштей езіліп ?кситінмін. Екі жылдан кейін б?лар мені асырау?а жа?ын ?ыздарына береді. Мен енді б?тен отбасында жалта? к?з боп ?мір с?ріп жаттым. Бір жыл ?ткенде б?лар мені та?ы бір жа?ындарына соларды? с?билерін ?арау?а жіберді. С?йтіп, мен бес жасымда бала ба?ушылы? ж?мыс?а жегілдім. Алты жасымда егіс даласынан маса? тердім. Осы отбасыны? ?й шаруасын шамам келсе де, келмесе де тындыру ?шін тыраштанатынмын. С?йтіп, мен балалы? ша?ты? ?ызы?ы дегенді білген емеспін. Бірнеше жылдан кейін ?гей ?ке-шешем мені ?з отбастарына ?айтарып алды. 1944 жылы мектепке 9 жасымда ?ана берді.
Уа?ыт ?тіп жатты. Т??ірегімдегілерден ?а?ытуды к?п к?рсем де батыл да ?жет боп бойжеттім. К?ндерді? к?нінде ?кем ?атты сыр?аттанды. Оны? беті бері ?арамайтынынан ?міт ?зілген кезде ?асына бардым! «?ке, мен кіммін? Мені д?ниеге келтірген адамдар кімдер? Айты?ызшы, біліп ж?рейін» дедім. ?кем л?м-мим деместен ана д?ниеге аттанып кете барды. Білсем дегенімді біле алмай, ?кініш ?зегімді ?ртеп ?ала бердім. С?йтіп, ?мір бойы мені мазала?ан к?п с?ра?тарым жауапсыз ?алды.
Мектеп бітірген со?, к?ндіз ж?мыс істеп, кешкі медицина училищесінде о?ыдым. Диплом да алдым. Жолдамамен О?т?стік ?аза?стан облысы, Ал?абас ауданыны? Шаян селосына жол тарттым. Аудан басшылары Талап ауылына жіберді.
Б?л 1950 жылдарды? бастап?ы кезе?і еді. Жо?ар?ы білімді д?рігер т?гіл арнаулы орта білімді ?ызметкерлер тапшы болатын. Сонды?тан д?рігерді? де, медбикені? де міндеттерін бір ?зім ат?ар?ан кездерім аз бол?ан жо?. Ж?мысым ауыл т?р?ындарына д?рігерлік к?мек к?рсету бол?анды?тан, ?аза?тармен ?оян-?олты? араласа бастадым. Аралас?ан сайын б?л халы?ты? ?она?жайлы?ын, жомартты?ын, ?арапайымдылы?ын білдім. ?аза?ша ?йрендім.
Талай ?йелдерді босандырдым. ?йелі ?л ту?ан ер адамны? ?уанышында шек болмайтын. Ма?ан сый-сияпат жасау ?шін есігімні? алдына ?ой, ешкілерін жетелеп ?келгендер де кездесті. «Керегі жо?. Б?л мені? міндетім» дегенді ты?дайтын олар жо?. Жа?сылы?ты шынайы к??ілімен жасайтын на?ыз жомарт ж?рек жандарды мен де сыйлап, ??рметтейтінмін.
Ж?мыстан кейін к?нде бір ?й ?она??а ша?ыратын, ауыл жастары жиналып кино?а барамыз, ?н шыр?аймыз, би билейміз. ?мірім к??ілді де ?ызы?ты ?тіп жатты. ?аза?тар мені т?белеріне к?теріп ??рметтеді. Бір ауылды? ерке ?ызына айналдым. ?ойшы, ?мірімде к?рмеген жа?сылы?ты ?аза?тардан к?рдім.
1954 жылы Алматы?а оралдым. Т?рмыс?а шы?тым. Екі ?ызды ?мірге ?келдім. Жан досым ?айтыс боп кетіп, оны? артында ?ал?ан екі ?лын асырап ба?тым. К?йеуім д?рыс адам болмай шы?ты. Беті жылтыра?ан ?йелді? со?ынан еріп кететін теріс ?деті, я?ни к?рсе?ызарлы?ы билеп, а?ыры б?лек ?йелге кетіп тынды. Т?рт баланы ба?ып-?а?ып жеткіздім. Бір ?л, бір ?ызым есейгенде ?айтыс болды. ?л Германия?а, ?ыз Ресейге кетіп, содан ?айта оралмады. Хабар-ошарсыз. ?айтыс бол?ан ?ыздан ?ал?ан немеремді жеткізу ?шін 73 жас?а дейін е?бек еттім. Немереме жеке ?й салып бердім. ?азір жал?ыз т?рамын. Б?кіл ?мірімді к?з алдыма елестетсем, ?аза?тарды? арасында ?ткізген жылдарым – ?мірімні? жар?ын беттері екен. Жал?ыз адам?а ой ?йір келеді ?ой. Басыма: «Осы мен м?сылман шы?армын» деген ой жиі келеді. Д?л ?азір емес, ежелден мені осы ой жиі мазалайтын. Олай дейтінім, кез келген м?сылман хал?ыны? тілдерін (?аза?, татар, т?рік, т.б.) тез ?йреніп аламын. К?п ойланып, м?сылман дінін ?абылда?анмын. Б?гіндері ма?ан к?мек ?олын созатын бір адам бар. Ол – Айг?л. Жатсам т?рсам Айг?лді? тілеуін тілейімін.
Т?рсынхан Ш?лдибек?ызы
