Қазақ тілін үйренеміз! Пайдалы тәжірибе

Тіл – этностың қарым-қатынасы мен тұлғасын қалыптастыруға арналған ұлттық код. Тіл – мемлекеттік құндылықтар мен мүдделердің өзегі. Ұлттық қауымдастықтың пайда болуына сол жауапты. Қазақстан Республикасында 1997 жылы «Тіл туралы» Заң қабылданды.

Мемлекеттік тілді дамытуға ерекше көңіл бөлінуде. Қазақ тілін оқып-үйрену, тарату – ұлттық қауіпсіздік мәселесі. Мемлекеттік тілдің өміріміздің әртүрлі салаларында және салаларында қолданылуы қоғамдық тұрақтылықты нығайтып, қоғамның интеллектуалдық құрамдас бөлігін жақсартады.

Мемлекеттік тіл – азаматтар қауымы үшін жауапты, халықты біріктіреді. Қазақ тілі бұқаралық ақпарат құралдарында қызу әрі өзекті тақырып болып қала береді. Билік оның беделін көтеруге, халыққа тартымдылығын арттыруға көп күш салуда. Қазан айында Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев мемлекеттің болашағы қазақ тілінде екенін айтқан болатын.

Республика басшысының айтуынша, ана тілі бірінші орында тұруы керек. Тіл саясатының дамуы мемлекеттік тілдің кеңінен таралуына тікелей байланысты. Тоқаев ел азаматтарын тіл дамымай жатыр, мемлекет пен үкімет деңгейінде қолдау көрсетілмейді деген пікірден арылуға шақырды. Қазақ тілінде газет-журналдар көптеп шығады. Ондағы интернет-ресурстар, блогерлер, әртістер, шенеуніктер айтады. Қазақ тілінің беделі жылдан жылға артып келеді.

Қазақ тілін қолдаудың мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыру аясында елімізде тегін тіл орталықтары жұмыс істейді. Оларға үй шаруасындағы әйелдерден бастап депутаттарға дейін мүлдем басқа контингент келеді. Соңғы жылдары қазақша дубляждың сапасы жақсарды. Фильмнің қазақ тіліндегі нұсқасы «Аватар. Су жолы» фильмі кассалық рекордтарды жаңартты. Көрермендер қазақша дубляждың өте жақсы жасалғанын атап өтті. Оны тыңдау жақсы.

Мемлекеттік тілдің дамуына мемлекет, БАҚ, блогерлер, кино саласының ғана емес, жеке кәсіпорындардың да қолдау көрсетуі маңызды. Тоқаев кәсіпкерлерді тіл мәселесін назардан тыс қалдырмауға шақырды. Қазақ тілін үйренудегі үлгілі кәсіпорынды Обухов тау-кен байыту комбинатын деп атауға болады. Бірнеше жылдан бері «Тиолайн» компаниясы тегін қазақ тілі курстарын жүргізіп келеді. Курстардың ерекшелігі – қазақ тілін білгені үшін қызметкерлердің жалақысы 25 %-ға өседі.

Қызметкерлерді оқыту бағдарламасын компания өкілдері құрастырған. 2022 жылдың жазында «Тиолайн» ЖШС YouTube арнасында компания қызметкері Елена Рогожинамен қазақ тілі бойынша емтиханды көрсетті. Емтиханға «билер кеңесі» мен кәсіпорынның атқарушы директоры Виктор Долгалев қатысты. Олар Рогожинаның білім сапасын жоғары бағалады. Қызметкер қонақтарды қазақ тіліндегі шайдан дәм татуға шақырып, озінің өмірбаянын айтып берді.

Елена ағылшын тілін жақсы меңгеріп, қазақ тілін үйренуге бел буды. Оның достары, әріптестері, қазақ таныстары көп. Оның Отаны – Қазақстан. Елена атап өткендей, қазақ тілін үйрену әрбір азаматының міндеті деп есептейді. Долгалев кез келген тілді меңгерудің ең маңызды аспектісі тәжірибе екенін атап көрсетті. Көпшілігі мемлекеттік тілде сөйлеуге қорқады. Олар өздерін түсінуге болмайды деп ойлайды. Бірақ қорқынышты жеңу керек. Бұл тілдік кедергіні жоюдың жалғыз жолы.

«Емтиханды бірінші болып Елена тапсырды. Командада орыстардың жартысы бар. Ақша еденде жатыр ма? Тренингіміз тегін. Ал жақсы білім деңгейі үшін 20-25 % қосымша ақы төленеді. Тіпті ешқайда барудың қажеті жоқ. Елена уақытын босқа өткізген жоқ. Ол күн сайын біздің курстарда оқыды, біз оны ақшамен ынталандыруға дайынбыз. Мемлекеттік тілімізді үйрену – сауапты іс», – деді Виктор Иванович.

Күні кеше «билер кеңесі» мен Долгалев ТКБК-ның тағы бір қызметкері Игорь Игорьевич Рудыхтан қазақ тілі бойынша емтихан қабылдады. Ол күнделікті тілді білуге ​​тестілеуден өтті. Үш адамнан тұратын «билер кеңесі» ТКБК қызметкерінен оның өмірбаянындағы фактілерді қазақша айтып беруін өтінді. Бұған Игорь Рудых біраз абдырап қалды.

Бірақ, кейін ол өзінің Қазақстанда, Семейде туғанын атап өтті. Облыстағы орта мектепті үздік бітіргенін айтты. Томск қаласына оқуға түсті. Ол Ресейде алты жарым жыл оқыды. Қазір Рудых Обухов тау-кен байыту комбинатында жұмыс істейді. Үйленбеген. Мектепте қазақ тілін оқыды.

Бірақ, Рудых Ресейге кеткендіктен қазақ тілін ұмытып кетті. ТКБК жанындағы тілдік бағдарламаның арқасында қазақ тілін білуін қалпына келтірді. Қызметкер бір-екі ай бойы тіл үйренуде және қазірдің өзінде тұрмыстық деңгейде сөйлей алады. «Билер кеңесінің» өкілі бұл Ресейде алты жыл тұрған адам үшін мақтауға тұрарлық шешім екенін атап өтті. Билерге Игорь Рудыхтың тіл білімінің сапасы ұнады.

«Бір жерде қателер бар. Бірақ, Игорь Игорьевичті түсінуге болады. Қазақтармен сөйлесе алады. Ресейде оқып жүргеніне қарамастан, қазақ тілінде тәжірибені қалпына келтіруге бел буды. Керемет», – деді билер кеңесінің өкілі.

Виктор Иванович Долгалев ТКБК-да 185 этникалық қазақ жұмыс істейтінін атап өтті. Қазақ тіліне үйретуге толық мүмкіндік бар деген сөз.

«Біздің қызметкер аздап уайымдады. Бірақ, өз қорқынышты жеңіп шықты. Қазақ тілінде ақырындап сөйлейді. Мен оны құттықтаймын. Елена Рогожина жазда қазақ тілін үйренуді бастады. Қазір қазақ тілінде тамаша сөйлейді. Қазақ тілінде сөйлуге үйреніңіз! Емтихан тапсырыңыз! Қорықпаңыз! Игорьдің жалақысы 200 долларды құрады. Бұл айтарлықтай ақша!», — деді Виктор Иванович.

Долгалев, әрбір қазақстандық кәсіпорын, Обухов ТКБК-нан үлгісін алатынына және қазақ тілін оқыту курстарын енгізетініне сенім білдірді.

Altyn-Orda.kz