[:kz]
Қытайлық Huawei компаниясы Ресейдегі ресми бөлімшелерін жаба бастады, ал ресейлік Жинақ банкі 7 маусымнан бастап юаньмен төлем жасауды уақытша тоқтатты.
Шексіз Ресей-Қытай достығының әлі де нақты шекаралары бар екенін анықтау үшін үш айдан сәл астам уақыт қажет болды.
Есі дұрыс саясаткерлер мен сарапшылар үшін бұл әу бастан-ақ анық еді, бірақ кремльдегілер мен Ресей сыртқы істер министрлігін қоса алғанда, көпшілік үшін бұл күтпеген және жағымсыз көрініс болды.
Бейжің бұл туралы қақтығыстың басында ескерткенімен, Мәскеу одан бас тартуды жөн көрді. Енді олар да құлдырап бара жатқан экономикасын сақтап қалу үшін Қытайдан қолдау сұрауға тырысуда.
Бейжіңдегі haqqin.az дереккөзі мұндай талаптардың кем дегенде екі әрекеті туралы айтады және олар көтерілген кездесулердегі жағдай, оның сөзімен айтқанда, «өте шиеленісті» болды.
«Қытай Украинадағы жағдайға және Ресейге қарсы заңсыз санкцияларға қатысты өз ұстанымын анық білдірді», — деп хабарлады haggin.az сайтына Бейжіңдегі дереккөз. «Біз Мәскеудің қиын жағдайын түсінеміз. Бірақ бұл диалогта өз жағдайымызды ескермеуге болмайды. Қытай әрқашан Қытай халқының мүддесі үшін әрекет етеді», — деді дереккөз.
Си Цзиньпин үшін Путиннің Ресейдің НАТО-мен зорлық-зомбылықпен қақтығысы өте жақсы жаңалық, өйткені ол альянс пен Вашингтонның назарын, ең алдымен, Қытайдың әрекетінен басқа жаққа аударады.
Бірақ ол Америкамен және ұжымдық Батыспен экономикалық байланыстарына қауіп төндіргісі келмейді, әсіресе олардың көлемін ескере отырып. Осылайша Қытай мен АҚШ арасындағы тауар айналымы 700 миллиард доллардан асса, Ресей мен Қытай арасындағы тауар айналымы 147 миллиард долларды құрап отыр.
Бейжің ресейлік мұнай мен газды сатып алуға өте қуанышты, әсіресе олар Ресей айтарлықтай жеңілдікпен сатады. Бірақ сонымен бірге ол Батыстың санкцияларын елеулі түрде бұзбайды, бұл Батыстың Қытайға аса маңызды материалдар мен технологияларды, соның ішінде жартылай өткізгіштер мен аэроғарыштық жабдықтарды жеткізуден бас тартуына әкелуі мүмкін және мұқият салынған Қытай қаржы жүйесіне қауіп төндіреді.
Бейжің өзінің әрекетімен, сондай-ақ Мәскеудің көмек сұрауына әрекетсіздігімен Мәскеуге: тек қақтығыстың аяқталуы Қытайға санкцияларға неғұрлым еркін қарсы тұруға және одан шетелдік фирмалардың кетуіне байланысты Ресейдің ішінде іскерлік байланыстарды дамытуға мүмкіндік береді. Соғыс жүріп жатқанда экономикалық байланыстарды кеңейтуді ұмыту керек.
Қытай тарапы бұл туралы Мәскеуге қақтығыс қарсаңында және оның басында айтқан кезде, оның ескертулері жай ғана жоққа шығарылды. Ал қазірдің өзінде ресейлік биліктің Бейжіңнің ұстанымына құлақ асуға ниетті екенін көрсететін белгілер байқалмайды. Бұл бекер жағдай.
Керімсал Жұбатқанов, Қазақ-Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты
[:]
