?дебиет БЕЛГІБАЙ?ЛЫ
Елімізде ?йелдерді? зейнет жасын к?теру туралы кейінгі кезде к?п айтылып кетті.
Г. Марченконы?: «58 емес, олар ер-азаматтар сия?ты 63 жаста зейнетке шы?уы керек» деп біраздан бері сайрап келе жат?ан пікіріні? ж?зеге асуына да аз ?ал?ан сы?айлы. Жа?ында BNews.kz порталында?ы онлайн-конфе¬ренция кезінде ?Р ?аржы министрі Болат Ж?мішев ?аза?станда?ы зейнета?ы жасын ?л?айту туралы м?селені орта?а салды.
«Зейнета?ы жасын ?л?айту немесе ?л?айтпау туралы с?з ?оз?а?анда мына м?селелерді есепке алу керек: біріншіден, ?азір зейнета?ы жасына жеткен адамдар да бар, олар ?шін зейнета?ы к?лемі ма?ыздыра?. Б?л да зейнета?ы ж?йесіні? бел шеше кірісуді ?ажет етіп отыр?ан проблемасыны? бірі. Сондай-а?, халы?ты? та?ы бас?а бір б?лігі – зейнет жасына жетуге санаулы уа?ыты ?ал?андар. Осы адамдар енгізілген жа?а ж?йеге уа?ытты? жетіспеушілігінен кіріге алмай ?алады.
Зейнета?ы жасыны? ?л?аюына ?арсылы? білдіруді? бір себебі де осы. Сонымен ?атар, та?ы бір топ бар – ?азіргі уа?ытта д?ниеге келгендер, к?мелет жасына тол?андар, ж?мыс?а жа?адан орналас?андар. Олар ?азір зейнета?ы жайында ойланбайды да. Біра? мемлекет ойлауы тиіс. Мемлекет д?ниеге б?гін келгендер, е?бек жолын енді баста?андар ?шін ?андай зейнета?ы ж?йесі ?рекет етеді деген с?ра??а жауап беруі тиіс. Мемлекет, сондай-а?, зейнета?ы жасы, зейнета?ы ж?йесі ?андай болады деген сауалдар?а да жауап беруі керек. М?ны да тал?ылау керек», – деді министр.
«Мен е?бека?ы, зейнета?ы мен ?леуметтік т?лемдерге мемлекеттік бюджет шы?ыныны? 60%-ы ж?мсалатынын айттым. Б?л ?те к?п ж?не 30-40 жылдан кейін бізде ?ндіріс, м?най шы?ару азай?ан ша?та м?ндай ж?йені? болуы ?те ?ауіпті шешім болма?. ?рине, мемлекет алда?ы уа?ытта тек ?ар?ынды дамиды, ?мір с?ру жасы да ?л?аятын болады ж?не зейнета?ы к?лемі де ?седі. Сонды?тан осыны? барлы?ы ?аржылай ?амтамасыз етілуі тиіс екенін т?сіну керекпіз», – деді ол.
Ал, мынау т?ра?аны? айт?андары. «Зейнет жасын ?сіру туралы м?селе за?ды? т?р?ыда к?терілген жо?. Зейнет жасын ?сіруді с?рап ж?рген ?йелдерді? ?здері», осылай деп ?аза?стан Республикасы ?лтты? банкті? бас?арма т?ра?асы Григорий Марченко аталмыш а?парат агенттігіні? тілшісіне осы жылды? а?пан айында т?сініктеме берген екен.
«Еліміздегі б?л жа?дайды Парламент шешеді. Зейнет жасын ?сіру туралы м?селе ?лі к?терілген жо?. ?аржы т?ра?тылы?ы ке?есінде ?йелдерді? зейнет жасын кезе?-кезе?імен к?теру ?ажеттігі ара т?ра ??гіме ?зегіне айналатыны рас. Тіпті, б?л ?ш рет с?з болыпты. ?азіргі статистика бойынша, ?йелдер зейнетке шы??аннан кейін 20,5 жыл ?мір с?реді. 20 жыл бойы зейнета?ы алады. Ал, еркектердікі – 12 жыл. Бізде еркектер зейнет жасына жетпейді деген ай?ай к?п. Б??ан айтарым осы», – деп т?сіндірген де болатын Марченко.
?лтты? банк т?ра?асыны? айтуынша, ?йелдер мен еркектерді? зейнет жасы дамы?ан елдерді? т?жірибесінен алын?ан. Ондай за? ?абылданатын болса да ол кезе? кезе?імен ж?зеге асырылатын к?рінеді.
Осы?ан ?арап отырып еліміздегі зейнеткерлік жас-ты те?естіруді шынымен де ?йелдер к?тергені ме деп ?аласыз! М?мкін, ?алалы? жерде т?ратын, ауыр ж?мыс істеп, белдері б?гілмеген ханымдар айтса айт?ан шы?ар. Біра? ауылда туып-?скен, б?кіл ауыртпалы?ты к?теріп ж?рген аналарды? б?лай айтады дегеніне ешкім сенбейді.
Сонымен ?атар, т?ра?аны? дамы?ан елдерге ?арап жаса?ан сараптамасы да езуге к?лкі тудырады. Д?л сол Марченконы ?аумалап ж?ргендер 70-80 жаста?ылар болар. Ал, та?ы да мысал іздеп ауылды? жерге барса?ыз, алды?ыздан сол жас?а келгендерді? к?п болса бес-алтауы шы?ар, ?ал?андарыны? алпыс-жетпіске жетпей ?р-т?рлі аурудан «?айтпас сапар?а аттанып» кеткеніне ку? боласыз.
Кейінгі кезде Марченконы? гендерлік саясатты желеу етіп, я?ни ?йел мен еркек те? ???ылы деп ж?ргені де, осы зейнета?ы жасын ?зарту ?шін ойлап тап?ан кезекті сылтауы болып отыр.
?йелдерді? зейнет жасын к?теруге де болар, біра? оны арнайы бір категориялар?а б?ліп ?арастыр?ан д?рыс шы?ар. Ауылды? жердегі аналар мен ауыр ж?не зиянды жерде е?бектеніп жат?андардікін сол 58-де ?алдырып, ?аланы? – орнын босат?ысы келмей отыр?ан ханымдарыны? зейнет жасын 63-ке жеткізген де абзал. ?йтпесе, Марченко дегеніне жетпей тынбайтын сы?айлы.
http://ulttimes.kz
