[:kz]
1259 жылы Шыңғыс ханның немересі Құбылай хан Моңғол империясының басшысы болды. Ол Қытайдың көп бөлігін иемденді, тіпті Корея моңғолдарға олардың басып кіруін болдырмау үшін моңғолдарға үлкен құрмет көрсетіп және көп мөлшерде салық төлеп жүрген еді. Сол сәтте өз назарын моңғолдар Жапонияға аударды.
Моңғолдар жапондықтарға ультиматум жіберіп, соғысқа жол бермеу үшін олар жапондықтардан көп салықтарды төлеуді талап етті. Жапондықтар мұны елемеді. Олар Кұбылай хан жіберген моңғол елшілерге де елемеді. Сондықтан моңғолдар 600 кемелердің құрылысын бастады және 40 мың моңғол, корей және қытай әскерін жинады. Жапондықтар тек қана 10 мыңға жуық самурайларды жинай алды.
1274 жылы моңғолдар өздерінің басып кіруін бастады. Олар Жапония мен Корея арасындағы шағын аралдарды оңай жаулап алған, күншығыс елге жақындап, содан кейін негізгі жапон аралдарының біріне — Кюсюге қонды.
Жапон самурайлар моңғолдармен соғысуға дайын емес еді. Самурайлар бір-бірлеп келіп, өздерінің әдет-ғұрыптарына сәйкес өздерінің аты-жөнін және әулетінің атын атады. Моңғол-қытай-корея әскерлері әрбір самурайға шабуыл жасап, быт-шытын шығарған. Соғыс туралы басқа идеялардан бөлек, моңғолдарда жапондықтарға қарағанда екі есе қашырылған найзалар, жарылғыш заттар және улы ұштармен жебелер бар еді.
Бірақ тағдыр жапондарға қолдау көрсетті — моңғолдар түнде өз кемелеріне қайтып келгенде, тайфун моңғол флотты құртып жүберген, 13 мың моңғол әскері қаза тапты. Олардың үйіне қайтудан басқа таңдау жоқ еді.
Жеті жыл өткен соң, 1281 жылы моңғолдар қайтадан Жапонияға аттанады. Бұл жолы олар 140 000-ға жуық әскерін жинады. Ұлыбританияның басып кіруі кезінде нормандардың 135 мыңға артық болып шықты.
Жапондықтар бұрынғы қателіктерін ескерді. Олар жағалау бекінісін салған, ал моңғолдар келгенде, самурай өз рыцарьлық кодексін ұмытып, қорғаныс желілерін құрды. Олар батылдықпен күрескен, бірақ күштер тең емес еді — ерте ме, кеш пе, моңғолдар бәрібір жеңіске келуге толық болатын еді. Бірақ тағы бір тайфун пайда болды.
Бұл жолы моңғолдар кәрістердің ескертулерін тыңдап, теңізге жүзуге тырысты, бірақ олардың кемелері бір-біріне соғылып кетті. Құбылай хан әскердің жартысын жоғалтты, ал жағалауға шыққандарды жапондықтар өлтірді. Құбылай хан тірі қалды және үйге келді.
Екінші рет сәттілік жапондықтарды моңғол шабуылынан құтқарды. Кейінірек олар бұл тайфунды «камикадзе» деп атады немесе «Құдайдың дауылы».
Керімсал Жұбатқанов, Қазақ-Орыс Халықаралық Университетінің доценті, тарих ғылымның кандидаты
[:]
