?аза?ты? салт-санасы мен д?ст?рі негізінен шари?аттан алын?анды?тан, ?аншама ?асырлар ?тсе де оны ?станушылар ?айшылы??а ?рынбай ??м зиян шекпей ?мір с?ріп келеді. Керісінше ?лтына деген с?йіспеншілігі са?талып, бауырмашылы?ы артып отыр. Ал, ?ылымда жа?адан ашылып жат?ан жа?алы?тар бізді? д?ст?рімізді? ??ндылы?ын растау ?стінде. Айталы?: адамны? т?тас дене клеткасында 46 хромасома болса, ал жынысты? клеткада хромасоманы? саны – 23. Генетика ?ылымы – «Ген» дегеніміз ДНК молекуласында?ы белгілі бір топтас?ан нуклеотидтерді? жиынты?ы, бас?аша айт?анда ДНК молекуласыны? белгілі бір учаскесі, сол жерде а?за м?шелеріні? ?андай болуы керектігі жайында ма??лмат жазыл?ан, дейді. Гендер ?рбір м?шені? д?рыс синтезделуіне жауапты ж?не олар ж?п-ж?бымен ?осарлан?ан к?йде болады. Оны? біреуі ?йелдікі, екіншісі ер адамдікі ж?не осы ж?п генні? біреуі доминатты (басым), екіншісі рецесивті (?лсіз) сипатта болып келеді. Мысалы: баланы? тек шашына ?атысты екі ген бар, біреуі анасынан, екіншісі ?кесінен, Енді мына?ан назар ?ойы?ыз: егер анасынан келген ген ?лсіз немесе дімк?с болса, онда баланы? шашы мы?тыра? ?кесіні? гені бойынша синтезделеді, ал ?кесінікі дімк?с болса, онда баланы? шашы анасыны? геніндегі ма??лмат бойынша синтезделеді.
Я?ни ?рт?рлі сырт?ы ж?не ішкі факторларды? ?серінен дімк?стікке ?шыра?ан ген рецесивті (басылы??ы) к?йге т?сіп, оны? ?уаты сырт?а шы?пай (?рпа??а дарымай) нашар к?йінде ?ала береді. ?детте, ж?птасатын екі ж?пты? екеуіні? де гені ?лсіз немесе дімк?с болса, онда амалсыз дімк?с генні? белгісі бала?а беріледі. Ондай баланы? белгілі бір м?шесі ?лжуаз немесе кеміс болып туады. Туыс адамдарды? хромасомасында т??ым ?уалап келе жат?ан дімк?с немесе ?лсіз гендер болады, да, олары сырт?а шы?пай, рецесивтік куйде са?талады. Я?ни, туыс адамдар некелессе онда жа?а?ы жа?ын гендер (?зара ??сас) ?зара ?осылып, оны? ?лсіз белгісі сырт?а шы?ады. На?тыра? айт?анда, бала?а беріледі. Бала ?лжуаз нашар болып туады.
Генетика ?ылымдары – заманауи электронды? микроскоптарды пайдаланып ж?ргізген зерттеулерінен ?ортынды шы?арып, туыс?ан немесе ?ан жа?ын адамдарды? некелескені д?рыс емес деген ?й?арым?а келуде. Бізді? д?ст?рімізде жеті атадан аспай ?ыз алыспайтын ?а?ида бар, сонда ата-бабаларымыз осы ?ылыми т?жырымды ?ылыми технология жо? кезде-а? білген, осы?ан ?атты м?н берген. Сонды?тан м?мкіндігінше келінді алыстан алып, ?ызды ?ашы??а берген. ?рпа?ты? ?лсіреп кетпеуіне аса м?н берген. Пай?амбарымыз (ол кісіге Алланы? игілігі мен с?лемі болсын) бір хадисінде: «?йелді алыстан алы?дар, ?лсіремейсі?дер!..» дегені айтылады. Б?л жердегі «алыстан» деген с?зді екі жа?ты, я?ни алыс жерден ж?не алыс рудан (туыс емес) деп т?сінуге болады. Б?лкім бізді? ата-бабаларымыз осы хадиске амал істеген болар.
Н?тижесінде ?рпа?ты? ?лсіремеуін «жеті ата» ?а?идасын ?стана отырып, алыс жерден ??даласу ар?ылы ?ада?ала?ан. Осылай ?рпа?ты? сапасын жа?сарту ?шін, ел ішіндегі текті отбасылармен ??даласуды ?детке айналдыр?ан. Себебі, текті отбасыларында сапалы генотип ж?не одан пайда бол?ан баланы? бойында?ы ?асиеттерді дамытып, кемеліне жеткізу ?шін о?ан ?олайлы жа?дай (фенотип) жасалатыны белгілі. Егер текті мен текті ?осылса одан дарынды ?рпа? тарауы ?бден м?мкін. Гендер алуан т?рлі бол?анымен барлы? адамны? ДНК-сы бір. Осыны? ?зі-а? барша адам бір атадан тара?анымызды? д?лелі. Адам атадан Хауа анамыз 20 ??рса? (егізден) к?терген. Оларды? сы?арларын бір-бірімен («Х» белгісі сия?ты) ай?астырып, ауыстырып ?йлендірген. Б?ны? ?зінде ?лкен ?ылыми негіз бар.
Алайда олар «туыс?ан еді ?ой» деген с?ра? туады. Б??ан жауап: ол кезде Адам баласы жа?адан жаратыл?ан, гендерді? барлы?ы даминант, к?шті, таза, еш?андай эволюциялы?, экологиялы?, ?леуметтік т.б. кесапаттар?а ?шырама?ан. ?з кезегінде таза, к?шті гендер ?зара аралас?анда одан сайын к?шейіп, ерекше сипаттар мен белгілер сырт?а беріледі. Тектілікті? т?п негізі де осы гендерді? бастап?ы тазалы?ыны? са?талуында, ?рі оны? сырт?ы белгілеріні? дамуына ?олайлы факторларды? (рухани т?рбие, ?ылым?а ?йрету, е?бекке баулу, сабырын шы?дау, ?нерге талпындыру, сапалы тама?тандыру т.б.) болуында. Б?ндай ген тазалы?ы к?бінесе пай?амбарлар отбасыларында са?тал?ан, сонды?тан оларды? ?рпа?тары арасында жеті ата?а жетпей-а? неке ж?рген, тек шари?ат махрам етпесе (я?ни ?йленуге шари?ат р??сат етпейтіндей) бол?аны. Мысалы, М?хаммет пай?амбар(ол кісіге Алланы? игілігі мен с?лемі болсын) ?ызы Фатиманы ?зіні? немере інісіне к?йеуге бергені белгілі. Б?лкім ?азіргі арабтарда жас отбасыларды? некелесуінде «жеті ата» ?а?идасыны? шарт болмауы да осыдан шы?ар. Пай?амбарымызды? (ол кісіге Алланы? игілігі мен с?лемі болсын) ?рекетінен т?сінетініміз жас отбасы некелесу ?шін жеті атадан асу шарт емес, я?ни шари?атымыз бойынша р??сат. Ал егер пай?амбарымызды? (ол кісіге Алланы? игілігі мен с?лемі болсын) хадисіне м?н берсек, алыс жерден немесе алыс рудан некелескен абзал.
?алымдарды? пікірінше, кейбір м?селелерде пай?амбарымызды? істегенінен г?рі айт?аны абзал саналатын н?с?алар бар. Мысалы, ?ажылы?ты? орындалуыны? бірнеше т?рі бар. Пай?амбарымыз (ол кісіге Алланы? игілігі мен с?лемі болсын) бір хадисінде: «Егер ?ажылы? істеуге ниеттенсе?дер «тамат??» істе?дер» деген. Ал ?зі ?ажылы?ты? «?иран» деген т?рін істеді. «?иран» т?ртібімен ?ажылы? істесе?із малды айдап ?келесіз ж?не кіші ?ажылы? жасамай (?мра), бірден ?лкен ?ажылы?ты бастап кетесіз. Ал «тамат??» т?ртібі болса, малды меккеден сатып алып соясыз ж?не бірінші кіші ?ажылы? (?мра) жасайсыз, ихрамнан шы?ып, содан кейін ?айтадан ниет жасап ?лкен ?ажылы?ты орындайсыз. С?йтіп «тамат??» деген – бір сапарда кіші ж?не ?лкен ?ажылы?ты орындап рахаттан деген с?з, бізді? тілмен айт?анда бір о?пен екі ?оян ату. ?азір б?кіл ?аза?станды?тар ?ажылы?ты? осы т?рін орындайды. ?орыта келе айтпа?ымыз: шари?атта жеті ата?а толмай ?йленуге тиым салынба?ан, алайда туыс?ан болмауы абзал. Сонды?тан бізді? ата-бабаларымыз жа?сыра?ын ?стан?ан.
«Namys.kz»
