Қазақстанның инвестициялық ахуалы ең жақсы деп танылды. Барлығы Қазақстанға келуге асығады

Қазақстан инвестициялық ахуал бойынша Орталық Азиядағы ең тартымды елдер тізімінде бірінші орынға шықты. Статистиканы EY агенттігі жариялады. Сауалнамаға қатысқан инвесторлардың 71 пайызы Қазақстанға инвестиция салады. Елімізге инвестицияның басым бөлігі Ресейден, Түркиядан, Қытайдан және АҚШ-тан келеді.

Батыстың санкцияларына байланысты Ресейде жұмыс істейтін елуге жуық ірі трансұлттық компания қазір Қазақстанға қоныс аудару мүмкіндігін қарастыруда. Осы компанияның алтауы біздің елде бас кеңсесін ашып үлгерді.

Қазақстан осы күндер мен айларда Армения мен Грузияны қосқандағыдан үштен бір есе көп ресейліктерді қабылдады. Инвесторлар жаңартылатын энергия көздерін дамытуды, тамақ өнеркәсібінде жұмыс орындарын құруды, химия өнеркәсібіне инвестиция салуды жөн көреді.

Өткен жылы инвестицияның 44 пайызы жаңартылатын энергия көздеріне бағытталды. Инвестициялардың 13 %-ы резеңке өнеркәсібіне, 10 %-ы тамақ өнімдері мен сусындарға, 10 %-ы бағдарламалық қамтамасыз ету мен IT-қызметтеріне тиесілі.

Алматы облысы инвестициялық белсенділік бойынша рекордтар жаңартты. Тікелей шетелдік инвестициялық жобалардың жалпы санының 20 пайызы осы өңірге бағытталды. Ақмола облысы жақсы инвестициялық нәтижелер көрсетіп отыр (ПИИ 15 %).

Алматы облысында шетел инвестициясының негізгі ағымы халық тұтынатын тауарлар секторын дамытуға бағытталған. Ақмола облысында жоғары технологиялық өндіріс секторында. Екі сала да туризм саласына инвестиция тартуда көш бастап тұр.

Самарқандта өткен түркі мемлекеттерінің саммитінде ел басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан логистиканы дамыту және көлік бағыттарын әртараптандыру үшін 2025 жылға қарай 20 миллиард доллар инвестиция тартатынын айтты.

Тоқаевтың айтуынша, түркі мемлекеттері үшін көліктік-транзиттік коммуникациялар әлеуетін арттырып, логистикалық мүмкіндіктерін пайдалану маңызды. Қасым-Жомарт Кемелұлының айтуынша, жарқын мысал – Транскаспий халықаралық көлік бағыты. Ол үш мемлекеттің – Қазақстан, Түркия, Әзірбайжанның аумағы арқылы өтеді.

«Біз көлік-логистика саласын дамытуды басымдық деп санаймыз. Соңғы 15 жылда Қазақстан оны дамытуға 35 миллиард доллар бөлді. Еліміз көлік бағыттарын әртараптандыруға және логистиканы дамытуға мүдделі. 2025 жылға қарай осы мақсаттарға тағы 20 миллиард доллар инвестиция тарту жоспарлануда», – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.

Түркі елдері арасындағы ішкі көлік және транзиттік дәліздерді дамыту маңызды. Осы мақсатта шекара бекеттері жаңартылып, жаңа теміржол және автомобиль жолдары салынады.

Қ-Ж. К. Тоқаев атап өткендей, қазір басты мақсат – «цифрлық көлік жүйесін» қалыптастыру. Бұл жүктерді оңтайландыруға, көліктік құжаттамамен жедел алмасуды қамтамасыз етуге және халықаралық нарыққа шығуға қосымша мүмкіндіктер береді.

Еске салайық, Теңізді жаңғырту бойынша ірі жоба жақсы уақытқа кейінге шегерілді. Мамандардың айтуынша, жоба 2023 жылдың соңына қарай жүзеге аса бастайды. Өндіріс орындарын 2024 жылдың бірінші жартыжылдығында пайдалануға беру жоспарлануда. Қазақстан жыл сайын шетел ақшасын тарту саясатын жетілдіріп келеді.

Инвестициялық ахуалды жақсарту үшін үкімет заңнамалық шараларды қабылдады. Олар еліміздегі лицензиялау жүйесін дамытуға бағытталған. Кәсіпкерлікті құру тәртібі жеңілдетіліп, мемлекеттік қадағалаудың кейбір функциялары оңтайландырылатын болады. EY шетелдік компаниялардың Қазақстанның агроөнеркәсіптік секторына қызығушылық танытып отырғанын атап өтті.

Қазақстан Республикасында 200 миллион гектардан астам ауыл шаруашылығы жерлері, 25 миллион гектардан астам егістік жерлер бар. Халқымыздың 20 пайызы ауыл шаруашылығымен айналысады. Қазақстан әлемнің түкпір-түкпірінен келген инвесторлар үшін тартымды. Голландиялық Van Der Hoeven компаниясы БҚО-да жылыжай салуға 35 миллион доллар инвестиция құюды жоспарлап отыр.

Айта кетейік, Қазақстан 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізуді мақсат етіп отыр. Сарапшылар қазірдің өзінде бүкіл әлемдік әлеуеттің жасыл энергиясының 5 %-ы Орталық Азияға тартылғанын атап көрсетеді.

Ішкі инвестиция қайда кетіп жатыр?

Тотал.кз порталының мәліметінше, ішкі инвестицияның негізгі легі білім саласына бағытталған. Алматы өңірлік бөліністе көш бастап тұр. 2022 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында білім беру саласына 219,1 млрд теңге инвестиция түсті.

Бұл өткен жылмен салыстырғанда 49,2 пайызға артық. 2021 жылы білім саласына бағытталған инвестиция көлемі 146,9 млрд теңгені құрады. Ақшаның басым бөлігі Алматы қаласына (67,7 млрд теңге) түсті. Алматыдан кейін Түркістан облысы (33,9 млрд теңге), үшінші орында Шымкент (22,3 млрд теңге) тұр.

Еске салайық, Қазақстан Республикасының Үкіметі білім беруді дамытудың 2022-2026 жылдарға арналған жаңа тұжырымдамасын бекітті. Тұжырымдамада білім сапасын арттыруға бағытталған кең ауқымды іс-шаралар қамтылған. Елімізде білім беруді цифрландыру жалғасады.

Атап айтқанда, «Цифрлық мұғалім» жобасы жүзеге асырылады. Шағын жинақты мектептердегі кейбір пәндер онлайн режимінде оқытылатын болады. Мобильді қосымшаларда жаңа цифрлық оқулықтар пайда болады.

Мемлекет білім беру саласындағы қызметтерді цифрландыру бойынша жұмысты жалғастыруды көздеп отыр. Қазақстанда ерекше қажеттіліктері бар балаларға қолдау көрсетіледі, мектептерде жаңа таңдау пәндері енгізіліп, қосымша секциялар ашылады.

Altyn-Orda.kz