Т?уелсіз елміз. Осы с?зді? ма?ынасына кім ?аншалы?ты барады екен. Б?гінде т?уелсіздік туы желбірегелі жиырма бір жыл тол?алы т?р. Б?л ?рине дамушы ел ?шін ?те аз мерзім. Мен ?зге мемлекеттерді? тарихын саралай отырып елімізді? осы к?нге дейін жеткен жетістігіне та??алам. Осы ба?ыттан айнымай тек ал?а ж?ріп отырса? к?п ?замай ?ау?арлы елдермен тереземіз те? болары аны?. Ол ?шін е? бастысы бізге Ел басымыз айт?андай тынышты? пен т?ра?тылы? керек. Бізді? ішкі саясатымызды? т?ра?тылы?ын к?ндейтіндер жо? емес. ?аза?стан к?п ?лтты, к?п конфециялы ел болып санал?анды?тан барлы? ?лт пен діни сенімні? ?кілдері бір біріне ??рметпен ?арауы ма?ызды болып табылады . Осыны негізге ала отырып «Діни ?ызмет ж?не діни бірлестіктер туралы» за?да мынадай жолдарды к?рсетіп ?туге болады. « ?аза?стан хал?ыны? діни м?расымен ?йлесетін бас?а да діндерді ??рметтейтінін, конфессияаралы? келісімні?, діни та?аттылы?ты? ж?не азаматтарды? діни нанымдарын ??рметтеуді? ма?ыздылы?ын танитынын негізге алады». Я?ни ?з дінін, ?з тілі мен ??рыпын са?тай отырып ?зге ?лтты? м?дениетін ??рметтеуге ша?ырып отыр. Б?ны мен не ?шін айттым. ?азіргі кезде елімізге е? ?ауіптісі дін аралы? тынышты?ты са?тау ауадай ?ажет. Елімізде со??ы деректерге ж?гінсек т?рлі діни ?йымдар мен топтарды? саны т?рт мы?нан асып жы?ылыпты. Б?л дегеніміз ?зін д?рыс жолда ж?рміз деп санайтындарды? ?о?ам?а т?рт мы?нан астам т?рлі идеяларды таратуда деген с?з. Осы орайда еліміз ?ткен жылы жа?а за? ?абылдап ?ата? ?ада?алау?а бет б?рды. Мектептерге дінтану п?нін енгізген болатын. Демек ?ауіпті? мектеп ма?айына жеткені. Б?рін ?у баста осы мектептен бастау керек еді. Дінтану п?нін мектепке енгізгені д?рыс ?рине , біра? б?л п?нде не ?ткізіледі. ?аза? мектептері исламды, орыс мектептері православты о?ытады ма? Елімізде т?рлі ?лтты? мектептері бар неміс, корей мектептері нені о?ытпа? сонда? Ж?райды еш?андай дінге басымдылы? берілмей дінтанушы мамандар о?ытып ісіміз н?тижелі шы??ан к?нні? ?зінде м?нымен тек еліміздегі діни ?йымдарды? санын азайтамыз. Я?ни о?ушылар санасына а?и?ат дін исламны? матурилік ба?ыты мен орыс православты? шіркеуді? сенімі д?рыс деген ой ?алыптасады. Менін айтпа?ым осы дінтану п?нінен б?рын д?л ?азыр «?аза?тану» (немесе д?ст?р тану) п?нін енгізу орынды деп санар едім. Себебі ?зін ?аза?пын деп санайтындар елімізде алпыс проценттен асты. Біра? ?аза? тарихын, тілін, д?ст?рін шала білетін ?аза? атаулары алпыс процентті? ?лесін азайтпаса к?бейтпейтіні аны?. Б?лай дейтінім ?з д?ст?рі мен тілін білмейтін, ?лтын танымайтын адамнан ?лтына деген с?йіспеншілігі бола ?оюуы екі талай. Жалпы б?л п?н туралы ?ыс?аша т?сіндірме беріп кетейін.
- «?аза?тану» 1-9сынып аралы?ында о?ытылатын негізгі п?н ретінде енсе.
- П?нні? о?ытылу негізі: ?аза? хал?ыны? салт д?ст?рі, діни ??рпы, м?дениеті мен ?нері ж?не ?аза? хал?ыны? т?рлі ??ндылы?тарын ?амтиды.
- Б?л п?н о?ушыны отанды с?йуге ша?ырып патриотты? сана ?алыптастырып, елімізді? таби?и байлы?тарын су,жер, ауа,таби?атты аялау?а ?йретеді
- Аталмыш п?н ?аза? ж?не орыс тілінде ?тіле береді. Тіпті ?зге тілдеде . (жергілікті мектепті? ын?айына ?арай) Себебі ?аза?станды отаным деп санайтын ?рбір о?ушы ?аза? хал?ыны? д?ст?рін білуі тиіс.
- Сондайа? ?аза?стан?а ?оныс аударып келген ?зге ?лттарды? ?аза? хал?ыны? алдында ?арыздар екенін ж?не б?гінгі ?рпа?ты? ата баба алдында борыштар екенін ??ындыру керек
- Мемлекет ?аржысын ?немдеуге электр ?уатын тиімді пайдалану?а, мелекет меншігіне ?лкен жауапкершілікпен ?арау?а, сондай а? ?немшілдікке ?йрететін п?н болып табылады.
Осы ізгі ?асиеттерді бойы?а жастайынан сі?іріп ?скен бала ерте? ?айда?ы бір секта, болмаса т?рлі топтар?а еріп кетуі м?мкінбе? Атал?ан п?н енгізілсе біз тек діннен келетін ?ауіптен ?ана емес т?рлі елімізге келетін ?ауіптен са?тан?ан болар едік. Бір ?лтты? ?з ??ндылы?тарын жо?алт?ан к?ннен бастап ?згенін ??ндылы?тарын бойына сі?іру процесі басталатыны тарихтан белгілі. Б?л батысты? б?рынан ж?ргізіліп келе жат?ан саясаты. Ащы да болса шынды? ?азіргі кезде ?о?ам т?гел батысты? субм?дениетіне ынты? болып отыр. Б?лай дейтінім біз батыс десе демократия ж?не ар ?яттан ж?рдай ?о?амды к?з алдымыз?а елестетеміз. Шын м?нінде батыс олай емес. ?лыбританя , Германия, Франция т.б батысты? алпауыттарында ?о?ам м?лде бас?аша. Шынайы демократияны? нормаларына сай адамгершілік пен жауапкершілікке ?атты м?н береді. Ал біз тек к?ле?келі жа?ын ?ана к?ремізде оны асыра орындаймыз. Елімізді? жастары ?аншалы?ты білімді бол?аны мен сол білімді бір ой?а жиып ?стап т?ратын рухани к?ш жо?. Тек жан жа?ты а?параттар мен жа?а технологияны? тілін т?сінуге ?ана ?ызы?ушылы?ымыз к?н санап артып келеді. Б?л ?рине жа?сы. Біра? білгенімізді бір ой т??ірегіне шо?ырландыруымыз керек ?ой. Жалпы ?ортындылай келе мен дінтану п?ніні? мектепке енгізілгеніне ?арсы емеспін, біра? «?аза?тану» п?нін неге енгізбеске. Жа?андану д?уірінде д?ст?рі?нен бір с?тке к?з жазып ?алса? ?бс?тте а? тегі?нен айырылып ж?тылып кетуі? ?ажап емес. Сонды?тан бізді? ішкі рухымыз мы?ты болса сырттан келер ?ауіпте азаяр еді. Ол ?шін тек ?аза? ?ана емес б?кіл ?аза?станды? болып орта? ?аза? м?дениетін бойымыз?а сі?іру ?ажет. Б?л ?зге ?лтты? м?дениетін мойындамау болып саналмайды. ?айта бірлігіміз ны?айып к?ркейе т?серіміз аны?.
Ержігітов Марат.
?аз?У. Философия ж?не Саясаттану факультетіні? 3-ші студенті.
http://makala.kz
