Мазмұны
- Кіріспе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
- Автоматтандыру жүйесі . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
2.1. Жоғары оқу орындарын басқарудың автоматтандырылған жүйесі. . . . . . .4
2.2.Студенттер білімінің бақылауын автоматтандыру. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5
2.3. Курс құрылымы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
2.4. Оқу процесіінің графигі. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
2.5. RAT технологиясының принципі. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
- Сессия қорытындысының программасы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
- Қорытынды. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
- Пайдаланған әдебиеттер. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
Кіріспе
Қазіргі замандағы автоматизациялық басқару жүйесінің дамуы, объект басқаратын және жетекшілік ететіндердің интелектуалдық қабілетін арттыруға бағытталған. Ұйымдық құрылымда есептеу техникаларын пайдалана отырып шешімқабылдау жүйесі өңделген. Бұл үшін типтік басқару процедураларын өңдеу қажет. Кәсіпорындардың организациялық құрылымын жобалау күрделі және актуалдық проблема болып табылады.
Автоматтандыру – адамды материалдар, эенергия және ақпарат қабылдау, жеткізу, сақтау, өңдеу жәнепайдалану процестеріне тікелей араласудан толық немесе жартылай босату үшін техникалық, проблемалық және басқа құралдар мен әдістер кешенін пайдалану процесі.
Автоматтандыру дәрежесі – автоматтандыру құпалдарын пайдаланып, орындалатын операциялар мөлшерінің осы процесі, операциялардың толық мөлшеріне қатынасымен анықталатын технологиялық процестің сипаттамасы.
Автоматтандыру жүйесі
Жоғары оқу орындарын басқарудың
автоматтандырылған жүйесі
Жоғары оқу орындарын басқарудың автоматтандырылған жүйесі – IBM компьютері үшін жазылған MS DOS операциялық жүйесімен басқару арқылы жүргізілетін бағдарлама комплексі. Оперативтік жады – 450 кБайттан аспауы керек және міндетті түрде қатты диск болуы керек. Автоматтандыру құравмына келесі жүйелер енеді:
- «Талапкер» — талапкер жайлы мәліметті және оқұға тусер алдындағы емтихан нәтижелерін автоматтандыруға арналған программа. Талапкерлер анкетасы бастапқы мәлімет болып табылады. Автоматтандырылған өңдеуге анкеталық деректерді енгізу және түзету, емтихан тапсыру және тестілеулерге арналған ведомость дайындау, әртүрлі белгілер бойынша талапкерлер тізімін жіктеу, есепке қосу, оларды баспаға шығару, сонюай-ақ сәйкес статистикалық мәліметтерді баспаға шығарулар жатады.
- « Деканат» — факультет хатшысының автоматтандырылған жұмыс орны. Мәліметтер базасы ішкі жүйеден қалыптасқан. Ішкі жүйе келесі мүмкіншіліктерді қарастырады:
— студенттер тізімін топ бойынша беру;
— сабаққа қатысуын тіркеу және қатысубланктерін беру;
— сынақ-емтихан ведомостін шығару;
— сессия нәтижелерін тіркеу және жазу;
— медщициналық анықтамалардытіркеу;
- «Степендия» — степендия тағайындауға арналған бағдарлама. Бағдарламада топ бойынша степендия төлеу туралы ведомость шығару мүмкіншіліктері жіне категория бойынша степендия тағайындау еркшеліктері қарастырылған.
- «Келісім – шарт» — оқу төлем ақысын тіркеудің автоматтандырылған ішкі жүйесі. Мәліметтер базасы»талдапкер» ішкі жүйесінде қалыптасқан. Құрамына ақылы топтарға тіркелген студенттер жайлы мәліметкіреді. Ішкі жүйе келесі мүмкіншіліктерді қарастырады;
— ақша төлегендерге ведомость беру;
— ақща төлемегендерге ведомоть беру;
— факульте,курс, топтар арасындағыоқу орнына қарыз адамдар тізімін
шығару;
- ведомость алу.
- «Кадрлар» — кадрларды еспке алуды автоматтандыратын
программа. Бұл программа келесі мүмкіншіліктерді қарастырады;
— кадрларды есептеу жөніндегі жеке қағаздарды қарастыру және
шығару;
-жалпы тізімдер, кафедра бойынша тізімдерді қарастыру және
шығару.
- «Кафедра» — кафедра мен мұғалімдердің жылдық оқу жұмысының есебін автоматтандыру перограммасы.
- «Сабақ кестесі» — сабақ кестелерін құру есебінің автоматтандыру жүйесі. Бұл сағаттарды санауға және оқыту жұмысын мұғалімдерге бөлуге және оқытылу формасына,студенттік топтарға, айларға, апталарға, және аудиторияларға бөлуге болатын оптимизациялық моделдер жүйесі.
Студенттер білімінің бақылауын автоматтандыру
Студенттер білімінің бақылауын автоматтандыру үшін Паскаль тілінде жан-жақты программалар құрылған. Олар MS DOS операциялық жүйесінің бақылауымен IBM-де жұмыс істейтін программалар. Тестілеу программаларын ек3 белг3 бойынша бөлуге болады:сұрақтар және сұрақтарға жауап беру амалы. Сұрақтарда олардың саны есепке алынады. Тестке арнайы алынған сұрақтар кіреді немесе дұрыс жауап бермегенге дейін сұрақтар қойылады. Тест сұрақтарына жауап беру амалдары программамен есепке алынады және оларды үш топқа бөлуге болады;
1) «Иә» немесе «жоқ» типті жауаптар;
2) Дұрыс жауапты бірнеше жауаптар арасынан таңдау;
3) Жауаптарын балдық жүйемен бағалау.
«Алгоритмдеу» студенттерге 050703 мамандығы бойынша инженерлер даярлау үшін арналған пән. Бұл пәнге 17 лекция , 8 лабораториялық жұмыс, 1 курстық жұмыс және емтихан кіреді. Алгоритмдеу пәнінің оқу жоспарын қаоастырайық;
|
|
Студенттердің жұмыс көлемі (сағ) |
Өзіндік жұмыс |
||||||
|
Пән |
барлығы |
барлығы |
лекция |
Лабораториялық жұмыс |
Курстық жұмыс |
өзіндік жұмыс |
бақылау |
емтихан |
|
Алгоритмдеу |
140 |
68 |
34 |
34 |
1 |
72 |
|
6 |
Сабақ түрлеріне байланысты сағат бөлу
Төменде бір аптаға есептелген сағаттарға бөлу келтірілген. Барлығы – 4 сағат. Лекцияға 2 сағат бөлінген, яғни 1 аптаға 1 лекция. Лабораториялық жұмысқа да 2 сағат бөлінген.
Оқу жоспары бойынша «Алгоритмдеу» пәніне 140 сағат бөліген. Оның ішінде 68 сағат аудиториялық сабақтарға кетеді. Өзіндік жұмыс көлемі – 72 сағат;
- курстық жұмыс – 26 сағат
- графиеалық есептеу жұмысы – 10 сағат
- лекцияға дайындалу – 16 сағат
- лабораторияға дайындалу – 16 сағат
- емтихан тапсыруға дайындық – 12 сағат.
Курс құрылымы
Толық курс 2 бөлімді қамтиды; теориялық және практикалық. Теориялық бөліміне 3 тема кіреді. Оларға 17 лекция бөлінген. Практикалық бөліміне 8 лабораториялық және курстық жұмыстар кіреді.
Толық курс
Теориялық практикалық курстық
жұмыс
Тема1 тема2 тема3 лабораториялық
Л1 Л2 Л3 Л4 Л5 Л6 ЛЖ1..4 ЛЖ4..8
|
15 сұрақ |
15 сұрақ |
20 сұрақ |
|
Емтихан сұрақтары — 50 |
||
3-ке 30 сұрақ
4-ке 30+10 сұрақ
5-ке 30+10+10 сұрақ
Оқу процесінің графигі
|
Жұмыс түрлері |
Апта номері |
||||||||||||||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
|
|
Лабор.жұмыс 1подгруппа 2подгруппа |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
2 |
|
3 |
|
4 |
|
5 |
|
6 |
|
7 |
|
8 |
|
|
|
|
|
1 |
|
2 |
|
3 |
|
4 |
|
5 |
|
6 |
|
7 |
|
8 |
|
|
Курстық жұмыс |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тапсырма беру |
|
|
Тапсырманы тапсыр |
0,95 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0,9 |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
Лекция |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1л кіріспе 1тема (л1..л6) |
2тема (л7..л10) |
3тема (л11..л17) |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
|
1 тема |
|
|
|
|
|
1теманы тапсыру |
0,95 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
0,9 |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
2 тема |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2тема тапсыр |
0,95 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0,9 |
|
|
|
|||
|
3 тема |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3тема тапсыр |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
емтихан |
|
||||||||||||||||
Мұнда курстық, лабораториялық жзұмыстарды және әрбір теманы тапсырудың мерзімі көрсетілген. Егерде курстық жұмысты 16 немесе17-аптада тапсыратын болса, балл 0,95 немесе 0,90-ға кемиді. Қорытынды баға барлық баллдарды қосу арқылы шығарылады.
|
Студент аты-жөні |
Аралық бақылау |
Қоры- тынды |
Емтихан |
Барлығы % |
Баға |
|||
|
1 |
2 |
3 |
әріптік |
балл |
||||
|
максималдық |
12,5 |
12 |
15,5 |
40 |
60 |
100 |
А |
4 |
|
Бағаның әріптік Жүйесі |
баллдары |
%-тік мағынасы |
Дәстүрлі баға жүйесі |
|
А |
4.0 |
95-100 |
өте жақсы |
|
A- |
3.67 |
95-94 |
|
|
B+ |
3.33 |
85-89 |
Жақсы |
|
B |
3.0 |
80-84 |
|
|
B- |
2.67 |
75-79 |
|
|
C+ |
2.33 |
70-74 |
Қанағаттанарлық |
|
C |
2.0 |
65-69 |
|
|
C- |
1.67 |
60-64 |
|
|
D+ |
1.33 |
55-59 |
|
|
D |
1.0 |
50-54 |
|
|
F |
0 |
0-49 |
қанағатсыз |
RAT технологиясының принципі
Сіз бірінші лабораториялық жұмыстан 3,2 балл алдыңыз делік. Әлі басқа бағаңыыз жоқ болғандықтан, бұл сіздің ағымдағы бағаңыз (АБ) болып саналады. Енді төмендегі таблицаға қаралық . Сіздің бағаңыз «қанағаттанарлық»
|
Егер АБ <2.8 |
Қанағатсыз |
|
Егер 2,8<= АБ<3,7 |
Қанағаттанарлық |
|
Егер 3,7<= АБ, 4,6 |
Жақсы |
|
Егер АБ >=4,6 |
өте жақсы |
Екі жетіден кейін сіз екінші лабораториялық жұмысты жасап, 4,4 балл алдыңыз. Екі жұмысвтың орташа балы – 3,8 болады. Енді ағымдағы балл АБ=3,8. Сонымен, күнделікті сабақта алып жүрген баллдарыңыздың қосындысы, семестр соңында қорытынды бағаны құрайды.
Қорытынды баға мына формуламен есептелінеді;
Қ.Б.=(лж1+лж2+лж3+лж4/4+лж5+лж6+лж7/3+к.ж.+т1+т2+т3)*1/6;
Мұндағы: Қ.Б – қорытынды баға;
Лж1..лж7 – лабораториялық жұмыс бағалары;
Т1,т2,т3 – лекция бағалары;
К.ж. – курстық жұмыс.
Әр жұмысқа балл 0-ден 4ке дейінгі аралықта қойылады.
Қорытынды
Қазіргі кезде автоматтандыру жүйесі өте ыңғайлы. Автоматтандыру ол программаларды, есептерді және тағы да басқа да процестерді орындауға мүмкіндік береді. Автоматтандырудың маңызы уақытты үнемдейді. Сессия қорытындысын автоматтандыру, ғяни ол тез арада сессия қорытындыснын есептеп береді, яғни автоматы түрде орындайды.
Пайдаланған әдебиеттер
- Алгоритмические языки Паскаль.
В.С.Новичков, Н.И.Парфилова.
- Начало информатики.
А.С. Абрамов., Е.Е.Зима.
- Паскаль тілінің негіздері, А.,1998.
Нақысбеков Б.,Халықова Б.
- Програмирование на языке Паскаль. М.,1988.
Семашко Г.Л., Салтыков Г.Л.
- Програмирование на языке Турбо-паскаль. А.,2000.
Бурин Е.А.
- Программалау тілі Паскаль. А.,1996
Досмаилов Т.К.
- Интернет
