Экономика  және  құқық  академиясы

                      

РЕФЕРАТ

 

Тақырыбы: “ Аудиттің түрлері мен нұсқаларын жіктеу

 

 

 

 

 

 

                                                  

                                                                                                                                                                              Орындаған:  Алламбергенова А

                                                          Тексерген:    Цагаанхуу Г.З                                                                                                                                                                                                                                                                                                       

                                                                                                                                                               

 

 

                            Алматы  2007 ж

            Аудиттің түрлері мен нұсқаларын жіктеу.

 

АҚШ, Жапония, Ұлыбритания, Германия және Франция сияқты нарықтық экономикалы алдыңғы қатарлы елдердегі аудиторлық қызмет дамуының озық тәжірбиесі көрсеткендей, кеңес берушілік, зерттеушілік және басқа ілеспе қызметтерінің мөлшерінің өсуі қарқын алып келеді. Аса ірі халықаралық аудиторлық фирмалар, оның ішінде «Үлкен төрттік» те кіреді, олардың өз «ассартиметтерінде» кәсіби аудиторлық қызмет көрсету және әр қилы көмек түрлерінің 50-ден де көп атау бар.

Аудиторлық кеңес беру қызметтің әлемдік нарығы үлкен өзгерістерге ұшырауы әбден ықтимал.Көптеген елдерде «Үлкен төрттік» қызметінің ауқымы кеңейгеніне және «күштеуіне» наразылық анғарылады. Батыстық іскер топтарының пікірінше, аса ірі халықаралық фирмалардың қызметін шоғырландыру, олардың одан ары біріктіруі немесе бөлу арқылы аудиторлық қызметтің сапасы төмендемесе, артпайды екен. Аудит саласындағы оқиғаларды дамытатын басқа нұсқалардың ішінен әлемдік ауқымда аудиторлық және консалтингтік бизнестің бөлінуі, растаушы аудиттің, сәйкестікке орай аудит пен қаржылық есеп берулер аудиті көлемдерінің кемуі ықтимал екенін айта кету керек.

Экономикалық әдебиеттерде аудиттің түрлері мен нұсқаларын жіктеудің әр түрлі тәсілдемелері бар. Мынандай негізгі белгілер бойынша аудит түрлерін жіктеу әлдеқайда орнықты болады.

  • Аудитті дамытудың эволюциялық кезеңдерімен: растаушы, жүйелі-бағдарлы және тәуекелге негізделген;
  • Құқықтық негізде: міндетті, бастамашыл, келісуші, реттемеленген және келісімшарттық;
  • Қолданылу салаларымен: жалпы, банктік, сақтандырушы, қаржылық, өндірістік, маркетингтік;
  • Толықтығы: кешенді, тақырыптық, функционалдық, ұйымдастырушылық, арнайы;
  • әдістемелік тәсілдермен: есепшіліктік, тестілік, обьекті және циклдік бойынша;
  • жүргізу кезеңдерімен: бастапқы, қайталанатын, ескертпелері, перманенті, ретроспективтік және стратегиялық;
  • қызмет түрлерімен: экономикалық, техникалық, технологиялық, ресурстық, сыртқы экономикалық;
  • аудит жүргізілетін субьектілермен: сыртқы, ішкі, мемлекеттік, ведомствалық, қоғамдық;
  • тексерулердің мақсаттарымен, міндеттерімен және мазмұнымен: операциондық аудит, қаржылық есептеме аудиті, талапқа сәйкестік аудиті, басқарушылық аудит, маркетингтік аудит, кеңес беру және басқадай ілеспелі аудиторлық қызметтер.

 

 

        Аудиторлық қызметті басқарудың парадигмалары.          

 

                                          Аудит түрлерін жіктеудің белгілері

 

 

 

                   

Орындаушы субьектілер

 

Сыртқы

 

Ішкі

 

Мемлекеттік

 

Ведомствалық

 

Қоғадық

 

 

Жүргізілу кезеңділігі

 

Бастпқы

 

Қайталанатын

 

Реттемелі

 

 

 

Қолданылу саласы

 

Жалпы

 

Қаржылық

 

Банктік

 

Өндірістік

 

Маркетингтік

 

Сақтандыру

 

 

 

 

Құқтық    негізі

 

 

Міндетті

 

 

Бастамашыл

    (ерікті)

 

 

Келісуші

(мақұлдаушы)

 

Даму сатысы

 

 

Растаушы

 

 

Жүйелі бағдарлы

 

 

Тәуекелге негізделген