Бүгінгі таңда ең табысты саясаткер – Түркия президенті Режеп Тайып Ердоған, дейді армяндық құқық қорғаушы Аветик Ишханян. «Бүгінде өңіріміз қайнап, бүкіл әлем үшінші дүниежүзілік соғыстың аз-ақ алдында тұрғанда, өз елінің мүддесін дәйекті түрде алға жылжытатын ең табысты саясаткер, менің ойымша, Түркия Президенті. Ал ең біліксіз, оның үстіне сатқын басшы Арменияның премьер-министрі», — деп жазды Ишханян Facebook парақшасында.
Ердоғанның амбициясы Ливиядан Орталық Азияға дейін созылатыны сөзсіз. Биыл ол Түркия мен Закавказьені әскери-саяси ықпал аймағына қосты. Түркі халықтарын «Ұлы Тұран» атауымен біріктіру идеясы негізінен Ердоғанның амбицияларына негізделген.
2020 жылы Түркия президенті Режеп Ердоғанды жаһандық саяси шахмат тақтасынан сүртіп тастайды деп күткендер қатты қателесті. Ердоған көптеген әріптестеріне ұқсамайтын табысты, тұрақты және өз мақсаттарына жетуде табанды болып шықты.
Мойындау керек, Ердоған біріншіден, өте харизматикалық адам, екіншіден, ол өзіне не қажет екенін біледі, үшіншіден, ол мақсатқа жету үшін жеткілікті түрде шешуші болу керектігін түсінеді және қолында бар барлық құралдарды пайдаланады.
Ковидтік 2020 жылы әлемдік державалардың жалпы саяси белсенділігін біршама төмендеткенімен, Ердоғанның белсенді қызметіне кедергі бола алмады. АҚШ-тың қатты қысымына қарамастан, ол Ресейден С-400 жүйесін сатып алудан бас тартқан жоқ.
2021 жылы Ердоған Катармен әскери ынтымақтастықты арттыруды жалғастырды, ислам әлемінде Сауд Арабиясы және Иранмен бәсекеге түсті, Ливия мен Сириядағы әскери қатысуын кеңейтті, палестиналық Хамас қозғалысына қолдауды арттырды, бұл Израильдің өткір наразылығын тудырды. Тель-Авив Анкара Тегераннан да зұлымдыққа айналуы мүмкін деп санайды.
Ердоған өзінің жылдағы ең маңызды жетістігі Әзірбайжанға Таулы Қарабақты қайтаруға көмектесу деп санайды. Әзірбайжан түрік нұсқаушылары, арнайы жасақ, ұшқышсыз ұшақтар мен барлаушылардың көмегімен жеңіске жетті.
Ағымдағы жылдың 3 қазанында Түркия Украина үшін арнайы жасалған Ада типті жаңа сүңгуір қайықтарға қарсы «Гетман Иван Мазепа» корветін суға шығарды.
«Түрік тіліндегі «байрактар» («ту ұстаушы») сөзі – ұшқышсыз ұшақтың атауы – Украинадағы толыққанды агрессия айларында шынайы қорғаныс пен жеңістердің символына айналды. Бірақ көп ұзамай байрақтардан басқа жаңа ортақ атауларымыз болады. Бүгін Түркияда мен Украинаға қызмет ететін және сонымен бірге түрік жүрегіне ие корветті ұшыру құрметіне ие болдым», — деп жазды шараға қатысқан Украина президентінің жұбайы.
Зеленская «Гетман Иван Мазепа» Ада класындағы сүңгуір қайықтарға қарсы корвет (Украина президенті Зеленский бұл атауды 2021 жылы құрылыс басталған кезде таңдаған) Украина Әскери-теңіз күштері үшін осы сыныптағы алғашқы кеме болатынын айтты.
«Мұндай жағдайларда соттарға адамдар сияқты — құрметпен және ескертумен қарайды. Сонымен, «Гетман Иван Мазепа» корветі, Украина туын абыроймен алып жүруге тілектеспін. Ашық жел, тыныш теңіз және тек жеңістер! Әрқашан түрік отаныңызды есте сақтаңыз және Украинаның даңқын шығарыңыз!», — деп жазды Зеленская.
Керимсал Жубатканов
