Дүниетану мақсаты, міндеті ,зерттеу әдістері басқа ғылымдар мен байланысы.
Дүние тану пәнін оқуынын әдісі педагогикалық ғылымдар жүйесіне жатқызылады.Бұл пәннің зерттейтін объектісі дүние тану пәнін оқыту және тәрбиелеу процесі.Дүние тану пәнінің әдісі негізінен дедактикалық принциптерге сүйенеді Басқа пәндерге қарағанда дүние тану пәнінің өзіндік ерекшеліктері бар.
Дүнитану оқуының әдісі басты кемелі оқушының жас ерекшелігін ескере отырып оқыту атериалының теориялық мазмұнын осыған байланысты етіп береді.Басқа педагогикалық ғылым сияқты дүние тану әдісі оқу тәрбиелеу процесін жетілдіру бағытындағы жұмыстар іске асыруда бірқатар мақсаттарда негізделген.Алдымен дүниетану әдісі «қоршаған дүниені таныпбілу не үшін қажет»деген сүраққа жауап береді.
1.Дүниетану пәні қоршаған ортаны танып ,білу тірі табиғатпен олі табиғаттың баланысты түсіну ,оқуды табиғат құбылыстар жайлы білім мен білік дағдыларды қалыптастыру.
2Дүниетану әдісінің пәні дүниетану пәні нені оқытады.?Осылайша оқу пәнінің мазмұны қалыптасады.Одан әрі дүние тану әдісі дунитануды қалай оқыт қажет деген сұраққа жауап береді.
Бұл пәнді оқытқанда қандай әдіс тәсілдерді пайдаланамыз?Қалай дамытамыз?Қандай тәрбие береміз?Бұл пәнді оқытуда қандай ерекшеліктер бары көрсетіледі.
Дүниетану пәні негізі педагогикалық ғылым болып саналады одан ары бүл пән теориялық мазмұнны жағынан биология мен географиямен байланысты .Сонда мұғалім бұл ғылым жетістіктерінде білу қажет оқушыларға тұсіндіре ашу қажет.Тірі табиғатпен өлі табиғатты дүрыс менгере түндіру білу қажет .Дүниетану әдісі оқуда оқушының физиологиясы мен гигиенасы пәні мен тығыз байланыстыра түсіндіру қажет.Бұдан басқа дүниетануды оқыту басқа коптеген ғылымдар мен байланысты.
Олар:Экология
Табиғатты қорғау
Жер байлықтарын қорғау
Валеология
Синергетика т.б
Бұл пәнді оқыту нгізінен соңғы ғылым жетістіктеріне қоғамдық даму бағытына негізделетіндіктен бұл пәннің атының да ,мазмұнынын да бұл пәннің озгертуінде осыған байланысты.
«Дүниетану теориясы мен әдістемесі» курсы мектепке дейінгі тәрбиешілерді даярлаудағы негізгі пәндердің бірі болып табылады. Болашақ маман биосферада болатын құбылыстарды, олардың өлі табиғатпен тікелей байланысын ұғынады.Өлі және тірі табиғаттың бір-біріне тигізетін әсерін, тіршіліктің жер бетіне таралу ерекшеліктерін түсініп меңгереді. Осы курсты оқу арқылы Жер туралы ғылымының дамуын, оны зерттеушілерді, Жердің шар тәрізділігіне және оның Күнді айнала қозғалуына байланысты жыл мезгілдерінің ауысуы себептерін, өсімдіктер мен жануарлар дүниесін, олардың құрылысы, түрлерін, тіршілік әрекетін және тірі табиғат тіршілігіне қажетті жағдайларды танып беледі. Табиғаттағы зат айналымын, өсімдіктер мен жануарлар бірлестігін, бірлестіктің түрлерін (биоценоз, биогеоценоз), оның қоршаған ортаға тигізетін әсерін ұғынады.
Дүниетану теориясы мен әдістемесі» курсының мақсаты студенттерге дүниетану ғылымдары негіздерінен теориялық білім берумен қоса болашақ мамандардың практикалық іс-әрекетін дамытып, біліктері мен педагогтық дағдыларын дамытуға бағытталған болып табылады.
Білім: Жердің ішкі құрылысы, Жер шарының пішіні мен өлшемдері, Жер бедері аның түрлері, атмосфераның құрамы мен құрылысы, гидросфера, оның құрамы, құрлық суларының түрі, Қазақстанның ішкі сулары, олардың шаруашылық маңызы
Білік:
- глобуспен және географиялық картаның түрлерімен жұмыс істеу;
- географиялық картадан тиісті объектілерін табу;
- Жер бедерін картадағы бояуына қарап ажырату;
- Қазақстанның ірі-ірі өзен көлдерін геграфиялық картадан табу;
Дағды: Меңгерген теориялық білімін іс жүзенде және сбақ беру барысында пайдалану.
- Пәннің пререквизиттері. Бұл курсты нәтижелі меңгеру үшін Сіздің мектептегі базалық пәндерден («Жаратылыстану», «География», «Өсімдіктану», «Жануартану») ұғымыңыз болу керек.
- Пәннің постреквизиттері. «Философия», «Экология», «Қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру», «Тіл дамыту әдістемесі мәнерлеп оқыту практикумымен», «Қазіргі заманғы педагогикалық технологиялар»
Дүниетану пәнінің білімділік тәрбиелік ,дамытушылық міндетері.
Төменгі клласс оқушылырына дүниетану пәнінен тірі және өлі табиғат туралы біліктерді арнайы түрде жеткізеді.Өзі түррған жердегі адамдар енбектері мен танысады.Елі жерімен танысады.Дүниетану пәні бағдарламада оқушының қоршаған табиғатын бақылау ,өсімдіктер мен жануарларға тәжірибе қоюға үйренеді.Дүниетану пәніннен 1кл бастап тірі және олі табиғат пен танысады .Олардын маусымдық өзғерістерін бақылап үйренеді осылайша дүниетанудан алған нақты білімдерінің нақты жалғасы ретінде олар табиғат пен адам арасында тығыз байланыс бар екенін кішкене кезінен ақ түсіне үғына біледі де табйғатты аялап уйренеді.Дүниетануды олар ек қана мұғалімнен емес оқушылар кітаптан,табиғаттан,әртүрлі әдебиеттерден,ата –аналар әнгімесінен,теледидар,кино,газет-журнал,радио т.б ақпарат құралдарынан жйнақтайды.Осындай жинақтардан білім негіздері дүние тану пәні алға қойған міндеттерді дұрыс шешуге комектеседі.Бұл пәнде білім беру мен тәрбие берудің міндеттері комплексті шешіледі.
Осының негізінде оқушыларға жан-жақты патриоттық,итернационалдық экологиянын әдістерін санитарлық ғылымын дене және еңбек тәрбиесін беруде бір сөзбен айтқанда жан-жақты ғылымның көз қарасын қалыптастыруға мүмкіндік бар.
Дүниетану пәнін оқу жұмысын ұйымдастыру формасы.
Дүниетану сабағында мұғалімнің басшылығымен жүйелі тұрде мемлекеттік бағдарламаға сай біртіндеп теориялық біліммен практикалық бастамалары қолданылады.Сабақтын мазмұнына қарай экскурсия тәжірибе жұмыстарын,бақылау жүмыстарын және т.б міндеттер ұйымдастыру жөн.Дүниетану сабағын негізгі 2 міндеттері бар деп айтсақ болады.1Оқыту.
2.Тәрбиелеу
Дүниетану пәнін оқытудағы сабақтын формалары немесе түрлері.
Дүниетану пәнінде оларды жеке –жеке өткізу ,мүмкін кейде араласып өтіледі.Олар 7 түрге болінеді.
1.Кірісне саббақ
2.Қорыту саббақ
3.Аралас саббақ
4.Заттық саббақ
5Практикалық саббақ
6.Сарамандық саббақ
7.Экскурсиялық саббақ
Кіріспе саббақ бұл саббақтын мақсаты Оқушыларда пәнге деген дұрыс көз қаррас қалыптастыру.Ол ұшін мұғалым өзінің алдына уақыттқа қарап мақсаттар қою керек
1.Оқушы мен қоршаған ортаның арасында байланысты орнату.
2.Оқушының қызығушылығн тудырту,арттыру
3Оқушыларда табиғат танып білудің негізгі әдістері мен таныстыру.
4.Оны класстан тыс жұмыстарын жоспарларын табиғатпен байланыстыру.
2.Қорытындылау сабағы деп үлкен тақырып жүргізіліп болғаннан кейін.Бұл тақырыптын мазмұнын жинақтап.Саббақ мақсатын білімді жүйелеу.Оқушынын алған білімін бекіту
3.Аралас саббақ-бұл сабақ түрі реттеп жетілдіру қайсысын толықтыру кайсысы қажжет екенін анықтау.
4.Заттық саббақ-бұл саббақтын негізі табиғаттағы бір өлі немесе тірі затпен пайдалана өткізу
5Экскурсиялық саббақ-бұл саббақ объективті бақылауға табиғи және қолдан жасалған жағжайда өткізу.Дүниетану пәнінен 3 түрлі экскурсиялар жүргізіледі олар:1Кіріспен экскурсия
2Өтіліп жптқан экскурсияны бағалай білу
3Қорытынды
Абай атындағы ҚазҰПУ университетінің колледжі
Тақырыбы:Дүниетану пәні
Оындаған:Досқожаева Ж.Ғ…
Текесерген:Қалиева Г.С…
Алматы-2008
Жоспар:
1 Дүниетану пәнінің мақсаты ,міндеті,зерттеу әдістері басқа ғылымдар мен байланысы
2.Дүниетану теориясы мен әдістері
3.Дүниетану пәнінің білімділік тәрбиелік,дамытушылық міндеттері.
4.Дүниетанудың оқу жұмыстарының ұйымдастыру формалары.
5.Дүниетану пәнін оқытудағы саббақтын формалары немесе түрлері.
