1986 жылы М?скеуде, 300 миллион?а жуы? халы?ты біріктірген б?кіл Ке?естер Ода?ына, Орталы? телеарна ар?ылы берілген шы?армашылы? кешім ?ткен со?, мені Е.Евтушенконы? ?тінішімен КОКП Орталы? Комитеті М?дениет б?ліміні? ме?герушісі Ю.Воронов ?абылдады. Оны? ?абылдау б?лмесінде отыр?анымда, осы б?лімні? бір белді ?ызметкері ?асыма жетіп келіп: «Вы из какого жуза?» деп с?рады. ?лгіні? ?олына ?ста?ан д?птеріне к?з салып ем, ?аза?станда, билік басында ж?рген адамдарды? ?ай ж?зден, ?ай рудан екендігі кезек-кезегімен орны?ты тізіліпті. Б?л сонау патшалы? Ресейді? ?ол астында т?р?ан кезе?нен бастап, Ке?естік д?уірде жал?асын тап?ан, «б?лшекте де, билей бер» деген жасырын идея ?аруы, я?ни, «бір руды келесі бір ру?а ?арсы ?ойып бас?ару» саясаты екенін бірден ??а ?ойдым…
Егеменді ел атан?аннан кейін ту?ан ?лкем Отырар?а барсам, ауданны? жас-к?рісі т?гелге жуы? ру-ру?а б?лініп, ?р ру ?зіні? Президенттерін сайлап жатыр екен. Сол т?ста осындай шаралар ?аза?станны? барлы? жерінде дерлік бой к?терген-ді. Б?л ?оз?алысты? елдік, ?лтты? м?дде жолында?ы бірлікке, рухани т?тасты??а жасар кедергісі зор екенін ескертіп, бірнеше газет-журнал беттерінде, б?кіл елге ашы? хат жарияладым. Ел Президентімен де жолы?тым. Ол кісіден арнайы тапсырма да болды. Біра? «Ке?ес д?уірінде ?ыспа??а т?скен ата-д?ст?рімізге жа?аша к?збен ?арайы?» деген сылтаумен, ру-ру?а ыдырау ?рдісі жыл сайын ?анат жая т?сті.
?рине, ?р адамны? ?з ата тегіне, бабаларыны? тарихына, оларды? ?негелі істеріне тамыр жіберуі ?ажет. Онсыз біз ?з ана тілі мен рухын, бас?а ?лтты? тілі мен рухына айырбаста?ан, ?зіні? т?пкі тамырын, баба тарихын мойындамай, бірден «?лем азаматы» биігіне к?теріле сал?ысы келіп ж?рген ?азіргі космополиттерімізді? ?атарына жа?ындаймыз. Біра?, бір м?селе ай?ын. Сізді? ?з ата-баба?ызды?, ?з руы?ызды? тарихына деген ??лшынысы?ыз бен ??штарлы?ы?ыз б?кіл халы?ты?, б?кіл ?лтты? орта? м?ддемізге кедергі жасамауы ж?не о?ан к?ле?ке т?сірмеуі шарт. Сорымыз?а ?арай осы ?лтты? ?станым?а м?лде назар аудармайтын адамдар к?бейді.
?азіргі кезе?де рулы? м?дделерді? жазылма?ан за??а айнал?аны соншалы?, кей жерлердегі басшылы? ?ызметтегілер ж?не еліміздегі к?сіпкерлерді? ед?уір б?лігі ?арама?ында?ы орындар?а негізінен ?з руластарын ?ана тартатын мінез ?алыптастырды. ?лтты? бірлікке сына ?а?ар осы ?ауіпті ба?ытты то?тата алмаса? – азаматты?ымыз?а, елдігімізге сын.
Елімізде ру-ру?а, ата-ата?а б?ліну –
Бар ?аза?ты біріктірер т?тасты?тан
жеріну.
Орта? ?лтты? м?дделерден тасалану,
шегіну,
Бір жа?ынан ата д?ст?р ?ам?оры боп
к?ріну,
Шын м?нінде тек туысты? мазм?нына
теліну,
Ел бірлігін жояр жеке топ к?шіне берілу;
?ай кезде де ?лт м?ддесі т?тасты?пен
ал?а ас?ан,
Ата жаудан б?кіл ?аза? тек бірлесіп
?ор?ас?ан.
Хал?ымыз?а да?? сыйлады орта? ?лы
т?л?алар,
Т?л?а кетсе ?лт?а шыншыл сенімменен
кім ?арар?
?азір ж?рт?а ?лы т?л?а – руыны?
басшысы,
Тіпті Абай, Махамбет те секілді оны?
?осшысы.
Міне, ?андай ба?ыт т?зген рушылды?
сезімдер?
Елді? м??ын бірге ойлаудан олар ай?ын
безінген.
?лімде де ?згелерден дербестігін сезіне,
?рбір ру жеке бейіт салып ал?ан ?зіне.
?айда барса? руластар бір-бірімен
жарыс?ан,
Рулы? ?р ескерткіштер ?ол созып т?р
алыстан.
?андастары ?осыла айтып ?ану ?шін
??мардан,
Кейбір ру ?зіне арнап ?н?ран да
шы?ар?ан.
Рушылды? неге ?азір к?п ?аза??а
?найды,
Жолы??ан жан неге алдымен руы?ды
с?райды?
?р адам?а ата-тегін білу парыз
десек те,
Одан ?рбір пенделікті ?оспаппыз біз
есепке…
Енді ?айттік, рушылды? та??ажайып
к?ш алды.
Жалпы?а орта? ?лтты? істер тізесінен
т?салды.
Рушылды? б?л кезе?де ?ам?оры? ба,
?асы? ба?
Б?рімізге есеп берер кезе? келді
?асыр?а.
??нымыз не, елімізді? ерте?іне сен
бесек?
?лтты са?тау м?мкін емес,
рушылды?ты же?бесек!
М?хтар Шаханов,
?аза?станны? халы? жазушысы,
«Т?ркі тілдес халы?тар арасында?ы
е? ?здік ?лем а?ыны» сыйлы?ыны? иегері
***
Рулы? ?оз?алыстарды? елдік, ?лтты? т?тасты?ымыз?а, орта? бірлігімізге ?ауіп т?ндіре баста?анын, ?рі о?ан б?кіл ел болып тос?ауыл ?ояр ша? ?лде?ашан жеткенін ешкім жо??а шы?армайды. Біз рушылды?ты? к?ле?ке т?стары тудыр?ан жо?арыда?ы жанай?айды толы?ымен ?олдаймыз ж?не сол рушылды?ты ?оздыратын, о?ан жол ашатын себептерді ?о?амда б?кіл халы?ты? т?рде тал?ылауды, ?рі б?л ма?ызды игі шаруаны ж?рт санасына орны?тыруда Мемлекет, ?кімет тарапынан ?релі шаралар іске ?осылады деп сенеміз.
http://www.turkystan.kz/page.php?page_id=28&id=8709
