Со??ы кездері билік жастар саясатына ерекше к??іл б?ле бастады. А?айлар?а ?лкен рахмет! Айтпайын десем, тілім ?ышып отыр. Бізді? мемлекетті? ж?мысы – к?п жа?дайда «т?стен кейін ма?ырайтын ?ойды?» абдыра?ан кейіпін елестетеді. Т?уелсіздік ал?ан 21 жыл бойы бізді? ?о?ам ?з бетімен, мемлекет ?з бетімен, ал, жастар м?лде бас?а ?лемде ?мір с?ріп келді. ?сіресе, ?аза? жастары. Б?гінгі к?нге дейін билік ?аза? жастарыны? рухани-материалды? с?раныстарын зерттеп, білді ме екен? Мен «?й, ?айдам» — дер едім.
И?, жыл сайын ?лкенді-кішілі ?леуметтік зерттеулер ж?ргізілетіні рас. Алайда, мемлекеттік тапсырыспен ?тетін м?ндай зерттеулерді? ы??айсыз жерлері т?зетіліп, теріс біткен б?та?тары шабылып, кедір-б?дырлары тегістеліп, тапсырыс беруші а?айды? «к??іл-к?йін т?сірмеу ?шін» жо?ары жа??а тап-т?йна?тай болып жеткізіледі. Білген со?, айтып отырмыз.
К?ніне мы? ??был?ан ?мірді кабинет пен ?ызмет к?лігіні? терезесінен ?ана к?руді ?йренген ?лгі а?айлар ?демілеп жоныл?ан зерттеулерді? н?тижесіне балайдай сеніп, ж?мысын позитивті т?рде жал?астыра береді. А?айды ?ойшы. Оны? бас?а да шаруалары шаш етектен.
?лгі зерттеулерді? нысанасы кімдер деген с?ра? ?оялы?. Зерттеулерді? объектісі к?п жа?дайда Астана мен Алматыда?ы студенттер, облыс орталы?тарында ж?мыс жасап ж?рген жастар. Ал, зерттеу ж?ргізетін ?йымдарды? басым к?ршілігі орыс тілді ?йымдар. Себебі, олар білімді-мыс. ?леуметтік зерттеулерді? маманы-мыс. Анкеталар орыс тілінде жаса?тал?ан со?, олар ?аза? жастарыны? арасында таралмайтыны белгілі. Зерттеулер ?леуметтік жа?дайы ?жепт?уір жастарды? арасында ж?ргізіледі. Оны ба?ылап, ?ата? талап ?ойып отыр?ан тапсырыс беруші ж?не жо?. Айта берсе?, ??гіме к?п.
Бізді? а?айлар жастарды? ішіндегі шола? белсенділерді? к?з?арасын – барлы? жастарды? к?з?арасы деп ойлайды. Айда?аны бес ешкі, ыс?ыры?ы жер жаратын ?лгі белсенді жастар бір б?лек, ?мірді? ?айна?ан ?ан базарында?ы жа?дай м?лде бас?а екенін билік енді ?ана ж?не ?те кеш т?сініп отыр.
Есесіне, б?гін билік ?зі танымайтын, тіпті ?зі ?ор?атын жастар ?о?амын ?алыптастырып алды. Билікті? назарынан тыс ?ал?ан жастарды? бір тобы ?рт?рлі діни а?ымдар?а ілесіп кетті, бір тобы ?з нанын ?зі тауып жеуге бар жасты? жігері мен асыл уа?ытын ж?мсап ж?р, келесі бір топты? рухани-интеллектуалды? де?гейі 11 сыныптан ары аспай, т?мен ?арай ??лдырауда. Наша?орлы?, маск?немдік, та?ы бас?а зиянды ?деттерді айта берсек, тіпті т??іліп кетесі?.
?рине, б?ріне ?ап-?ара бояуды жа?а салудан аула?пыз. Иманы к?міл, білімді, сергек, зерделі жастарымыз к?п. Жарат?ан?а т?уба дейміз. Біра? олар аз. ?те аз. Ерте?гі ересектер ?о?амын ?алыптастыратын жастарды? басым к?пшілігіліні? арман-м?раттары, ма?саттары мен ішкі к?йзелістері билікке о бастан, ал, тіпті ел аралап, халы?пен ты?ыз ж?мыс ж?ргізетін журналистерді? ?зіне де белгісіз. ?аза?ты? жас жігітін тура сол жа?дайда ??мыр кешіп жат?ан екінші жас жігіт ?ана біледі, т?сінеді. ?аза?ты? жас бойжеткенін ауылдан шы?ып, ?ала?а ?мітпен келіп, тауы ша?ылып, та?дыры не?айбыл бол?ан ?аза?ты? ?ызы ?ана біледі. Біра? ?аза? жасы ?ндемейді. Ол к?нбіс. ?ытайды? киіміне, су?а пісірілген макарон?а, тіпті «ролтон?а» ш?кір деп ж?ре береді. ?зіні? ішкі депрессиясын ?зі де сезінбейді, біра? бір д?ние жетіспей т?р?анын біледі. О?ан белгісіз т?йсік оны «агентке», одан ?ала берді, жан-жа?ы м?жіліп кеткен ?алта телефонына ж?гінуіне апарады. Ал, б?л ??рыл?ылар адамны? с?йлесу, дидарласу секілді асыл ?асиеттерін жойып келеді. Жастар ?з ішіне ?здері ж?тылып барады. Ж?мыс табылса, ?уанады. Барын салып істейді, ж?мыс табылмаса, баюды? бас?а да жолдарын іздейді. Мемлекеттік мекемелерге барып, ???ы?ын ?ор?ап жатпайды. Олар ?шін ауданды?, облысты?, ?алалы? ?кімдіктер – ?зге планеталардан келген а?айларды? мекені ретінде елестейді. Б?лек ?ауым боп ?алыптасып ?ал?ан жастарды? образы таныс па сізге? Таныс, таныс.
?л?исса, м?ны? б?рін неге айтып отырмыз. Ішке сыйма?ан со?, осылай тізбектеліп жазыла береді екен. М?селе былай. ?стіміздегі жылды? с?уір айында, ?аза?стан халы?тары Ассамблеясыны? ХІХ сессиясында Мемлекет Басшысы ?кіметке «Жастар саясатыны? 2020 жыл?а дейінгі т?жырымдамасын» жаса?тап, осы к?зді? ?араша айында ?сынуды тапсыр?ан болатын. Т?жырымдаманы тал?ылау ?аламторда та?ы да «?ар?ынды т?рде» орыс тілінде ж?ріп жатыр. Интернетті пайдалануды жа?сы ме?герген адамны? ?зі атал?ан т?жырымдаманы ?аза? тілінде таба алмай, ?олын біра? сілтейді. Сенбесе?із, google-?а теріп, іздеп к?рі?із.
Мен б?л шимайымды ?зімні? ?аламдас ?ріптестеріме жолда?ым келіп отыр. Жастарды? болаша?ына ?атысты осындай ма?ызды ??жат дайындалып жат?анда, та?ы да ?нсіз ?алып ж?рмейік. Себебі, б?л ??жат алда?ы 8 жылда ж?зеге асатын мемлекеттік жастар саясатын т?згелі отыр. Б?л ??жатты? ?абылданар алдында б?ріміз ?имылдап ?алуымыз ?ажет. Бірінші ма?сат – ??жатта ?аза? жастарыны?, оны? ішінде, ?сіресе, ауыл жастарыны? м?селесін м??ият ?арауды талап ету. Т?жырымдаманы? мен о?ы?ан н?с?асында ауыл жастарына назар аудару керек деп ?ыс?а ?айыра сал?ан. Б?л жеткіліксіз. Тетіктері на?ты-на?ты жазылуы керек. Екіншіден, жастарды? ??ндылы?-патриотты? ба?дарлары:-) деген бапта?ы (м?селен, «батыр ай?аста танылар» деген с?йлем бар! Не айт?ысы келгені? ??дай біледі…) жастарды? рухани-?лтжандылы? ?станымдарына да баса назар аударайы?. ?з н?с?амызды берейік.
?шіншіден, б?л т?жырымдама ?аза? тілінде жаса?талып, сосын орыс тіліне аударылуы тиіс. Себебі, орыс тілінде жасал?ан кез келген ??жатты? ?аза? тіліндегі н?с?асы ма?ынасыз, сауатсыз болып шы?а келетінін б?ріміз білеміз. Сонды?тан ?аза? жастарына осы ??жатты? м?тінін ?алай жеткіземіз, т?жырымдама?а ?алаларда ?ызмет етіп ж?рген ?аза? жастарыны?, ауыл жастарыны? м??-м??тажын, арман-тілектерін зерделеу н?тижесінде на?ты, стратегиялы? ?сыныстарды ?алай ?сынамыз? Сол жа?ын ке?есейік. Ойланайы?, ?ыз-жігіттер! Себебі, б?гінгі жас – ерте? бізді? замандастарымыз. Ерте?гі ?о?амды б?гін ?алыптастыруымыз керек.
P.S. Ілгеріде осы т?жырымдаманы тал?ыла?ан бір жиын?а ?атыстым. Біткенін асы?а к?ттім десем, сені?із ма?ан. Себебі, сол бая?ы «белсенді топты?» гламурлы? ??гімелерінен ж?регім айнып кетті. Б?лар – мемлекеттік тапсырыс?а ?бден той?ан, ?аза? жастарын ?здеріні? шешімдерімен т?жырымдаманы? сыртына шы?арып таста?ан ж?не б?рімізді «Наша?орлы??а ?арсы!», «СПИД-ке ?арсымын!» деген сия?ты бюджеті салма?ты, біра? т?кке т?р?ысыз шаралармен ?бден мезі еткен пысы?тар. Бізде шын м?нінде белсенді, еліні? ерте?ін ойлайтын мы?да?ан жігерлі жастар бар. Соларды мемлекеттік тапсырыс?а ?атыстыруды талап етейік, ?аза?ты? м?селесімен айналысатын жастар ?йымдарын к?птеп ??райы?, пайдалы ?рт?рлі шараларды ?ткізуге м?рынды? болайы?. ?йтпесе, ерте?гі элитамыз жо?арыда айт?ан «шола? белсенділер» болса, б?рімізді? ма?дайымыз сонда ?ызады, жетісеміз, ?ыс?аша айт?анда.
?аламдас достар, д?л ?азір белсенділік танытайы?. ?кілетті органдарды жо?арыда айтыл?ан м?селелерге байланысты жиі-жиі мазалайы?. Т?жырымдаманы? ?абылдануына аз ?ана уа?ыт ?алды. Сізді? де іні-?арындастары?ыз, бауыр-сі?ілі?із бар. Соларды? болаша?ына ала? болы?ыз.
А?айлар ренжиді де ?ояды, м?мкін бізден к?ткендері де осындай белсенділік болар. Бас?а жастар к?рінбеген со?, ?лгі пысы?тар?а ?арап отырып ол а?айларымыз: «балы? жо? жерде, шаян да п?йд?т» — дейтін де шы?ар. Кім білсін…
http://www.ult.kz/kz/article/view?id=542
