Өскемендегі көз тартар көрікті орындардың бірі саналатын Ертістің сол жағалауындағы этноауылда «Мақсұтым тіл ұстартып, өнер шашпақ…» атты облыстық Абай оқулары байқауы болып өтті.
Қазақ тілінің қолдану көкжиегін кеңейтіп, ақын шығармашылығын насихаттай отырып қазақтың мәдениетіне, тілі мен әдебиетіне деген өскелең ұрпақтың сүйіспеншілік сезімін арттыруды мақсат еткен өнер додасында биыл 15-25 жас аралығындағы осыған дейінгі аудандық, қалалық деңгейде ұйымдастырылған іріктеу сындарында қара үзіп шыққан 9 мықты бақ сынады. Бір айта кетерлігі, сайысқа түскендердің барлығы өзге ұлттардың өкілдерінен.
Қазақтың құнарлы тілі мен орамды ойын әспеттеген, мазмұны бай, мағынасы зор айтулы шараның салтанатты ашылу рәсімі Өскемен қаласының қақ төрінен орын тепкен Абай ескерткішінен басталды. Көпшілік алдында сөз сөйлеп, байқауға қатысушыларға сәттілік тілеген Шығыс Қазақстан облысы әкімінің орынбасары Жақсылық Омар байқаудың өсіп келе жатқан жас ұрпаққа тәлімдік, тәрбиелік маңызы ерекше екендігіне тоқтала келе:
– Абайдың қазақтың ұлттық әдебиетінде, тарихында, жалпы, халықтың танымында қандай рөл иеленетінін айтып жатудың өзі артық. Абайдың сөзі – қазақтың жаны. Кезінде Ахмет Байтұрсынұлының өзі «Абай – қазақтың бас ақыны» деп айтқанын бәріңіз де білерсіздер. Ұлы Абай тек қана бас ақын емес, бүкіл біздің болмысымызды жазып кеткен қазақ жазба әдебиетінің негізін қалаған, қазақтың әлемдік деңгейдегі классигі. Сондықтанда Абайды дәріптеу, Абайды ұғыну және насихаттау оның алтын мекені – біздің облыстан бастау алуы өнегелі дүние деп түсінуіміз керек. Бүгін ұлы хакімді оның өлеңімен, әнімен және қасиетті қара сөзімен сөйлетемін деп келген қадамдарыңызға сәттілік тілеймін. Бұл байқау жоғары дәрежеде өтеді деген оймен қатысушылардың жеңіс биігінен көрінетініне сенімдімін, – деп түйді. Бұдан кейін орталық алаңға жиналған көпшілік қауым Ұлы Абайдың ескерткішіне гүл шоқтарын қойып, хәкімнің рухына тағзым етті.
«Қуырдақтың көкесін, түйе сойғанда көресің» демекші, мәдени шараның нағыз қызған шағы осыдан соң басталды. Ертістің сол жағалауындағы этноауылда сайдың тасындай іріктеліп келген тоғыз талапкер топ жаруға барын салды. Байқау тапсырмалары негізінен оған қатысушылардың көркемсөз оқу шеберлігін айқындау мақсатында: Абайдың білім, ғылым және өнер тақырыптарына өрілген шығармасын немесе қара сөзін мәнерлеп, жатқа оқу, сонымен қатар Мұхтар Әуезовтің «Абай жолы» романынан (бірінші кітабының «Қайтқанда», «Қат-қабатта», «Жолда» тарауларының бірінен) үзіндіні көркем шеберлікпен жатқа орындау және әншілік қабілетін таныту мақсатында: Абайдың бір әнін орындау болып өрілген-ді.
Осындай талап үдесінен шығу үшін Абай оқуларына сайланып келген өзге ұлт өкілдерінің бойындағы жоғары белсенділікті атап айтпасқа болмас. Олардың ақын шығармашылығына деген қызығушылығы, жалпы сұлу да қазақтың көркем тіліне деген құрметі қазылар алқасы тарапынан өздеріне лайықты бағаларын алды. Тартысты өткен сайыс нәтижесінде төрдегі қазылардың шешімімен Үржар ауданының үмітін арқалап келген Анастасия Стамбулова бәсекелестерінен оза шауып, бас бәйгені иеленді. Жүлделі бірінші орын Күршім ауданындағы №1 мектептің оқушысы А.Юдинаға, екінші бородулихалық оқушы Н.Шевцоваға бұйырды. Ал өскемендік студент П.Бойко болса жеңіс тұғырының үшінші сатысынан көрінді. Бас жүлденің иесі Анастасия алдағы болатын республикалық байқауда облыстың намысын қорғайды.
Осы байқаудан кейін бір көңілге түйген жайт, елімізде тұрып жатқан өзге ұлттар өкілдерінің қазақтың тілін, мәдениеті мен әдебиетін білуге деген құштарлығы уақыт өткен сайын анық байқалып, мемлекеттік тіліміздің мәртебесі биіктей түсуде. Бұл орайда Абай оқулары секілді тағылымдық қасиеті мол шараның дәстүрлі түрде ұйымдастырылуы өзінің оң ықпалын тигізгенін бөле-жара атамау дұрыс болмас. Өйткені ел Президенті Нұрсұлтан Назарбаев өзінің бір сөзінде: «Абайды таныту арқылы біз Қазақстанды әлемге танытамыз, қазақ халқын танытамыз, Абай әрқашан біздің ұлттық ұранымыз болуы тиіс» деген.
Қазақтың құнарлы тілі мен орамды ойын әспеттеген, мазмұны бай, мағынасы зор айтулы шараның салтанатты ашылу рәсімі Өскемен қаласының қақ төрінен орын тепкен Абай ескерткішінен басталды. Көпшілік алдында сөз сөйлеп, байқауға қатысушыларға сәттілік тілеген Шығыс Қазақстан облысы әкімінің орынбасары Жақсылық Омар байқаудың өсіп келе жатқан жас ұрпаққа тәлімдік, тәрбиелік маңызы ерекше екендігіне тоқтала келе:
– Абайдың қазақтың ұлттық әдебиетінде, тарихында, жалпы, халықтың танымында қандай рөл иеленетінін айтып жатудың өзі артық. Абайдың сөзі – қазақтың жаны. Кезінде Ахмет Байтұрсынұлының өзі «Абай – қазақтың бас ақыны» деп айтқанын бәріңіз де білерсіздер. Ұлы Абай тек қана бас ақын емес, бүкіл біздің болмысымызды жазып кеткен қазақ жазба әдебиетінің негізін қалаған, қазақтың әлемдік деңгейдегі классигі. Сондықтанда Абайды дәріптеу, Абайды ұғыну және насихаттау оның алтын мекені – біздің облыстан бастау алуы өнегелі дүние деп түсінуіміз керек. Бүгін ұлы хакімді оның өлеңімен, әнімен және қасиетті қара сөзімен сөйлетемін деп келген қадамдарыңызға сәттілік тілеймін. Бұл байқау жоғары дәрежеде өтеді деген оймен қатысушылардың жеңіс биігінен көрінетініне сенімдімін, – деп түйді. Бұдан кейін орталық алаңға жиналған көпшілік қауым Ұлы Абайдың ескерткішіне гүл шоқтарын қойып, хәкімнің рухына тағзым етті.
«Қуырдақтың көкесін, түйе сойғанда көресің» демекші, мәдени шараның нағыз қызған шағы осыдан соң басталды. Ертістің сол жағалауындағы этноауылда сайдың тасындай іріктеліп келген тоғыз талапкер топ жаруға барын салды. Байқау тапсырмалары негізінен оған қатысушылардың көркемсөз оқу шеберлігін айқындау мақсатында: Абайдың білім, ғылым және өнер тақырыптарына өрілген шығармасын немесе қара сөзін мәнерлеп, жатқа оқу, сонымен қатар Мұхтар Әуезовтің «Абай жолы» романынан (бірінші кітабының «Қайтқанда», «Қат-қабатта», «Жолда» тарауларының бірінен) үзіндіні көркем шеберлікпен жатқа орындау және әншілік қабілетін таныту мақсатында: Абайдың бір әнін орындау болып өрілген-ді.
Осындай талап үдесінен шығу үшін Абай оқуларына сайланып келген өзге ұлт өкілдерінің бойындағы жоғары белсенділікті атап айтпасқа болмас. Олардың ақын шығармашылығына деген қызығушылығы, жалпы сұлу да қазақтың көркем тіліне деген құрметі қазылар алқасы тарапынан өздеріне лайықты бағаларын алды. Тартысты өткен сайыс нәтижесінде төрдегі қазылардың шешімімен Үржар ауданының үмітін арқалап келген Анастасия Стамбулова бәсекелестерінен оза шауып, бас бәйгені иеленді. Жүлделі бірінші орын Күршім ауданындағы №1 мектептің оқушысы А.Юдинаға, екінші бородулихалық оқушы Н.Шевцоваға бұйырды. Ал өскемендік студент П.Бойко болса жеңіс тұғырының үшінші сатысынан көрінді. Бас жүлденің иесі Анастасия алдағы болатын республикалық байқауда облыстың намысын қорғайды.
Осы байқаудан кейін бір көңілге түйген жайт, елімізде тұрып жатқан өзге ұлттар өкілдерінің қазақтың тілін, мәдениеті мен әдебиетін білуге деген құштарлығы уақыт өткен сайын анық байқалып, мемлекеттік тіліміздің мәртебесі биіктей түсуде. Бұл орайда Абай оқулары секілді тағылымдық қасиеті мол шараның дәстүрлі түрде ұйымдастырылуы өзінің оң ықпалын тигізгенін бөле-жара атамау дұрыс болмас. Өйткені ел Президенті Нұрсұлтан Назарбаев өзінің бір сөзінде: «Абайды таныту арқылы біз Қазақстанды әлемге танытамыз, қазақ халқын танытамыз, Абай әрқашан біздің ұлттық ұранымыз болуы тиіс» деген.
