Расын айту керек, со??ы кезде елімізде діни оппозиция ??рылып жатыр, ??рылма?шы, я ??рылады екен деген ?а??у с?здер жиі айтылып ?алып ж?р. Аны?-?аны?ын ?лі ешкім на?ты білмейді. Хабарлас?ан басылымны? саяси ба?дарына байланысты, ??былта салатын кейбір д?йексіз саясаткерлер болмаса, діни топтар арасында оппозиция «бар» немесе «жо?» деп батыл байлам жасаушылар да ?лі шы?а ?ой?ан жо?. Десе де, ?рт?рлі басылымдар мен ?аламтор бетіндегі діни материалдардан діни оппозицияны? «иісін» тауып алып жататындар да жо? емес.Білетіндер елімізге діни оппозиция т?сінігін ал?аш «алып келген» адам ?аза?ты? ?аш?ын шенеунігі – М?хтар ?біл?зов деседі. Ара-т?ра ?аза? билігін сынап, ?о?амда?ы о?и?алар?а ?атысты ?з ба?асын беріп т?ратын ?біл?зов мырза осыдан біраз б?рын «?азір ?аза?станда радикалды ислам топтары к?бейді. Елде радикалды оппозицияны? пайда болуына билікті? ?зі т?рткі болып отыр. ?йткені со??ы кездері билік «негізгі емес» діни а?ымдар?а ?атысты репрессияны к?шейтті. ?зге к?з?араста?ыларды за?сыз «аулау?а» к?шті, – деп сал?ан ?ой.
М?нымызбен ?рине, діни оппозиция с?зіні? негізгі авторы, бірден-бір патент иесі М?хтар ?біл?зов деп ба?а беруден аула?пыз. Діни оппозиция (?айсыбіреулер «ислами оппозиция» деп жатады– ред.) б?рыннан бар т?сінік. Тек ?біл?зовті? осы бір с?зінен кейін дуылдап сала бергені болмаса.
Кезінде ?здерін «е? элиталы діни топпыз» деп есептеп келген сопыларды? к?семі Исматулла ?ариды? т?т?ындалуы да діни оппозиция ??ымын ушы?тырып жібергендей. «Зікіршілерді т?некке ты??ан уа?абшылар екен. Солар тапсырыс беріпті. Б?л елдегі діни оппозицияны? к?шейіп ал?анын к?рсетеді», – деп, та?ы бір топ ?зінше бал ашып жатты. Б?лкім рас та шы?ар. Біра? сол о?и?аларды? ар?асында ?аза?ты? дархан даласында ?здерін сопылар, салафиттер, ??раниттер, уа?абтар деп атайтын бір?атар діни к?штерді? «т??ымы» ?ніп келе жат?анын а??арып ?алды?. А??арды? та, ая?ымызды тарта бастады?. Жаз?ыштар?а жа?а та?ырып табылып, «?ауіпті? б?рі – ?ытайдан…» деп сарнайтын сарапшылар к?тпеген жерден дінге ш?йлігетінді тауып алды. Б?л ?з алдына б?лек ??гіме.
Расымен де, діни оппозиция деген не ?зі? Ж?рт м?ны кейде жа?сы д?ние екен десіп жатады, ?йткені радикалды діни топтар ?зара тартысып-тартысып а?ыры ??рып тынады-мыс. Таза ислам жолы ?алады дейді. Аузы?а май дегіміз-а? келеді. Біра?… Діни идеологиялы? к?з?арастары ?йлесе бермейтін ?ш а?ым – на?ышбандия сопылары (Б?хара мектебі), г?ленші-н?ршы сопылар (Т?ркия мектебі) ж?не уа?абшы салафилер (Саудия мектебі). Бір ?ызы?ы, б?л ?ш а?ымны? ?кілдері де «?бу-Ханифа жолын ?станамыз» деп айтудан тан?ан емес. Ендеше олар?а не жетпейді? Билік пе? Д?п т?сті?із. К?здегені – ?МДБ ж?не о?ан ?арасты мешіттер мен медреселердегі ?лкен сада?а ж?шіктері. Я?ни діни оппозиция деп ж?ргеніміз – Діни бас?арма?а оппозиция болып шы?ады. Б?рыныра?та «діни оппозиция?а ?атысты пікірін білдіріп отырып «?зірет С?лтан» мешітіні? бас имамы ?айрат Жолдыбай: «Дін – ?лкен ?ару. Дінді кейбір сырт?ы к?штер оппозициялы? ?ару ретінде пайдалануы м?мкін. ?аза?станда?ы кейбір оппозиция ?кілдері де дінді жамылып, дін ар?ылы к?реске шы?уы м?мкін. Б?дан са?тану керек. ?азіргі ?аптап кеткен а?ымдарды, сансыз секталарды ауызды?тамаса?, діни оппозициялы? ?йымдарды? пайда болуына ?кеп со?тырады», – деген еді. Бір ?ызы?ы осы с?зді? авторы ?айрат мырзаны? ?зі де ?ып-?ызыл оппозиционер атана жаздады. Атанып та ?лгерді. Жа?ында б??аралы? а?парат ??ралдарыны? бірінде «?айрат Жолдыбай оппозицияны? к?семіне айнала ма?» деген (та?ырыбы ??р сенсация ?шін ?ойыл?ан болуы керек) материал жарияланды. Авторы – Серік Н?РПЕЙІС. «?аза?станды кезіп ж?рген к?теріліс елесі мешіттерден к?ріне бастады… Оппозиция ая? астынан діншіл, ??ран ба?ышта?ыш болып кетті… Енді олар?а имам (?айрат Жолдыбайды айтады – автор) дем беріп отыр. 16 желто?санда ?аза бол?ан жа?а?зендік бауырларымызды да шахидке те?еп, ж?рт к??ілін к?тпеген жа??а б?рып жіберді..», – дейді ма?ала авторы.
Сонымен ?атар, С.Н?рпейіс мырза: «…негізі Жа?а?зендегідей жа?дайда ?аза бол?андарды? ?лімі ислам ?алымдарыны? п?туасы бойынша шахид ?кіміне кірмейді. Ол туралы бізді? м?фти ?бсаттар ?ажы Дербіс?лі де атап айтып, жа?а?зендік ереуілшілерді? жа?ындарын тынышты??а ша?ырып, басу айт?ан. Ал ?зірет С?лтан мешітіне жинал?ан ж?ртты? к?кейіне Жа?а?зен ереуілшілері д?рыс істеген екен ?ой, ала??а шы?са?, билікке ?арсы к?ресіп, ?лсе? шахид болады екенмін деген т?сінік ??йылып жатты. ??йып жат?ан ?айрат Жолдыбай?лы», – деп айды аспан?а шы?ар?ан. Ал имамны? ?зі б?л м?селеге салма?ты жауап беріпті. Айтуынша, шынайы исламны? жауларыны? ісі. «Олар Ханафи м?з?абыны? ?о?амда салтанат ??р?анын ?аламайды. Д?ст?рлі дінімізді? тере?нен тарт?ан тамырына балта шауып, ?здеріні? идеологиясын ты?пала?ысы келеді. Сонды?тан да, оларды? ма?саты – ханафи м?з?абын жіті ме?герген сауатты мамандарды ?аралап, беделін т?сіру», – дейді «?зірет С?лтанны?» бас имамы ?айрат Жолдыбай.
Неге ?айрат Жолдыбай? ?йткені ол ?МДБ-ны? т?ра?асына лайы? бірден-бір адам саналады б?гінде. ?л, тіріл ж?рт солай деп біледі. Б?л материал Діни бас?арманы? б?йдасы г?ленші-н?ршы сопыларды? (?айрат Жолдыбайды осы а?ымны? ?кілі дейді ж?рт) ?олына ?тіп кете ме деп жанталас?ан уа?абшы салафилерді? ?олта?басы-мыс. Оны? ?стіне Бас м?фти ?бсаттар Дербіс?лі денсаулы?ына байланысты ?ызметінен кетуі м?мкін деген сыбыстар айтылып ж?ргені та?ы бар. Рас болса осы жылды? 14 с?уірінде «Н?р-М?барак» ислам университетінде ?ткен ?МДБ-ны? кезектен тыс VI ??рылтайында-а? ?.Дербіс?ліні ауыстырма? бол?ан к?рінеді. Біра? Дін істері ж?ніндегі агенттікті? т?ра?асы ?айрат Лама Ш?ріп Бас м?фти орынта?ынан ?міттілерді жаратпай таста?ан. Себебі, бас м?фтиліктен д?мелі ?ш кандидатты? (кейбір басылымдар б?л ?шеуіні? ?айрат Жолдыбай, ?бсаттар Сманов, ?алижан За??оев екендіктерін айтады) ?шеуі де Дін істері ж?ніндегі агенттікті? ж?ргізіп жат?ан реформасын ?олдамайды. Я?ни агенттік ?бсаттар Дербіс?лі сия?ты ешбір діни а?ым?а б?ра тартпайтын «жауж?рек» т?л?а іздеп шар? ?рып жатыр-мыс.
Кейбір сарапшылар елімізде діни оппозицияны? пайда болуыны? ал?ы шарттары бар екенін айтады. Е? ?ор?ыныштысы, діни ?йымдарды? саясат?а араласа бастауы болып отыр. Иманы бір болса да, м?ддесі ?абыса бермейтін діни а?ымдарды? жо? жерден ілік іздеп, бір-біріне к?йе жа?уы да осыны к?рсетсе керек. Ол аздай со??ы кездері діни а?ымдарды? дауы, т?рлі ла?кестік о?и?алар тым жиілеп кетті. Б?л ?рине к??ілге ?ор?ыныш ?ялатпай ?оймайды.
Айтыл?ан с?з
?айрат ЖОЛДЫБАЙ, «?зірет С?лтан» мешітіні? бас имамы:
– Жалпы, м?фти болу ойы?ызда жо? па?
– Мен м?фтилік секілді екі д?ниеде де ж?гі ауыр ?ызметті арманда?ан да, ма?сат еткен де емеспін. ?зімді ондай ?лкен ?ызметке лайы?ты адаммын деп те санамаймын. Тіпті м?ндай ?ызметті с?рауды? ?зі – к?н?. Алла Елшісі Абдуррахман атты сахабасына былай деген: «Уа, Абдуррахман ибн Самура! Сен басшылы?ты еш?ашан с?рама! Кімде кім басшылы?ты с?раса, Алла Та?аланы? ж?рдемінен ма??рым ?алып, істі? барлы? ауыртпалы?ы ?зіне ж?ктеледі. Ал кімге с?рамастан, ?зіні? ?алауынсыз берілсе, ондай Адам?а Алланы? ж?рдемі мен к?мегі болады». Сондай-а?, ?л-Б?харидегі ?бу Хурайрадан риуаят етілген бас?а бір хадисте Алла елшісі (с.а.у.): «Сендер басшылы??а ?мтыласы?дар. Алайда, ол сендерге ?ияметте ?кініш ?келеді», – деп ескерткен. ?сілінде, дінге, елге ?ызмет ету ?шін Бас м?фти болу шарт емес деп ойлаймын. ?айда ж?рсек те, ?андай ?ызметте болса? та, Алланы? ризалы?ы ?шін ?ызмет ету басты ма?сатымыз болу?а тиіс. Ал м?фтилікті а?сап ж?ргендер болса, Алла оларды? ж?рдемшісі болсын!
Б?ркіт Н?РАСЫЛ
muslim.kz сайтынан
