?аза?станда?ы бизнес ахуал жа?сарып келеді. О?ан Д?ниеж?зілік банкті? Doing Business («Бизнесті ж?ргізу») рейтингісі д?лел бола алады. Оны? м?ліметіне с?йкес, ?ткен жылы ?аза?стан ?ытай,
Т?ркия ж?не Ресей сия?ты елдерді арт?а тастап, бизнес ахуалы жа?сы 50 мемлекетті? ?атарына кірді. Дегенмен кейбір к?рсеткіштер бойынша ?лі де біраз ж?мыс жасау ?ажет. Осы?ан орай, ?кімет басшысы Серік Ахметов ??зыретті мемлекеттік органдар?а тиісті тапсырма берді.
Б?гінде еліміздегі бизнес саласын дамыту бойынша біраз ж?мысты? ат?арыл?аны белгілі. Ша?ын ж?не орта к?сіпкерлік нысандарына ?олдау жасалып, ?ажетсіз тексерістерді барынша ?ыс?арту шаралары ж?ргізіліп келеді. Осыны? ар?асында ?аза?стан Д?ниеж?зілік банкті? Doing Business рейтингісі бойынша ?ытай (91-орын), Т?ркия (71-орын), Польша (55-орын), Ресей (112-орын), Беларусь (58-орын) пен ?ыр?ызстанды (70-орын) басып озып, 185 елді? ішінде 49-орын?а к?терілді. ?лбетте, б?л жерде «?ытай сия?ты держава немесе туризмні? оша?ына айнал?ан Т?ркия ?алайша ?алып ?ойды?» деген сауал туындауы м?мкін. Оны? м?нісі мынада, Doing Business рейтингісіні? белгілі бір к?рсеткіштері бар. М?селен, «К?сіпорындарды тіркеу» индикаторы бойынша ?аза?стан 30 ?станым?а (55-тен 25-ке) к?терілген. Б??ан к?сіпорын ??ру р?сімдерін же?ілдету ж?не тіркелгеннен кейінгі ?ш ай ішінде е? аз капитал т?леу туралы талапты? жойылуы ы?пал етті. Ал «Несие алу» к?рсеткішіне с?йкес, елімізді? 97-орыннан 83-ке ауыс?аны бай?алады. Себебі со??ы кезде ?аза?станды? кредиторлар автоматты т?рде о?алту р?сімдерінен босатылды. Осылайша біз бизнесті ж?ргізуді елеулі т?рде жа?сарт?ан 50 мемлекетті? тізіміне іліктік.
Дей т?р?анмен, кейбір к?рсеткіштер бойынша ?аза?стан артта, тіпті к?ш со?ында келеді. М?селен, «??рылыс ж?ргізуге р??сат беру» – 155 орын, ал «Халы?аралы? сауда» к?рсеткішіне с?йкес, ?аза?стан 182 орында т?р. Осы?ан орай, Министрлер кабинеті тиісті шараларды ?ол?а алуды жоспарлап отыр.
Ерболат ДОСАЕВ, ?Р экономика ж?не бюджеттік жоспарлау министрі:
– «??рылыс ж?ргізуге р??сат алу» индикаторын жа?сарту бойынша келесі жыл?а жобалау-сметалы? ??жаттамасын келiсіп, с?улет-жоспарлау тапсырмаларын берудi? мерзімдерін ескере отырып, техникалы? шарттарды алу жоспарлан?ан. Ал «Халы?аралы? сауда» индикаторы бойынша биыл сырт?ы сауда саласында экспортты?-импортты? операциялар кезінде біры??ай электронды? терезені енгізу ж?не барлы? кедендік р?сімдер бойынша электронды? декларациялауды енгізу к?зделген.
Болат Ж?МІШЕВ, ?Р ?аржы министрі:
– Б?гінде «Экспорт» р?сімі бойынша электронды декларациялауды? а?паратты? ж?йесі ?зірленді. Б?л ж?йе желто?санны? 24-28-і к?ндері тексеріліп, іске ?осыл?ан. Осы?ан орай, ?останай ж?не ?ара?анды облыстарында ?анат?а?ты жоба енгізілуде. Сондай-а? импортты электронды декларациялауды? т?ртібі іске ?осылды. Жалпы, а?ымда?ы жылы біз электронды декларациялауды? м?мкіндігін ілкі жоба ?лгісінде іске асыра аламыз.
Негізі, Экономика ж?не бюджеттік жоспарлау министрлігі Д?ниеж?зілік банкті? «Халы?аралы? сауда» к?рсеткішімен келісіп отыр?ан жо?. Себебі рейтинг сарапшылары ?аза?станны? географиялы? орналасуын ескермей ?алды. Дегенмен б?гінде одан б?лек кейбір к?рсеткіштер бойынша ?аза?станны? ?алып ?ойып отыр?аны бай?алады. М?селен, «Электрмен жабды?тау ж?йесіне ?осылу» к?рсеткіші ?лі к?нге дейін т?мен болып т?р. ?ткен жылы ?аза?стан оны тек т?рт саты?а (80-орын) ?ана жа?сартты. Алда?ы уа?ытта ?уат нары?ын дамыту?а арнал?ан жа?а за? жобасы о?ан о? ?сер етеді деген сенім бар. Ал «??рылыс ж?ргізуге р??сат беру» ж?не «Халы?аралы? сауда» индикаторы бойынша ?з пікірін білдірген Премьер-министр Серік Ахметов шетелде т?жірибе алмасып, т?к бітірмей ?айтатын мамандарды? ж?мысын сын?а алды. «Со??ы бес жылда біз неб?рі 10-12 саты?а к?терілдік. ??рылыс?а р??сат алу бойынша 155-орындамыз. Онда несіне Швеция?а адам жібереміз? Кім барды? Барып зерделейтін ?рі т?к бітірмейтіндерге жауапты адамдар ?айда? Солардан с?рау керек. Т?жірибе алмасу?а барады, зерттеуге, енгізуге ниеттенеді, біра? т?к істемейді», – деп ?кімет басшысы ?з наразылы?ын білдірді.
С.Ахметов «Халы?аралы? сауда» к?рсеткіші бойынша ?лі біраз ж?мыс жасау ?ажеттігін жеткізді. Осы?ан орай Doing Business рейтингі к?рсеткіштерін жа?сарту бойынша 2013 жыл?а арнал?ан кешенді жоспарына с?йкес, барлы? мемлекеттік органдарына тиісті ж?мысты жал?астыру міндеті ж?ктелді. О?ан Премьер-министрді? орынбасары Ербол Орынбаев жауапты болма?.
P.S. Электронды декларациялауды енгіземіз деп отыр?ан кезде к?сіпкерлер POS-терминалдар?а да дайын емес екендіктерін м?лімдеп отыр. Негізі, сауда ж?не ?зге де ?ызмет к?рсету орындарында POS-терминалдарды орнату туралы ?кімет ?аулысы 2004 жылды? желто?сан айында ?абылдан?ан болатын. Оны іске асыру мерзімі 2013 жыл?а белгіленген. Алайда ?аза?стан к?сіпкерлері т?уелсіз ?ауымдасты?ыны? вице-президенті Тимур Назхановты? айтуынша, арада сегіз жылдан астам уа?ыт ?тсе де, о?ан к?сіпкерлер, банктер, тіпті б?л шешімді шы?ар?ан мемлекеттік органдар да дайын емес. «Егер к?сіпкер POS-терминалды сатып алса, онда ?рбір операциядан банктерге 1-5 пайыз т?лема?ы беруі тиіс. Ондайда к?сіпкерлер тауар мен ?ызмет а?ысын к?теруге м?жб?р болады. Біз POS-терминалдарды орнатуды 2014 жыл?а ?алдыру ?ажет деп санаймыз», – дейді Т.Назханов.
Автор: Арман АС?АР
http://alashainasy.kz/
