[:kz]
Орыс-кеңес тарихнамада басты критерий – бұл «Ресей прогрессивті және біртұтас мемлекет» құрудың сөзсіз онды болған тарихи процес деп насихаттауы. Немесе еуразиялық империяны құруы, ал қазір ол бірте-бірте ыдырау процесіне түскенін көріп жатырмыз
Буржуазиялық қарым-қатынастардың қалыптасуына кедергі келтіреген империялық тарихтың, еуропалық түрінде қалыпты заң жүйесінің дамуына жол бермеген және, ақырында, ГУЛАГ-тың пайда болуына әкелгеніне осы тарихшыларға еш әсер қазіргі дейін етпей жатыр.
Немесе заңды дамуы мен мәдениеті тұрғысынан Мәскеуден алда тұрған Украинаны Ресей империясының жай бір отарланған аймаққа айналуы? Немесе Қазан, Аштархан мен Қазақ хандықтарды күштеп басып алуы және отарға айналдыруы немен жақсы екен?
Орыс-кеңес тарихшылары үшін «ұлы мемлекет» — бұл басқа, көршілес халықтарды мен олардың жерлерді күштеп алумен, империяның территориясын кеңейтумен сөзсіз «прогрессивті» критерий болып табылады.
«Дегенмен, кез келген ақылды адам үшін шынымен прогрессивті құбылыс – бұл Еуропамен интеграциясы!» — жазады Алексей Широпаев. Оның пікірінше, Батыспен ықпалдасу дәрежесі прогрестің жалғыз айқын өлшемі болып табылады.
Ресейдің жағдайда бүгінгі күнге дейін прогрестің критерийі – бұл ресейлік биліктің орталықтандыру дәрежесі, ресейлік биліктің табиғи және адам ресурстарын басқаруға қабілеттілігі емес, әйтеуір қалай болса басқару және аумақ өлшемдері болып табылады.
Керімсал Жұбатқанов, Қазақ-Орыс Халықаралық Университетінің доценті, тарих ғылымның кандидаты
[:]
