?ытайды? алып адымы ?аза?стан?а атта?алы да к?п болды. ?ытай экономикасында, рухани
, т?рмыс саласында ?иынды?тарды? туындауына байланысты ?ытай хал?ыны? да д?ние танымы ?згере бастады.
1. ?ытайды? ?й-??рылыс саласында?ы компанияларды? ж?мысы т?гелге дерлік то?тады. Осы?ан байланысты 2009 жылдан бастап ?ытай ?кіметі ?ытайлы? компаниялар шетелге ?аржы салып, елден тыс?ары компания атанса, салы?тан босататынын жаряла?ан болатын. Міне, осы?ан бел шеше кіріскен ?ытайлар Африканы? ??рылыс саласы мен кен ?ндіру саласына а?шаларын да адам к?штерін де аямауда. ?аза?станда б?л жа?ынан ?ытай?а жа?ымды ж?мыстар жасауда.
2. О?т?стік ?ытайда мы?да?ан компаниялар жабылуда. Б?л бір жа?ынан к?рші елдермен бол?ан байланыстарыны? ?сері болу м?мкін. Себебі, ?ытай к?рші елдерімен шекаралы? ?а?тыс?а дейін барып отыр.
3. ?ытайда?ы т?рмыс ?ресі ?анша к?терілгенмен со?ан сай ??рбанды? беруге тура келуде.
4. Зат ба?асы шексіз ?суде.
5. Т?р?ылы?ты жері жо?, жан-жа??а а?ыл?ан халы? ?арасы к?бейіп, ?ылмыс ?атты ?ршуде.
6. Бала ?рлы?ы ?ршіп, адамдарды? ?рейін ?шыруда.
7. Адам етін жейтіндер мен адам т?нін сататын топтар пайда болып халы?ты? з?ресін алуда.
8. Билік басында ата? пен а?ша?а ??ны??ан мафия пайда болып, халы? т?рмысы нашарлауда.
9. ?араусыз ?арттар к?бейген. Жан ба?у ?шін рухани ??ндылы?тан бас тарт?ан ?ытайлар ?аптауда.
Осы себептерден ?ытайлар шетелге а?ылуда. А?ша табу мен шетелге ?оныс аудару ?р ?ытайды? арманына айналуда. Себебі ?азірге дейін 40 миллион?а таяу ?ытайлар шетелде т?рады. Міне, осыларды? ?мірі мен т?рмысын к?рген ?ытайлар ?з ?а?тарынан жеруде.
?ытайлар ?шін шетелге барып т?рып ?алу — е? ?лы м?рат. Ол ?шін кез-келген бодау (пара) беруден тайынбайды. Осы?ан байланысты 2009 жылдан бастап Европа елдері, Канада, Шы?ыс О?т?стік Азия елдері ресми т?рде ?ытай азаматтарыны? т?р?ылы?ты ?алуына т?рлі д?режеде шектеу ?ойды.
2012 жылды? желто?сан айынан бастап ?ытай мен ?аза?стан арасында жа?а темір жол желісі іске ?осылды. Енді ?ара н?пір ?ытайлар онан ?рмен ?аптауы м?мкін. Осы?ан байланысты ?лтымыз бен ?рпа?ымызды? болаша?ы ?шін ?кіметтен, т?рлі салада?ы ?аза?стан азаматтарынан ?ытай азаматтарыны? ?аза?стан азаматтарына ?йленуіне, т?рып ?алуына, о?уына, ж?мыс жасауына барынша кедергі жасау?а ?ндеймін!
Та?ы бір айта кетерлігі, ?ытай инвестициясын тарту?а, пайдалану?а ?арсы емеспін. Барынша ?тымды пайдаланып, Орыс пен Европа елдеріне ?тетін к?пір ретінде м?мкіндікті пайдалан?ан д?рыс. Деседе ?ытай?а ?арсы иммунитетті барынша к?шейткен абзал. М?мкін болса, ?ытай компанияларында?ы за?ды-за?сыз ж?рген ?ытайлар?а талапты ?иындатып, ?з еліміз азаматтарымен ?ана ж?мыс жасау?а итермелеп, тіпті міндеттеу керек.
?р ?аза? — ?р ?аза?ты? болша?ына жауапкер, а?айын!
Бейсен Ахмет?лы
«Abai.kz»
