Казақтың қабырғалы ақындарының бірі Қажытай Ілиясұлы марқұмның жамбасы қара жерге тиді.
Қабдеш ЖҰМАДІЛОВ,
халық жазушысы:
– Қажытай екеуміз жастық шағымызда сиам егіздеріндей бірге жүрдік. Екеуміз 1962 жылы ииперияның шекарасын бұзып, тас бұғаудан бірге өткенбіз. Ол мені төніп тұрған ажалдан құтқарып еді. Сол үшін Қажытайға қарыздармын. Шама-шарқымша бұл өмірде өтеуге тырыстым. Қолымнан келгенше бар жақсылығымды аяған жоқпын. Парызымды өтедім бе, өтей алмадым ба, ол бір Аллаға аян. Біз империяның шекарасынан қолтықтасып өткенімізбен, пәни мен бақидың шекарасынан өтерде Қажыкең жалғыз өзі тартып кетті. Бәріміз баратын жер, бәріміз өтетін шекара бұл. Қош бол, қайран Қажытай! Алдыңнан жарылқасын!
Көпен ӘМІРБЕК,
сатирик-ақын:
– Қажекең өмірде үш жиырма
бес жыл жасады. Оның өзін қашанда 25 жастағы жігіттей жарау сезініп жүретіндігі біздер үшін үлгі болды. Өмірі мойыған емес, ұнжырғасы түскен емес. Қашан көрсең де қайраулы қылыштай жігіт қалпы. Табиғаты таза, діңгегі түзу, сүйегі өте мықты азамат еді. «Ара» журналының редакциясында көп жыл бірге қызметтес болып, бір бөлмеде отырдық. Сонда айтушы едік: – Қажеке, сіздің тіліңіз ауыз әдебиеті секілді өте бай тіл, аузыңыз ауыз емес, кітапхана сияқты, ашсаңыз болды кітап болып төгіліп тұрады. Бізде ондай тіл жоқ. Қажеке, сіз бір тұнып тұрған табиғи ресурс сияқтысыз, бірақ сізде фабрика жоқ. Ал мен өзім фабрика сияқтымын, бірақ табиғи ресурсым жоқ. Сондықтан қосылып шығарма жазсақ қайтеді дейтінмін. Қажекеңнің артында жарық көрген екі том еңбегі қалды деп жатыр. Мен айтар едім: Қажекеңнің жүйрік ат, атбегі туралы әңгімесі кемінде алты том, ал құсбегі туралы әңгімесі бес том болады деп. Соңғы жылдары «Қазақ радиосының» «Шалқар» радиосы атынан Қажекеңе ұсыныс жасадым: сіздің кеудеңіз алтын көмбе, сол көмбені ашыңыз, ұлтыңыздың салт-дәстүрі, әдет-ғұрпын насихаттайтын бағдарлама ашайық, айтқаныңыздың бәрін жазып алайық деп.Үлгере алмадық. Сол алтын көмбе ашылмай кетті, ең өкініштісі – осы. Туғаны жоқ тура би дәл осы Қажытай ағадай-ақ болған шығар деп ойлаймын. Үлкенсің бе, кішісің бе, әкімсің бе, шенді-шекпендісің бе, бетің бар, жүзің бар демей тура сөйлейтін табиғаты таза адам еді. Жатқан жері жәннатта болсын! Алды пейіш, арты кеніш болсын!
Төреғали ТӘШЕНОВ
Айкын газетнен алынды
