[:kz]
Күні кеше Ғалым Қалиакбаровтың «Тикток» сюжетіне кездейсоқ түсіп қалдым. «Отмазхан На*бханов» деген бүркеншік атпен қолданушы асфальтсыз жол салуға 700 миллион теңге жұмсаған Солтүстік Қазақстан облысының шенеуніктеріне пародия жасады деп хабарлайды altyn-orda.kz
«Қиыршық тастың бірегей туындысы салынды. Қазір асфальт керек емес. Біз жаңа экологиялық таза жолдар салдық. Қиыршық тас — бұл біздің жаңа дамуымыз. Енді асфальт жол саламыз, сонда автомашиналар үдей жүреді. Кейбір апаттар болуы мүмкін. Айыппұлдар. Сонда олар айыппұлдардың өздеріне келетініне ренжиді. Ал біз барлығына қамқорлық жасауға тырысамыз. Біз өз жобамызды Моңғолия мен Африка елдеріне саттық. Бірақ біздің жолдар ең жақсы», — деп бөліседі күлкілі кейіпкер Отмазхан. «Откат» компаниясының бас тендершісі.
Бұл қайғылы болмаса, қызық болар еді! СҚО-да мұндай әңгімелер рас. 2020 жылы облыстық жолға Ұлттық қордан 700 миллион теңге бөлінді. Жол жөндеу жұмыстары бітпейтінін журналист Асхат Ниязов білді. Асфальт жоқ. Мердігерлердің қолдарынан келгені үлкен жер учаскесіне қиранды шашу ғана болды. Әкімдік пен Бас прокуратура жұмысты тезірек бітіруді талап еткен тұрғындардың арыз-шағымдарын елемеуде. Халық жолды «алтын» деп атаған. Бас мердігер Геворг Погосян қазірдің өзінде бұл жолмен жүруге болады деп есептейді. Сондай-ақ сағатына 120 км-ге дейін. Алайда журналистер оның төзімділігін сынамақ болған соң, оның жеке көлігі мұндай жүкті көтере алмады.
CҚО + сыбайлас жемқорлық
Жемқорлық пен ұрлық жайлаған ескі Қазақстанда Солтүстік Қазақстан облысының шенеуніктері әлі күнге дейін өмір сүріп жатыр. Президент қабылдаған реформалар мен жаңа заңдарға қарамастан солтүстікқазақстандық билік балама шындықта өмір сүруді жөн көріп отыр.
Асфальтсыз жолдар салу. Өз бизнесін жою. Заң талаптарын елемеу.
Жақында «Адал көзқарас» арнасы Солтүстік Қазақстан әкімдігіндегі жемқорлық туралы хабар таратты. Қасиетті үштікке қатысты — облыс әкімі Құмар Ақсақалов, прокурор Тайымбетов, Солтүстік Қазақстан облысы ІІД бастығы Құбулдинов. 2020 жылы Солтүстік Қазақстан облысының басшылары «Тиолайн» компаниясының еңбек ұжымымен кездесу өткізді. Олар жұмысшылардың құқықтарын қорғауға көмектесуге уәде берді. Бірақ онды өзгеріс жоқ!
Президент жаңа Қазақстанды құрумен айналысса, солтүстікқазақстандық шенеуніктер ескі Қазақстанда әлі де өмір сүріп жатыр. Олар мемлекет басшысының талаптары мен 2020 жылғы Жолдауын елемеуде. Президент өз Жолдауында еліміздегі кәсіпкерлікті дамытуға ерекше көңіл бөлді.
Сонымен қатар, ол бизнесті, кәсіпкерлікті дамытуға мемлекеттік органдар тарапынан кез келген қарсылық мемлекетімізге қарсы қылмыс ретінде қарастырылатынына назар аударды. «Яғни, мемлекет, жергілікті атқарушы органдар кәсіпкерлікті дамытуға жан-жақты көмектесуі керек. Бұл біздің экономикалық саясатымыздың басты бағыты», — деп атап көрсетті Мемлекет басшысы екі жыл бұрын өз Жолдауында.
Жақында Солтүстік Қазақстан облысының әкімі Құмар Ақсақалов Тоқаевтың талаптарын бұлжытпай орындау керектігін баса айтты. Бірақ сөздер әдемі ұрандар болып қала берді. Обухов тау-кен байыту комбинатына әкімдіктің қысымы тоқтамайды. Әкімдік кәсіпкерлерді қудалап, мемлекеттігімізге қарсы қылмыс жасауды жалғастыруда. Жергілікті полиция екі жылдан бері кәсіпорыннан титан-цирконий концентраттарын жөнелтуде. Бұл елдегі шиеленіс деңгейі сын көтерген қаңтар оқиғасынан кейін бірден орын алды.
Полицейлердің әрекетін арандатушылық деп бағалауға болады. Одан кейін Ақмола облысының полицейлері тау-кен байыту комбинатына көмекке келді. Солтүстік Қазақстан облысындағы полицейлердің әріптестері солтүстікқазақстандық полицейлердің әрекетіне таң қалды. Ауыр жүкті жүк көліктері аязда жолдың қақ ортасында ұсталды. Обухов тау-кен байыту комбинатының жұмысшылары ешқайда кетпеген. Жүктерді тасымалдау құқығын қорғады.
Ақмолалық полицейлерден шошыған Солтүстік Қазақстан облысының полицейлері кетіп қалды. Бірақ, олар өздерінің «қара» істерін тоқтатқан жоқ. 2022 жылдың 21 қаңтарында Қасым Жомарт Тоқаев барша қазақстандықтарға кәсіпкерлік қызметке кез келген мемлекет кедергісі қатаң түрде жолын кесу керектігін ескертті.
Елдің дамуындағы оң өзгерістер көп жағдайда бизнеске байланысты. Өндіріске инвестиция салу. Жұмыс орнын құру. Ғылым мен білімнің дамуы өз жемісін беретіні сөзсіз. Және мұны істеу керек. Неліктен ірі бизнес колледждермен серіктес болмауы керек? Техникалық деңгейдегі білікті кадрлардың жоқтығына шағымданудың орнына, Тоқаев баса айтты.
Айта кетейік, Обухов ТКБК Шоқан Уәлиханов атындағы колледжмен ынтымақтастықта. Оның негізінде тау-кен ісі кафедрасы құрылды. «Тиолайн» компаниясы техникалық жұмысшыларды өсіруге инвестиция салды. Студенттер зауытта тәжірибеден өтіп, өндірістік шәкіртақы алады. Обухов ТКБК өзін әлеуметтік бағытталған бизнес ретінде көрсетеді. Балалар үйі және «Мейірімді жүрек» интернат үйімен бірлесіп жұмыс істейді.
Қызметкерлерге аналық капиталды төлейді. Тоқаев айтқан талаптардың барлығы «Тиолайн» бір жылдан астам уақыт бойы жүзеге асырап жатыр. Қызметкерлер жақсы жалақы алады. Жәрдемақылар мен жеңілдіктер төленеді. Обухов ТКБК ауыл тұрғындарына әлеуметтік қолдау көрсетеді, жастарға баспанамен қамтамасыз етеді. Бірақ солтүстікқазақстандық биліктің Президент талаптары мен тапсырмаларына қайшы келетін өзіндік саясаты бар сияқты.
Олардың мақсаты – аймақтағы әлеуметтік бизнесті дамыту емес, оны жою. Олар жұмысшыларды да, өз азаматтарын да ойламайды. Ең бастысы, шетелдік инвесторлардың Обухов ТКБК басып алып, банкротқа ұшыратып, активтерін қытайларға сатуына көмектесу.
Асқар Жұмабаев
[:]
