Байлы?ымыз тоналмасын, хал?ымыз?а б?йырсын!

Елiмiздi? м?най-газ саласында?ы ?алыптас?ан жа?дай бiздi, ?алы? ?ауымды ?атты ала?датады. БА?-тарда жариялан?ан а?параттан белгiлi бол?анындай, ?ытай компанияларыны? бiздi? елi­мiзден ?ндiретiн м?най ?лесi 40 пайызды ??ра?ан.

Кезiнде (2010 жыл?ы ?а?тар айында) елiмiздi? демократиялы? к?штерi табанды т?рде ?арсылы? бiлдiрiп, 1 миллион гектар жердi ауыл шаруашылы?ы ?нiмдерiн ?н­дiру ма?сатында ?ытай?а жал?а беру ж?нiндегi ??гiме­нi то?татып едi. Сол т?ста бiз м?най-газ ?ндiрудегi ?ы­тайлы? компанияларды? шек­­­теусiз ж?не жеке-дара ?атысуы туралы м?селе к?­тер­генбiз. Ол кезде бiздегi деректер бойынша, олар ?аза?станды? м?найды? 30 пайызын ?ндiрген едi, алайда ?кiмет ?ытайлы?тарды? ?лесi 20 пайыздан с?л ?ана асады, алда?ы уа?ытта ол т?мендей бередi деп сен­дiр­ген едi. ?кiметтi? ?з азаматтарынан на?тылы жа?дайды жасыр?аны к?рiнiп т?р. Т?уелсiз дерек к?здер­дi? м?лiметi бойынша, ?ы­тай­лы? инвесторлар А?т?бе облысында м?най мен газды? 100 пайызына жуы?ын ?ндiредi, ал б?л к?рсеткiш ?ызылордада – 60 пайыздан асса, Ма??ыстауда – 30 пайыздан жо?ары, Атырауда – 10 па­йыздан арты?. «?азМ?найГаз Барлау ?ндiру» компаниясыны? ?зiнде ?ытай жа?ыны? 10 пайызды? ?лесi бар. ?ытайлы?тар ?стемдiк саясатын ж?ргiзе отырып, елi­мiздегi ке­­лешегi бар кен-?азба орын­­дарын шетiнен сатып алуда.

?аза?станды? ??рылымдарды? мемлекеттi? кепiл­дiгiмен ?ытайдан ал?ан 20 миллиардтан астам А?Ш доллары к?лемiндегi несиесi айры?ша ала?даушылы? ту?ызады. Атал?ан несиенi? iшiнде “?аза?мыс” корпорациясыны? жобаларын ?аржыландыру?а алын?ан 2 миллиард доллар мен “Еуразиялы? тобы” ?шiн алын?ан 3 миллиард доллар бар.

О?т?стiк ?аза?стан облысы ар?ылы ?ытай?а ?тетiн “Азиялы? газ ??быры” ??рылысын ?аржыландыру да к?­мескi ?алды. Б?л газ ??быры ?ХР ?сын?ан несиеге (8 миллиард доллардан астам) салынды. Егер ?ытайдан б?­лiн­ген ?аржы осы жылды? со?ына дейiн ?айтарылмаса, онда б?л салын?ан ??быр ж?йесi т?тасымен ?ытайды? меншiгiне ?тедi.

Алматы – Астана ба?ыты бойынша ж?рдек пойыз жолын салу?а арнал?ан бiрлес­кен ау?ымды жобалар жа­рия­ланды. Б?л ??рылыс та?ы да сол ?ытай несиесiне, оларды? технологиясын пайдалану, мамандарын ?атыстыру ар?ылы салынба?. Сондай-а?, жел энергетикасы ж?нiн­де бiрлескен к?сiпорын ??ру жоспарлануда, м?нда жердi к?дуiлгiдей кепiлдiкке бермек.

?ытайды? стратегиялы? м?най-газ саласында?ы ?ле­сiнi? ?л?айтылуы ж?не бас?а да iрi к?лемдегi бiрлескен жобаларыны? iске асырылуы, Еуразиялы? ода? аясында?ы бiздi? экономикамызды? т?тастай Ресейге ж?тылуы ?лтты? м?дделерiмiзге ?атер т?ндiредi ж?не ?аза?станны? экономикалы? ?ана емес, сонымен бiрге саяси т?уелсiздiгiнен де айырылуына апарып со?тырады.

?аза?стан хал?ыны? ши­кiзат секторында?ы, ?ы­тай Халы? Республикасымен ?ар­жы-несие саласында?ы, ?зге де iрi жобалар?а ?атыс­ты на?тылы жа?дайды бiлуге толы? ???ы?ы бар.

Бiз елiмiз ?шiн тиiмсiз же­?iлдiктер мен преференцияларды алып тастап, барлы? м?най келiсiмшарттарын ?айта ?арауды ж?не ?аза?стан м?найына иелiк ет­кен к?ллi меншiк иелерi (оф­фшор­лы компаниялармен бiрге, за?ды ж?не жеке т?л­?алар) туралы толы? м?лi­мет­тердi жариялауды талап етемiз.

Бiз ?ытаймен бiрлесiп жасауды жоспарла?ан барлы? жобаларды ?о?амды? зерттеуден ?ткiзiп, ж?ртшылы? келiсiмiн бермейiнше iске асыруды то?татуды талап етемiз.

Бiз ?аза?станды?тар ?шiн тиiмсiз саналатын шикiзат­ты? келiсiмшарттарды ?айта ?арауды таби?ат байлы?тарынан т?скен табысты ?а­за?стан Республикасыны? азаматтарыны? пайдасына ?арай ?дiлеттi б?лудегi ал?аш?ы ?адам деп есептеймiз. Б?л ?о?амда?ы ?леуметтiк шиеленiстi б?се?детуге септесетiн болады.

Стратегиялы? нысандар мен ?азба байлы?тарды ?а­за?стан хал?ына ?айтаруды ма?ызды м?селенi? бiрi ретiнде к?н т?ртiбiне ?ой?ан Республикалы? референдумды ?ткiзудi? ?ажеттiлiгi барынша ай?ын сезiлуде.