[:kz]
25 қарашада таңғы сағат 7-де «Бердянск» және «Никополь» атты екі кішігірім украиналық әскери қатерлер, сондай-ақ, «Яна Капа» кеме-түтікше Одессадан Мариупольге көшуді бастады. Керчь бұғазында украиналық кемелерді ресейлік шекара кемелері қарсы алды. Кенеттен ресейлік кемелердің бірі украиналық кемеге жақындап, оған зақым жасайды.
Сипатталған оқиғалардан бір сағат өткен соң, Керчь таситын аймағындағы барлық кемелердің қозғалысы тоқтатылады — орыс шекарашылар жүк кемесін алып, жолды жауып тастайды. 25 қарашада сағат 18-де Керч көпірінің аймағында сегіз ресейлік кеме — Қара теңіз флотының екі кемелері және ФСБ шекара қызметінің алты кемелері келеді.
Сағат 19-да украиналық кемелердің бір тобы Керчь бұғазынан кетіп бара жатқанда, ресейлік кемелер жолға шығып, ультиматум қояды – украин кемелерге тоқтатуды талап етеді. Сағат 20.33-те ФСБ қайықтары украиналық кемелерге оқ атады. Шабуыл нәтижесінде 6 украиналық матростар жарақаттанды, екеуі ауыр жағдайға ұшырады.
Кейінірек ФСБ үш украиналық кемелерді тұтқындағаны расталды. 22 сағат 18 минутта Украина Әскери-теңіз күштерінің барлық құрамы ескертіледі және Украинаның Ұлттық Қауіпсіздік Кеңесі Украинада соғыс туралы заң шығару туралы мәселені қарастыруды басталады. Украинаның Жоғарғы Радасын қарашаның 26-сында осы заңды енгізу туралы шешім қабылдайды.
Украина Қарулы Күштерінің теңіз күштеріне қарсы Ресейдің агрессивті әрекеттерін БҰҰ-ның Теңіз құқығы туралы конвенциясын бұзғаны үшін айыптады. «Ресейдің Қара және Азов теңізіндегі арандату әрекеттері шекараны кесіп өтіп, агрессивті болды», — деп хабарлады Украина Сыртқы істер министрлігінің мәлімдемесінде.
Ресей Песковтың аузы арқылы «Украиналық кемелермен болған оқиға» Киевтің өте қауіпті арандату әрекеті» — деп мәлімдеді. Песковтың айтуынша, украиналық кемелер «Ресейдің мемлекеттік шекарасын бұзған еді».
Бүгінде Украина соғыс құқығы мүмкіндігін қарастыруда. Жауынгерлік заң еліміздің бейбіт өмірін парализациялауды білдірмейді және ішінара Украинаның бір немесе бірнеше аймағына енгізілуі мүмкін. Кеше, Президент Порошенко, мұндай ережелерді енгізу мүмкіндігі туралы шараларды әзірлеуді тапсырды.
Бұл оқиғаның елеулі әскери жалғасы болмайды деп ойлаймын. Естеріңізге сала кетейік, шамамен бір ай бұрын Еуропарламент Азов теңізінде Ресей Федерациясының агрессиясына қатысты қатаң шешім қабылдады: егер тағы Ресейдің агрессивті әрекеттер қайталанса, онда оған қарсы жаңа санкциялар енгізеледі екен.
Қазір Путиннің ішкі рейтингі өте төмен көрсеткішке ие, сол үшін ол сондай әрекетке барды. Бірақ, бұндай әрекеттен пайдасы шамалы және рейтингті көтеруге еш әсер етпейді!
P.S. Бүгін АҚШ президенті Дональд Трамп «Үлкен жиырмалық» саммитінде Аргентинада Ресей президенті Владимир Путинмен кездесуін болмайды деп мәлімдеді. Twitter-дегі шешімі туралы Tрамп өзі хабарлады. Бұл шешімнің себебін Трамп Ресейдің Украинаның кемелерін оған қайтарылмай отырғанын мен ұсталған украин матростарды босатқысына қарсылық. Трамп жағдайды шешкеннен кейін Путинмен кездесуге дайын екенін айтты.
Керімсал Жұбатқанов, Қазақ-Орыс Халықаралық Университетінің доценті, тарих ғылымның кандидаты
[:]