Мазмұны
Кіріспе…………………………………………………………………………………………………3
І Бөлім. «АӨК Адал» ААҚ жайлы жалпы мағлұмат…………………………………………4
ІІ Бөлім. «АӨК Адал» ААҚ өнімді өткізу және маркетингтік қызметі………………….13
ІІІ Бөлім. «АӨК Адал» ААҚ шаруашылық құрылымды және басқаруды
ұйымдастыру…………………………………………………………………………………15
IV Бөлім. «АӨК Адал» ААҚ техника–экономикалық көрсеткіштері…………….21
ҚОРЫТЫНДЫ………………………………………………………………………………………….30
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ…………………………………………………………………31
КІРІСПЕ
Берілген есеп ААҚ АӨК «Адал» да өткені туралы, және ол жерде жинаған мәләметтердің және жасаған талдаудың қорытындысы.
Өндірістік, диплом алды тәжірибенің ең негізгі мақсаттыры болып мыналар табылады:
- Студенттің өндірісті жалпы басқару туралы және басқарудың жеке қызметтерін үйреніп, тәжірибе алу болып табылады;
- Кәсіпорынның өндірістік қаржылық қызметіне экономикалық талдау жасап және оны ұйымдастыру, сонымен қатар өнімді өткізу нарығын талдау;
- Экономикалық басқаруды тәжірибеде қолдануды анықтау; (коммерциялық есеп, бағаның қалыптасуы, жоспарлау, мақсаттық жоспар әдісі, қаржылық саясат және тағы басқалар);
- Осы сияқты өндірістік тәжірбиені өткені туралы есепті жазу үшін қажетті мәліметтерді жинау және оны өңдеу;
- Экономиканы мемлекеттік басқару әдісін анықтау;
- Кәсіпорынның хұқтық жағдайын және оның ұйымдастырушылық құрылымын, ондағы персоналдың дамуын және қалыптасу үрдісін басқарып, анықтау;
- Кейбір жорспарлық және таладу әдістеріне негізделген есептерді өз бетінше орындау, күн тәртібін анықтау;
- Келісім шарт, келіссөзді жүргізгенде қатысу, кәсіпорын жиналысын өткізу туралы тәжірибе алу;
Берілген мақсатыма ұстана отырып, мен айтарлықтай тәжірибе алдым деп айтсақ болады, ол менің келешектегі жұмысымның алға жүруіне көмектеседі. Менің ойымша өндірістік тәжірибе оқытушының студентке берген білімінің қорытындысы, сондықтан ол өқу үрдісінің айырылмас бөлігі деп санаймын.
І БӨЛІМ
«Адал Агроөнеркәсіптік компания» акционерлік акционерлік қоғам 2000 жылдың 8 қаңтарында Октябрск совхозы негізінде құрылған. Бұл кәсіпорын Қазақстан Республиаксының 1998 жылдың 10 – шілдесіндегі «Акционерлік қоғам туралы» заңына сәйкес, құқықтық – ұйым негізінде Ашық Акцонерлік Қоғам деп құрылды келесі мәтіндерде ААҚ деп беріледі.
Кәсіпорынның толық аты: «Адал Агроөнеркәсіп – компаниясы» Ашық Акцонерлік Қоғам қысқартылған атауы «Адал АӨК» ААҚ
Қоғам ашық болып табылады, яғни басқа акционерлердің келісімінсіз акционерлік
қоғамның мүшелері өз акцияларын сата алады.
Қоғам өзі шығарған акцияларын ашық түрде орналастыра алады. Акционерлік қоғамның мүшелері шектелмеген. АҚ №6045- 1907 2000 жылдың 08 қаңтарындағы Алматы облысының Әділет басқаруында жабық акционерлік қоғам «Адал АӨК» дегеннен, Ашық акционерлік қоғам «Адал АӨК» деп қайта тіркелді. Акционерлік қоғам шектелмеген мерзімге бекітілген.
ААҚ «Адал АӨК» орналасқан жері. Қазақстан Республикасы, Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Космос ауылы, Ленин көшесі 32.
Қоғамның өзі балансы және басқа да банк есептері бар, өз атауымен қазақ және орыс тілінде берілген мөрі бар. Өзінің тауарлық және символикалық белгілері, олардың үлгілері жарғылық тәртіпте тіркеліп бекітілген.
Қазақстан Республикасының заң актілеріне қайшы келмейтін әрекеттерді істей алады. Мысалы: қоғам өз атынан мүліктік және мүліктік емес нәрселерді алуға, жауапкершілікті артуға және заң алдында жауапты болуға мүмкіндігі бар. Сонымен қатар қоғам меншік түріне қарамастан заңдық тұлғалардың барлық түрімен біріге алады, басқа шаруашылық компаниялардың құрамы бола алады, ол тек Қазақстан Республикасының территориясында ғана емес, соңымен қатар оның шетінде де.
Максимал пайда тауып, акционерлер қызығушылығын қолданып, ұйымның әлеуметтік мәселерін шешіп, өндірісті дамыту қоғамның басты міндеті болып табылады.
Қазіргі кезде ААҚ «АӨК Адал» мыңдаған сату нүктелерімен сауда жүргізеді, екі делделмен және бірнеше корпаративті сатыпалушылармен жұмыс жасайды. (мысалы, «Рахат» кондитерлік фабрикасының асханасы). ААҚ «АӨК Адал» нарықтағы үлесі 15% құрайды, негізгі бәсекелесі «ФудМастер» компаниясымен салыстырғандағы нарықтағы үлесі 35%, екінші жақын бәсекелесі «Винн Биль Дамм» салыстырғанда нарықтағы үлесі 10%, және басқа «Смак», «Қайсар», «Агропродукт», «Камони» нарықтағы қатысушылармен салыстырғандағы оның үлесі 8%.
Қоғамның негізгі қызметі болып:
- Ауылшаруашылық өндірісі;
- Барлық түрдегі және жағдайдағы бағалы металдарды сату және өндірістік құрылыс;
- Авто жолдары және ауылшаруашылығына арналған объектілерді салу және оларды жөндеу;
- Құрылыс материалдарын өңдіру және өткізу;
- Құрылыс және жөндеу жұмыстары;
- Экономикалық және табиғатты қорғау қызметі;
- Қонақ үй ашу;
- Сыртқы экономикалық қызмет;
- Делдалдық қызмет;
- Ауылшаруашылық өнімдерін өңдеу және өндіру;
- Өндірістік тауарларды өндіру;
- Ақысы заңгерлік қызмет көрсету, адвокат қызметімен байланыссыз;
- Франчайзинг;
- Коммерциялық қызмет;
- Халыққа қызмет көрсету.
Қоғамның акционерлері келесі әрекеттерге құқы бар:
- Дивидент алуға;
- Қоғамның қызметі жайлы ақпарат алуға сонымен қатар, қоғамның қаржылық есебімен танысуға;
- Акционерлер қоғам мүшелерінің кезексіз, жиналысын өткізуге;
- Қоғам мүшесіне кандидатура ұсынуына;
- Акционерлер қоғамының жалпы жиналысында белгіленген, акционерлер қоғамының тізімінің көшірмесін алуға.
- Акционерлер заңға және берілген жарғыға сәйкес келетін тағы басқа құқықтары бар.
Қоғамның акцонерлері келесі талаптарды орындауға міндетті:
- Қоғам он күн ішінде номиналды акция ұстайтын адамды, болған өзгерістер жайлы хабарлау;
- Коммерциялық құпияны сақтауға;
Басқа міндеттерді қоғам акционерге жүктей алмайды. Қоғам акционерге акцияларын сатуға кедергі жасай алмайды.
Кәсіпорынның мүлігін негізгі және айналым капиталдар құрамы, олардың құны кәсіпорын балансында көрсетілген. Ол мүліктер, кәсіпорынның меншігі ретінде белгіленген.
Мүліктің қалыптасуының негізі болып келесілер табылады:
- Акционерлердің акцияны сатып алуға салған салымдар;
- Кәсіпорынның өзінің қызметінен тапқан табысы;
- Қазақстан Республикасының заңына қайшы келмейтін басқа да табыстар.
Кәсіпорынның қызметін қамтамасыз ету үшін жарғылық капиталының көлемі, шығаруға жарияланған барлық акциялардың номиналды құнының соммасына тең.
Кәсіпорынның белгіленген жарғылық капиталы 300 000 000 (үш жүз миллион) теңге және олар 30000 жай акцияға бөлінген оның біреуінің номиналды құны 10000 теңге. Акцияны төлеуге ақша, мүліктік хұқ, жерді қолдану хұқы және интелектуальды қызметтің нәтижесіне хұқ немесе тағы басқа мүліктер. Бағалы қағаздарды ұйымдастыру нарығында белгіленген соңғы бағамен ғана акциялардың бағалы қағаздармен сатып алуға болады.
Кәсіпорындағы акционерлердің шешімі бойынша, ақшадан, мүліктен, акцияға салынатын төлемдерден басқа, ағымдағы нарық бағасына сәйкес ақшамен де белгіленгенеді. Кәсіпорын бағасын белгіленгені туралы қоғам негіздеме жасау керек. Акцияны сатып алғаны туралы және оның бағасы аудиторлармен растауы қажет.
Толық құны төленбеген акциялардың өз дауысы жоқ және де оларға дивендтер төленбейді. Қоғам белгіленген жарғылық капиталдың көлемін өзгерте алады. Белгіленген жарғылық капиталды ұлғайту үшін, шығаруға жарияланған барлық акциялардың құны төленіп, жалпы акционерлер жиналысының шешімі болып, және де егер, ол сол кездің заңында белгіленбесе, ал жарияланған жарғылық капиталды азайтқанда, жрайяланған және шығарылған капиталдың арасындағы соммаға кемітуге болады. Азайту туралы шешімді қабылдағанда, ол тура көбейту туралы жүйеде өтеді. Жарғылық капиталды азайтқанда, ол сол кездің Қазақстан Республикасының заңында келтірілген минималды мөлшерден кем болмауы керек.
Бағалы қағаздарды шығару, тіркеу, орналастыру, солар арқылы есеп аирысу, тек Қазақстан Республикасының заңымен және кәсіпорынның жарғысымен белгіленеді. Кәсіпорын акциялары, облигациялары, және тағы басқа бағалы қағаздар шығарады. Акционерлік қоғам пайда болып ол — жәй акция шығарады. Жәй акциялар өзінің иегеріне; дивидент алуға, кәсіпорынды басқаруға қатысуға, кәсіпорын экономикасынан келіп оның мүлігінің жартысына иеленуге мүмкіндік береді.
Кейінрек барып қоғам тартылылған акцияларды шығаруға болады. Ол акциялардың шарты, шығару реті Қазақстан Республикасының заңына және акционер жиналысының шешіміне, заңды актілерге сәйкес болуы керек.
Кәсіпорын жарғылық капиталдардың он бес процент мөлшеріндегі күйреуін жабу үшін құрады. Жарғылық капитал, өндірісті дамутуға, әлеуметтік дамуға, жұмыскерлерді марапаттау үшін қолданылады. Ол кәсіпорынның мемлекттік тіркелуінің 2 жыл ішінде құрылуы керек.Жарғылық кпитал кәсіпорынның әр жылғы таза табысынан алынады.Әр жыл сайынғы жарғылық капиталға салық жалпы акционерлер қоғамның жиналысында белгіленеді. Егер, кейбір жағдайлар үйсін қоғамның жарлық үшін қоғамның жарлық капиталының соммасы жарияланған жрғысың капиталдан 15% кемісе, онда қоғам оны толық белгіленген тегіне дейін толтыруы керек.
Салықты төлегеннен кейінгі түскен түсім, кәсіпорынның қорын құруға және акциялардың дивидентін төлеуге қолданылады. Жалпы акционерлер жиналысының ешіміне сәйкес дивиденд, акциялары бар акционерлерге төленетін сыйақы болып табылады. Дивидендтер ақшамен, немесе акционер келіссе бағалы қағаздармен төленуі мүмкін. Әр акцияның дивидентінің көлемі жалпы акционерлер жиналысында бекітіледі.
Кәсіпорын дивидентті жыл соңында төлейді. Дивидентті төлеу туралы шешім қабылдау үшін келесі ақпараттарды білу керек.
- Дивидентердің көлемі және нақты дивиденттерді төлеу туралы күнді білу;
- Дивидентерді алуға хұқы бар акционерлерінің тіркелуінің нақты күнің білу;
- Кәсіпорының жарғысына сәйкес дивиденттерді төлеу түрін білу (қолма-қол ақшалай түрде немесе акционерлердің өкінішіне сәйкес қолма-қол ақшалай емес түрде);
Өз акциоларын дивидентті төлеу уақытына 30 күн бұрын сатып алуға хұқы бар. Айналымға түспеген немесе орналаспаған акцияларға дивидент төленбейді.
Кәсіпорында басқару мүшелері:
— Акционерлердіңжалпы жиналысы. – жоғарғы мүше.
— Директорлар кеңесі -басқару мүшесі.
— Гениралды директор -атқарушы мүше.
— Ревизор -бақылау мүшесі.
Басқару құрылымы келесі түрде көрініс табады:
Генеральный директор
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
Кәсіпорын жыл сайын акционерлердің жалпы жиналысын өткізуге міндетті. Қаржылық жыл біткеннен кейін бес ай арасында жылдық жалпы акционерлер жиналысы өтуі керек. Бұл мерзім үш айға созылуы мүмкін, егер есептік кезде кәсіпорында аудиторлық қызмет аяқталмаса. Жалпы акционерлер жиналысында, әр акционер дауыс бергенде, «бір акция- бір дауыс» қағидасы бойынша жүреді, яғни акционердің дауысы оның қолындағы акциясына байланысты. Егер ол жерде бір дауыс беру әдісі қолданбаса, яғни совет мүшесінің таңдауына байланысты, олар: атқарушы орган, директорлар кеңесі, ревизор.
Жылдық жиналыстан басқа, қалған жиналыстар кезекті деп есептеледі. Жиналыстың өтуі, және оның дайындығымен атқарушы мүше айналысады
Жалпы акционерлер жиналысының комтенциялық ерекшеліктеріне қатысты сұрақтар:
- Қоғамның жартысына толықтырулар және өзгерістер енгізу;
- Қоғамның түрін өзгерту;
- Қоғамның өз еркімен құрылмауы немесе жойылуы;
- Жарияланған жарғылық капиталының көлеміне өзгеріс еткізу;
- Ревизорлар комиссияның мүшелердің таңдау;
- Ревизорлар комиссияның шешімі бойынша, жылдық қаржылық есепті нақтылау;
- Бағалы қағаздар нарығының зандылығына сәйкес, акциялардың құнын бағалау, әдісін мақылдау;
- Жыл соңында дивиденттер көлемін анықтау;
- Кәсіпорында бестен артық даусы бар акционерлер, ревизорлар, атқарушы органдар, кәсіпорының аудиторын нақтылайды;
Кәсіпорын мүшелерінің, директорлар кеңесінің сұрауының арқасына кезексіз жиналысыты өткізілуі мүмкін. Кәсіпорынның ішкі қызметіне байланысты директорлар кеңесінің кез- келген шешімін жалпы акционерлер жиналысы жоққа шығарып, келіспеуге хұқы бар.
Акционерлерді жиналыс туралы мәлімдеу кемінде 30 күн бұрын айтылу керек. Акционерлердің жалпы жиналысының тәртібі жалпы жиналыста белгіленеді. Акционерлердің жалпы жиналыста өзі жеке немесе таныстырушы арқылы дауысын бере алады. Қызметкерлер таныстырушысы болып келе алмайды.
Күннің тәртібін атқарушы орган құрастырады. Ол нақты құрылған сұрақтардан тұрып, талқылауға шығарады.
Күн тәртібіне өзгертулер және толықтырулар енгізілуі мүмкін, егер акционерлердің жалпы көлемі 90-95% күн тәртібіне өзгерту енгізу деп дауыс берсе, тек сонда ғана оған өзгеріс енеді.
Директорлар кеңесі –бұл қоғам мүшесі, жалпы жиналыстағы ерекше компитенциясына қатысты емес сұрақтардан, басқасының барлығын қарайтын, кәсіпорын қызметін басқаратын мүше.
Директорлар кеңесінің компитенциясы:
- Кәсіпорынның приоритетті бағыттарын анықтау;
- Акционерлердің кезексіз және жылдық жалпы жиналысын ұйымдастыру туралы шешім қабылдау;
- Жалпы акционерлер жиналысының мәжілісін ұйымддастырмай — ақ, сырттай дауыс берудегі есеп комиссиясын құру;
- Жалпы акционерлер жиналысың күн тәртібін бекіту;
- Кәсіпорынның филиалын құру туралы шешім қабылдау және тағы басқа;
Акционерлердің жылдық жалпы жиналысында директорлар кеңесінің мүшесі таңдалады, және ол қайта таңдалуы мүмкін, егер солкездегі директорлар кеңесінің мүшесінің алдынала өз жұмысын аяқтаса. Директорлар кеңесінің мүшесі кәсіпорының акционері емес одан басқасы да бола алады. Ондай адамдардың жалпы көлемі директорлар кеңесінде 30% аспауы керек.
ААҚ «АӨК Адал» 01.01.2003 жылға арналған жалпы жер көлемі
Кәсіпорынның жалпы жер көлемі – 5616 га
Соның ішінде шаруашылыққа жарамдысы – 3969 га
егістігі – 3253 га
жайылым – 715 га
Техникалық қамсыздануы
Техникалық қамсыздануы:
«Енесей» комбайндары 7дана, іске жарамды мерзімдері 9 жыл.
К – 700А — 3 дана іске жарамды мерзімдері 7 ден 10 жыл
К – 701 — 3 дана іске жарамды мерзімдері 10 жыл
Т – 150 — 3 дана іске жарамды мерзімдері 7 ден 10 жыл
Дөңгелекті тракторлар (МТЗ, ЮМЗ, Т — 16) – 41 дана, іске жарамды мерзімдері 2 ден 7 жыл, соның ішінде МТЗ барлық модефикациясында – 36 дана, іске жарамды мерзімдері 2 ден 7 жыл.
ЮМЗ – 6 – 4 дана.
Т – 16 – 1 дана.
КРАЗ негізіндегі дөңгелек трактор – 1 дана.
Силос, жүгері жинайтыны — 6 дана, соның ішінде КСКУ – 6 — 3 дана.
өзі жүретін «Ягуар» — 2 дана
«Марал» — 1 дана
Цептегі тракторлар – 7 дана іске жарамды мерзімдері 7 астам
соның ішінде ДТ 75А – 5 дана іске жарамды мерзімдері 7 астам
Т – 170 — 1 дана іске жарамды мерзімдері 7 астам
Автокөлік барлығы — 50 дана іске жарамды мерзімдері 1 ден 8 жыл
соның ішінде арнайысы — 39 дана іске жарамды мерзімдері 1 ден 8 жыл
ауыр жүкке арналғаны — 2 дана іске жарамды мерзімдері 1 ден 8 жыл
жеңіл автокөлік — 9 дана іске жарамды мерзімдері 1 ден 8 жыл
2003 жылға арналған өндірістік жоспар және егістік
құрылымдарының көлемі.
|
№ п/п |
Наименование культур |
Площадь, га |
Урожайность ц/га |
Валов.сбор, тонн |
|
1 |
Озимая пшеница |
787 |
25 |
1970 |
|
2 |
Озимый ячмень |
214 |
23 |
490 |
|
|
Овес |
100 |
20 |
200 |
|
|
Итого зерновых колосовых |
1101 |
24,1 |
2660 |
|
4 |
Кукуруза зерно поч. |
300 |
100 |
3000 |
|
5 6 |
Кукуруза силос |
318 |
380 |
12100/11200 |
|
|
Кукуруза з/корм |
10 |
380 |
380 |
|
7 |
Озим з/корм |
40 |
150 |
600 |
|
|
Многолетные травы |
1245 |
|
|
|
|
С.қ.таза егістік люцерны |
283 |
|
|
|
8 |
Беде |
600 |
58,3 |
3500 |
|
9 |
Сенаж з,м / гот Виде |
187 |
375/190 |
3500/7500 |
|
10 |
Семена |
100 |
1 |
10 |
|
11 |
З/корм |
358 |
360 |
13000 |
|
12 |
Соя |
50 |
16 |
80 |
|
13 |
Қызылша |
57 |
370 |
2110 |
|
|
Барлағы |
3111 |
|
|
жемс-шөп дайындау: 1. жылқыға қор — 300 тонна,
сонымен қатар:
ячмень 450 тонна,
овес-150тонна,
соя -60 тонна,
жүгері (карнаж,жүгері.ұн) — 2000 тонна,
қалдық бидай сечка -100 тонна,
сатып алу немесе айырбас — 240 тонна
- Сенаж-3500/7000тонна
- Силос г от.-Ш 00/11200 тонна
4 Беде — 3500 тонна
5 Сыйрларға арналған жасыл шөп
массасы:- 13980 тоннна
соның ішінде:
шөптер -13000
жүгері-600
рожь – 380
3.2. Мал шаруашылығына арналған:
- Өндірістік сүт -4160 тонна
- орташа жылдық угоди — 3649 кг
- Приплода алу — 1255 гол
- Орташа тәүліктік салмақтық — 502 гр
5 100 сыйырға арналған приплод — 84 гол
6 Сыйыр тетін жасау -290 тонна
7 Шошқа етін жасау — 38 тоннан
ІІ БӨЛІМ
Өнімді өткізу жоспары
Кәсіпорында өнімді өткізу бөлімі бар оның ең негізгі бөлігі болып дайын өнімді Алматы қаласындағы нарықтарға және нүкендерге тиімді өткізу. Компанияда өзінің дистребютерлік жүйесі бар, ол дайын өнімді тек Алматы қаласында ғана емес сонымен қатар оның шетіне де өткізеді.
Өнімді өткізу үшін, өнімнің бағасы оның өзіндік құнына, биржа нарығында қалыптасқан бағаға және бөлшек саудаға байланысты қойылады. баға орнатудың ең негізгі қағидасы ол – беріктілік, өнім сапасының деңгейі, бәсекеқабілеттілігі.
05.01.01.жылдан бастап «Адал АӨК» ААҚ өнімі көбінесе әр түрлі жақтар бойынша өткізіледі олар:
- еркін сауда нарығында және Алматы қаласындағы;
- облыстардағы сауда нүктелерінде сатылады;
- сонымен қатар олар жалақы есебінде және бартер түрінде беріледі.
«АӨК Адал» АҚҚ өткізу бөліміне келесілер бағынады:
— 2 менеджер;
— ұсыныс қабылдайтын 2 диспетчер;
— 5 машина жүргізуші – экспедитор;
— өткізіү бөлімінде сонымен қатар келесілер жұмыс істейді:
— потенциальды клиенттерге өнімді жеткізетін 7 машина жүргізушілер;
— қор меңгерушісі;
Берілег жағдайды толығымен ашу үшін Алматы қаласы бойынша маркетингтік зерттеу жұмысын жүргізіп көрейік, оның мәліметтері келесі суретте берілген.
1 Сурет
Маркетингтік қызметтің қорытындысы бойынша «Адал АӨК» ААҚ айтарлықтай бәсеке қабілетті деп айтсақ болады.
Кәсіпорында өнімді өткізуді ынталандыру механизімі жақсы ұйымдастырылған. Ол көбінесе авто көлік жүргізуші – экспедиторлардікі секілді өткізу бөлімінің менеджерлерінің жалақысы өткізген өнімдерінің көлеміне байланысты болып келеді. Мысалы: жалпы соммасы 300 000 теңгелік дайын өнімді өткізді десек, менеджер оның 10 пайызын алады, яғни 30 000 теңге (айына).
ІІІ БӨЛІМ
Шаруашылық құрылымды және басқаруды ұйымдастыру
«Адал АӨК» ААҚ цехтік құрылыммен басқару енгізілген, мал шаруашылығы, өсімдік шаруашылығы, механизациялық және өңдеуші кешендері жұмыс істейді.
«Адал АӨК» ААҚ: 2 МТФ, 1-ТФ, кондвор, 45 звенолық және бригадалық жылдар, МТМ – гаражы, МТК (маханизацияланған транспорттық кешендері бар. Қайта өңдеуші кешенге: сүт зауыты, онда дайын сүт өнімдерін шығарады, яғни сүзгі, қаймақ, йогурт, айран, тағы сол сияқты, шұжық цехы, диірмені бар. ААҚ АӨК «Адалда» диспечерлік қызмет жұмыс жасайды.
ААҚ АӨК «Адал» аймағында 3 тұрғылықты жер бар: Базаргелді, Космос, Жанашар.
Жалпы тұрғындардың саны — 5 137 адам. Ал ААҚ АӨК «Адалда» істейтін жұмысшылардың саны 01.01.2004 жылғы мәліметтеріне сүйенсек 467 адам.
соның ішінде: мал шаруашылығындағылар – 145
сухарушылар – 5
механизаторлар – 72
авто көлік жүргізулілер – 50
специалистер — 59
қайта өңдеу кешенінің жұмысшылары – 73
күзетшілер – 42
электриктер – 14
жөндеу жұмысшылары – 7
тағы басқалары – 7
2002 жылдың жалақысының жалпы соммасы 4 324 324 теңгені құрады, ал 2001 жылы 2 670 130 теңге болды. Осыдан шығарған қорытындыға сүйенсек жалақының жалпы өсімі 1 654 194 теңге болды, яғни ААҚ АӨК «Адал» да орташа жалақы көбейіп, жұмысшылардың өмір сүру сапасы жақсарған, ол бізге жағымды тенденция байқалтады.
Ақша қаражаттарын өндірістің тиімділігіне және дайын өнімді дұрыс өткізу үшін рационалды бөлу ААҚ АӨК «Адал» — дың қаржылық – экономикалық қызметінің негізі болып табылады. Ақша қаражаттары ішкі және сыртқы көздерден алынады. Инвестиция тартымдылығының ең басты қайнар көздері болып мыналар табылады:
- Несиелер;
- Қарыздар;
- Акцияны шағару және сату;
Дайын өнімді сатқаннан түскен пайда, ақша қаражаттарының ішкі қайнар көзі болып табылады. Дайын өнімнің бағасы қалыптасқанда олар өнім өндіруге және осы өнімді өткізуге кеткен шығындарғабайланысты болып келеді. Өнімнің өзіндік құнын есептегеннен кейін барып соңғы өнімнің бағасы қалыптасады.
Келесіде мен сіздерге пайданы есептеудің 2003 жылға арналған кестесін ұсынамын (ҚҚС — сыз):
№ 1 кесте
|
Өнім атауы |
Өндіріс |
Өткізілген өнім (тонна) |
Өткізген өнімнің өз құны |
өн. өткіз. кеткен шығындар |
Нәтижелер |
||||
|
Тонна мөлшері |
1 дананың құны тенге |
Барлық соммасы мың тенге |
1 өнімнің құны млн. тг. |
Барлық соммасы млн. тг. |
Пайда |
Шығыс |
|||
|
Өсімдік шаруашылық цехы бойынша |
|||||||||
|
Дәндер барлығы |
1070 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с.і. бидай |
1070 |
150 |
8000 |
1200 |
7000 |
1050 |
|
150 |
|
|
Беде |
3500 |
50 |
3000 |
200 |
192 |
100 |
|
100 |
|
|
Соя |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
басқалары |
|
|
|
700 |
600 |
100 |
|
|
|
|
цех б/ша барлығы |
|
|
|
2100 |
1750 |
350 |
|
|
|
|
Мал шаруашылығы цехы бойынша |
|||||||||
|
ет барлығы |
341 |
251 |
90440 |
22700 |
85220 |
21390 |
|
3110 |
|
|
с.і. ет КРС |
300 |
250 |
90000 |
22500 |
85000 |
21250 |
|
1250 |
|
|
жылқы еті |
1 |
1 |
90000 |
100 |
90000 |
100 |
|
|
|
|
шошқа еті |
40 |
0,3 |
350000 |
100 |
130000 |
40 |
|
60 |
|
|
Басқалар |
|
|
|
100 |
|
100 |
|
|
|
|
цех б/ша барлығы |
|
|
|
22800 |
|
21490 |
|
1310 |
|
|
Өңдеуші кешен бойынша |
|||||||||
|
Сүт өнімдері |
4600 |
4600 |
55400 |
254840 |
53100 |
244270 |
|
10570 |
|
|
Шұжық |
36 |
36 |
260800 |
9360 |
247000 |
8890 |
|
470 |
|
|
басқалар |
|
|
|
1000 |
|
900 |
|
100 |
|
|
цех б/ша барлығы |
|
|
|
265230 |
|
254060 |
|
11170 |
|
|
асхана өнімдері |
|
|
|
500 |
|
500 |
|
|
|
|
Ақылы қызмет көрсету |
|
|
|
500 |
|
300 |
|
200 |
|
|
ААҚ АӨК «Адал» бойынша барлығы |
|
|
|
291100 |
|
278100 |
|
13000 |
|
|
Пайда |
|
|
|
|
|
|
|
13000 |
|
|
Рентабель-ділік (%) |
|
|
|
|
|
|
|
4,7 |
|
|
Өнімділік (%) |
|
|
|
|
|
|
|
66,8 |
|
Қайта өңдеу цехы бойынша
Бір жыл ішінде қайта өңдеу цехының кешені бойынша 36 тонна шұжық өндіреді және 3 800 тонна дайын сүт өнімін.
Өзіндік құн бойынша ауыл шаруашылық өнімдерін өндірудің жиынтығын есептеу
№ 2 кесте
|
А/ш өнімдерінің атауы |
Неше тонна |
1 тн өнімнің өзіндік құны (тенге) |
Өнімнің толық өзіндік құны (млн) тенге) |
|
Бидай |
1970 |
8000 |
15,8, |
|
Ячмень |
490 |
7000 |
3,4 |
|
Тұқымға арналған жүгері (в початках) |
3000 |
3200 |
9,6 |
|
Овес |
200 |
7000 |
1,4. |
|
Сахарная свекла (кормовая) |
2110 |
2000 |
4,2 |
|
Сено |
3500 |
2100 |
7,4 |
|
Сенаж |
3500 |
1300 |
4,6 |
|
Силос |
11200 |
1300 |
15,0 |
|
Жасыл жем – шөп |
13980 |
1000 |
14,6 |
|
Соя |
80 |
20000 |
.1,6 |
|
Семена мног.трав |
10 |
100000 |
1,0 |
|
Всего по цеху растениеводства: |
|
|
74,0 |
|
Ет — барлығы |
320 |
80000 |
25,6 |
|
Сүт |
4160 |
18000 |
74,9 |
|
Тағы басқалар |
|
|
7,5 |
|
Мал шаруашылық цехы бойынша |
|
■ . |
108,0 |
|
Қайта өңдеу өнімдері |
|
|
213,2 |
|
Дайын сүт өнімдері |
|
|
205,0 |
|
Шұжық |
|
|
7,7 |
|
Басақада (асханалық өнімдер) |
|
|
0,5 |
|
Барлығы: по ААҚ АӨК «Адал» бойынша |
|
|
395,2 |
№ 3 кесте Өндірістік шығындар құрылымы
|
Шығындар бабы |
Өлшем бірлігі |
Барл ығы ғы ығы |
Сонымен қатар цех бойынша по цехам |
|
|
|
|
бірлігі |
|
Раст-во |
Мал шар. |
Өдеуші кешені |
|
Аяқталмаған өндіріс |
Млн.тг |
3,9 |
-3,9′ |
|
|
|
Аударылған жалақы |
Млн тг |
55,0 |
10,0 |
16,0 |
29,0 |
|
Егістік, шикізат |
* |
103,8 |
4,6 |
|
99,2 |
|
Жем – шөп |
|
62,2 |
|
62,2 |
|
|
Дәрі- дәрмек, құнартқыштар |
|
49,0 |
12,2 |
2,8 |
34,0 |
|
Жанар – жағар май |
|
40,0 |
27,0 |
7,0 |
6,0 |
|
Электроэнергия |
|
8,6 |
0,6 |
4,0 |
4,0 |
|
Қосалқы бөлшектер, жөндеу |
|
16,3 |
8,2 |
3,5 |
4,6 |
|
Тарктор автокөлік қызметі |
—«— |
11,6 |
0,8 |
9,0 |
1,8 |
|
Амортизация негіздер |
—«— |
31,7 |
2,0 |
1,7 |
28,0 |
|
Сумен қамтамасыз ету |
|
3,2 |
3,2 |
|
|
|
тб. шығындар |
|
9,9 |
1,5 |
1,8 |
6,6 |
|
Барлығы:
|
—«— |
395,2 |
74 |
108 |
213,2 |
№ 4 кесте
2004 жылға арналған пайда есебі.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
өнім түрі |
өндіріс |
Өткізген өнім (тонна) |
өткіз. өн. өз құны тенге |
Өткізуге кеткен шығындар |
Нәтижесі
Пайда Күйеліс |
|||||
|
|
|
Тонна көлемі |
1өнімнің құны тенге’ ^ |
Барлық сомма млн.тг |
1 өн. өз. құны тенге |
Барлық соммасы мли тг. |
шығын-дар |
|||
|
|
|
|
А) |
өсімдікті цех бойынша |
|
|
||||
|
Барлық дәнділер бойынша |
1970 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
С.і. бидай |
1970 |
1000 |
13000 |
13,0 |
8000 |
8,0 |
0,5 |
4,5 |
|
|
|
беде |
3500 |
100 |
3000 |
0,3 |
2100 |
0,2 |
|
0,1 |
|
|
|
Соя |
80 |
|
|
^ |
|
|
|
|
— |
|
|
басқалар |
|
|
|
0,7 |
|
0,6 |
|
0.1 |
|
|
|
Цех бойынша барлағы |
|
|
|
14,fi |
|
8,8 |
0,5 |
4,7 |
|
|
|
Б) мал шаруашылығындағы цех бойынша |
||||||||||
|
Ет. мал.ш. бойынша барлығы |
320 |
172 |
— |
15,5 |
80 000 |
|
0.5 |
1,2 |
|
|
|
С.і. ет |
290 |
172 |
95000 |
15,3 |
80 000 |
13,6 |
0,5 |
1,2 |
|
|
|
Жылқы |
2 |
2 |
80000 |
0,2 |
80 000 |
0,2 |
|
|
|
|
|
Шошқа |
44 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Басқалары |
|
|
|
0,5 |
|
0,5 |
|
. |
|
|
|
Цех бойынша барлағы |
|
|
|
1б;0 |
|
14,3 |
0.5 |
1,2 |
1 |
|
|
В) Өңдеуші кешен бойынша
|
||||||||||
|
Сүт өнімдері |
3800 |
795 |
62000 |
235,3 |
53000 |
.220,0 |
1.0 |
14,3 |
|
|
|
Шұжық |
36 |
36 |
220000 |
7,9 |
215000 |
7,7 |
|
0,2, |
|
|
|
Басақалары |
|
|
|
0.5 |
|
0,5 |
|
|
|
|
|
Цех бойынша барлығы |
|
|
|
243,7 |
|
228,2 |
1,0 |
14,5 |
|
|
|
Асхана өнімі |
|
|
|
1,0 |
|
1,5 |
|
|
0,5 |
|
|
Ақылы қызмет |
|
|
|
0,5 |
|
0,4 |
|
0,1 |
|
|
|
ААҚ АӨК «Адал» |
|
|
|
275,2 |
|
253,2
|
2,0 |
20,5 |
0,5 |
|
|
Пайда |
|
|
|
|
|
|
|
20,0 |
|
|
|
Рентабелділік (%) |
|
|
|
|
|
|
|
8,0 |
|
|
|
Өнімділік (%) |
|
|
|
|
|
|
|
66 |
|
|
IV БӨЛІМ
ААҚ АӨК «Адал» — дың техника–экономикалық көрсеткіштері
№ 5 кесте
|
№ |
Көрсеткіштер |
Өлшем бірлігі |
Жылдары |
Ауытқулар |
||
|
2001 |
2002 |
+/- |
% |
|||
|
1. |
Өнімді өткізуден түскен түсім |
мың. тг. |
250633,0 |
362648,0 |
112015,0 |
45,0 |
|
2. |
Өткізілген өнімнің өзіндік құны |
мың. тг. |
184222,0 |
288364,0 |
104142,0 |
56,6 |
|
3. |
Жиынтық табыс |
мың. тг. |
66411,0 |
74284,0 |
7873,0 |
11,9 |
|
4. |
Кезең шығындары |
мың. тг. |
47033,0 |
51316,0 |
4283,0 |
9,1 |
|
5. |
Негізгі қызметтін түскен түсім |
мың. тг. |
19378,0 |
22968,0 |
3590 |
18,52 |
|
6. |
Қосымша қызметтен түскен түсім |
мың. тг. |
6012,0 |
9602,0 |
3590 |
59,7 |
|
7. |
Таза табыс |
мың. тг. |
22561,0 |
22488,0 |
-73,0 |
-0,3 |
|
8. |
Өндіріс рентабельділігі |
% |
0,19 |
0,22 |
0,03 |
15,78 |
|
9. |
Жұмысшылардың еңбек өнімділігі |
% |
487,61 |
475,81 |
— 1,02 |
-2,41 |
|
10. |
Жұмысшылырдың саны |
адам |
514 |
552 |
38 |
7,4 |
|
11. |
Өндірістегі негізгі құралдардың орт. жылдық құны. |
адам |
231687,0 |
235948,0 |
4261 |
1,83 |
|
12. |
Қор сиымдылығы |
тенге |
0,93 |
0,66 |
-0,27 |
-29 |
|
13. |
Қор қайтарымдылығы |
тенге |
1,07 |
1,5 |
0,43 |
40,2 |
|
14. |
Төлем кофициенті |
|
|
|
|
|
|
15. |
Тозу кофициенті |
|
|
|
|
|
|
16. |
Қормен қарулану |
|
454,9 |
436,2 |
-18,7 |
-4,1 |
|
17. |
Айналым кофициенті |
|
0,83 |
1,15 |
0,32 |
38,0 |
|
18. |
Айналыс кофициенті |
|
2,57 |
2,93 |
0,36 |
14,0 |
Берілген көрсеткіштер бойынша факторлық талдау
1 көрсеткіш, өнімді өткізуден өткізуден түскен түсім: әрине өнімді өткізу ол кәсіпорынның шығарылған өнімінің ең соңғы кезеңі деп айтсақ болады және ол кәсіпорын үшін өте мағызды. Бұл өнімді өткізу жұмсының эффектісі оның цехтерінен, түскен табыстарының талдауында және тағы басқа қаржы көрсеткіштерінде байқалады, яғни өнімді өткізіуден түскен табыс 2001 жылға қарағанда, 2002 жылы 362648,0 теңге болып, 112015,0 – теңгеге артты немесе 45%.
2 көрсеткіш, өткізілген өнімнің өзіндік құны. Бұл кәсіпорын жұмысшының қалай жүріп жатқанын сипаттайтын көрсеткіш, яғни бұдан кәсіпорынның қаржылық жұмысы, өндіріс жұмысының кеңдігі, шаруашылық субъектілерінің қаржылық денгейін көруге болады. Жалпы алғанда өнімнің өзіндік құны 2001 жылы, 2002 жылға қарағанда 104142,0 тгеңгеге өсті немесе 56,5 % деп айтсақ болады.
3 көрсеткіш, жиынтық табыс. Жиынтық табыстың соммасы 2001 жылы 2002 жылмен салыстырғанда 7873 теңгеге кеміді яғни 11,9 %.
4 көрсеткіш, кезең шығындары. Бұл көрсеткіш жалпы шығындар, өнімді өткізуге кеткен шығындар, пайыз шығындары, курстық ерекшелік шығындары. Осылардың қосындысы кезең шығындарын береді және мұны 2001 жылмен салыстырғанда 2002 жылы 4283 теңгеге кеміді немесе 9,1 пайызды құрады.
7 көрсеткіш, таза табыс. Бұл көрсеткішті есептеу үшін: таза табыс соммасына, жиынтық табыс, салық, табыс салығы кіреді. Осы 2002 жылы таза табыс -0,3 пайызға кеміген немесе -73 теңге деп айтсақ болады.
8 көрсеткіш өндіріс рентабельділігі. Осы көрсеткіш кәсіпорын өндірісіннің эффектілігін есептеуде қолданылатын ең негізгі көрсеткіш болып табылады. Ол өндірістегі 1 тенгеден алынған пайданы көрсетеді. Өндіріс рентабельділігі 15,78 пайызға өскен.
9 көрсеткіш жұмысшылардың еңбек өнімділігі. Өндіріс қызметінің нәтижелігін көрсететін маңызды көрсеткіш. Бұл көрсеткіш бір адамның орташа жылдық өндіру көлемін сипаттайды. Ол 2002 жылы -0,02 тенгеге өскен.
11 көрсеткіш өндірістегі негізгі құралдардың орташа жылдық құны. Бұл көрсеткіш кәсіпорынның орналасқан жерін, мекемесін тасымалдайтын транспортты, машаналары жатады және бұлардың қосындысы арқылы негізгі құралдардың орташа жылдық құнын табу үшін, осы көрсеткіштің бәрін қосып, әр жылды жеке – жеке (2) бөлеміз. Бұл көрсеткіш 2002 жылы 235948,0 тенгені құрап, 1,83 тенгеге қысқарды.
12 көрсеткіш қор сиымдылығы. Бұл көрсеткіш қор қайтарымдылық көрсеткішіне кері көрсеткіш болып табылады. Оның қасиеті сонда, оның алымын бірнеше бөлек цех және құрал – жабдықтар группаларға бөліптастауға болады. Бұл техникалық өндірістік учаскілеріне деген жерін, қор пайдаланудағы жалпы көрсеткішін анықтауға мүмкіншілік береді. Қор сиымдылығы былтырғы, яғни 2001 жылы 2002 жылмен салыстырғанда 0,27 теегеге кеміген немесе 29 пайызға. Осы көрсеткішті есептеу үшін біз:
қор сыйымдылығы = негізгі қордың (орт)/ өнімді өткізуден түскен түсім
13 көрсеткіш қор қайтарымдылығы. Негізгі өндірістік қорларды пайдаланудағы жалпы көрсеткіш ретінде, кәсәпорынның эффектілігін көрсетеді. Осы көрсеткішті 2001 салыстырғанда 2002 жылы 40,2 пайызға өскен. Осы көрсеткішті есептеу үшін біз:
қор қайтарым. = өнімді өткізуден түскен түсім / негізгі қордың (орт)
14 көрсеткіш төлем кофициенті. Төлем кофициенті негұрлым төмен болса, сол ғұрлым қарыз берушілер жағдайы жақсы деп есептеуге болады. Қалыпты көрсеткіші -2-2,5 аралығында. Біздің кәсіпорында 2003 жылмен салыстырғанда пайыз болған. Ол қалыпты көрсеткіштен аз.
15 көрсеткіш тозу кофициенті. Бұл өндірістегі негізгі құралдардың жылдан – жылға өзгерісін сипаттайды. Біздің кәсіпорын 2003 жылы 2002 жылмен салыстырғанда тозу кофициенті 80,0 пайызды құрады. Бұны есептеу үшін біз, тозу соммасын, бастапқы құнға бөлдік.
16 көрсеткіш қормен қарулану. Бұл көрсеткіш 2001 жылы 2002 жылмен салыстырғанда 4,1 % қысқарған.
Осы көрсеткішті есептеу үшін біз:
қормен қарулану = негізгі қордың (орт)/ жұмысшылар саны
17 көрсеткіш айналым кофициенті. Біздің есептерге сүйенсек бұл көрсеткіш 38 пайызға өскен.
Осы көрсеткішті есептеу үшін біз:
айналым кофициенті = өткізілген өнімнен түскен түсім/өзіндік каптал
18 көрсеткіш айналым кофициенті. Біздің есептерге сүйенсек бұл көрсеткіш 14 0пайызға өскен.
Осы көрсеткішті есептеу үшін біз:
айналыс кофициенті=өткізілген өнімнен түскен түсім/ағымдағы активтер
ААҚ АӨК «Адал»-дық еңбек өнімділігін талдау
№ 6 кесте
|
№ |
Көрсеткіштер |
Өлшем бірлігі |
Жылдары |
Ауытқулар |
||
|
2001 |
2002 |
+/- |
% |
|||
|
1. |
Өнімді өткізуден түскен түсім |
мың. тг. |
250633,0 |
362648,0 |
112015,0 |
45,0 |
|
2. |
Жұмысшылар саны |
адам |
514 |
552 |
38 |
7,4 |
|
3. |
Жұмысшылырдың еңбек өнімділігі |
|
487,61 |
475,81 |
— 1,02 |
-2,41 |
|
4. |
Жұмысшылырдың күндік еңбек өнімділігі |
|
|
|
|
|
|
5. |
Жұмысшылырдың сағаттық еңбек өнімділігі |
|
|
|
|
|
|
6. |
Жалпы жадлақы қор |
мың тг. |
|
|
|
|
ААҚ «ААЗ» қаржылық жағдайын сипаттайтын
көрсеткіштер.
Қаржылық жағдайын көп көрсеткіштер арқылы сипаттауға болады, осыған байланысты оларды келесі топтпрға бөлуге болады:
І. Төлем қабілеттігін сипаттайтын:
- Толық икемділік кофициенті.
- Аралық жабу кофициенті.
- Жалпы жабу кофициенті.
ІІ. Қаржылық тұрақтылықты сипаттайтын:
- Өзіндік кофициенті.
- Қарыз құралдарының үлесі.
- Өзіндік және қарыз құралдарының қатынасы.
ІІІ. Іскерлік бәсекелестік көрсеткіші:
- Жалпы айналым кофициенті.
- Айналым жылдамдығы.
- Өзндік құралдардың айналымы.
ІV. Рентабельділік көрсеткіштері.
- Кәсіпорын мүлігі.
- Өзіндік құралдар.
- Қысқа және ұзақ мерзімді қаржылар.
ААҚ «ААЗ» Қаржылық жағдайын сипаттайтын
көрсеткіш көрсеткіштері.
№ 7 кесте
|
№ |
Көсеткіштер |
Өлшем бірліктері |
Жылдары |
Ауытқулар |
|
|
2001 |
2002 |
||||
|
1. |
Өзіндік кофициенті. |
0,7 < |
0,91 |
0,85 |
— 0,06 |
|
2. |
Қарыз құралдарының үлесі |
> 0,3 |
0,03 |
0,09 |
0,06 |
|
3. |
Өзіндік және қарыз құралдарының қатынасы |
> 1 |
0,03 |
0,11 |
0,08 |
|
4. |
Жалпы айналым капиталының кофициенті |
|
0,75 |
0,98 |
0,23 |
|
5. |
Өзндік құралдардың айналым кофициенті |
|
0,82 |
1,15 |
0,33 |
|
6. |
Дебиторлық қарыздардың айналым кофициенті |
|
29,19 |
60,96 |
31,77 |
|
7. |
Дебиторлық қарыздардың орташа айналым кофициенті |
|
12,50 |
598,7 |
586,2 |
|
8. |
Барлық айналым активтердің айналым кофициенті |
|
2,64 |
3,20 |
0,56 |
|
9. |
Кәсіпорын мүлігінің рентебельділігі |
% |
19,74 |
21,08 |
1,34 |
|
10. |
Өзіндік құралдардың рентабельділігі |
% |
27,7 |
24,07 |
-3,63 |
|
11. |
Жалпы өндірістік қордың рентабельділігі |
% |
27,71 |
30,85 |
3,14 |
|
12. |
Баланстық пайданың нормасы. |
мың тг. |
26,5 |
20,5 |
-6 |
|
13. |
Таза түсім нормасы. |
мың тг |
34,1 |
30,3 |
-3,8 |
Жалпы кәсіпорын төлем қабілетті деп есептеледі егер, белгілі бір уақыт ішінде қарыз берушілермен қысқа мерзімдік төлемді өзіндік құралдармен жапса.
Қаржылық тұрақтылық көрсеткіші: бұл көрсеткіш тартылған капиталдың қорғалған денгейін сипатайды. Нарықтық экономикасы дамыған елдерде келесі шекті нормалар белгіленген:
Өзіндік кофициенті. 0,7 ден аз емес болуы керек яғни біздің қарастырып отырған кәсіпорынымыз қаржылық тұрақты деп айтсақ болады. Сеебебі 2001 жылы ол көрсеткіш 0,91 ге тең, ал 2002 жылы 0,85 ке.
Қарыз құралдарының үлесі. 0,3 тен көп емес. Бұл көрсеткішке де біз толық қанағаттанарлық десек болады, өйткені олар 0,03 ке және 0,09 ге тең.
Өзіндік және қарыз құралдарының қатынасы: 0,1 ден көп емес болуы керек деген, біздің мысалымызда олар 2001 жылы 0,03 ке тең, ал 2002 жылы ол 0,11 ге тең.
Бұл көрсеткіш біздің тартылған капитал толық қорғалған.
2001-2002 жылға арналған ААҚ АӨК «Адал» — дың негізгі қорының жағдайы
№ 8 кесте
|
№ |
Көсеткіштер |
2001 жыл |
2002 жыл |
Ауытқулар |
|||
|
Жыл басы |
Жыл аяғы |
Жыл басы |
Жыл аяғы |
+/- |
% |
||
|
1. |
Бастапқы құны |
263254 |
302875 |
302875 |
353103 |
50228 |
16,6 |
|
2. |
Жиналған износ |
31567 |
66927 |
66927 |
107453 |
40526 |
60,5 |
|
3. |
Қалдық құны |
231687 |
235948 |
235948 |
245650 |
9702 |
4,1 |
|
4. |
Орташа жылдық құны |
233817,5 |
240799,0 |
6981,5 |
3,0 |
||
2001- 2002 жылға арналған ААҚ АӨК «Адал» — дың ағымдағы активтерінің айналым кофициенті
№ 9 кесте
|
№ |
Көсеткіштер |
Жылдары |
Ауытқулар |
|
|
2002 |
2003 |
|||
|
1. |
Өткізілген өнімнен түскен түсім |
250633 |
362648 |
+ 112015 |
|
2. |
Ағымдағы активтердің орташа көлемі |
95106,5 |
110676,5 |
+15570 |
|
3. |
Ағымдағы активтердің айналым кофициенті |
2,64 |
3,28 |
0,64 |
|
4. |
1 күндегі ағымдағы активтердің айналым ұзақтығы |
136,4 |
109,8 |
-26,6 |
|
5. |
Айналым корының беріктеу кофициенті |
0,38 |
0,31 |
-0,07 |
ААҚ АӨК «Адалды» басқару ҚР «Акционерлік қоғам туралы заңына сәйкес жүзеге асады».
Корытынды
Қорыта келгенде мынандай шешімге келуге болады:
- ААҚ АӨК «Адал» сүт өндірісі нарығында тұрақты орын алады;
- Осы кәсіпорынның өнімі айтарлақтау сұранысқа ие, ол оның сапасын және тұтынушылар жағынан қызуғушылығы барын көрсетеді;
- Кәсіпорында өндірісті ұйымдастыру және өнімді өткізу жақсы ұйымдастырылған;
- Кәсіпорында жақсы дайындалаған жоғарғы квалификкциялы кадрлар жұмыс жасыйды;
Осы кәсіпорында өндірістік тәжірибені өткеніме өте қуаныштымын, себебі осы уақытқа дейін алған білім денгейімді салыстыра отырып, қаншалықты екенін бағалауға мүмкіншілік болды. Қорыта келгенде ең басында айтып кеткен сөзіме қайта ораламын, «Өндірістік тәжірибе өқу үрдісінің айырылмас бөлігі».
Пайдаланған әдебиетте тізімі
