ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ. И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті
Ақпараттық технологиялар институты
Есептеу техникасы кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖОБАҒА ТҮСІНІКТЕМЕ ЖАЗБА
Тақырыбы: 33,34,35,36,37,38,39,40-нысандар
Жетекші: аға оқытушы
Онгенбаева Ж.Ж.
“ “ 2005ж.
Норма бақылаушы:
аға оқытушы
Онгенбаева Ж.Ж.
“ “ 2005ж.
Студенттер:
Абдыкадыров Б
Ерейменұлы Т
Қанатбаев С
Мамандығы: 370340
Оқу тобы: ОТЗ-03-2қ
АЛМАТЫ 2005
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫ ОРЫНДАУҒА ТАПСЫРМА
Студенттер :Абдыкадыров Б ,Ерейменұлы Т, Қанатбаев С.
Тақырыбы:
Аяқталған жұмысты тапсыру уақыты:________________________________
“ “ 2005 ж.
Жұмыс барысында қолданылатын бастапқы мәліметтер мазмұны, жұмысты сипаттайтын негізгі бөлім, қорытынды.
Сызба материалдар саны:____
Кестелер саны: _______
Жұмыс жетекшісі: аға оқытушы Онгенбаева Ж.Ж.
Тапсырманы орындауға қабылдап алған студенттер :
Абдыкадыров Б
Ерейменұлы Т
Қанатбаев С
«__»__________________2005 ж.
Мазмұны
Кіріспе …………………………………………………………………………………………………. 4
Тапсырма ……………………………………………………………………………………………….5
- Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік құпиялар туралы» заңы……6
2Құпия құжаттарға байланысты заңдар…………………………………………………….9
3.Құпия мәліметтерді беру ережелері……………………………………………………….13
4.Кино,фото ,видео құжаттарды есепке алу………………………………………………15
5 Қорытынды…………………………………………………………………………………………..20
Программаның орындалуы …………………………………………………………………… .21
Әдебиетер……………………………………………………………………………………………… 24
Кіріспе
Алдымыздағы курстық жобаның мақсаты-ақпаратпен жұмыс істейтін кәсіпорындардың ақпарат қорғау жүиелерін жобалау мәселелерін зерттеу.
Қорғаныштың мақсаты-қатынас құруға рұқсат етілмеген арналарды ақпараттың түрін өзгертуге ,ақпаратты жоғалтуға және сыртқа кетуге бағытталған әсерледен сенімді түрде сақтауды қамтамасыз ететін өзара байланысты бөгеттердің бірыңғай жүиесін құру.
Бұл курстық жобада дайындалған қорғаныш жүиесінің негізгі міндетттері:
- жасырын және өте жасырын ақпаратты онымен рұқсатсыз танысудан және оның көшірмесін жасап алудан қорғау;
- деректер мен програмалардың рұқсат етілмеген кездеисоқ немесе әдейі өзгертуден қорғау ; деректер мен программалардың бұзылуының салдарынан болатын шығындар көлемін азайту;
- есептеу техника құралдарының көмегімен орындалатын қаражаттық қылмыстардын алдын алу және т.б
Сенімді қорғанышқа сауатты қауіпсіздік саясаты және оны сақтау арқылы жетуге болады.
Жасалатын ақпарат жүйесіне қойылатын талаптар: тұжырымдамалық тұтастық , кемелдік функционалдық тәуелсіздік, пайдалану ыңғайлығы, бақылаудың толықтығы, қарсы әрекет жасаудың белсенділігі және тиімділігі.
Курстық жобада програмалық қыстырмалар,құпия сөздер, симметриялық және беисиметриялық криптожүйелер,электронды цифрлық қолтаңба шифрлау стандарттары, ақпарат қорғау жүйелерін жобалау кезеңдері, кепілдіктің түрлері, жүйе сенімділігінің негізгі шешімдері, қауыпсіздік саясаттың негізгі элементтері, тораптық шабуылдар жайлары қарастырылған.Қазіргі заманғы компютерлерінің қорғанышын бұзып өту технологиялары сипатталған.
Тапсырма
Құпия құжаттармен жұмыс істеу барысында 33,34,35,36,37,38,39,40–нысандармен танысып, оларды толтыруға, ондағы жазбаларды өзгертуге және қажетті шарттар бойынша іздеу жүргізуге мүмкіндік беретін, сонымен бірге өте жақсы қорғанылған Visual FoxPro 8.0 бағдарламалық тілінде бағдарлама жазу.
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Мемлекеттік құпиялар туралы» заңы
Жоңғарыда берілген тармақтарға сәйкес нысандарды толтыру кезіндегі қателіктерді жібермеу үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің төменде көрсетілген заңдар баптарын қолдану керек.
«Мемлекеттік құпиялар туралы»
15.03.1993ж №349-1 тармақ Қазақстан Республикасы заңы
1.тарау ротақ белгілер
1.бап.Осы заңда қолданылатын негеізгі түсініктемелер
Осы заңда келесі түсініктемелер қолданылады:
Мемлекеттік құпиялар-ортақ мемлекетаралық құқықтар нормасына қайшы келмеитін, мемлекеттік және қызметтік құпиялар, мемелекет тарапынан қорғауға алынған, әсерлі әскери, экономикалық , ғлыми-техникалық, ішкі-техникалық, ішкі-саяси, барлау, контрбарлау, оперативтіздеу және басқа да салаларда мемлекет тарапынан тиым салынған мәліметтер.
Мемлекеттік аса маңызды құпия –олардың таратылуы және жоғолуы Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне нұқсан келтіретін әскери,экономикалық,саяси және басқа да сипаттағы мәліметтер;
Қызметтік құпия-мемлекеттік құпиялар құрамына кіретін,жекелеген деректер сипатұа ие , таралуы немесе жоғалуы мемлекеттің ұлттық мүддесіне,мемлекеттік органдар мүддесіне, және Қазақстан Республикасының ұйымдарына нұқсан келтіретін мәліметтер;
Құпиялық грифі –құпиялық дәрежесін анықтайтын, оларды, тасымалдаушының өзінде қойылатын немесе соған қатысты документте қойылатын реквезиттер;
Мемлекеттік құпияларға жіберілу –Мемлекеттік құпияларды құрайтын, азаматтардың құқықтарын рәсімдеу процедурасы,ал ұйымдар осы мәліметтерді қолданып жұмыс жасауына рұқсат алу;
Мемлекеттік құпияларды құрайтын, мәліметтерге рұқсат алу- Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерге,сол салада қызмет атқаратын лауазымды тұлғаның Санкциясымен белгілі бір адамның танысуы
Мәләметтерді және оларды тасушыларды құпияландыру –мемлекеттік құпияларлы құрайтын мәліметтерге мемлекеттің ұлттық қауыпсіздігін сақтау үшін жүргізулетін жұмыстар жиынтығы;
Мемлекеттік құпияларды құрайтын, мәліметтер тасымалдаушылары-мемлекттік құпияларды құрайтын мәліметтер материалды обьектілер,сонымен бірге физикалық аумақтар ішінде символдар, бейнелер, сигналдар, техникалық шешімдер және үрдістертүррінде болады;
Мемлекеттік құпиялылығын жою- мемлекеттік құпияларлы құрайтын мәліметтерден мемлекеттің ұлттық мүддесінің қауіпсіздігін сақтай отырып, оларды тасымалдаушылардың қауыпсіздігі үшін қойылған щектеулерді алу үшін жүргізілетін жұмыстар жиынтығы;
Мемлекеттік құпияларды қорғау жүйесі-мемлекеттік құпияларлы құрайтын мәліметтерді және оларды тасымалдауларын қорғау үшін қолданылатын тәсілдер мен әдістер ді қолданудағы мемлекеттік құпияларды қорғау органдарының ымырасы;
Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді тарату түрлері- мемлекеттік құпияларлы құрайтын мәліметтермен тонысуға құқығы жоқ заңды және физикалық түлғаларға айту, беру, пошта арқылы, және т.б жолмен жіберу жатады;
Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді қорғау түрері-мемлекеттік құпияларлы құрайтын мәліметтер құрылған техникалық, криптографиялық,программалық жіне т.б құралдар мәліметтерді қорғау үшін арналған, оларға мемлекеттік құпиялардың қорғлу дәрежесін тексеретін құралдар да кіреді;
Мемлекеттік құпияларды жоғалту — Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтердің
заңды иеленген немесе жоғалту не ұрлату нәтижесінде шығу, соның ішәнде уақытша шығу мәліметтері.
2.бап Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Мемлекеттік құпиялар туралы» заңы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Мемлекеттік құпиялар туралы» заңы Қазақстан Республикасының халықаралық келімдер негізінде,ҚР ратифицияланған,және ол мемлекеттік құпияларды қорғау аумағында қатынастарды реттеуді қамтамасыз ететін,
Осы барілген заңнан,ҚР нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.
3.бап Қазақстан Республикасы Үкіметінің Мемлекеттік құпияларға және оларды тасымалдаушыларды иелігінде ұстау құқығы
Мемлекеттік құпияларды құрайтын , мемлекеттік құпиялар және оларды тасымалдаушылар Қазақстан Республикасының меншігі болып табылады.
4.бап Мемлекеттік құпияларды қорңау органдары
- Мемлекеттік құпияларды қорңау органдарына :
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік құпияларын қорғау құқығы бар мемлекеттік орган;
Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсздігін сақтау және оның органы;
Мемлекеттік құпияларды қорғау бөлімдерінің структуралық бөлімдері, мемлекеттік органдар және ұйымдар.
- Мемлекеттік құпияларды қорғау органдары мемелекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді оларға берілген жауапкершілік көлемінде қорғайды. Мемлекеттік құпияларды қорғау органдарында және ұйымдарда мемлекеттік мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді қорғау жұмыстарын ұйымдастыру олардың басшыларына жүктеледі.Мемлекеттік органдар басшылары құпия мәліметтермен жұмыс істеу көлеміне байланысты,мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі структуралық бөлімдері құрылады.Олар Қазақстан Республикасы Үкіметімен бекітілген нормативті құқықтық актіге сәикес, басшының, жүргізіліп жатқан жұмыстың спецификасын есепке ала отырып көрсеткен функциясы негізінде жүргізіледі.
- Мемлекеттік құпияларды қорғау Мемлекеттік органдардың және ұйымдардың негізгі міндеттерінің бірі болып табылады.
2 Мемлекеттік құпия туралы заң (бұдан кейін Заң)
Құпия құжаттарға байланысты заңдар
6-бөлім. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын құрайтын мәліметтермен пайдалану
25 бап. Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді мемлекеттік органдар мен ұйымдарға беру.
- мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді беру осы Заңның 15 бабына сәйкес келетін мәліметтерді пайдаланатын мемлекеттік орган санкциясына бағынатын қатынаста тұрмайтын және бірігіп жасалатын жұмыстарды орындамайтын мемлекеттік органдар мен ұйымдар іске асырады.
- Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді сұраныс жасайтын мемлекеттік органдар мен ұйымдар осы мәліметтердің қорғанысын қамтамасыз ететін жағдайлар жасауға тиіс. Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтермен танысу белгіленген тәртіп бойынша орындалуына олардың жетекшілері жауап береді.
Осы Заңның талаптарын орындау—мемлекеттік органдар мен ұйымдарға мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді берудің міндетті шарты болып табылады.
- Мемлекеттік органдар мен ұйымдармен мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді берудің ережелері Қазақстан Республикасының Үкіметімен анықталады.
26-бап. Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді бірігіп және бөлек
істейтін жұмыстарды орындауға байланысты беру.
- Осы Заңның 15 бабына сәйкес, бұл жұмысты орындауға қажетті көлемде тиісті мәліметтерді пайдалана алатын мемлекеттік органның рұқсатымен, мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді бірігіп істейтін немесе басқа жұмыстарға байланысты ұйымдар немесе азаматтарға беру тапсырыс беруші іске асырады. Сонымен қатар, мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді беру алдында тапсырыс беруші ұйымда сәйкес құпиялылық дәрежесі бар мәліметтерді пайдаланумен істелетін жұмысқа рұқсатының, ал азаматтарда сәйкес рұқсаты бар екендігіне көз жеткізу керек.
- Бірігіп жасайтын және басқа да жұмыстарды (мемлекеттік тапсырыстарды алу) орындаған кезде мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді пайдалану қажеттілігі туған жағдайда, ұйымдар басқа ұйымдармен мемлекеттік құпияларды қорғау бойынша құрылымдық бөлімшелер қызметін пайдалану туралы келісімшартқа отыруына болады. Ол туралы, екі келісуші жақтардың, мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді пайдалана жұмыс істегеу рұқсатында сәйкес белгі қойылады.
Жұмыстың орындалу барысында да, аяқталғаннан кейін де мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтердің қорғалуының қамтамасыз етілуі, сонымен қатар, мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді қорғау жұмыстарының қаржылай қамтамасыз етіуі, бірігіп істелетін және басқа жұмыстарды орындау үшін белгіленген тәртіппен жасалған, келісімшартта өзара міндеттері алдын ала ескеріледі.
- Екі жақтың жасаған келісімшартының ережелеріне сәйкес, бірігіп істелетін және басқа жұмыстарды орындағанда мемлекеттік құпиялардың қорғалуын бақылауды ұйымдастыру осы жұмыстарға тапсырыс берушіге жүктеледі.
Орындаушы, бірігіп және бөлек орындалатын жұмыстардың орындалу барысында, өзіне алған мемлекеттік құпияларды қорғау міндетін бұзған жағдайда тапсырыс беруші ұйым бұзылған ережелерді қалпына келтірілгенше, тапсырысты орындауды уақытша тоқтатуына құқы бар. Ал ережелер қайта бұзылған жағдайда—мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтермен жұмыс істеуге рұқсат пен тапсырысты жою туралы (азаматқа берілген рұқсатын жою) және кінәлі адамдарды жауапқа тарту туралы сауал қою керек.
- Бірігіп істелінетін және басқа да жұмыстарды орындау барысында мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді беру ережесі Қазақстан Республикасының Үкіметімен анықталады.
27 бап. Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді шет елдерге беру ережелері
- 1. Мемлекеттік құпияларды шет мемлекетке беру туралы шешімді қабылдау үшін мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті органға мемлекеттік органмен келісілген, осы Заңның 15 бабына сәйкес, мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді пайдалануға уәкілеттендірілген нақты ұсыныс шығарады.
- Мемлекеттік құпияларды қорғауға уәкілетті мемлекеттік орган осы мәліметтерді берудің мүмкіндігі мен мақсатқа лайықтылығы жөнінде эксперттік қорытынды жазады.
- Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын құрайтын мәліметтерді шет мемлекеттерге беру туралы шешімді, Қазақстан Республикасының халықаралық келісімдерінде ескерілмеген болса, мемлекеттік құпияларды қорғауға уәкілетті органның шығарған эксперттік қорытындысымен Қазақстан Республикасының Үкіметі шығарады.
- Қабылдаушы жақтың берілген мәліметтерді қорғау жөніндегі міндеттері, онымен жасаған келісімшартта ескеріледі.
- Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді шет мемлекеттерге берудің ережесі Қазақстан Республикасының Үкіметімен анықталады.
30 бап. Қазақстан Республикасының азаматына немесе қызметкеріне мемлекеттік құпияларға рұқсатты бермеудің негізгі себептері
- Қазақстан Республикасының азаматына немесе қызметкеріне мемлекеттік құпияларға рұқсатты бермеудің негізгі себептері мыналар:
оның сотпен қабілеті жоқ, шектеулі қабілетті деп есептеуі, қастық қылмыс жасағаны үшін өтелмеген немесе заңды тәртіппен бекітілген кешірілген сотталғандығының бар болуы;
денсаулық сақтау аймағында уәкілдерді іске асыратын мемлекеттік органмен бекітілген тізімдегі мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтер пайдаланылатын жұмысқа медициналық жақпайтындығының бар болуы;
оның үнемі шетелде тұруы және басқа мемлекетке үнемі тұруға кету үшін құжаттарын дайындауы;
тексеру шараларының нәтижесінде рұқсат алатын адамның іс-әрекеті Қазақстан Республикасының қауіпсіздігіне қауіп келтіретіндігі анықталса;
оның тексеру шараларынан бас тартуы немесе (және) өзі және туыстары жөнінде жалған мәліметтер мәлімдеуі.
- Қызметкерге немесе азаматқа мемлекеттік құпияларға рұқсат берілмеуі туралы шешімді жеке-жеке тексеру шараларының нәтижесін ескере отырып орган немесе ұйым жетекшісі қабылдайды.
- Қызметкер немесе азамат бұл шешімді жоғары тұрған ұйымда немесе сотта шағым беруге құқығы бар.
37 бап. Мемлекеттік құпиялар туралы Қазақстан Республикасының заңының бұзылғаны үшін жауаптылық
- Қазақстан Республикасының азаматтары, қызметкерлер, сонымен қатар шетелдіктер, Қазақстан Республикасының заңдарымен ескерілген, мемлекеттік құпиялар туралы заңды бұзғаны үшін жауапқа тартылады.
- Осы Заңның орындалу аймағындағы азаматтар, мемлекеттік органдар және ұйымдардың құқықтары мен мүдделерін қорғау Қазақстан Республикасының заңымен ескерілген сот жолымен жүзеге асады.
38 бап. Қазақстан Республикасының халықаралық келісімдері және мемлекеттік құпияларын қорғау
Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық келісімде осы Заңнан бөлек ережелер бекітілген болса, онда халықаралық келісімдегі ережелер қолданылады.
3.Құпия мәліметтерді беру ережелері
Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді ұйымға немесе ұйым азаматтарына беру қажеттілігі туған кезде тапсырыс беруші осы мәліметтермен жұмыс істеуге уәкілеттіндірілген мемлекеттік органға сұраныс хат жібереді.
Сұраныста мыналар көрсетіледі:
Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтердің берілуі көзделген, орындаушы – ұйым немесе азамат ;
Орындаушы-ұйымның ведомстволық және мемлекеттік тиістілігі, азаматтық (азаматтар үшін);
Берілуге көзделген мәліметтер тізімі және олардың құпиялылық дәрежесі;
Мәліметтің берілу мәні мен қажеттілігінің түсініктемесі;
Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік Комитетінің немесе оның органдарының орындаушы – ұйымға мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді қолданып жұмыс істеуге рұқсаттың нөмірі мен күні, айы, жылы; мемлекеттік құпияларға рұқсаттың формасы, нөмірі және күні, айы, жылы (азаматтар үшін);
Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтердің берілуі көзделген мерзім;
Сұранысқа тапсырыс беруші ұйым мен орындаушы-ұйым немесе азамат арсындағы бірігіп істелінетін және басқа да жұмыстарды өткізуге арналған келісімшарт жобасы қосарлана берілуі тиіс.
Жетекшісінің сәйкес мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу уәкілеті бар мемлекеттік орган (бұдан кейін мемлекеттік орган) тапсырыс беруші ұйымның сұранысын қарастырады және ұйымдар мен азаматтарға мәліметтерді беру мүмкіндігі туралы шешім қабылдайды.
Мемлекеттік орган, бұрыс шешім қабылдаған жағдайда, мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді беруге кедергі жасайтын себептерді көрсетіп, нақты жауап береді.
Орындаушы – ұйымда мемлекеттік құпияларды қорағау функциялары:
орындаушы – ұйымның мемлекеттік құпияларды қорғау бөлімшесіне;
орындаушы – ұйымында құрылатын тапсырыс беруші ұйымның мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі бөлімшесінің филиалына;
басқа ұйымның мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі бөлімшесіне жүктеледі.
Бұл жағдайда орындаушы – ұйым осы ұйымның мемлекеттік құпияларды қорғау бөлімшесінің қызметін пайдалану туралы келісімшартқа отырады. Келісуші жақтарға мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді қолдана жұмыс істеуге берілетін рұқсатта сәйкес белгі қойылады. Ұйымдардың келісімшартқа отырғандығы туралы дислокация орны бойынша Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларды қорғау агенттігінің қатысуымен “Қазақстан Республикасының мемлекеттік фельдъегерлік қызметі” мемлекеттік республикалық территориялық орган мекемесіне жазбаша түрде мәлімдейді.
Тапсырыс беруші ұйым орындаушы – ұйымда мемлекеттік құпияларды қорғауды қамтамасыз етуді бақылау және ұйымдастыру функцияларын атқарады, мемлекеттік құпияларды қорғауға қажетті нормативтік құқықтық актілермен қамтамасыз етеді.
Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді беру кезінде Қазақстан Республикасының азаматтарына бірігіп істелінетін және басқа да жұмыстарды орындауға тапсырыс беруші ұйым белгіленген ереже бойынша рұқсат беруге рәсімдеуге жататын қызметтер номенклатурасына қажетті қосымшалар енгізуі керек. Сонымен қатар, азамтқа сәйкес форма бойынша мемлекеттік құпияларға рұқсат беруі керек. Тапсырыс беруші ұйымның жетекшісі рұқсат беру туралы шешімді қабылдайды.
Мемлекеттік құпияларды қорғау бойынша орындаушы – ұйым немесе азамат бірігіп істелінетін және басқа да жұмыстарды орындағанда өзіне алған міндетін бұзған жағдайда тапсырыс беруші ұйым (бұзылған ережелерді қалпына келтіргенше) тапсырысты орындауды уақытша тоқтатуына құқы бар. Ал ережелер қайта бұзылған жағдайда— мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтермен жұмыс істеуге рұқсат пен тапсырысты жою туралы (азаматқа берілген рұқсатын жою) және кінәлі адамдарды жауапқа тарту туралы сауал қою керек.
Бірігіп істелінетін және басқа да жұмыстарды орындау барысында мемлекеттік құпияларды қорғау бақылауын ұйымдастыру келісімшарттағы ережелерге сәйкес осы жұмыстар тапсырыс берушіге жүктеледі.
- Кино-, видео және фотоға түсіру жұмыстары және кино-, видео- және фотоқұжаттарды есепке алу.
388.Құпия кино-, видео- жне фотоға түсіру түсірілген материалды өңдеу, құпия кино-видеофильмдерден көшірмелер жасау осы жұмыстарды бастауға дейін МҚҚБ-де таңбаланған және есепке алынған кино-, видео және фотоматериалдарда, кино-, ввдео- және фотожұмыстарын (34-нысан) орындауға берілген наряд бойынша (34-нысан) жүргізіледі.
Видеоматериалдарды, фотонегативтерді, олардан басылған позитивтерді (фототаңбаларды) және диапозитивтерді түгендеу есебіне алу фотонегативтер мен фототаңбаларды есепке алу журналы бойынша жүргізіледі (33-нысан). Осы журнал бойынша басқа ұйымдардан келіп түсетін фотонегативтер, фототаңбалар және диапозитивтер есепке алынады. Атаулары, құпиялылық белгісі бірдей және бірдей түсіру объектісінің бейнесі бар кино-, видео- және фотоқұжаттарға (негативті, позитивті, диапозитивті) дана нөмірін көрсетумен журнал бойынша (33-нысан) бір түгендеу нөмірі беріледі.
389.Пленка ұштарын таңбалау мүмкін болмаған жағдайда осындай пленкасалынған кино-,видео- және фотоаппарат пломбалануға тиіс. Түсірілген кассета арнайы футлярға салынады мөрленеді.Егерпарақты фотопленканы және фотопластинканы таңбалау мүмкін болмаса, олар әр формат бойынша жеке парақтап (даналап) беріледі.Ұштары таңбаланған, түсіруге дайындалған таспалық кино-, видео- және фотоматериалдарды бөлшектеп қиюға тыйым салынады. Құпия түсіру жұмыстары кезіндегі таспалардың үзілуі кесімде көрсетіледі. Жарамсыздыққа келген пленкалар жарықтың көмегімен өшіріледі, зертханаға жеткізіледі және жойылады, бұл туралы журналда тиісті жазбалар жасалады (33-нысан).
392.Кино-және фотонегативтер,видео, фототаспалар металл шкафтарда сақталады.Металл қораптардың қақпағында: құпиялылық белгісі,
құпиялылык деректемелері, шартты атауы (тақырыптыңшифрі),рулонның (роликтің) нөмірі, оның есепке алу номірі, метражы мен жапсырмалар саны көрсетіледі.
404.Микрофильмдеуге жататын құпия құжаттар белгілснген тәртіппен микрофильмдеу зертханаларына немесе арнайы базаларға (арнайы зертханаларға)фельд байланыс (арнайы байланыс) арқылы жіберіледі
(беріледі).Осы құжаттарды есепкеалу микрофильмдеуге алынған қүжаттаманы есепке алу журналы бойынша жүргізіледі (35-нысан). Тіркеу номірлері ілеспе хатта қойылады. Қажет болған кезде қүжаттама бірліктерінің әрқайсысы (іс, жеке құжат) жеке нөмірментір келеді. Құжаттар түпнұсқаларының жинағы микрофильмдеуге тиісті мемлекеттік стандарттар талаптарын есепке ала отырып дайындалуға тиіс.
405.Құпия құжаттарды микрофильмдеу жөніндегі жұмыстар наряд негізінде (34-нысан) және МҚҚБ немесе оның уәкілеттендірген адамдарының бақылауы жүргізіледі. Нарядалынған құжаттаманың (түпнұсқалардың) кешенділігін және жай-күйін тексергеннен және роликтерді орналастыру сызбасын жасағаннан кейін жазылады.
407.Құпия құжаттарды микрофильмдеу үшін берілетін таспаларды МҚҚБ қызметкері немесе оның уәкілетті адамы екі ұшын бірдей компостерден өткізедіжәне нарядта көрсетіледі (34-нысан).
411.Микрофильмнің бүлінген роликтері немесе оның жекелеген кадрлары кесім бойынша жойылады.Кесім нарядтың келесі бетінде ресімделуі мүмкін (34-нысан).Бүлінгендерді ауыстыру үшін жекелеген кадрларды немесе бүкіл роликті қосымша түсіру осы қүжаттама микрофильміне (роликке) берілген нөмірмен, бірақ жаңа наряд бойынша жүргізіледі.
412.Құпия микрофильмдердің дайын роликтері тугендеу есебіне алынғаннан және олардың сапасы тексерілгеннен кейін арнайы темір қораптар ғасалынады, олар микрофильмдеу жөніндегі жұмыстарды жүргізетін ұйым МҚҚБ қызметкерінің қатысуымен техникалық бақьшау бөлімшесінің мөрімен мерленеді (пломбаланады) және қолхат алу арқылы МҚҚБ-ге беріледі. Қорап қақпағында микрофильмге (роликке) берілген нөмір, құпиялылық белгісі, бейнелеутүрі, микрофильм түрі(негізгі, запастагы), метражы және жапсырмалар саны көрсетіледі. МҚҚБ микрофильмдерді есепке алу
журналында (36-нысан) микрофильмді тіркейді жоне микрофильм (ролик) салынған қорапты тұрақты сақтау үшін арнайы базаға жібереді
415.Арнайы базалар МҚҚБ-сі құпия микрофильмдер бар алынған қораптарды журналда тіркейді (36-нысан), қораптарда олардың тіркеу нөмірлерін
қояды және қолхат арқылы арнайы қоймаларына сақтауға береді.
418.Құпия микрофильмдерден жасалған микрокарталар журнал бойынша есепке алынады (33-нысан). Микрокартаның ор парағының оң жақ жоғарғы бүрышында: қүпиялылық белгісі мен деректемелері, микрофильм номірі, парақтың түгендеу нөмірі және сызықша арқылы микрокартадағы кадрлар саны қойылады сондай-ақ «№ дана» деген жазба жасалады.
419.Құпия құжаттарды баспаханаларда көбейтуге қабылдау, ссепке алу, сақтау және басылымдарды тарату МҚҚБ-ге және ҚТҚБ-ға жүктеледі.
Көбейтуге келіп түсетін құпия құжаттар баспаханада орындалатын құпия жұмыстарды есепке алу журналында есепке алынады (38-нысан) және көбейту үшін дайындалған нақ нұсқа толық тапсырылған жағдайда қабылданады.
420.Өте құпия және құпия басылымдар тиражын және оларды тарату тізімін мемлекетгік органның МҚҚБ-мен келісу бойынша тапсырыс беруші ұйымдар басшылары бекітеді. Құпия басылымдар тиражын және оларды тарату
тізімін тапсырыс беруші ұйымдардың басшылары немесе олардың бұйрықтарымен тағайындалған басқа адамдар айқындайды.
421.Өте құпия және құпия кеп тиражды басылымдар (кітаптар, нұсқаулықтар,брошюралар,анықтамалар, бюллетеньдер және т.с.) оларды баспаханағажібергенге дейін қүпия басылымдарды есепке алу журналы
бойынша (39-нысан) олардыңнақ нұсқаларына берілген түгендеу нөмірлерімен басылады.Егср басылымға өз есепке алу немірлері бар бірнеше қүжат енгізілген болса, оған бір түгендеу нөмірі беріледі
425.Өте құпия және құпия құжаттар баспаханада.Журнал бойынша есепке алынады (38-нысан).Бас таханада технологиялық кобейту процестерін орындау кезінде жүмыстардың қүпиялылық режимін қамтамасыз ету, қүпия қүжаттарды есепке алу және сақтау тәртібі үйымдарда осы Нүсқаулық талаптарына сәйкес әзірленетін ережелерде белгіленеді.
426.Орындалған наряднқа нұсқалармен бірге журналда қол қойгызу арқылы (38-нысан) МҚҚБ-ге немесе ҚТҚБ-ға беріледі.
427.Корректуралық бедерлемелер тиісті нысандардағы журналдар (кәртішкелер)бойынша нақнүсқалардың нөмірлерімен есепке алынады. Олар құпия құжаттарды жіберу үшін белгіленген тәртіппен
тапсырыс берушіге жіберіледі.
428.Теру гранкалары беттеу басталғанға дейін осы мақсатқа арнайы болінген адамда немесе тікелей терушіде бекітілетін және нөмірлі жеке мөрмен мөрленетін металл формореалдарда (шкафтарда, сейфтерде) сақталады.Жұмыс аяқталғаннан кейін барлық қүпия материалдар сейфтерге (мсталл шкафтарға) және қоймаларға жиналады, ал олар сақталатын жайды цех, учаске бастығы (оның орынбасары немесе мастер) аралап тексереді, жабылады, мөрленеді және күзетуге тапсырылады.
Басу машинкаларындағы теру нысандары смена аяқталғаннан кейін щиттермен жабылады және терушінің номірлі жеке мөрімен морленеді.
429.Құпия құжаттарды көбейту аяқталғаннан кейін, оларда басылған кұпия өнімді(соның ішінде бүлінгендері) қалдыру мүмкіңдігін болдырмау мақсатында орыдаушылар МҚҚБ қызметкерлерімен немесе олардың
уәкілетті адамдары мен бірге өздерінің жұмыс орындарын және көбейту техникасын аралап тексереді.
Қорытынды
Бұл курстық жұмысты “Қазақстан Республикасының құпиялық режимін қамтамасыз ету жөніндегі Нұсқаулыққа” сүйене отырып жасадық. Осы Нұсқаулықтың 33,34,35,36,37,38,39,40 — нысандарына сәйкес келетін тармақтарды қарастырып, біз шифрленген хаттарды алысу ,құпиялық іс-қағаздарды жүргізу, құжаттарды есепке алу және өте құпия, құпия құжаттарды стенографиялау, диктовкамен немесе дыбыс шығаратын құрылғылардан басу ережелерін, сонымен қатар құпия ақпаратты ЕТҚ-да өңдеу кезіндегі құпиялық режимдерін оқып үйрендік.
Программаның орындалуы
Программаны іске қосқан кезде 1-суреттегі терезе экранға шығады.
1-сурет
Егер «Выход » пернесін бассаңыз 2-сурет шыгады. Онда 3 перне орналсқан.
2-сурет
«Авторы» пернесін басқанда 3-сурет экранға шығады. Онда біз орындаушыларды көре аламыз.
3-сурет
Нысанға кіру үшін сәйкес батырманы басамыз сол кезде нысан шығады
4-сурет
Әдебиеттер
- Қазақстан Республикасында құпиялық режимін қамтамасыз ету жөніндегі Нұсқаулық.: Астана: Ақпан, 2001ж.—378 б.:ил
- Visual FoxPro 7.0 / Людмила Омельченко/ :БХВ-Петербург, 2002г. : 576 ст.: ил.
- Visual FoxPro 8.0 / Людмила Омельченко/ :БХВ-Петербург, 2005г. : 674 ст.: ил.
