Ресейді? беделді «Коммерсант» басылымыны? хабарлауына сенетін болса?, Ресей ?кіметі т?ра?асыны? орынбасары Игорь Шувалов ?аза?стан Республикасы ?кіметіне ресми нота жолдапты. Нотада Ресей тарабы ?аза?станны? ?лтты? ?арыш агенттігіні? жетекшісі Тал?ат М?сабаевты? ?ткен жылды? 10 желто?сан к?ні айт?ан Бай?о?ыр ?аласы мен ?арыш айла?ыны? болаша?ы ж?не осы т?р?ыда?ы келісім-шарттарды ?айта ?арау ж?ніндегі с?здеріне на?ты ба?а беру талап етіліпті.
«Коммерсант» газетіні? дерекк?зіні? айтуына ?ара?анда, б?л нота ?аза?стан басшылы?ына ?ткен жылды? ая?ында жіберілген к?рінеді. Ресей шенеуніктеріне Тал?ат М?сабаевты? парламентте жаса?ан м?лімдемелері тым ?атты, ?рескел к?рінген сия?ты.
?ткен жылды? 10-ншы желто?саны к?ні м?жіліс депутаттары алдында М?сабаев мырза «Бай?о?ыр» ?арыш айла?ынан Ресейді? «Протон-М» зымыран тасы?ыштарыны? ?шырылу саны ?ыс?аратынын, Ресей тарабы екі ел арасында?ы келісімде к?рсетілген «Б?йтерек» кешенін салу бойынша ?зіні? міндеттемелерін толы? орындамай отыр?анын ж?не айла?ты ?рі «Бай?о?ыр» ?аласын жал?а беруді то?татын к?нде туатынын айт?ан еді.
Сол кезді? ?зінде Ресей сарапшылары мен депутаттары шамданып, бірнеше д?ркін м?лімдемелер жасап, М?сабаев?а сес к?рсеткен болатын. Ресей шенеуніктері «Б?л м?селе М?сабаев шешетін м?селе емес, б?л тек жо?ар?ы де?гейде шешілетін с?ра?тар» дегендей у?ж айт?ан-ды. Енді, міне, ресейліктер с?зден іске к?шіп, ел м?ддесін ?ыз?ыштай ?ор?ап, шырылдап ж?рген М?сабаев?а ресми т?рде сес к?рсете баста?ан сия?ты.
Кремль айтты, Путин айтты десе тама? ішуден ?алатын бізді? шенеуніктеріміз, ?аза? ?кіметі б??ан не дейді екен? ?йтеуір, Кремль айтты екен деп ?арыш саласында?ы бірден-бір маманымызды орнынан алып, оны? орнына орыс к?рсе болды «Л?ббай та?сыр» деп ??лпырып шы?а кететін ?лдекімді ?онжитпаса болды деп тілейік…
Осы м?селеге орай, т?менде сарапшыларды? пікірін беріп отырмыз.
«Abai.kz»
Дос К?шім, «?лт та?дыры» ?оз?алысыны? жетекшісі:
— М?сабаев агенттік т?ра?асы ретінде ?зіні? к?з?арасын айтты деген к?нні? ?зінде, м?ны? б?рі саяси ?ойылым?а ??сайды. ?йткені, Ресеймен бірігуге бастап бара жат?ан т?рлі ода?тарды? (ТМД, Кедендік ода?, экономикалы? ке?істік, ?скери ?йымдар) ж?мыс істеп жат?аны халы?ты? тарапынан ?немі сын?а ?шырап, елді? Т?уелсіздігіне ?ауіп т?ндіреді деген ?о?амды? пікір басылмай т?р. Сол ?шінде Ресейге ?осылу?а бет ал?ан к?ні б?гінге дейін ?ар?ынды ж?мыс ж?ргізіліп жат?ан ода?тар т??ірегіндегі саясатты б?ркемелеу ?шін Ресей мен ?аза?стан ?арыш саласына ?атысты біз айтып отыр?ан ??гімені екеуара ойласып жасап отыруы ?ажап емес. Онда?ы бізді? билікті? ойы: Міне, біз кез келген уа?ытта Ресейге ?арсы шы?а аламыз, Т?уелсіздігімізді ?ор?ап, ?з м?ддеміз т?р?ысынан ж?мыс істейміз деген сы?ай танытып, ?о?амды алдандырып, тыныштандырып ?оюды к?здейді. Мені?ше, Президентті? Т?ркияда?ы айт?ан с?зі, кейбір саясаттанушыларды? екі елді? бірлескен парламенті болмайды деп м?лімдеуі, Ресейді? жіберіп отыр?ан нотасы — осыны? б?рі Ресейге ?осылу?а ?атысты саясатты б?ркемелеу, жасыру ?ана, бас?а т?кте емес.
?міржан ?осанов, «Азат» ЖСДП-ны? бас хатшысы:
Халы?аралы? ?атынас деген салада к?п н?рсені осындай «нотасыз» да шешуге болады. Оны? ?стіне б?гінгі билікті? Кремльге ерекше к??ілін ?зі?із білесіз.
Сонды?тан осы дипломатиялы? жанрды мен к?рші елге, я?ни, бізге ашы?тан-ашы? д??айбат к?рсету деп санаймын. Бас?асын айтпа?анда, екі ел президенттері ??зырында?ы м?селені екі де?гейдегі шенеунікті? ?зара айтысына дейін «т?сіріп отыр». Б?лкім м?ндай жария демарш — А?орданы? ішіндегі кейбір ?сіре ресейшіл ы?палдыларды? арнайы жасап отыр?ан ?адамы болуы ?бден м?мкін.
Я?ни, ?азір А?ордада осы м?селеге байланысты бірауыз пікір жо?!
Химияда лакмус ?а?азы деген термин бар. Бай?о?ыр — ?аза?стан мен Ресей арасында?ы ?арым-?атынасты? лакмус ?а?азы. Онда барлы? н?рсе ?з сипатын к?рсетіп отыр: бізді? билікті? Ресей алдында?ы шын беделі мен к?рші мемлекетті? бір аума?ына деген ?з м?ддесін таныту ар?ылы к?рініс беріп отыр?ан кешегі империяны? «самодержавиелігі». Шынайы дос ?з досына осындай нота жібермейді!
Бай?о?ыр м?селесі — ?те ?иын ?рі мамандарды? жан-жа?ты зерттеуін ?ажет ететін м?селе. ?кінішке орай, ол маманды? не к?сіби емес, к?бінесе саяси м?селеге ?ласып барады.
Ма?сат бір: ?ткен ?асырды? ая?ында ?ол ?ойыл?ан келісім-шарттты ?айта ?арайтын уа?ыт келді. Ол кездегі жа?дай мен долларды? ??ны ж?не ?азіргі кездегі жа?дай мен долларды? ??ны екі б?лек!
Адамзатты? ?арышты игеру ?дерісінде ?аза?стан ?зіні? орнын табуы тиіс. Ж?не де б?л талпыныста біржа?тылы? немесе к?ні ?ткен келісімдерге т?уелділік жа?сылы??а апармайды!
